Đọc tài liệu gửi tới các em đề thi học kì 2 môn Ngữ Văn dành cho học sinh lớp 9 vừa diễn ra của quận Hà Đông (Hà Nội). Chi tiết đề thi như sau:
Đề thi
UBND QUẬN HAI BÀ TRƯNG PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO Đề chính thức | ĐỀ KIỂM TRA HỌC KÌ I NĂM HỌC 2019 - 2020 MÔN: NGỮ VĂN - LỚP 9 Thời gian làm bài: 90 phút (Đề kiểm tra gồm 01 trang) |
Phần I: ( 7 điểm )
Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi :
... " Tôi thích nhiều bài. Những bài hành khúc bộ đội hay hát trên những ngả đường mặt trận. Tôi thích dân ca quan họ mềm mại, dịu dàng. Thích "ca chiu sa" của Hồng Quân Liên Xô. Thích ngồi bó gối mơ màng: "Về đây khi mái tóc còn xanh xanh...". Đó là dân ca ý trữ tình, giàu có, phải lấy giọng thật trầm. Thích nhiều. Nhưng tôi không muốn hát lúc này."
( Trích "Những ngôi sao xa xôi " , Ngữ văn 9, tập 2, NXB giáo dục)
Câu 1: Nhân vật “tôi” trong đoạn trích trên là ai? Đoạn trích giúp em hiểu như thế nào về nhân vật?
Câu 2: Xét về cấu tạo, câu văn cuối của đoạn trích thuộc kiểu câu gì? Việc sử dụng kiểu câu ấy có tác dụng như thế nào?
Câu 3: Trong tác phẩm “Những ngôi sao xa xôi”, vì sao tác giả sử dụng linh hoạt các đại từ nhân xưng (có lúc xưng “tôi” có khi xưng "chúng tôi”)? Hãy nêu tên một văn bản khác trong chương trình Ngữ Văn THCS có cùng đặc điểm như vậy, ghi rõ tên tác giả.
Câu 4:
Bằng một đoạn văn tổng - phân - hợp khoảng 12 câu , em hãy làm rõ tinh thần đồng đội , sự gắn bó thân thiết giữa các thành viên tổ trinh sát mặt đường trong văn bản " Những ngôi sao xa xôi " ( Lê Minh Khuê ) . Trong đoạn có sử dụng một câu ghép và thành phần khởi ngữ . ( gạch chân, chú thích rõ )Phần II : ( 3 điểm )
Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi:
LỖI LẦM VÀ SỰ BIẾT ƠN
Hai người bạn cùng đi qua sa mạc. Trong chuyển đi, giữa hai người xay.ra cuộc tranh luận và một người nổi nóng, không kiềm chế được mình đã nặng lời miệt thị người kia. Cảm thấy bị xúc phạm, anh không nói gì, chỉ viết lên cát: “Hôm nay, người bạn tốt nhất đã làm khác đi những gì tôi nghĩ".
Họ đi tiếp, tìm thấy một ốc đảo và quyết định bơi đến. Người bị miệt thị lúc này bây giờ bị đuối sức và chìm dần. Người bạn kia đã tìm cách cứu anh. Khi đã lên bờ, anh lấy một miếng kim loại khắc lên đá: "Hôm nay, người bạn tốt nhất của tôi đã cứu sống tôi".
Người kia hỏi: "Tại sao khi tôi xúc phạm anh, anh viết lên cát còn bây giờ anh lại khắc lên đá ?"
Anh ta trả lời: "Những điều viết lên cát sẽ nhanh chóng xoá nhoà theo thời gian, nhưng không ai có thể xoá được những điều tốt đẹp đã được ghi tạc trên đá, trong lòng người".
(Trích Ngữ văn 9, tập 2, NXB Giáo dục)
Câu 1 : Nêu phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên .
Câu 2 : Chép chính xác một câu văn có chứa lời dẫn trực tiếp trong đoạn trích
Câu 3 : Qua đoạn trích trên , kết hợp với những hiểu biết xã hội , hãy viết đoạn văn nghị luận khoảng 2/3 trang giấy thi trình bày suy nghĩ của em về ý nghĩa của lòng khoan dung trong cuộc sống
Hết
Đáp án tham khảo
Phần I:
Câu 1:
- Nhân vật “tôi” là Phương Định.
- Đoạn trích giúp em hiểu cô là người lạc quan, yêu đời, mộng mơ, nhạy cảm.
Câu 2:
- "Nhưng tôi không muốn hát lúc này." là câu đơn.
- Việc sử dụng câu này có tác dụng: dùng để diễn tả, kể lại suy nghĩ của Phương Định lúc bấy giờ.
Câu 3:
- Khi xưng “tôi”: Phương Định kể về công việc, suy nghĩ, hành động của riêng mình
Khi xưng “chúng tôi”: Phương Định kể về công việc, hành động, tính cách, đặc điểm của cả 3 cô gái
=> xưng hô như vậy giúp ngôi kể vẫn liền mạch, đồng thời khắc hoạ được nét chung của 3 cô gái cũng như nét riêng của Phương Định.
- Văn bản khác có đặc điểm như vậy: “Mùa xuân nho nhỏ” - Thanh Hải
Câu 4:
- Yêu cầu hình thức: đoạn văn dài khoảng 12 câu, viết theo lối Tổng - phân - hợp, gạch chân chú thích đúng câu ghép và thành phần khởi ngữ.
- Yêu cầu nội dung:
+ Về nội dung: làm rõ được tinh thần đồng đội thân thiết của ba cô gái:
- Họ thấu hiểu sở thích, tính cách của nhau
- Biết lo lắng, quan tâm, chăm sóc nhau (tiêu biểu là khi Phương Định ở trong hang trực điện thoại và khi Nho bị thương)
+ Về nghệ thuật: tác giả sử dụng ngôi kể thứ nhất hiệu quả, xây dựng tình huống truyện hấp dẫn, miêu tả tâm lí nhân vật thành công để khắc họa tình đồng chí, đồng đội sâu sắc của các nhân vật.
Phần II.
Câu 1: Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích: Tự sự
Câu 2: Các em lựa chọn chép một trong 4 câu văn chứa dấu ngoặc kép là được chấp nhận.
Ví dụ: Người kia hỏi: “Tại sao khi tôi xúc phạm anh, anh viết lên cát, còn bây giờ anh lại khắc lên đá?".
Câu 3:
* Yêu cầu về hình thức: đoạn văn dài khoảng 2/3 trang giấy thi
* Nội dung cụ thể:
Nêu vấn đề: ý nghĩa của lòng khoan dung trong cuộc sống
Bàn luận vấn đề
- Giải thích lòng khoan dung là gì?
- Khoan dung có ý nghĩa như nào trong cuộc sống?
+ Giúp ta sống thanh thản hơn
+ Giúp mối quan hệ giữa con người với con người trở nên tốt đẹp
+ Xua tan đi mọi mâu thuẫn, hận thù
+ Cảm hoá được những người đã phạm lỗi lầm, sai trái
+ Dẫn chứng: khi chiến tranh kết thúc, nước ta đã khoan dung cho kẻ địch để tạo nên hoà bình bền vững
- Lật lại vấn đề: Nếu không có lòng khoan dung? Cuộc sống sẽ buồn thảm, con người tự dày vò bản thân vì sự trả thù hoặc giận dữ, mâu thuẫn diễn ra ở mọi nơi...
- Hiện nay vẫn có nhiều người không có lòng khoan dung, điều ấy thật đáng phê phán. Tuy nhiên khoan dung không có nghĩa là tha thứ cho mọi lỗi lầm nghiêm trọng.
- Chúng ta nên làm gì để phát huy lòng khoan dung? Hãy biết bình tĩnh trước sai lầm của người khác, biết đặt mình vào vị trí của họ, đừng vội vàng phán xét,...
Tham khảo bài văn mẫu: Nghị luận về lòng khoan dung
Trên đây là đáp án đề thi học kì 2 môn Ngữ văn 9 - Quận Hai Bà Trưng năm học 2019/2020 chi tiết, các em có thể tham khảo thêm các bài tập khác cũng như văn mẫu lớp 9 hay do Đọc thực hiện nhé!
- Đề thi học kì 2 Ngữ văn 9 - Đọc tài liệu -
