Đề Văn học kì 2 tỉnh Bắc Ninh năm 2019 chính là một tài liệu ôn luyện kĩ năng làm Ngữ văn thi vào 10 mà các em có thể tham khảo, chi tiết đề thi và đáp án do Sở GD&ĐT công bố:
Đề thi học kì 2 môn Ngữ Văn lớp 9 tỉnh Bắc Ninh năm 2019 (có đáp án)
SỞ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO BẮC NINH
ĐỂ KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG CUỐI NĂM
NĂM HỌC 2018 - 2019
Môn: Ngữ văn 9
Thời gian làm bài: 90 phút (Không kể thời gian giao đề)
Câu 1. (2,0 điểm)
Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:
Giáo dục tức là giải phóng (1). Nó mở ra cánh cửa dẫn đến hòa bình, công bằng và công lí (2). Những người nắm giữ chìa khóa của cánh cửa này - các thầy, cô giáo, các bậc cha mẹ, đặc biệt là những người mẹ - gánh một trách nhiệm vô cùng quan trọng, bởi vì cái thế giới mà chúng ta để lại cho các thế hệ mai sau sẽ tùy thuộc vào những trẻ em mà chúng ta để lại cho thế giới ấy (3).
(Phê-đê-ri-cô May-0, Giáo dục-chìa khóa của tương lai)
a. Chỉ ra từ ngữ thực hiện phép liên kết giữa câu (1) và câu (2) của đoạn văn trên. Cho biết đó là phép liên kết gì?
b. Chỉ ra các từ ngữ là thành phần biệt lập trong câu (3) của đoạn văn trên. Cho biết tên gọi của thành phần biệt lập đó?
Câu 2. (1,5 điểm) Chép chính xác khổ thơ đầu của bài thơ Viếng lăng Bác (Viễn Phương)? Nêu nội dung của khổ thơ đó?
Câu 3. (1,5 điểm)
Xác định và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong hai câu thơ sau:“Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi
Mặt trời của mẹ, em nằm trên lưng”.
(Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ-Nguyễn Khoa Điềm)
Câu 4. (5,0 điểm) Cảm nhận của em về đoạn thơ sau:
“Chân phải bước tới cha
Chân trải bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước tới tiếng cười
Người đồng mình yêu lắm con ơi
Đan lờ cài nan hoa
Vách nhà ken câu hát
Rừng cho hoa
Con đường cho những tấm lòng
Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới
Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời”.
(Nói với con - Y Phương, Ngữ văn 9, Tập hai)
=== Hết ===
Đáp án đề thi học kì 2 môn Ngữ Văn tỉnh Bắc Ninh năm học 2018/19
Câu 1
a. Từ ngữ thực hiện phép liên kết giữa câu 1 và cấu 2 của đoạn văn trên được thể hiện ở từ “nó” (chủ ngữ của câu 2).
Đó là phép thế.
b, Thành phần biệt lập trong câu 3 đoạn văn trên là: các thầy, cô giáo, các bậc cha mẹ, đặc biệt là những người mẹ.
Tên gọi của thành phần biệt lập đó là thành phần phụ chú.
Câu 2
- Chép lại đúng khổ đầu bài thơ “Viếng lăng Bác” của Viễn Phương
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi, hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng
- Nội dung: Cảm xúc của nhà thơ khi đứng ở ngoài lăng. Câu thơ đầu như một lời thông báo, Cách xưng hô “con” gọi “Bác” thể hiện tình cảm vừa gần gũi vừa thành kinh. Hình ảnh "hàng tre xanh xanh" gợi nhớ đến hình ảnh làng quê Việt Nam thân thuộc. Cây tre còn là biểu tượng cho dân tộc Việt Nam thể hiện sự kiên cường, bất khuất của dân tộc với sức sống bất diệt suốt chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước.
>>> Có thể em quan tâm: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Viếng lăng Bác (Viễn Phương)
Câu 3
- Biện pháp tu từ: Ẩn dụ “Mặt trời của mẹ
+ Phép ẩn dụ được nhà thơ sử dụng vô cùng sáng tạo qua hình ảnh “Mặt trời của mẹ”. Nếu như mặt trời của bắp - mặt trời của thiên nhiên vĩnh hằng đem ánh sáng và sự sống cho muôn loài, thì với mẹ con là nguồn sống, nguồn hạnh phúc, niềm tin và niềm tự hào của mẹ.
+ Mặt trời ấy nằm ngay trên lưng, vô cùng gần gũi, như một phần của mẹ, là động lực giúp mẹ hăng say làm việc và để khẳng định tình mẫu tử gắn bó khăng khít không thể tách rời..
Câu 4
1. Giới thiệu tác giả Y Phương, tác phẩm “Nói với con” và đoạn thơ, nêu vấn đề nghị luận của đoạn.
- Y Phương tên thật là Hứa Vĩnh Sước, nhà thơ dân tộc Tày. Thơ Y Phương đậm đà bản sắc dân tộc, phản ánh đời sống tinh thần phong phú của đồng bào vùng cao Việt Bắc.
- Bài thơ "Nói với con" thể hiện tình yêu thương và ước nguyện tha thiết của các bậc cha mẹ, mong các con nối tiếp xứng đáng và phát huy truyền thống tốt đẹp của quê hương.
- Phần đầu của bài thơ: Người cha nói với con về cội nguồn sinh dưỡng của mỗi con người.
2. Lời người cha nói với con về cội nguồn sinh dưỡng của mỗi con người:
- Con lớn lên trong tình yêu thương, sự nâng đón chờ mong của cha mẹ được thể hiện qua 4 dòng thơ đầu: Từng bước đi, từng tiếng nói, tiếng cười của con đều được cha mẹ nâng niu chăm chút vui mừng đón nhận.
Phép tu từ điệp ngữ, điệp cấu trúc và cách sử dụng hình ảnh cụ thể, cách diễn đạt mộc mạc “chân phải, chân trái, tiếng nói, tiếng cười” gợi lên không khí gia đình hạnh phúc, đầm ấm.
- Con lớn lên, trưởng thành trong cuộc sống lao động, thiên nhiên mơ mộng của quê hương được thể hiện qua 3 dòng thơ tiếp theo: Cuộc sống cần cù tươi vui, thơ mộng của người đồng mình được gợi lên qua những hình ảnh cụ thể giàu sức gợi tả: nan hoa, câu hát...các động từ “đan, ken, cài” vừa cụ thể vừa nói lên sự gắn bó quấn quýt của người đồng mình. Giọng thơ tha thiết đầy ân tình và yêu thương rất đỗi tự hào “Người đồng mình yêu lắm con ơi”.
- Thiên nhiên thơ mộng, nghĩa tình đã cho con tâm hồn và lối sống đẹp được thể hiện qua các dòng thơ tiếp: Phép điệp ngữ và nhân hóa được sử dụng qua những hình ảnh có ý nghĩa biểu tượng “Rừng cho, con đường cho” kết hợp với hình ảnh ẩn dụ “hoa” đã thể hiện vẻ đẹp của thiên nhiên hào phóng, yêu thương của núi rừng, của người dân quê hương đối với mỗi đứa con đồng mình. Đồng thời nhà thơ cũng nhắc nhở con về tình cảm gia đình: “Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới - Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời”. Đó là ngày đầu tiên làm nên hạnh phúc của cha mẹ, cha mẹ gắn bó với quê hương, chan hoà trong niềm vui của buôn làng, “người đồng mình” vun vén cho hạnh phúc lứa đôi…
3. Nghệ thuật.
- Với thể thơ tự do, bằng phong cách thơ rất riêng “Thơ nói bằng hình ảnh”, ngôn ngữ mộc mạc, giản dị kết hợp với các phép tu từ điệp ngữ, ẩn dụ...tác giả Y Phương đã đem đến một cách nói rất mới mẻ, độc đáo mang đậm dấu ấn của người vùng cao thể hiện rõ lời của cha nói với con về cội nguồn sinh dưỡng của mỗi con người.
4. Đánh giá chung:
- Đoạn thơ nói về cội nguồn sinh dưỡng nhằm thể hiện lời nhắn nhủ của cha mong con biết nâng niu, trân trọng những giá trị gia đình, quê hương đất nước và dân tộc mình.
- Từ đó có ý thức rèn luyện bản thân để gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của quê hương đất nước.
Đừng quên tham khảo đề thi thử vào 10 môn Ngữ văn do Đọc tài liệu tổng hợp được em nhé!
