Đề thi
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO QUẬN HAI BÀ TRƯNG
KIỂM TRA HỌC KÌ II LỚP 9
NĂM HỌC 2018-2019
Môn: NGỮ VĂN
Ngày kiểm tra: 18 tháng 04 năm 2019
Thời gian làm bài: 90 phút
PHẦN I (6 điểm):
Từ cuối hạ sang đầu thu, đất trời có những biến chuyển nhẹ nhàng mà rõ rệt. Sự chuyển biến ấy đã được Hữu Thỉnh gợi lên bằng cảm nhận tinh tế, qua những hình ảnh giàu sức biểu cảm trong bài “Sang thu”.
Câu 1: Chép chính xác khổ thơ thứ hai trong bài thơ “Sang thu”? Nêu hoàn cảnh sáng tác của văn bản.
Câu 2: Hãy xác định cặp từ trái nghĩa trong khổ thơ em vừa chép. Chúng có ý nghĩa như thể nào trong việc thể hiện nội dung ý thơ?
Câu 3: Viết đoạn văn tổng - phân - hợp khoảng 10 - 12 câu nêu cảm nhận của em về khổ thơ em vừa chép. (Trong đoạn có sử dụng hợp lí một câu ghép và một phép thế, gạch chân và chú thích rõ câu ghép, các từ ngữ thực hiện phép thể).
Câu 4: Cả bài thơ “Sang thu" chỉ có một dấu chấm ở kết bài. Hãy viết tên một văn bản khác trong chương trình Ngữ văn lớp 9 cũng có đặc điểm trên. Ghi rõ tên tác giả?
PHẦN II (4 điểm):
Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:
.... "Bỗng một bàn tay chắc nịch đặt lên vai em và một giọng ồm ồm hỏi em: "Có điều gì làm cháu buồn phiền đến thế, cháu ơi?"
Xi-mông quay lại. Một bác công nhân cao lớn, râu tóc đen, quăn, đang nhìn em với vẻ nhân hậu …”
(Ngữ văn 9, tập hai, NXB Giáo dục)
Câu 1: Đoạn trích trên trích trong tác phẩm nào? Ai là tác giả?
Câu 2: Hãy tìm và chép lại chính xác nhận lời dẫn trực tiếp được sử dụng trong đoạn trích trên. Vì sao em chọn đó là lời dẫn trực tiếp?
Câu 3: Đoạn trích trên giúp em hiểu như thế nào về tính cách của nhân vật “bác công nhân"?
Câu 4: Từ câu chuyện trên về cậu bé Xi - mông, kết hợp những hiểu biết xã hội, em hãy trình bày suy nghĩ về ý nghĩa sự đồng cảm, sẻ chia giữa con người với con người trong cuộc sống hiện nay.
Đáp án đề kiểm tra học kì 2 môn Ngữ văn THCS Quận Hai Bà Trưng
PHẦN I (6 điểm):
Câu 1: Khổ thơ thứ hai trong bài thơ “Sang thu”
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
Hoàn cảnh sáng tác của bài thơ Sang thu: Bài thơ ra đời gần cuối năm 1977 khi đất nước mới thống nhất hòa bình, in trong tập “Từ chiến hào đến thành phố”
Câu 2:
- Cặp từ trái nghĩa trong khổ thơ em vừa chép: dềnh dàng và vội vã
- Ý nghĩa như thể nào trong việc thể hiện nội dung ý thơ:
+ Câu thơ đã cho ta thấy sự vận động trái chiều nhau của dòng sông và những cánh chim .
+ Dòng sông thu trôi lững lờ, nhẹ nhàng, êm ả. Còn những cánh chim thì ngược lại, chúng đang hối hả bay về phương Nam tránh rét .
Câu 3:
Đoạn văn tham khảo
Mùa thu mang lại cho nhiều nhà thơ sự rung động, cảm hứng để họ viết nên những áng thơ hay. Thời khắc chuyển mùa cũng làm cho nhà thơ Hữu Thỉnh cảm nhận được sự tinh tế và nhạy cảm của thời khắc đó qua bài thơ Sang thu, đặc biệt khổ thơ thứ 2. Sự cảm nhận của tác giả đã trở nên mở rộng hơn: "Sông được lúc dềnh dàng", nó không còn dữ dội mạnh mẽ như mùa hè mà đã trở nên dềnh dàng, nó như trầm lặng, nhẹ nhàng hơn trôi. Trên bầu trời cao những đàn chim vội vã bay về hướng Nam, từ “bắt đầu” ám chỉ thời điểm mới sang thu nên đàn chim cũng không quá vội vàng di chuyển tránh rét. Vẫn là không gian trên không đó là những đám mây mùa thu nhẹ nhàng trôi lững lờ, mềm mại và “vắt nửa mình sang thu”, hình ảnh đầy sự sáng tạo và độc đáo trước đây chưa từng có. “Vắt nửa mình sang thu” hình ảnh tinh tế có được nhờ sự cảm nhận riêng đầy tinh tế. nhạy cảm của tác giả. Cảnh vật lúc này chỉ là chớm thu khi mùa hạ còn chưa hết, mùa thu đang sang, thiên nhiên có sự nhẹ nhàng, tĩnh lặng và êm đềm như chính bản chất của mùa thu. Nếu như khổ đầu tiên sự cảm nhận về sắc thu vẫn còn mơ hồ thì trong khổ 2 người đọc nhận thấy mùa thu đang trở về một cách đầy đủ và mới mẻ hơn. Khổ thơ thứ 2 được cảm nhận với sự tinh tế và mới lạ từ chính Hữu Thỉnh. Cảnh vật sang thu được tác giả cảm nhận với những nét mới lạ, độc đáo từ chính Hữu Thỉnh, cảnh vật vừa gần gũi, quen thuộc của miền quê vừa có những nét rất riêng.
Câu 4: Bài thơ tương tự cũng có một dấu chấm kết thúc bài thơ là bài Ánh Trăng của Nguyễn Duy.
PHẦN II (4 điểm):
Câu 1: Đoạn trích trên trích trong tác phẩm Bố của Xi – Mông và tác giả là Mô-pa-xăng
Câu 2:
- Lời dẫn trực tiếp được sử dụng trong đoạn trích trên: Có điều gì làm cháu buồn phiền đến thế, cháu ơi?
- Vì đây là lời nhắc lại nguyên văn lời nói của người đó và được đặt trong dấu ngoặc kép.
Câu 3: Đoạn trích trên giúp em nhận thấy tính cách của nhân vật “bác công nhân": Người có lòng tốt, quan tâm, giúp đỡ người khác.
Câu 4:
Tham khảo bài văn mẫu sau: Nghị luận về ý nghĩa của sự đồng cảm để làm được nội dung này em nhé!
Trên đây là đáp án đề kiểm tra học kì 2 môn Ngữ văn THCS Quận Hai Bà Trưng năm 2019 chi tiết, các em có thể tham khảo thêm các bài tập khác cũng như văn mẫu lớp 9 hay do Đọc thực hiện nhé!