Đề cương ôn tập Ngữ văn lớp 9 học kì 2 2019 dưới đây được Đọc tài liệu biên tập để hỗ trợ các em ôn thi học kì bài Mùa xuân nho nhỏ mới mong muốn giúp các em hoàn thành tốt bài thi của mình.
Đề cương ôn thi Ngữ văn 9 học kì 2 bài Mùa xuân nho nhỏ
I. Kiến thức cơ bản
a. Tác giả Thanh Hải
- Tên thật: Phạm Bá Ngoãn (1930 – 1980)
- Quê: Phong Điền – Thừa Thiên Huế
- Cuộc đời:
- Hoạt động văn nghệ trong những năm kháng chiến chống Pháp
- Là người có công xây dựng nền văn hóa cách mạng ở Miền Nam trong giai đoạn đầu.
- Sáng tác: “Những đồng chí trung kiên”, “Huế mùa xuân”.
b. Tác phẩm
- Hoàn cảnh sáng tác: Bài thơ viết vào tháng 11-1980 trong hoàn cảnh đất nước đã thống nhất, đang xây dựng cuộc sống mới nhưng còn vô vàn khó khăn gian khổ, thử thách, không đầy một tháng trước khi nhà thơ qua đời. Bài thơ như một lời tâm niệm chân thành, gửi gắm tha thiết của nhà thơ để lại với đời.
- Bố cục: chia thành 4 phần
- Khổ 1: Cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên đất nước
- Khổ 2 +3: Cảm xúc về mùa xuân của đất nước
- Khổ 4 +5: Ước nguyện của tác giả
- Khổ 6: Lời ngợi ca quê hương đất nước qua điệu dân ca xứ Huế
c. Giá trị nội dung
- Bài thơ bộc lộ cảm xúc của tác giả trước mùa xuân của thiên nhiên đất nước và khát vọng đẹp đẽ muốn làm một “mùa xuân nho nhỏ” dâng hiến cho đời
d. Giá trị nghệ thuật
- Bài thơ theo thể thơ năm tiếng, có nhạc điệu trong sáng, thiết tha gần gũi với dân ca, nhiều hình ảnh đẹp, giản dị, gợi cảm, nhiều so sánh và ẩn dụ sáng tạo.
Xem thêm: Soạn bài Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải
II. Phân tích bài thơ
a. Khổ 1: Mùa xuân của thiên nhiên, đất trời
- Thiên nhiên mùa xuân:
- “Dòng sông xanh”, “hoa tím”, “chim hót”: màu sắc hài hòa gợi cảm, âm thanh náo nức.
- Nghệ thuật đảo ngữ, động từ “mọc” đứng trước chủ ngữ tạo sự đột ngột.
- Cảnh thiên nhiên tươi đẹp, thơ mộng và tràn đầy sức sống.
- Cảm xúc của tác giả
- “Giọt long lanh”, “Tôi đưa tay tôi hứng”: sự chuyển đổi cảm giác (thính giác à thị giác) diễn tả cảm xúc say mê, ngây ngất sự nâng niu trân trọng vẻ đẹp đất trời.
- Nghệ đảo ngữ, hình tượng hóa tiếng chim.
- Cảnh thiên nhiên thơ mộng, tươi đẹp và tâm trạng ngây ngất, say sưa của tác giả trước cảnh đất nước vào xuân.
b. Khổ 2: Mùa xuân của đất nước
- “Người cầm súng”, “người ra đồng”, “lộc giắt quanh lưng”. “lộc trải dài nương mạ”: sức sống mạnh mẽ, khí thế đi lên của dân tộc.
- Nghệ thuật: láy “hối hả”, “xôn xao”, điệp từ “tất cả” nhịp thơ nhanh, gấp, Không khí tương bừng, khẩn trương, niềm vui rạo rực lòng người.
- So sánh “Đất nước như vì sao”: nâng đất nước lên tầm cao mới.
- Mùa xuân của đất nước nhộn nhịp, hối hả, khẩn trương trong công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc.
c. Khổ 3: Tâm niệm của tác giả
- “Ta làm”: khẳng định sự tự nguyện mang niềm vui đến cho cuộc đời.
- “Ta làm con chim hót”, "làm cành hoa”, “một nốt trầm”: tác giả khao khát hóa thâm thành những thứ bình dị để làm đẹp cho cuộc đời.
- Đại từ “Ta”: vừa chỉ số ít, vừa chỉ số nhiều: vừa diễn tả niềm riêng và cái chung.
- “Dù là tuổi hai mươi”, “Dù là khi tóc bạc”: sự cống hiến không kể tuổi tác.
- “Lặng lẽ dâng cho đời”: ước nguyện khiêm nhường, nhỏ bé, thầm lặng.
- Ước nguyện dâng hiến cách khiêm nhường, nhỏ bé và lặng lẽ của tác giả.
d. Khổ 4: Lời ca ngợi quê hương đất nước qua điệu dân ca xứ Huế
- Cách reo vần: bình, minh, tình: thể hiện chất nhạc dân ca xứ Huế.
- Cách reo vần phối âm khá độc đáo và có dụng ý câu đầu và câu cuối kết thúc bằng hai thanh trắc: hát, Huế.
- Lời tự biệt, thân tình, ấp áp đầy xúc động của người con xứ Huế sắp xa quê mãi mãi làm rung động lòng người.
Văn mẫu 9: Phân tích bài Mùa xuân nho nhỏ - Thanh Hải
III. Một số đề văn tham khảo về bài Mùa xuân nho nhỏ có hướng dẫn làm bài
1. Những đề văn về Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải kèm hướng dẫn làm bài
2. Hãy chỉ ra biện pháp nghệ thuật và tu từ mà tác giả Thanh Hải đã sử dụng trong bài thơ Mùa xuân nho nhỏ
Văn bản tham khảo: Biện pháp tu từ và nghệ thuật được sử dụng trong Mùa xuân nho nhỏ
Xem thêm: Sơ đồ tư duy Mùa xuân nho nhỏ
-----------
Các em vừa tham khảo qua đề cương ôn tập môn Ngữ văn 9 học kì 2 2019/2020 bài Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải. Các em có thể lưu lại làm tài liệu ôn thi để giúp mình đạt được kết quả thi tốt nhất nhé.