Đọc tài liệu ôn tập học kì 2 bài Đêm nay Bác không ngủ của Minh Huệ cùng các em qua đề cương ôn tập học kì 2 Ngữ văn 6 2019 dưới đây
Đề cương Ngữ văn 6 học kì 2 bài Đêm nay Bác không ngủ
I. Kiến thức cơ bản
a. Tác giả
- Minh Huệ (1927 - 2003)
- Tên khai sinh: Nguyễn Thái
- Quê: Nghệ An
- Làm thơ từ thời kháng chiến chống thực dân Pháp.
b. Tác phẩm
- Hoàn cảnh
- Bài thơ được viết năm 1951
- Dựa trên sự kiện có thực: Trong chiến dịch Biên giới cuối năm 1950, Bác Hồ trực tiếp ra mặt trận theo dõi và chỉ huy cuộc chiến đấu của bộ đội và nhân dân ta.
- Thể loại: Thơ tự sự
- Thể thơ: Thơ ngũ ngôn (5 chữ)
- Phương thức biểu đạt: Tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm
- Ngôi kể: Ngôi thứ 3
- Nhân vật chính: Bác Hồ.
c. Giá trị nội dung
- Đêm nay Bác không ngủ thể hiện tấm lòng yêu thương bao la của Bác Hồ với bộ đội và nhân dân
- Tình cảm kính yêu, cảm phục của bộ đội, của nhân dân ta đối với Bác.
d. Giá trị nghệ thuật
- Lựa chọn, sử dụng thể thơ năm chữ, kết hợp tự sự, miêu tả và biểu cảm.
- Lựa chọn, sử dụng lừi thơ giản dị, có nhiều hình ảnh thể hiện tình cảm tự nhiên, chân thành.
- Sử dụng từ láy tạo giá trị gợi hình và biểu cảm, khắc họa hình ảnh cao đẹp về Bác Hồ kính yêu.
Có thể bạn quan tâm: Soạn bài Đêm nay Bác không ngủ - Minh Huệ
II. Phân tích tác phẩm
a. Cái nhìn và tâm trạng của anh đội viên đối với Bác Hồ
| So sánh | Lần thức dậy 1 | Lần thức dậy tiếp theo |
| Tâm tư | - Ngạc nhiên, băn khoăn: Trời khuya Bác vẫn ngồi trầm ngâm - Xúc động (nhìn, dõi theo từng cử chỉ của Bác)
- Mơ màng (như nằm trong giấc mộng): Bóng Bác cao lồng lộng --> Yêu kính, xúc động trước tấm lòng của Bác - Thổn thức: Anh hỏi thì thầm - Lo lắng: (mời Bác đi ngủ): Sợ Bác ốm --> Tình cảm thân thiết, ngưỡng mộ, cảm phục trước tấm lòng của Bác => Sự xúc động cao độ, cảm nhận được sự lớn lao và gần gũi của Bác trong tâm trạng lâng lâng | - Lo lắng, hốt hoảng, giật mình - Vội vàng, nằng nặc mời Bác ngủ --> Tình cảm lo lắng, chân thành của anh đội viên - Lòng vui sướng mênh mông, thức luôn cùng Bác --> Tình cảm lo lắng, biết ơn của anh đội viên => Cảm nhận một lần nữa thật sâu xa, thấm thía tấm lòng cao cả và vĩ đại của Bác. |
| Nghệ thuật (tiêu biểu) | - So sánh: ..."Như nằm trong giấc mộng" Bóng Bác cao lồng lộng Ấm hơn ngọn lửa hồng - Điệp ngữ: ..."càng nhìn"..."càng thương" | Đảo trật tự ngôn từ, lặp lại các cụm từ: "Mời Bác ngủ Bác ơi" |
| Sơ kết | - Lòng biết ơn và niềm hạnh phúc được nhận tình yêu thương và sự chăm sóc thiêng liêng của Bác - Niềm tự hào về vị lãnh tụ vĩ đại mà bình dị | |
b. Hình tượng Bác Hồ
+/ Thời gian, không gian
- Trời khuya
- Mưa lâm thâm
- Mái lều xơ xác
+/ Hình dáng, tư thế
- Mái tóc bạc
- Ngồi lặng yên
- Mặt trầm ngâm
- Ngồi đinh ninh
- Chòm râu im phăng phắc
- Nghệ thuật
- Từ láy gợi hình: "Đinh ninh", "phăng phắc", "trầm ngâm"
- So sánh ẩn dụ: Bóng Bác - ngọn lửa hồng
→ Thể hiện chiều sâu tâm trạng của Bác: Lo lắng và thương những người dân công.
+/ Cử chỉ, hành động
- Đốt lửa, sưởi ấm cho chiến sĩ
- Đi dém chăn
- Nhón chân nhẹ nhàng
Rồi Bác đi dém chăn
Từng người từng người một
Sợ cháu mình giật thột
Bác nhón chân thật khẽ.
→ Nhiều từ láy liên tiếp
⇒ Lo lắng, ân cần, giống hành động của người cha, người mẹ lo cho con.
⇒ Tình yêu thương sâu sắc và sự chăm sóc ân cần, tỉ mỉ của Bác Hồ đối với chiến sỹ.
+/ Lời nói
- Lần đầu, Bác chỉ nói vắn tắt: Cháu cứ việc ngủ ngon
Chú cứ việc ngủ ngon
Ngày mai đi đánh giặc.
+/ Tâm tư
- Lần sau: Không an lòng, thương đoàn dân công
Bác thương đoàn dân công
Mong trời sáng mau mau
→ Miêu tả kết hợp biểu cảm.
⇒ Bác hiện lên là một người giản dị, gần gũi, chân thực mà hết sức lớn lao, thiêng liêng.
⇒ Bác là vị lãnh tụ vĩ đại đáng kính.
Xem thêm: Phân tích bài thơ Đêm nay Bác không ngủ
c. Ý nghĩa khổ thơ cuối
- Thể hiện chân lý đơn giản mà lớn lao
Đêm nay Bác không ngủ
Vì một lẽ thường tình Bác là Hồ Chí Minh.
→ Đêm không ngủ trong bài thơ là một đêm trong vô vàn đêm không ngủ của Bác.
⇒ Cuộc đời của Người dành trọn vẹn cho nhân dân, cho Tổ quốc.
⇒ Đó chính là lẽ sống “Nâng niu tất cả chỉ quên mình” của Bác mà mọi người đều thấu hiểu
---------
Đề cương ôn tập học kì 2 Ngữ văn 6 2019/2020 bài Đêm nay Bác không ngủ mà Đọc tài liệu đã chia sẻ trên đây sẽ là đề cương hữu ích giúp các em ôn tập để có thể đạt được điểm số cao trong kì thi học kì của mình.