Cùng Đọc tài liệu ôn tập học kì 1 câu chuyện cổ tích Cây bút thần qua đề cương ôn tập học kì 1 môn Ngữ văn 6 2019 tại đây
Đề cương học kì 1 Ngữ văn lớp 6 bài Cây bút thần
I. Kiến thức cơ bản
a. Thể loại
- Truyện cổ tích Trung Quốc
- Truyện cổ tích là truyện mang những yếu tố kì ảo, lạ thường răn dạy con người những đạo lý như ở hiền thì sẽ gặp lành.
- Qua những cốt truyện đơn giản nhưng lại mang đến những bài học quý giá cho con người về những triết lý nhân sinh của cuộc sống
b. Kiểu nhân vật
- Tài năng kì lạ
c. Nội dung
- Truyện kể về khả năng sức mạnh kì diệu của cây bút thần, thể hiện quan niệm của nhân dân về công lí xã hội, về mục đích của tài năng nghệ thuật.
- Thể hiện ước mơ về khả năng kì diệu của con người
d. Bố cục
- Chia làm 5 phần
- Phần 1. Từ đầu đến "lấy làm lạ": Mã Lương học vẽ và có cây bút thần
- Phần 2. Tiếp theo đến "vẽ cho thùng": Mã Lương dùng cây bút thần để vẽ công cụ lao động cho người nghèo khổ
- Phần 3. Tiếp theo đến "phóng như bay": Mã Lương trừng trị tên địa chủ tham lam
- Phần 4. Tiếp theo đến "hung dữ": Mã Lương dùng bút thần trừng trị tên vua độc ác tham lam
- Phần 5. Còn lại: Truyền tụng về Mã Lương và cây bút
e. Giá trị nội dung
- Truyện khẳng định tài năng, nghệ thuật chân chính phải thuộc về nhân dân, chống lại kẻ ác.
- Truyện thể hiện ước mơ và niềm tin của nhân dân về công lí xã hội và những khả năng kì diệu của con người.
f. Giá trị nghệ thuật
- Sáng tạo các chi tiết nghệ thuật kì ảo à khắc họa hình tượng nhân vật tài năng.
- Chi tiết Cây bút thần à vũ khí sắc bén để trừ họa, tạo phúc cho dân.
- Sáng tạo các chi tiết nghệ thuật tăng tiến à tăng sức hấp dẫn.
Tham khảo thêm: Soạn bài Cây bút thần
II. Phân tích truyện
a. Mã Lương học vẽ và có cây bút thần
- Hoàn cảnh
- Cha mẹ mất sớm một mình em phải tự nuôi lấy bản thân mình
- Phải tự lao động, kiếm củi, cắt cỏ để kiếm sống
- Thích học vẽ từ nhỏ.
- Lấy que vạch xuống đất, nhúng tay xuống nước để vẽ.
- Chăm chỉ tập vẽ.
- Vẽ giống như thật.
- Nghèo không có tiền mua bút nên mơ ước có cây bút vẽ
⇒ Mã Lương có cuộc sống vất vả, cha mẹ mất sớm, sống tự lập, say mê vẽ, cần cù.
- Mã Lương được thần cho bút
- Tài vẽ kì lạ: mọi vật giống như thật (Sắp được nghe tiếng chim hót, được trông thấy cá bơi lội…) → Say mê, cần cù, chăm chỉ, thông minh và có năng khiếu bẩm sinh ⇒ Nguyên nhân thực tế => Có tính quyết định.
- Được thần cho cây bút: Yếu tố thần kì, chi tiết tưởng tượng kì ảo, tạo sự hứng thú hấp dẫn cho truyện → Nguyên nhân thần kì ⇒ Tô đậm, thần kì hoá tài vẽ của Mã Lương.
⇒ Tài năng chỉ đến với con người có quyết tâm, kiên trì sáng tạo học tập.
⇒ Giúp Mã Lương thực hiện được ước mơ của nhân dân. Đây cũng là phần thưởng xứng đáng cho người có ý chí
luyện tập.
b. Mã Lương dùng cây bút thần để vẽ công cụ lao động cho người nghèo khổ
- Mã Lương đối với người nghèo
- Vẽ cày, cuốc, đèn, thùng múc nước, …
→ Đây là phương tiện cần thiết cho cuộc sống để người dân sinh hoạt và sản xuất tạo ra của cải vật chất.
⇒ Mã Lương là người yêu lao động, đồng cảm với người lao động.
- Vẽ cho bản thân
- Vẽ lò sưởi, vẽ bánh, thang, con ngựa, cung tên, vẽ tranh để bán.
→ Chỉ vẽ cho mình khi thật cần thiết, không ỷ lại vào cây bút, yêu lao động.
⇒ Qua đây ta thấy Mã Lương là một em bé rất thông minh tài giỏi và có một tâm hồn trong sáng yêu thương mọi người. Không cậy có cây bút mà làm loạn.
c. Mã Lương trừng trị tên địa chủ tham lam
| Tên địa chủ | Mã Lương |
| Dụ dỗ, dọa nạt | Không vẽ thứ gì |
| Tức giận, bắt nhốt | Vẽ lò sưởi, bánh ăn, vẽ thanh vượt tường trốn |
| Sai quân đuổi bắt | Vẽ cung tên bắn chết tên địa chủ để thoát thân |
→ Thái độ của Mã Lương mang tính khảng khái, căm ghét bọn giàu sang tham lam.
⇒ Qua đây cho thấy Mã Lương là một em bé rất gan dạ và không chịu khuất phục trước cái ác.
d. Mã Lương dùng bút thần trừng trị tên vua độc ác
- Sau khi trừng trị tên địa chủ tham lam Mã Lương đã bỏ đi nơi khác nhưng truyện cây bút thần của em đến tai tên vua độc ác kia
Cây bút trong tay Mã Lương
| Vua | Mã Lương |
- Sai triều thần đến đánh, dụ dỗ và dọa nạt
| - Căm ghét vua, không muốn vẽ => Vẽ cóc ghẻ => Vẽ con gà trụi lông |
⇒ Lên án, tố cáo bản chất xấu xa của tên vua tham lam.
Cây bút trong tay vua
- Vẽ núi vàng → Ra tảng đá
- Vẽ thoi vàng → Ra mãng xà
⇒ Cây bút thần chỉ phát huy sức mạnh dưới bàn tay của người có tài và phục vụ chính nghĩa.
Mã lương hợp tác với nhà vua để trừng trị hắn
| Vua | Mã lương |
| Vẽ biển cả | Đồng ý |
| Vẽ cá đủ màu sắc | Đồng ý |
| Vẽ thuyền buồm lớn | Đồng ý |
| Vẽ gió nhẹ | Đồng ý |
| Yêu cầu dừng | Vẽ sóng to, gió lớn => Nhấn chìm tên vua |
⇒ Mã Lương dùng cây bút thần cùng với tài năng, dũng cảm và tài năng thông minh để tiêu diệt kẻ ác và thực hiện công lý.
e. Truyền tụng về Mã Lương và cây bút
- Những tên tham lam độc ác thì bị chết
- Truyền tụng về Mã Lương
- Mã Lương mang cây bút đi để phục vụ người nghèo, phục vụ người lao động, trừng trị kẻ ác.
- Nghệ thuật chân chính thuộc về nhân dân, trừng trị nhân dân.
----------
Trên đây là đề cương ôn tập học kì 1 môn Ngữ văn lớp 6 2019/2020 chi tiết bài Cây bút thần mà Đọc tài liệu đã biên tập. Đề cương này sẽ giúp các em hoàn thành bài thi của mình thật tốt ở kì thi học kì. Chúc các em thi tốt!