Gửi các em học sinh lớp 12 thân mến,
Bộ Giáo dục và đào tạo đã công bố đề thi tham khảo dành cho kỳ thi tốt nghiệp THPT năm nay. Đề thi tham khảo là tài liệu cho giáo viên và học sinh tổ chức ôn tập để chuẩn bị Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2024.
Cùng đi vào tìm hiểu đề thi môn Ngữ văn nhé:
Đề thi tham khảo tốt nghiệp THPT 2024 môn Văn
Chi tiết đề thi:
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐỀ THI THAM KHẢO
KỲ THI TỐT NGHIỆP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NĂM 2024
Bài thi: NGỮ VĂN
Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề
I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)
Đọc đoạn trích:
Đã dạt về cuối trời
vẫn đổ bóng sang vòm trời khác
những đám mây kia ơi
bay nhẹ thế làm ta kinh ngạc.
bay như chưa biết mình từ nước
chưa từng hóa cơn mưa
chưa từng có phút giây cuồng nộ
vô ưu bay, chẳng để ai ngờ…
Những đám mây kia ơi
chân trời ấy làm sao chứa được.
đã có lúc ghì mình sát đất
rồi bay theo mộng mị kiếp người
nhòa tất thảy vào đời sống khác
lại làm mây di tán lưng trời.
(Trích Những đám mây cuối trời, Đoàn Văn Mật, Ngoài mây trời đầy trống vắng, NXB Hội Nhà văn, 2023, tr. 53-54)
Thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1. Xác định thể thơ của đoạn trích.
Câu 2. Chỉ ra biện pháp tu từ được thể hiện trong những dòng thơ sau:
bay như chưa biết mình từ nước
chưa từng hóa cơn mưa
chưa từng có phút giây cuồng nộ
vô ưu bay, chẳng để ai ngờ…
Câu 3. Nêu nội dung của những dòng thơ sau:
đã có lúc ghì mình sát đất
rồi bay theo mộng mị kiếp người
nhòa tất thảy vào đời sống khác
lại làm mây di tán lưng trời.
Câu 4. Từ suy ngẫm của tác giả về Những đám mây cuối trời trong đoạn trích trên, anh/chị hãy rút ra bài học về lẽ sống cho bản thân.
II. LÀM VĂN (7,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm)
Anh/Chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về ý nghĩa của thái độ sống tích cực trước thử thách.
Câu 2 (5,0 điểm)
Trong tác phẩm Ai đã đặt tên cho dòng sông?, nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường viết:
Hình như trong khoảnh khắc chùng lại của sông nước ấy, sông Hương đã trở thành một người tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya. Đã nhiều lần tôi thất vọng khi nghe nhạc Huế giữa ban ngày, hoặc trên sân khấu nhà hát. Quả đúng như vậy, toàn bộ nền âm nhạc cổ điển Huế đã được sinh thành trên mặt nước của dòng sông này, trong một khoang thuyền nào đó, giữa tiếng nước rơi bám âm của những mái chèo khuya. Nguyễn Du đã bao năm lênh đênh trên quãng sông này, với một phiến trăng sầu. Và từ đó, những bản đàn đã đi suốt đời Kiều. Tôi đã chứng kiến một người nghệ nhân già, chơi đàn hết nửa thế kỷ, một buổi tối ngồi nghe con gái đọc Kiều: “Trong như tiếng hạc bay qua - Đục như tiếng suối mới sa nửa vời”... Đến câu ấy, người nghệ nhân chợt nhổm dậy vỗ đùi, chỉ vào trang sách Nguyễn Du mà thốt lên: “Đó chính là Tứ đại cảnh!” Rời khỏi kinh thành, sông Hương chếch về hướng chính bắc, ôm lấy đảo Cồn Hến quanh năm mơ màng trong sương khói, đang xa dần thành phố để lưu luyến ra đi giữa màu xanh của tre trúc và của những vườn cau vùng ngoại ô Vĩ Dạ. Và rồi, như sực nhớ lại một điều gì chưa kịp nói, nó đột ngột đổi dòng, rẽ ngoặt sang hướng đông tây để gặp lại thành phố lần cuối ở góc thị trấn Bao Vinh xưa cổ. Đối với Huế, nơi đây chính là chỗ chia tay dõi xa ngoài mười dặm trường đình. Riêng với sông Hương, vốn đang xuôi chảy giữa cánh đồng phù sa êm ái của nó, khúc quanh này thực bất ngờ biết bao. Có một cái gì rất lạ với tự nhiên và rất giống con người ở đây; và để nhân cách hoá nó lên, tôi gọi đây là nỗi vương vấn, cả một chút lẳng lơ kín đáo của tình yêu. Và giống như nàng Kiều trong đêm tình tự, ở ngã rẽ này, sông Hương đã chí tình trở lại tìm Kim Trọng của nó, để nói một lời thề trước khi về biển cả: “Còn non, còn nước, còn dài, còn về, còn nhớ...”. Lời thề ấy vang vọng khắp lưu vực sông Hương thành giọng hò dân gian; ấy là tấm lòng người dân nơi Châu Hoá xưa mãi mãi chung tình với quê hương xứ sở..
(1) Tiếng nước rơi bán âm: chỉ tiếng nước rơi trầm đục theo cách cảm nhận âm nhạc.
(2) Tứ đại cảnh: tên một bản nhạc cổ Huế, tương truyền do vua Tự Đức sáng tác.
(Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2020, tr. 200-201)
Anh/Chị hãy phân tích đoạn trích trên; từ đó, nhận xét tình cảm của nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường đối với sông Hương được thể hiện trong đoạn trích.
HẾT
Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm.
Đáp án đề thi tham khảo tốt nghiệp 2024 môn Văn
Năm 2024 là năm cuối cùng thực hiện dạy học và thi theo Chương trình giáo dục phổ thông năm 2006. Do đó, đề thi tốt nghiệp THPT năm 2024 về cơ bản giữ ổn định cấu trúc như Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2023. Tuy nhiên, để chuẩn bị chuyển sang một giai đoạn mới nên trong đề thi có sự tăng cường hợp lý một số nội dung liên quan đến vận dụng thực tiễn để từng bước tiệm cận với định hướng đánh giá năng lực phù hợp với mục tiêu yêu cầu phát triển năng lực phẩm chất người học của Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
I. ĐỌC HIỂU
Câu 1:
Thể thơ: tự do
Câu 2:
Các biện pháp tu từ gồm:
- Biện pháp so sánh: “bay như chưa biết mình từ nước”.
- Phép điệp: “chưa từng”.
Câu 3:
Nội dung câu thơ là: Sự tuần hoàn vô tận của tự nhiên, một sự luân hồi trong vũ trụ.
Câu 4:
Gợi ý:
- Luôn sống lạc quan, tích cực.
- Sống hết mình cho hiện tại.
- Chấp nhận những thử thách trong cuộc sống và vượt qua, hạnh phúc và bình thản sẽ đến.
II. LÀM VĂN
Câu 1
Yêu cầu hình thức:
- Viết đúng một đoạn văn nghị luận xã hội theo cấu trúc.
- Bài viết phải có bố cục đầy đủ, rõ ràng; văn viết có cảm xúc; diễn đạt trôi chảy, bảo đảm tính liên kết; không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp.
Yêu cầu nội dung:
*Nêu được vấn đề cần nghị luận.
*Bàn luận:
1. Giới thiệu vấn đề: Ý nghĩa của thái độ sống tích cực trước thử thách.
Học sinh có thể lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách khác nhau miễn là hợp lí, khoa học, thuyết phục. Có thể theo hướng sau:
2. Giải thích
- Sống tích cực là tư duy theo chiều hướng lạc quan, tin tưởng mọi vấn đề theo chiều hướng tốt đẹp, tìm cách giải quyết vấn đề theo hướng thuận lợi nhất.
- Thái độ sống tích cực trước thử thách là luôn bình tĩnh, lạc quan, tìm ra cách giải quyết phù hợp và không chịu khuất phục trước những khó khăn.
3. Bàn luận
- Ý nghĩa của thái độ sống tích cực trước khó khăn, thử thách:
+ Thái độ sống tích cực sẽ giúp con người không dễ dàng gục ngã và chìm vào trạng thái
+ Thái độ sống tích cực giúp chúng ta tìm ra hướng giải quyết và vượt qua khó
khó khăn thái tiêu cực
+ Thái độ sống tích cực vô cùng quan trọng, cùng với ý chí, lạc quan sẽ giúp con người đến gần với thành công hon.
- HS lấy dẫn chứng minh họa phù hợp.
+ Bác Hồ là vị lãnh tụ vĩ đại của Việt Nam và là minh chứng cho thái độ sống tích cực, trong lúc ở tù thay vì tiêu cực và lo sợ Bác đã thả mình vào vạn vật, sáng tác thơ, nghĩ đến những điều tốt đẹp.
+ Thầy giáo Nguyễn Ngọc Ký dù bị mất cả hai tay từ nhở nhưng thầy không nản lòng, tích cực tập viết cho đến khi thầy thành thạo viết bằng chân và là thầy giáo của toàn nhân loại.
- Phê phán những người tiêu cực, bi quan, mất niềm tin vào cuộc sống, khi đứng trước khó khăn thử thách không dám đương đầu hoặc luôn chán nản mà gục ngã.
4. Liên hệ bản thân và tổng kết vấn đề.
Câu 2
Yêu cầu hình thức:
- Thí sinh biết kết hợp kiến thức và kĩ năng làm nghị luận văn học để tạo lập văn bản.
- Bài viết phải có bố cục đầy đủ, rõ ràng; văn viết có cảm xúc; diễn đạt trôi chảy, bảo đảm tính liên kết; không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp.
Yêu cầu nội dung:
I. Giới thiệu chung
- Hoàng Phủ Ngọc Tường là một người am hiểu về Huế và là một cây bút kí tiêu biểu của nền văn học Việt Nam với phong cách sáng tác đầy tài hoa, uyên bác.
- Đoạn trích nằm ở phần giữa của tác phẩm Ai đã đặt tên cho dòng sông – tập bút kí nổi tiếng của Hoàng Phủ Ngọc Tường. Đoạn trích là khi con sông Hương chảy ra khỏi kinh thành Huế.
- Khái quát vấn đề: Vẻ đẹp sông Hương dưới góc nhìn văn hóa (âm nhạc), địa lý. Từ đó, nhận xét về cách nhìn của Hoàng Phủ Ngọc Tường đối với hình tượng sông Hương.
II. Phân tích
1. Cảm nhận về nội dung đoạn trích.
a/ Vẻ đẹp của sông Hương dưới góc nhìn văn hóa – là nơi hình thành nền âm nhạc cung đình.
- Sông Hương gắn bó trong cái nôi của nền âm nhạc Huế. Nghe âm nhạc cổ điển Huế trên dòng Hương, để thưởng thức nét đẹp trong không gian văn hoá nơi nó được sinh thành, để cảm nhận bao cái dư âm, trang trọng, sang nhã của toàn bộ nền âm nhạc xứ Cố đô.
- Sự sinh thành nên âm nhạc Huế được giải thích như thế này: Vào những đêm trăng thanh, không gian lặng tờ đến mức có thể nghe được tiếng động rất nhẹ của những nhịp chèo, mái đẩy, câu hò,... Nhịp chèo mái đẩy đã làm nên tiết tấu, những câu hò đã làm nên giai điệu, từ đó dần tạo nên những bản nhạc, những khúc hát gắn mình với dòng Hương giang. Chính những người nghệ sĩ trên sông nước đã tạo nên những âm khúc đầu tiên, đặt nền móng cho nền âm nhạc xứ Huế, của khúc Tứ đại cảnh nổi tiếng.
- Nhưng còn một phát hiện bất ngờ nữa, sông Hương chính là cái nôi sinh thành bản đàn tuyệt diệu trong Truyện Kiều. Tác giả tưởng tượng hai trăm năm trước, Nguyễn Du từng lênh đênh trong lòng Hương với vầng trăng sáng. Và từ đó, những khúc đàn mà Kiều lẩy nên, đã mang dư âm của dòng Hương giang lặng lẽ, phiến trăng sầu phủ nhuốm, ngân vang tâm trạng.
b/ Vẻ đẹp của sông Hương dưới góc nhìn địa lý – khi sông Hương chảy ra khỏi thành phố mà nó yêu thương.
- Theo đặc điểm tự nhiên, hướng chảy của dòng sông theo hướng tây sang đông để đổ ra biển. Khi qua thành phố, sông Hương vì uốn dòng nên xuôi theo hướng chếch bắc, để có thể đổ ra biển, sông Hương một lần nữa uốn dòng chảy, do đó mà gặp lại xứ Huế ở Bao Vinh.
- Cảm quan nhà văn: Điệu chảy này như một sự cố ý của người con gái sông Hương, sự đổi dòng ấy lạ với tự nhiên, mà thân quen với con người. Và ngay từ ban đầu, tác giả đã xem sông Hương là một người con gái, hơn thế nữa còn là người con gái chí tình, và cái điệu chảy đó không thể khác là nỗi vương vấn, nhớ nhung, muốn quay trở lại gặp người tình thêm một lần nữa để nói lời chung thủy, trước khi xuôi về biển cả.
2. Nhận xét về cái nhìn của Hoàng Phủ Ngọc Tường đối với sông Hương.
- Cái nhìn mang tính phát hiện. Hoàng Phủ Ngọc Tường nhìn sông Hương không đơn thuần là một dòng sông. Cách ông nhìn sông Hương cho chúng ta cảm thấy sông Hương cũng có tâm hồn, như một con người thực thụ, có suy tư, có trăn trơ, có đắn đo,…
- Chính tình yêu tha thiết với Huế nói chung và với dòng sông Hương nói chung đã giúp Hoàng Phủ Ngọc Tường có cái nhìn mang tính phát hiện độc đáo như vậy đối vơi dòng sông Hương.
III. Kết luận
- Khái quát lại vấn đề.
- Giá trị nội dung, nghệ thuật.
Bộ đề thi tham khảo tốt nghiệp THPT năm 2024
- Đáp án đề thi tham khảo tốt nghiệp THPT 2024 môn Toán
- Đáp án đề thi tham khảo tốt nghiệp THPT 2024 môn Anh
- Đáp án đề thi tham khảo tốt nghiệp THPT 2024 môn Lý
- Đáp án đề thi tham khảo tốt nghiệp THPT 2024 môn Hóa
- Đáp án đề thi tham khảo tốt nghiệp THPT 2024 môn Sinh
- Đáp án đề thi tham khảo tốt nghiệp THPT 2024 môn Sử
- Đáp án đề thi tham khảo tốt nghiệp THPT 2024 môn Địa
- Đáp án đề thi tham khảo tốt nghiệp THPT 2024 môn GDCD
Đừng quên tìm hiểu chi tiết các nội dung đề thi thử tốt nghiệp thpt 2024 mới nhất và luyện tập với các mẫu đề thi thử tốt nghiệp môn văn 2024 của các tỉnh/thành phố trên cả nước đã được chúng tôi cập nhật liên tục. Chúc các em thành công!
