Dàn ý phân tích nhân vật trữ tình trong bài thơ Sóng
I. Mở bài
- Bài thơ Sóng được Xuân Quỳnh sáng tác năm 1967, in trong, tập thơ Hoa dọc chiến hào. Bài thơ là tiếng nói của tình yêu, là khát vọng muôn đời của tuổi trẻ, gắn liền với cuộc sống.
- Sóng thực chất đó là lời độc thoại nội tâm của một người phụ nữ đang yêu; đây còn là "tiếng nói đầy cảm xúc và có sắc thái rất riêng" của một trái tim phụ nữ "giàu yêu thương".
II. Thân bài
1. Bài thơ có hai hình tượng, hai nhân vật trữ tình là "sóng" và "em" (cái tôi trữ tình của nhà thơ).
- Quan hệ giữa chúng là quan hệ thống nhất, hai mà một, không tách rời nhau.
- "Sóng" là ẩn dụ, chỉ tâm trạng của người con gái đang yêu, hay đúng hơn là chỉ chính "em" - người đang yêu và suốt đời mong được sống trong tình yêu.
2. Dùng hình tượng "sóng", Xuân Quỳnh đã diễn tả một quy luật muôn thuở của tình yêu:
- Tình yêu gắn liền với tuổi trẻ, tuổi trẻ luôn khát khao yêu dương, tình yêu là sự trẻ trung của tâm hồn:
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ
3. Bằng hình tượng "sóng", Xuân Quỳnh diễn tả sự băn khoăn, trăn trở của đôi lứa yêu nhau:
- Muốn giải thích, cắt nghĩa về tình yêu, về người yêu và về chính bản thân mình, nhưng đều không có câu trả lời thỏa đáng. Vì khó giải thích, cắt nghĩa, nên tình yêu luôn luôn mới mẻ, luôn luôn là sự khám phá:
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau
4. Tình yêu luôn gắn liền với nỗi nhớ.
- Bằng việc khai thác trạng thái đa dạng, đối lập của hình tượng "sóng", tác giả đã diễn tả nỗi cồn cào, khắc khoải trong lòng những người yêu nhau.
5. Nhân vật trữ tình bày tỏ khát vọng về một tình yêu thủy chung và vĩnh cửu.
- "Em" muốn hóa thân thành sóng để còn tồn tại mãi mãi bằng tình yêu và trong tình yêu:
Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ.
- Nhờ khai thác sáng tạo tính đối lập, đa dạng, phức tạp, vĩnh hằng của hình tượng "sóng”, Xuân Quỳnh bộc lộ sinh động những khát vọng... của người phụ nữ với một tình yêu thiết tha, mãnh liệt.
III. Kết bài
- Trái tim khao khát hạnh phúc của người phụ nữ đã được thể hiện rõ ở bài thơ Sóng.
- Trái tim ấy thật chân thành, đằm thắm, chứa đựng những tìm cảm rộng lớn, mạnh mẽ, có khả năng làm cho tình yêu đôi lứa biến thành một giá trị tinh thần cao quý của con người.
Bài văn cảm nhận tham khảo
Nhà thơ Xuân Quỳnh là một nhà thơ nổi tiếng với những bài thơ tình thể hiện khát khao yêu đương, hạnh phúc lứa đôi của một người con gái đang trong thời kỳ rực rỡ của đời người. Nỗi lòng của người con gái đang yêu luôn muốn có một hạnh phúc trọn vẹn bình dị.
Trong thời kỳ văn học hiện đại, nhà thơ Xuân Quỳnh là một nhà thơ lớn xứng đáng được coi là một người bậc thầy về tình yêu. Đề tài tình yêu luôn là đề tài hấp dẫn được Xuân Quỳnh sáng tác rất nhiều và để lại nhiều bài thơ vô cùng tuyệt tác.
Trong đó, bài thơ Sóng là một bài thơ vô cùng tiêu biểu. Nó được viết bằng nguồn cảm hứng vô cùng bất tận, thể hiện một tâm hồn người phụ nữ đang yêu vô cùng mãnh liệt. Nhân vật em trữ tình trong bài thơ Sóng đã nói lên nỗi lòng của rất nhiều người phụ nữ khi yêu.Tâm hồn của người con gái trẻ khát khao yêu đương mãnh liệt mơ ước có một tình yêu trọn vẹn thủy chung.
Cùng với nhân vật em cái tôi trữ tình của tác giả và hình tượng sóng trong bài thơ, cả hai như hòa làm một có những điểm tương đồng vô cùng tinh th. Sóng chính là hình ảnh ẩn dụ của nhân vật em người con gái đang yêu. Là cái tôi trữ tình của tác giả Xuân Quỳnh nhập hồn vào sóng để làm nên một bài thơ vô cùng ấn tượng. Sóng và em tuy hai mà là một.
Hình tượng con sóng là một sáng tác nghệ thuật vô cùng xuất sắc của nhà thơ Xuân Quỳnh. Viết về thơ tình, về thuyền và biển thì rất nhiều nhưng có lẽ bài thơ Sóng của nhà thơ Xuân Quỳnh vẫn có vị trí riêng của nó.
Trong khổ thơ đầu của bài thơ, tác giả đã diễn tả tâm lý đối nghịch của một người con gái đang yêu, khát khao tình yêu.
Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể
Khát khao tình yêu của một cô gái trẻ trái tim đang xuân tâm hồn đang căng tràn nhựa sống rạo rực một tình yêu lứa đôi, là điều vô cùng bình thường của một người con gái. Nó cũng chính là con sóng kia, trường tồn vĩnh cửu với thời gian không bao giờ cạn. Người con gái khi yêu có lúc vui lúc buồn thường diễn ra bất chợt.
Nó chính là tâm trạng chung của tất cả những người đang yêu, bởi khi yêu ai cũng rồ điên một chút có như vậy mới gọi là tình yêu thật sự.
Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ
Tình yêu thì dù thời nào cũng thế luôn có những diễn biến tâm lý chung của nó. Nó có thể làm cho con người trở nên mạnh mẽ hơn, cũng có thể làm cho con người trở nên yếu đuối mất đi lý trí của mình.
Dù ngàn xưa, hay ngày nay thì tình yêu vẫn luôn là thứ tình cảm mãnh liệt mà con người luôn muốn tìm kiếm, muốn được tận hưởng một cách trọn vẹn.
Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau.
Tình yêu nó đến và đi theo quy luật tự nhiên không có ai có thể kìm chế hay khống chế níu giữ được. Nhà thơ Xuân Quỳnh đã lý giải rất đúng một quy luật muôn đời của tình yêu đó chính là "Em cũng không biết nữa/ Khi nào ta yêu nhau? Tình yêu tồn tại theo một nhịp điệu riêng của con tim, chẳng tuân thủ một quy tắc sống nào.
Nếu ai đó biết được lúc nào tình yêu đến với mình thì người đó thật sự rất giỏi, bởi tình yêu nó bất thình lình xuất hiện vào lúc mà chính bản thân ta không mong chờ không biết trước.
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được.
Nỗi nhớ luôn là một điều rất bình thường hiện hữu trong tình yêu. Khi yêu nhau người ta thường muốn được ở bên nhau mãi mãi, chỉ cần xa cách một chút thôi là đã cảm thấy nhớ nhung rồi. Nỗi nhớ của tình yêu rạo rực mãnh liệt. Nó làm cho con người vui buồn bất chợt, làm cho con người trở nên ngẩn ngơ, ngơ ngẩn không hiểu được chính bản thân mình tại sao lại thế.
Nỗi nhớ trong tình yêu làm cho tình yêu đó trở nên mãnh liệt, đẹp đẽ hơn bao giờ hết. Khoảng cách trong tình yêu làm cho ngọn lửa tình càng thêm bùng cháy thiêu đốt tâm trí nhân vật em, cái tôi trữ tình trong bài thơ Sóng.
Nỗi nhớ cũng thể hiện tình cảm sắc son chung thủy của người con gái dành cho chàng trai mà mình yêu say đắm. Nó ám ảnh hơn tình yêu, và khi nỗi nhớ lên tới đỉnh điểm nó sẽ hóa thành vô tận.
Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn qua đi
Như biển kia dẫu rộng
Mây vẫn bay về xa.
Người con gái trong bài thơ này luôn ấp ủ một niềm tin sự hy vọng về tình yêu của mình, niềm tin dành cho đối phương cho hạnh phúc tương lai của hai người. Những câu thơ vừa thể hiện sự an ủi, động viên tinh thần của bản thân, và người con gái tin tưởng rằng dù thế nào thì con sóng vẫn luôn hướng vào bờ, dù có nhiều ngăn trở, trái ngang. Trong tình yêu dù có nhiều khó khăn, trở ngại thì vẫn tới hạnh phúc lứa đôi.
Bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh là một bài thơ vô cùng đặc sắc tiêu biểu cho tư tưởng, phong cách thơ của nhà thơ Xuân Quỳnh. Thể hiện một tâm hồn thơ lớn, luôn khát khao yêu thương mãnh liệt của một người phụ nữ đang xuân.
Xuân Quỳnh, như mọi người đều biết, là nhà thơ của hạnh phúc đời thường. Thơ chị là tiếng lòng của một tâm hồn luôn luôn khao khát tình yêu, gắn bó hết mình với cuộc sống hàng ngày, trân trọng, nâng niu và chi chút cho hạnh phúc bình dị của đời thường.
Trong các nhà thơ Việt Nam hiện đại, Xuân Quỳnh là một trong số những người xứng đáng được gọi là nhà thơ của tình yêu. Chị viết nhiều, viết hay về tình yêu, trong đó Sóng là một bài thơ đặc sắc. Đến Xuân Quỳnh, thơ Việt Nam hiện đại mới có được một tiếng nói bày tỏ trực tiếp những khát khao tình yêu vừa hồn nhiên, chân thật, vừa mãnh liệt, sôi nổi của một trái tim người phụ nữ.
Tình yêu là một đề tài muôn thuở của thơ ca. Nhiều nhà thơ nỗi tiếng đã viết về tình yêu bằng một cảm hứng mãnh liệt, in đậm dấu ấn tâm hồn, tư tưởng vả phong cách nghệ thuật của mình. Xuân Diệu trước đó đã mượn hình tượng biển để nói về tình yêu, còn Xuân Quỳnh, chị đã mượn hình tượng sóng để diễn tả những cảm xúc, tâm trạng, những sắc thái tình cảm vừa phong phú, vừa phức tạp, vừa thiết tha sôi nổi của một trái tim phụ nữ đang rạo rực, khát khao yêu đương.
Cùng với hình tượng "sóng", bài thơ này còn có một hình tượng nữa là "em" – cái tôi trữ tình của nhà thơ. Sóng là hình ảnh ẩn dụ của tâm trạng người con gái đang yêu, là sự hoá thân, phân thân của cái tôi trữ tình – một kiểu đặc biệt của cái tôi trữ tình nhập vai. Hai "nhân vật" trữ tình này (sóng và em) tuy hai mà một, có lúc phân đôi ra để soi chiếu vào nhau, làm nổi bật sự tương đồng, có lúc lại hoà nhập vào nhau để tạo nên sự âm vang, cộng hưởng. Hai hình tượng này đan cài quấn quýt với nhau như hình với bóng, song song tồn tại từ đầu đến cuối bài thơ, soi sáng, bổ sung cho nhau nhằm diễn tả một cách mãnh liệt hơn, sâu sắc và thấm thía hơn khát vọng tình yêu đang cuồn cuộn trào dâng trong trái tim nữ thi sĩ.
Hình tượng "sóng" là một tìm tòi nghệ thuật độc đáo của Xuân Quỳnh. Hình tượng song trước hết được gợi ra từ âm hưởng dào dạt, nhịp nhàng của bài thơ. Đó là nhịp của những con sóng trên biển cả liên tiếp triền mien vô hồi vô hạn. thể thơ năm chữ không ngắt nhịp lên tiếp đã tạo nên nhịp điệu của những con sóng biển lúc dạt dào sôi nổi lúc sâu lắng chạy dài suốt bài thơ. Song âm điệu chung của cả bài thơ không phải chỉ là âm điệu nguyên con sóng. Nó còn là âm điệu của một nỗi lòng đang tràn ngập khao khát tình yêu vô hạn đang rung lên đồng điệu hòa hợp với sóng biển., hòa hợp tới nỗi không còn biết đâu là đâu là nhịp điệu của sóng biển đâu là nhịp điệu của thi sĩ nữa. Xuân Quỳnh đã mượn hình tượng sóng để thể hiện nhịp điệu tâm hồn mình đang bùng cháy một tình yêu mãnh liệt, không chịu yên điịnh mà đầy biến động, khao khát. Qua hình tượng "sóng", Xuân Quỳnh đã diễn tả vừa cụ thể vừa sinh động những trạng thái, tâm trạng, những cung bậc tình cảm khác nhau trong trải tim của người phụ nữ đang rạo rực yêu đương. Mỗi trạng thái tâm hồn cụ thể của người phụ nữ đang yêu đều có thể tìm thấy sự tương đồng của nó với một khía cạnh, một đặc tính nào đó của sóng.
Mở đầu bài thơ là trạng thái tâm lí đặc biệt của một tâm hồn đang khao khát yêu đương, đang tìm đến một tình yêu rộng lớn hơn. Xuân Quỳnh đã diễn tả thật cụ thể cái trạng thái khác thường, vừa phong phú vừa phức tạp trong một trái tim đang cồn cào khao khát tình yêu. Tinh khí của người con gái đang yêu, cũng như sóng vậy thôi, vốn mang trong nó nhiều trạng thái đối cực: "Dữ dội và dịu êm, ồn ào và lặng lẽ”… Và cũng như sóng, trái tim người con gái đang yêu không chịu chấp nhận sự tầm thường, nhỏ hẹp, luôn vươn tới cái lớn lao có thể đồng cảm, đồng điệu với mình: “Sông không hiểu nồi mình, Sóng tìm ra tận bể” Có thể thấy, ngay trong khổ thơ đầu tiên nàv môt nét mới mẻ trong quan niệm về tình yêu. Người con gái khao khát yêu đương nhưng không còn nhẫn nhục cam chịu nữa. Nếu “ song không hiểu nổi mình” thì sóng nhất quyết từ bỏ nơi chật hẹp ấy để “ tìm ra tận bể” đến với cái cao rộng bao dung. Thật là minh bạch và cũng thật là quyết liệt.
Nỗi khát vọng tình yêu xôn xao, rạo rực trong trái tim con người trong quan niệm của Xuân Quỳnh, là khát vọng muôn đời của nhân loại mà mãnh liệt nhất là của tuổi trẻ. Nó cũng như sóng, mãi mãi trường tồn, vĩnh hằng với thời gian. Từ ngàn xưa, con người đã đến với tình yêu và mãi mãi cứ đến với tình yêu. Con người, tình yêu bao giờ cũng là một khát vọng bồi hồi:
Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ
Khi tình yêu đến như một tâm lí tự nhiên và thường tình người ta luôn có nhu cầu tự tìm hiểu và phân tích. Nhưng tình yêu là một hiện tượng tâm lí khác thường , đầy bí ẩn không thể giải thích bằng lí lẽ thông thường, làm sao có thể giải đáp được câu hỏi về khởi nguồn của tình yêu. Cái điềm mà trước đó từng làm Xuân Diệu băn khoăn”Làm sao cắt nghĩa được tình yêu?" thì nay,một lần nữa lại được Xuân Quỳnh bộc bạch một cách hồn nhiên, thật dễ thương. Tình yêu cũng giống như sóng biển, như gió trời vậy thôi, làm sao mà lí giải được. Nó cũng tự nhiên, hồn nhiên như thiên nhiên, và cũng khó hiểu không ngờ như thiên nhiên:
Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau.
Tình yêu cũng gắn liền với nỗi nhớ khi xa cách. Nỗi nhớ của một trái tim đang yêu được Xuân Quỳnh diễn tả thật mãnh liệt. Một nỗi nhớ thường trực cả khi thức, cả khi ngủ, bao trùm lên cả không gian va thời gian. Một nỗi nhớ cồn cào, da diết, không thể nào yên, không thể nào nguôi. Nó cuồn cuộn, dào dạt như những đợt sóng biển triền miên, vô hồi, vô hạn. Nhịp thơ trong suốt bài thơ này là nhịp sóng, nhưng rõ nhất, dào dạt, hăm hở, náo nức nhất, mãnh liệt nhất là ở đoạn thơ này:
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được.
Và như trên đã nói, vẫn là hình tượng song hành của sóng và em bổ sung, đắp đổi cho nhau nhằm diễn tả sâu sắc hơn, ám ảnh hơn tình yêu và nỗi nhớ cùng với lòng thủy chung vô hạn của một trái tim đang rao rực yêu thương. Nỗi nhớ được diễn tả qua hình tượng con sóng nhớ bờ "ngày đêm không ngủ được" vẫn chưa đủ, chưa thỏa, lại được thể hiện một lần nữa qua nỗi nhớ trực tiếp của nhà thơ: “Lòng em nhớ đến anh, Cả trong mơ còn thức". Nỗi nhớ tràn đầy lòng yêu của nữ thi sĩ. Nỗi nhớ thường trực trong mọi không gian va thời gian, không chỉ tồn tại trong ý thức mà còn len lỏi trong tiềm thức, xâm nhập vào cả trong giấc mơ. Nhưng đòi hỏi, khao khát yêu đương của người con gái được bộc lộ thật mãnh liệt nhưng cũng thật giản dị song chỉ khao khát tới bờ cũng như em khao khát có anh! Tình yêu của người con gái thiết tha, mãnh liệt, trong sáng, giản dị, thủy chung, duy nhất. Qua hình tượng "sóng" và "em", Xuân Quỳnh đã nói lên thật chân thành, táo bao, không hề giấu giếm cái khát vọng tình yêu sôi nổi, mãnh liệt của mình – một phụ nữ, một điều thật hiếm thấy trong văn học Việt Nam.
Xuân Quỳnh viết bài thơ Sóng năm 1967, khi mà chị đã từng nếm trải sự đổ vỡ trong tình yêu. Song, người phụ nữ hồn nhiên tha thiết yêu đời này vẫn còn ấp ủ biết bao hi vọng, vẫn có một niềm tin vào hanh phúc trong tương lai. Vừa tự động viên, an ủi mình, chị vừa tin vào cái đích cuối cùng của một tình yêu lớn như” con sóng nhất định sẽ tới bờ”, “dù muôn vàn cách trở". Vì thế, ý thức về thời gian chưa làm cho chị lo âu mà chỉ làm cho chị thêm tin rằng:
Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn qua đi
Như biển kia dẫu rộng
Mây vẫn bay về xa.
Sóng là một bài thơ tình yêu rất tiêu biểu cho tư tưởng và phong cách thơ Xuân Quỳnh ở giai đoạn đầu. Một bài thơ vừa xinh xắn, duyên dáng, vừa mãnh liệt, sôi nổi, vừa hồn nhiên, trong sáng, vừa ý nhị, sâu xa. Sau này, khi đã nếm trải nhiều cay đắng trong tình yêu, giọng thơ Xuân Quỳnh không còn phơi phới bốc men say nữa, nhưng cái khát vọng tình yêu vẫn tồn tại mãi mãi trong trái tim tràn ngập yêu thương của chị.
Bài thơ Sóng được Xuân Quỳnh sáng tác năm 1967, bài thơ được in trong, tập thơ Hoa dọc chiến hào. Bài thơ Sóng thực chất là lời độc thoại nội tâm của một người phụ nữ đang yêu, ví von tình yêu của mình như hình tượng sóng. Qua hình tượng sóng, tiếng nói về tình yêu của cô gái trẻ càng đong đầy cảm xúc và có nhiều chất riêng hơn, tiếng nói của tình yêu, là khát vọng muôn đời của tuổi trẻ, gắn liền với cuộc sống.
Bài thơ có hai hình tượng, hai nhân vật trữ tình là "sóng" và "em". "Sóng" là ẩn dụ, là em, người con gái đang yêu. Sóng là ẩn dụ của tâm hồn người con gái khi yêu, là sự hóa thân cho thân phận của cái "tôi" trữ tình. "Sóng" và "em" tuy hai mà một, có lúc phân đôi để soi chiếu vào nhau hòa làm một. Sóng ồn ào và mãnh liệt cũng giống như tình yêu thanh xuân, tuổi trẻ của em cũng luôn nhiệt huyết và sôi nổi như vậy. Bằng việc khai thác trạng thái đa dạng, đối lập của hình tượng "sóng", nhân vật trữ tình muốn hóa thân thành sóng để còn tồn tại mãi mãi bằng tình yêu và trong tình yêu, bày tỏ khát vọng về một tình yêu thủy chung và vĩnh cửu.
Trái tim khao khát tình yêu, khao khát hạnh phúc trong tình yêu của người phụ nữ đã được thể hiện rõ trong hình tượng Sóng. Hai khổ thơ đầu là hình ảnh con sóng và trạng thái khát vọng của một tình yêu:
"Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể
Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ".
Mở đầu bài thơ với những câu thơ xuất hiện rất nhiều những tính từ tương quan đối lập nhau: "dữ dội – dịu êm”, “ồn ào – lặng lẽ". Những tính từ này đã gợi ra các trạng thái của sóng ở hai chiều tương phản, lúc thì rất dữ dội, lúc thì lại rất hiền dịu, lúc thì đầy âm thanh, lúc thì lại đầy sự tĩnh lặng. Đó chính là phép ẩn dụ để nói về trạng thái tâm hồn của người phụ nữ khi yêu, lúc thì sôi nổi cuồng nhiệt, lúc thì đầy dịu dàng, sâu lắng. Hai trạng thái tình cảm này cũng luôn có sự chuyển động, chuyển hóa cho nhau. Qua phép ẩn dụ độc đáo này, từ trạng thái của sóng, tác giả đã phát hiện ra bản chất của tâm hồn người con gái khi yêu đầy nữ tính.
Hai câu thơ tiếp là sự bứt phá của sóng trong cái không gian nhỏ hẹp để tìm nơi rộng hơn. Vẫn tiếp tục nói về sóng mà Xuân Quỳnh đã thể hiện sự băn khoăn, trăn trở của sóng và sự băn khoăn đó thể hiện với hai câu thơ:
"Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể".
"Sông" – một không gian hẹp, chật chội nhưng cũng là nơi khởi nguồn của sóng, nơi mà sóng tồn tại. Đối lập với sự chật hẹp của "sông" là một không gian rộng lớn của biển cả mênh mông. Động từ "tìm" nhân hóa hóa biểu tượng sóng, để cho thấy sóng là một sinh thể cũng có nhưng điểm chung như với con người, sóng cũng có những hành động táo bạo, khao khát, mãnh liệt như con người vậy.
Tình yêu vẫn là đề tài muôn thuở của nghệ thuật, không chỉ thơ ca mà cả trong điện ảnh, hội họa, âm nhạc, nó vẫn luôn là đề tài gợi mở nhiều sự hấp dẫn. Quan niệm tình yêu của mỗi người không hề giống nhau có người nhỉn tình yêu bằng con mắt màu hồng, có người là sự bỡ ngỡ, có người lại ôm hận chỉ vì yêu. Nhưng tình yêu và những trăn trở về tình yêu vẫn mãi là triết lý, khó hiểu nhất và khó cắt nghĩa rõ ràng nhất. Khát vọng tình yêu trong trái tim nhà thơ luôn xôn xao, rạo rực, khát vọng tình yêu luôn cháy bỏng. Cũng như sóng, nó cũng sẽ mãi trường tồn, vĩnh hằng với thời gian.
Từ ngàn xưa, con người vẫn coi trọng tình yêu và mãi mãi là như vậy.
"Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế.
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ".
Khát vọng tình yêu chính đáng luôn tươi trẻ, rạo rực, "bồi hồi" trong trái tim người phụ nữ. Hình tượng sóng và khát vọng tình yêu trong câu thơ dường như rất có ý nghĩa và chiều sâu. Đó là cách cảm nhận tình yêu của cô gái trẻ, tuy nhiên sau sự cảm nhận chân thành bằng cả trái tim ấy lại là nỗi suy tư, băn khoăn nhiều chiều.
"Trước muôn trùng sóng bể
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn
Từ nơi nào sóng lên ?
Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau".
Những câu thơ gợi mở ra một không gian vô cùng và vô tận. Người con gái xuất hiện với bao sự trăn trở, sự trải lòng của người con gái trước biển, nhờ sóng nói hộ lòng của em với anh. Thực ra là về thế giới tự nhiên và về thế giới nội tâm con người. Những câu hỏi về thế giới tự nhiên: "Từ nơi nào sóng lên ?", "Gió bắt đầu từ đâu ?" rồi lại đột ngột hướng câu hỏi về mình, về thế giới tâm hồn của người con gái đang yêu: "Khi nào ta yêu nhau". Nhưng tự nhiên là một điều luôn bí ẩn và thế giới tình cảm của anh và em cũng vậy, cũng nhiều bí ẩn, suy tư, bởi vậy mà tình yêu của em và anh là điều không thể biết trước. Điều đó chứng tỏ tình yêu từ xưa tới nay đã trở thành điều rất kì diệu và huyền bí.
Từ suy tư, trăn trở trong tình yêu đến những nỗi nhớ :
"Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức".
Trong khổ thơ xuất hiện nhiều điệp từ "con sóng" lặp đi lặp lại tạo thành rất nhiều con sóng trùng điệp liên tiếp xô bờ. Cho dù là sóng ở đâu thì cũng tuân theo một quy luật chung vốn có của nó – sóng vỗ bờ. Và rồi những con sóng của tự nhiên tự lúc nào đã biến thành con sóng tâm trạng biểu hiện tâm tình của người con gái. Nhịp thơ đồn dập hơn càng thể hiện được rõ hơn sự mãnh liệt của sóng và cũng là nỗi nhớ của em hướng tới anh nỗi nhớ xuất phát từ tận cõi lòng, từ tận trái tim. Nỗi nhớ ấy không chỉ chiếm chọn thời gian "ngày đêm", cũng không chỉ là nỗi nhớ trong ý thức mà nó còn là nỗi nhớ ăn sâu trong tiềm thức. Nỗi nhớ đã chiếm chọn cả tâm trí em
"Dẫu xuôi về phương bắc
Dẫu ngược về phương nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh – một phương".
Đó chính là những lời thơ thể hiện lòng chung thủy của cô gái, tình yêu của cô vẫn mãi trọn vẹn với người cô yêu thương dù cuộc đời có thiên biến vạn hóa. Niềm tin về tình yêu của chính mình mà cô gái dành cho chàng trai cũng rất chắc chắn:
"Ở ngoài kia đại dương
Trăm ngàn con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở.
Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn đi qua
Như biển kia dẫu rộng
Mây vẫn bay về xa".
Người con gái tự nhận thấy mình có thể vượt qua mọi khó khăn cản trở trong hành trình đi tìm bến đỗ, đi tìm tình yêu, hạnh phúc của cuộc đời mình. Suy tư sâu sắc và khát vọng mãnh liệt của tình yêu khiến cho người ta phải lưu tâm rất nhiều.
"Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ".
Như sóng muôn đời được vẫy vùng cùng biển lớn, người con gái cũng muốn cả đời được ở bên người mình yêu thương.
Nhân vật “em” trong bài thơ có một tình yêu thật nữ tính, một tình yêu bạo dạn nhưng chân thành, thiết tha, đáng khâm phục và trân trọng vô cùng.
--------------------------------------------------------------------
Với đề tài cảm nhận tâm trạng của nhân vật trữ tình trong bài thơ Sóng (Xuân Quỳnh), các em nên kết hợp giữa phân tích hình tượng sóng và hình tượng em để từ đó rút ra những cảm nhận về cả 2 nhân vật trữ tình "sóng" và "em". Dựa trên những gợi ý của dàn bài trên, các em có thể tự hoàn thiện một bài phân tích đầy đủ, cảm nhận sâu sắc về hai hình tượng nhân vật trữ tình "sóng" và "em" đáp ứng yêu cầu đề bài.
Chúc các em viết được một bài văn hay và đạt điểm cao !
Tuyển tập Văn mẫu 12 hay tuyển chọn / Đọc Tài Liệu
