Dàn ý phân tích bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng

Tài liệu hướng dẫn lập dàn ý phân tích bài thơ Tây Tiến kèm một số bài văn mẫu tham khảo phân tích tác phẩm nổi tiếng Tây Tiến của Quang Dũng.

Hướng dẫn lập dàn ý phân tích bài thơ Tây Tiến

1. Phân tích đề

- Kiểu bài: dạng bài nghị luận phân tích một tác phẩm văn học.

- Vấn đề nghị luận: nội dung, nghệ thuật của bài thơ Tây Tiến.

- Phạm vi dẫn chứng, tư liệu: các căn cứ, hình ảnh, chi tiết tiêu biểu... thuộc phạm vi văn bản Tây Tiến.

2. Xác lập luận điểm, luận cứ phân tích bài thơ Tây Tiến

- Luận điểm 1: Đường hành quân của đoàn quân Tây Tiến giữa thiên nhiên Tây Bắc

+ Nỗi nhớ Tây Tiến thốt lên thành lời

+ Bức tranh thiên nhiên Tây Bắc hoang sơ và dữ dội

+ Bức tranh cuộc sống yên bình, nhẹ nhàng

+ Hình ảnh bi hùng về người lính Tây Tiến.

- Luận điểm 2: Kỉ niệm đẹp về tình quân dân, vẻ đẹp của thiên nhiên Tây Bắc

+ Kỉ niệm đêm liên hoan thắm tình quân dân

+ Khung cảnh sông nước, con người vùng Tây Bắc

- Luận điểm 3: Hình tượng người lính Tây Tiến

+ Điều kiện sống và chiến đấu thiếu thốn, gian khổ

+ Tâm hồn lãng mạn, vẻ đẹp bi tráng

- Luận điểm 4: Lời hẹn ước, gửi gắm tình cảm của tác giả.

3. Sơ đồ tư duy bài thơ Tây Tiến

Sơ đồ tư duy phân tích bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng

4. Chi tiết dàn ý phân tích bài thơ Tây Tiến

a) Mở bài

- Trình bày một số nét tiêu biểu về tác giả Quang Dũng và đặc trưng thơ ca của ông (vừa hồn nhiên vừa tinh tế, mang vẻ đẹp hào hoa, phóng khoáng, đậm chất lãng mạn).

- Nêu một số nét khái quát về bài thơ Tây Tiến: hoàn cảnh ra đời, giá trị nội dung nổi bật của bài thơ.

b) Thân bài

* Một số nét khái quát

- Tây Tiến: là tên một đoàn quân được thành lập năm 1947, có nhiệm vụ kết hợp với bộ đội Lào để bảo vệ biên giới Việt - Lào, làm hao mòn lực lượng giặc Pháp.

- Xuất thân lính Tây Tiến: phần đông là người Hà Nội, trong đó có nhiều học sinh, sinh viên.

- Cảm hứng sáng tác: Quang Dũng viết bài thơ để bày tỏ nỗi nhớ với đoàn quân Tây Tiến sau khi chuyển sang công tác ở đơn vị khác.

* Đường hành quân của đoàn quân Tây Tiến giữa thiên nhiên Tây Bắc

- Hai câu thơ đầu: nỗi nhớ thốt lên thành lời “Tây Tiến ơi” là tiếng gọi thân thương, “nhớ chơi vơi” là nỗi nhớ thường trực, bao trùm không gian.

- Bức tranh thiên nhiên Tây Bắc hoang sơ và dữ dội:

+ Địa danh Sài Khao, Mường Lát gợi sự hẻo lánh, xa xôi;

+ Các từ láy giàu tính tạo hình: “khúc khuỷu”, “thăm thẳm”, “heo hút”, điệp từ “dốc”, nghệ thuật điệp “Dốc lên... dốc lên” gợi địa hình hiểm trở, quanh co, gập ghềnh.

+ Hình ảnh “súng ngửi trời” thể hiện tầm cao của núi non mà người lính phải vượt qua nhưng cũng có cái hóm hỉnh của người lính trong đó.

+ Nhịp thơ bẻ đôi “Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống” gợi tả sự nguy hiểm tột cùng.

+ Hình ảnh nhân hóa: “cọp trêu người”, “thác gầm thét” gợi sự hoang sơ, man dại; thời gian: “chiều chiều”, “đêm đêm” những người lính phải thường xuyên đối mặt với điều hiểm nguy chốn rừng thiêng nước độc.

+ Sử dụng phần lớn các thanh trắc nhằm nhấn mạnh sự trắc trở, ghập ghềnh của địa hình.

- Khung cảnh thiên nhiên cũng có lúc êm dịu, mang đậm hương vị cuộc sống: “nhà ai Pha Luông ...”, “cơm lên khói”, “Mai Châu mùa em...”, thanh bằng tạo cảm giác nhẹ nhàng, yên bình.

- Hình ảnh bi hùng về người lính Tây Tiến “dãi dầu không bước nữa”, “gục lên súng mũ bỏ quên đời”: có thể hiểu hai câu thơ đơn thuần miêu tả khoảnh khắc nghỉ ngơi của người lính sau cuộc hành quân dài, cũng có thể hiểu đó là sự nghỉ ngơi vĩnh viễn.

=> Thiên nhiên Tây Bắc hùng vĩ nhưng đầy rẫy những hiểm nguy, đó chính là những thử thách đối với những người lính Tây Tiến trên chặng đường hành quân.

* Kỉ niệm đẹp về tình quân dân, vẻ đẹp của thiên nhiên Tây Bắc

- Kỉ niệm đêm liên hoan thắm tình quân dân:

+ Không khí đêm liên hoan tưng bừng với màu sắc rực rỡ, lộng lẫy: “bừng lên”, “hội đuốc hoa”, “khèn lên man điệu”; con người duyên dáng: “xiêm áo”, “nàng e ấp”.

+ Tâm hồn người lính bay bổng, say mê trong không khí ấm áp tình người: “Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ”.

- Khung cảnh sông nước, con người vùng Tây Bắc:

+ Đẹp huyền ảo, hoang dại, thiêng liêng: “Chiều sương”, “hồn lau nẻo bến bờ”

+ Con người lao động bình dị, mộc mạc: “dáng người trên độc mộc”, cảnh vật duyên dáng, đầy sức sống: “trôi dòng nước lũ hoa đong đưa”

=> Nhờ bút pháp lãng mạn, Quang Dũng đã vẽ nên bức tranh thiên nhiên thơ mộng, cuộc sống sinh hoạt đầm ấm và hình ảnh con người duyên dáng của vùng Tây Bắc.

* Hình tượng người lính Tây Tiến

- Chân dung người lính được miêu tả chân thực: “đoàn binh không mọc tóc”, “xanh màu lá”, họ sống và chiến đấu trong điều kiện khắc nghiệt, thiếu thốn, gian khổ nhưng vẫn mạnh mẽ “dữ oai hùm”.

- Họ là những con người có tâm hồn lãng mạn, trái tim yêu thương “Mắt trừng gửi mộng” / “Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm”, lấy hình bóng người thương nơi quê nhà làm động lực chiến đấu.

- Vẻ đẹp bi tráng thể hiện qua sự hi sinh anh dũng của họ:

+ Sẵn sàng cống hiến tuổi trẻ của mình cho đất nước “rải rác biên cương mồ viễn xứ”, “chẳng tiếc đời xanh”, “anh về đất”, ra đi thanh thản, nhẹ nhàng.

+ Cái chết đã được lí tưởng hóa như hình ảnh những tráng sĩ xưa: “áo bào”, “khúc độc hành”; thiên nhiên cũng đau đớn thay cho nỗi đau họ phải chịu.

=> Dù trong hoàn cảnh khó khăn những người lính Tây Tiến vẫn có những nét lãng mạn, hào hoa. Họ mang vẻ đẹp kiêu hùng, sẵn sàng hi sinh cho tổ quốc.

* Lời hẹn ước, gửi gắm tình cảm của tác giả

- Câu thơ nhắc nhớ lại ý nguyện, quyết tâm ra đi một thời của đoàn quân Tây Tiến: “người đi không hẹn ước”, còn là sự tiếc thương những đồng đội đã hi sinh “thăm thẳm một chia phôi”.

- Niềm thương, nỗi nhớ, tình cảm gắn bó của tác giả luôn gửi lại nơi đoàn quân Tây Tiến: và vùng rừng núi Tây Bắc “Ai lên Tây Tiến ... / Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi”.

* Đặc sắc nghệ thuật

- Bút pháp hiện thực kết hợp lãng mạn, đậm chất bi tráng

- Sử dụng ngôn ngữ, hình ảnh thơ sáng tạo

- Ngôn ngữ vừa quen thuộc vừa độc đáo, vừa có nét cổ kính, vừa mới lạ

- Giọng thơ thay đổi theo dòng cảm xúc.

3) Kết bài

- Khái quát lại giá trị nội dung: Bài thơ đã tái hiện vẻ đẹp vừa hùng vĩ, vừa thơ mộng của núi rừng Tây Bắc; hình tượng người lính kiên cường, dũng cảm không ngại hi sinh nhưng cũng lãng mạn, mộng mơ.

Tham khảo một số bài văn mẫu tuyển chọn phân tích bài Tây Tiến của Quang Dũng

Bài văn mẫu phân tích bài thơ Tây Tiến

Phân tích Tây Tiến mẫu 1:

Nhà thơ Vũ Quần Phương đã nhận xét về bài thơ Tây Tiến: "Quang Dũng đứng riêng một ốc đảo, đặc biệt với bài thơ Tây Tiến, ông không có điểm gì chung với những nhà thơ khác, ông đứng biệt lập như một hòn đảo giữa các nhà thơ kháng chiến". Phải chăng cái mới, cái lạ, cái riêng biệt ấy chính là tượng đài những người chiến sĩ, những người anh hùng đã hi sinh vì dân tộc được tạo dựng lại vừa mang vẻ đẹp của sự anh dũng, vừa mang vẻ đẹp của sự hào hùng, lãng mạn.

Bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng là bài thơ trong đó tác giả đã vẽ lên hình ảnh người lính đậm chất trữ tình. Bài thơ cũng là kỉ niệm không thể nào quên của tác giả về những năm tháng kháng chiến ác liệt nơi chiến trường xưa:

Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi
Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi

Trong hai câu thơ này, tác giả gợi nhớ tới đoàn quân Tây tiến trên những mảnh đất đã trở thành dấu ấn thiêng liêng bất tử. Hình ảnh con sông Mã kiên cường đã trở thành người bạn hành quân cùng binh đoàn Tây tiến trong kháng chiến hiện lên với nhiều kỉ niệm. Trong câu thơ như một lời gọi tha thiết của một người bạn cũ nhớ lại những nơi mà mình đã đi qua, có biết bao kỉ niệm gắn bó. Nỗi nhớ của tác giả "chơi vơi" thể hiện sự ngả nghiêng, mênh mang trong lòng, một nỗi nhớ không có từ ngữ nào diễn tả hết:

Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi
Mường Lát hoa về trong đêm hơi
Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi

Trong những câu thơ này gợi lên chất nhạc, chất trữ tình khiến cho câu thơ dường như có nhạc. Nghệ thuật đối lập "dốc lên khúc khuỷu", "dốc thăm thẳm" thể hiện sự khó khăn trong quãng đường hành quân của đoàn binh Tây Tiến. Nhưng trong đó vẫn có lãng mạn, cảm nhận cái đẹp xung quanh. "Súng ngửi trời" là hình ảnh thi vị, đẹp, tạo nên bức tranh vô cùng nên thơ. Nó hoàn toàn trái ngược với cuộc chiến tranh ác liệt mang đau thương và chết chóc tới con người.

Với tâm hồn tràn đầy nhiệt huyết, hi vọng về ngày mai chiến thắng của dân tộc, những người lính đã thể hiện rõ được phong thái của mình trước kẻ thù lớn mạnh, luôn tự tin tiến về phía trước:

Anh bạn dãi dầu không bước nữa
Gục lên súng mũ bỏ quên đời
Chiều chiều oai linh thác gầm thét,
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người.
Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói
Mai Châu mùa em thơm nếp xôi.

Cuộc hành quân kháng chiến vô cùng khắc nghiệt, gian khổ, khó khăn. Những con thác lớn chảy xiết, những đêm tối ngủ trong rừng sâu có thú dữ: hổ, báo, chó sói quấy nhiễu. Nhiều người lính trẻ đã vĩnh viễn nằm lại nơi đây. Thật nhẹ nhàng, không hề bi lụy "Gục lên súng mũ bỏ quên đời", khi nằm xuống người chiến sĩ vẫn ôm chặt khẩu súng của mình. Một hình ảnh mang tính bản năng, thể hiện tình yêu nước của những người lính trẻ.

Đến với khổ thơ thứ hai, Quang Dũng đưa người đọc đến với một mĩ cảm đặc biệt, một bức tranh thơ đầy lãng mạn nhưng không kém phần bí ẩn của con người nơi vùng núi Tây Bắc này:

Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa
Kìa em xiêm áo tự bao giờ
Khèn lên man điệu nàng e ấp
Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ

Bốn câu thơ mang đến không khí hội hè rộn ràng vui vẻ, cái nhìn chiêm ngưỡng, say sưa trước vẻ đẹp của người phương xa. Ánh sáng của "hội đuốc hoa", của xiêm áo lỗng lẫy sáng bừng lên trong sự bất ngờ. "Kìa em" là tiếng reo chứa cả niềm hạnh phúc của người lính trước dáng hình người con gái mềm mại hiện ra e ấp trong điệu khèn. Những người lính hòa mình vào điệu nhảy, âm điệu của những bản nhạc. Những chàng trai mười tám đôi mươi mang theo cả giấc mộng ngọt ngào "xây hồn thơ". Phải chăng đó là giấc mộng về chiến công, là cái nhìn vượt qua biên giới?

Không chỉ thể hiện vẻ đẹp tình quân dân mà tác giả còn thể hiện vẻ đẹp của con người và cảnh vật miền Tây Bắc trong chiều sương trên sông nước Châu Mộc:

Người đi Châu Mộc chiều sương ấy
Có thấy hồn lau nẻo bến bờ
Có nhớ dáng người trên độc mộc
Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa

Thời gian và không gian trên sông, cảnh vật Châu Mộc hiện lên thật mờ ảo, thơ mộng nhuốm màu sắc cổ tích, huyền thoại. Thời gian chia tay là một buổi "chiều sương ấy". Đó là cái chiều sương trong cái nhìn hoài niệm của người trong cuộc, tất cả trở nên thật mờ ảo, như một miền kí ức sâu thẳm vừa nhạt nhòa vừa xa thẳm. Chữ "ấy" không xác định, không biết là chiều sương nào và chỉ có người trong cuộc mới hiểu rõ và ý nghĩa ra sao trong lòng những chàng trai Hà thành.

Nhà thơ hỏi "có nhớ", "có thấy" như để chạm khắc, hỏi chính mình đầy bâng khuâng, lưu luyến. Cảnh trong thơ tĩnh lặng, buồn nhưng vô cùng thi vị, nỗi buồn của con người như được gửi trong nỗi niềm xôn xao "hồn lau nẻo bến bờ", những bông lau hai bên ven đường như cũng có hồn với việc sử dụng biện pháp nhân hóa đã gợi cảm giác mênh mông. Không gian nên thơ ấy như làm nền cho hình ảnh con người xuất hiện. Đây là vẻ đẹp đặc trưng trong thơ ca hiện đại, con người luôn là điểm hội tụ của bức tranh thơ "Có nhớ dáng người trên độc mộc". Đây là hình ảnh mềm mại, uyển chuyển của những cô gái Thái trên con thuyền độc mộc đang chèo thuyền vượt qua sông.

Đến với câu thơ cuối, người đọc ấn tượng với sự đối lập, đó là giữa một bên "dòng nước lũ" như muốn cuốn trôi cái dữ dội cuộn trào của thiên nhiên, còn một bên là cành hoa mềm mại đang đong đưa "hoa đong đưa" tạo cảm giác thiên nhiên như đang hòa hợp với con người, hòa trong cảm xúc của con người. Cảm giác như cành hoa đang làm duyên, đong đưa theo chiều gió. Dáng hoa như hòa cùng dáng người trên con thuyền làm nên một bức họa thật lãng mạn nhưng không kém phần hào hùng.

Trong cuộc hành quân đường xa, người lính nhìn thấy nhiều mái nhà tranh chiều hoàng hôn, hiện lên những làn khói sương phủ thể hiện nơi đây có những con người của quê hương thân yêu đang sinh sống. Nó gợi nhắc ta tới những người thân thương nơi quê nhà gần gũi, gắn bó với người lính biết bao:

"Tây tiến đoàn binh không mọc tóc
Quân xanh màu lá dữ oai hùm.
Mắt trừng gửi mộng qua biên giới,
Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm."

Trong khổ thơ này, Quang Dũng đã xây dựng một hình ảnh người lính vô cùng chân thực thể hiện sự khắc nghiệt, gian khổ trong chiến tranh. Người lính phải chịu những trận sốt rét ác liệt, rồi nhiều bệnh khác khiến cho tóc dần rụng mất. Hình ảnh người lính hiện lên chân thực, giản dị và gần gũi. Hình ảnh những người lính không mọc tóc là sự chống chọi mạnh mẽ trước những khó khăn và anh dũng trước kẻ thù lớn mạnh. Dù cuộc sống thực tại như vậy, những người linh vẫn mơ mộng, vẫn có một trái tim ấm nóng với nhiều yêu thương trong lồng ngực. Hình ảnh người con gái nơi xa xôi vẫn hiện lên đầy thổn thức bởi tình yêu lứa đôi gắn liền với tình yêu quê hương, tạo thành tình yêu to lớn.

Rải rác biên cương mồ viễn xứ
Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh
Áo bào thay chiếu anh về đất
Sông Mã gầm lên khúc độc hành

Hình ảnh người chiến sĩ anh hùng, anh dũng hi sinh, nằm lại nơi chiến trường ác liệt, trở về trong lòng đất mẹ thân thương. Tuổi xuân, lòng nhiệt huyết của họ đã vì quê hương tổ chức mà hi sinh thân mình, nhưng họ không vì thế mà tiếc nuối, oán hận. Họ ra đi nhưng trong lòng ngập tràn niềm vui bởi mình đã hi sinh anh dũng rất xứng đáng với mảnh đất quê hương. Hình ảnh sông Mã cho thấy sự ra đi của người lính giữa tuổi hai mươi phơi phới khiến cho cỏ cây, đất trời, dòng sông cũng phải gào thét tiếc nuối.

Khổ thơ cuối bài, âm điệu trở nên tha thiết sâu lắng, vẫn là tiếng lòng rung lên theo hoài niệm:

Tây Tiến người đi không hẹn ước
Đường lên thăm thẳm một chia phôi
Ai lên Tây Tiến mùa xuân ấy
Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi

Khi gia nhập đoàn binh Tây Tiến, những người lính không hề biết nhau, họ đều là người xa lạ, không hề hẹn nhau đi lính là sẽ có ngày trở về. Tác giả một mình đối mặt với nỗi nhớ thương đồng đội, đối mặt với những sự hi sinh của đồng đội mình nơi biên cương cửa ải. "Ai" là đại từ chỉ nhà thơ hay chỉ người lính Tây Tiến, nó không được xác định. Có lẽ nhà thơ cố tình nói như thế để thay mặt cho tất cả những người lính trong đoàn quân Tây Tiến dù còn sống hay đã chết đều trở về Sầm Nứa. Bởi nơi đây chất chứa biết bao kỉ niệm của Tây Tiến, cũng ở nơi đó biết bao nấm mồ của những người anh hùng Tây Tiến "dãi dầu" cuộc đời mà nằm lại.

Đọc Tây Tiến, cái ta cảm nhận không chỉ là vẻ đẹp hào hùng, sự hi sinh bi tráng mà còn là vẻ đẹp hùng vĩ của Tây Bắc. Có thể nói, với Tây Tiến, Quang Dũng đã xây dựng bức tượng đài bất hủ về người lính trong kháng chiến chống Pháp.

(Nguồn: Lớp Văn Thầy Nhật)

Phân tích Tây Tiến mẫu 2:

Chiến tranh, người lính luôn là đề tài không bai giờ cũ đối với những nghệ sỹ thời chiến. Chúng ta bắt gặp hình ảnh những người lính trong “Đồng chí” của Chính Hữu, “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật. Nhưng có lẽ ấn tượng, trữ tình và chân thực là hình ảnh người lính trong bài thơ “Tây Tiến” của Quang Dũng. Với cách khắc họa hình tượng người lính thành công, người đọc đã không thể quên được hình ảnh những người lính cụ Hồ thời kì kháng chiến chống Pháp.

Bài thơ cũng chính là nỗi nhớ của chính tác giả về những năm tháng chiến tranh ác liệt nơi chiến trường xưa. Bài thơ được mở đầu bằng một tiếng gọi tha thiết:

Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi

Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi

Phù Lưu Chanh là mảnh đất mà trước đây đoàn quân đã từng đi qua. Quang Dũng cùng rất nhiều thanh niên khác ở Hà Thành đã xếp bút nghiên lên đường ra chiến trường theo tiếng gọi của tổ quốc. Câu thơ cất lên như một tiếng gọi tha thiết về quá khứ từng trải qua. Sông Mã là con sông lớn, in dấu nhiều cuộc chiến tranh đổ lửa cũng như để lại bao nhiêu hoài niệm thời xa vắng của tác giả. Nỗi nhớ trong lòng tác giả là một nỗi nhớ “chơi vơi”. Một từ ngữ rất nhẹ nhưng dường như lại khiến cho nỗi nhớ thêm đầy, không thể nào vơi đi bớt.

Quang Dũng đã cụ thể hóa nỗi nhớ đó bằng những hình ảnh còn đọng lại trong ký ức về vùng đất chiến tranh ác liệt này:

Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi      

Mường Lát hoa về trong đêm hơi        

Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm    

Heo hút cồn mây súng ngửi trời         

Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống

Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi.

Với những địa danh quen thuộc như “Sài Khao” và “Mường Lát” gợi nhớ về những năm tháng chiến tranh đó. Hai câu thơ với giọng rất êm, hình ảnh rất thi vị, nhẹ nhàng khiến cho người đọc cảm nhận đươc sự thi vị và lắng sâu. Đoàn quân Tây Tiến hành quân trong khói sương mù mịt, cái lạnh dường như len lỏi vào sâu trong tim. Một khung cảnh lãnh mạn, trữ tình giữa chiến tranh ác liệt thật khiến nhiều người ngưỡng mộ. Đó chính là một sự cảm nhận tinh tế và sâu sắc về thiên nhiên giữa núi rừng thăm thẳm.

Giữa thiên nhiên thơ mộng, trữ tình, hình ảnh kì vĩ, bao la của thiên nhiên và đất trời được phác họa qua nét bút của tác giả khiến cho người đọc cảm nhận được cuộc sống gian khổ, cuộc chiến khó khăn của đoàn quân. Từ ngữ “khúc khuỷu”, “thăm thẳm” đã phần nào diễn tả được sự gồ ghề, khó khăn, khập khiễng của núi rừng. Có cảm giác như đoàn quân phải vượt qua bao nhiêu ngọn núi, đối mặt với bao nhiêu hiểm nguy mới có thể giành được chiến thắng.

Có một hình ảnh rất đẹp, rất lãng mạn hiện lên “súng ngửi trời”. Thật thi vị và trữ tình. Hình ảnh “súng ngửi trời” là một hình ảnh mang tính chất nghệ thuật cao, gợi nên khung cảnh thật nên thơ. Nó hoàn toàn đối lập với cuộc chiến tranh đang diễn ra ác liệt ở ngoài kia.

Chiến địa ác liệt, thiên nhiên hùng vĩ và nguy hiểm là những thử thách mà đoàn quân Tây Tiến cần vượt qua để chiến thắng được kẻ thù. Dù trong mưa bom bão đạn nhưng đoàn quân vẫn luôn lạc quan.

Câu thơ cuối cùng dường như lắng lại, bình dị, êm đềm:

Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi

Một câu thơ toàn vần bằng gợi lên những lúc nỗi lòng của đoàn quân không vướng bận bất cứ điều gì. Câu thơ diễn tả trận mưa rơi nhẹ tênh, phủ trắng xóa giữa núi rừng. Màn mưa ấy che kín lối đi, phủ kín những con đường mà đoàn quân đi qua.

Sự tàn khốc ác liệt của thiên nhiên còn được diễn tả một cách gân guốc:

Chiều chiều oai linh thác gầm thét

Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người.

Anh bạn dãi dầu không bước nữa

Gục bên súng mũ bỏ quên đời

Thiên nhiên giữa núi rừng qua nét bút của Quang Dũng đã phần nào gợi lên sự khắc nghiệt, khó khăn, gian khổ, đầy những hiểm nguy. Và có rất nhiều chiến sỹ, nhiều đồng đội đã phải bỏ mình nơi đó, tuổi trẻ dở dang ước mơ dở dang. Sự trầm lắng của câu thơ tạo cho cả bài thơ sự thành kính và thiêng liêng đối với những người đã khuất.

Nối tiếp dòng cảm xúc đó là nỗi nhớ về những năm tháng êm đềm, với những con người bình dị, nghĩa tình nơi đây. Những kỉ niệm khó lòng quên được:

Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói

Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa…

Hình ảnh những mái nhà tranh khi chiều muộn về có những làn khói trắng lan tỏa ra tạo thành từng lớp trắng lảng bảng ở trên núi. Nhớ mùa nếp xôi ấm lòng, gần gũi biết bao nhiêu. Những thước phim đó cứ cuồn cuộn, chảy mãi trong lòng người lính Tây Tiến.

Hình ảnh đoàn quân Tây Tiến hiện lên ngày càng rõ nét và chân thực:

Tây Tiến đoàn quân không mọc tóc

Quân xanh màu lá dữ oai hùm

Mắt trừng gửi mộng qua biên giới

Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm.

Một nét vẽ thật táo bạo, chân thực về lính Tây Tiến. Sự gian khổ, sự khắc nghiệt của thời tiết đã khiến cho những thanh niên Hà thành trai tráng trở nên mạnh mẽ, chai lì. Mặc dù “không mọc tóc” nhưng nét dữ dằn cũng khiến cho quân giặc phát sợ. Họ vẫn hiên ngang, mạnh mẽ chống chọi lại với quân thù và thời tiết khắc nghiệt. Dù cuộc chiến có đầy bão giông thì vẫn không khiến cho những người lính thôi mơ mộng, Họ từng là những thanh niên Hà thành xếp bút nghiên lên đường đi đánh trận, ở nơi xa vẫn có những bóng dáng để họ nhớ, họ mong, làm động lực để họ bước tiếp. Đây là điều đáng trân trọng đối với những người lính.

Quang Dũng nhận ra sự khắc nghiệt của chiến tranh, những mất mát phải đánh đổi, những hi sinh phải đối mặt:

Rải rác biên cương mồ viễn xứ

Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh

Áo bào thay chiếu anh về đất

Sông Mã gầm lên khúc độc hành

Có lẽ đây là đoạn thơ hào hùng, mang âm hưởng bi tráng nhất bài thơ. Những người chiến sỹ đã anh dũng nằm lại với đồng đội, với đất mẹ. Tuổi xuân của họ còn đó nhưng vì đất nước mà hi sinh thì “chẳng tiếc”. Những con người vô danh nhưng họ luôn sống mãi trong lòng người ở lại. Họ ra đi nhưng lời hẹn ước hòa bình ngày xưa sẽ để những người còn ở lại tiếp bước mà chiến đấu và cống hiến hết mình. Bài thơ “Tây Tiến” của Quang Dũng thực sự gieo vào lòng người nhiều cảm xúc, là sự ngưỡng mộ, khâm phục cũng như xót xa cho những gì đã xảy ra trong chiến tranh.

-/-

Dựa vào nội dung dàn ý phân tích bài thơ Tây Tiến chi tiết đã được trình bày ở trên, các em hãy triển khai các ý, gạch đầu dòng thành một bài văn hoàn chỉnh. Có thể xem lại phần soạn bài Tây Tiến đã học để bổ sung các ý phụ khác giúp cho bài văn thêm rõ nghĩa và đầy đủ ý.

Chúc các bạn học tốt !