Dàn ý nghị luận về khát vọng và tham vọng của con người
I. Mở bài
- Dẫn dắt để giới thiệu vấn đề:
Ví dụ: Những ước mơ và mong muốn của con người là điều cần có và nó thể hiện tầm vóc của con người trong cuộc sống. Nhắc đến ước vọng của con người, người ta thường hay nhắc đến hai từ "khát vọng" và "tham vọng". Vậy "khát vọng" và "tham vọng" giống và khác nhau thế nào, chúng mang lại điều gì cho cuộc sống và chúng ta nên làm gì để thành công từ đó?
II. Thân bài
1. Giải thích ý nghĩa của hai từ "khát vọng" và "tham vọng"
- “Khát vọng” là những mong muốn của con người về những điều lớn lao, tốt đẹp với một sự thôi thúc mạnh mẽ. Hướng tới khát vọng là hướng tới những điều tốt đẹp cho bản thân và cho cộng đồng.
- “Tham vọng” là lòng ham muốn, mong ước quá lớn, vượt xa khả năng thực tế của bản thân, chưa có cơ sở để đạt được. Tham vọng thường gắn với sự ích kỷ, tính toán, mưu đồ dục vọng cá nhân, đặt lợi ích của bản thân cao hơn lợi ích của cộng đồng, bất chấp mọi cách để chiếm đoạt được.
- Trong cuộc sống, mỗi con người đều mang trong mình những “khát vọng” hoặc “tham vọng” hướng tới những điều lớn lao hơn trong cuộc sống. Tuy nhiên, “khát vọng” và “tham vọng” có những điểm khác nhau, con người thực hiện chúng vì những lý do, lợi ích khác nhau và kết quả mang lại càng không thể giống nhau. Hiểu rõ về “khát vọng” và “tham vọng”, con người mới làm chủ được bản thân và đạt được những điều mình mong ước.
2. Phân tích, bàn bạc
- Khát vọng và tham vọng có những điểm chung:
+ Thứ nhất, cả khát vọng và tham vọng đều là những hiện tượng tâm lý của con người.
+ Thứ hai, chúng đều là những động lực làm nên sức mạnh để con người hành động. Cả khát vọng và tham vọng đều là yếu tố có khả năng thúc đẩy, kích thích, giúp cuộc sống của con người thay đổi và phát triển.
- Khát vọng và tham vọng cũng có những điểm khác nhau và chính những điểm khác nhau ấy đã đặt con người trước yêu cầu cần phải có sự lựa chọn cho phù hợp với bản thân.
+ Đối với khát vọng:
- Khát vọng là một biểu hiện tâm lý mang tính tích cực, tốt đẹp của con người trong đời sống hôm nay.
- Người có khát vọng là người nhận thức đúng đắn bản thân mình là ai, mình đến từ đâu, mình có thể làm gì cho mình và cho mọi người.
- Khát vọng có thể trở thành hiện thực hoặc có thể không. Nhưng dù cho có thể không trở thành hiện thực thì con người trong quá trình thực hiện khát vọng cũng đã được sống trong một niềm tin, trong niềm lạc quan trong trẻo và mãnh liệt.
+ Đối với tham vọng
- Tham vọng là một hiện tượng tâm lý ít nhiền mang sắc thái tiêu cực của con người. Đó là khi con người quá ham hố đạt được một điều gì đó lớn lao. Tham vọng xuất phát từ sự tham lam, hiếu thắng và vị kỷ của con người.
- Tham vọng xuất hiện khi con người không còn nhận thức đúng đắn về bản thân, mong ước những điều quá xa tầm với, nằm ngoài khả năng của chính mình. Những người quá tham vọng sẽ bất chấp tất cả, bất chấp đạo đức, luật pháp, tình người để thực hiện bằng được mục đích của chính mình.
- Khi không đạt được tham vọng, con người dễ rơi vào trạng thái tâm lý xấu, bi quan, chán nản, cay cú, thậm chí là hận thù vô cớ. Mang tham vọng trong lòng, con người cũng không có được sự thanh thản, bình an, thoải mái về tâm hồn.
- Chú ý: Ở mỗi luận điểm cần lựa chọn và nêu các dẫn chứng thực tế, thuyết phục.
3. Mở rộng vấn đề
- Phê phán những hiện tượng tiêu cực liên quan đến khát vọng và tham vọng trong cuộc sống:
- Trong thực tế cuộc sống, nhiều người sống không có khát vọng, song lại có không ít kẻ bị tham vọng làm cho mờ mắt.
- Sống thiếu khát vọng sẽ dẫn đến sống nhàn nhạt, vô nghĩa, cuộc sống thụ động, không có được thành quả tốt.
- Ngược lại, bị tham vọng làm cho mù quáng, con người cũng dễ rơi vào con đường tội lỗi, có những hành động trái luật pháp và đạo đức.
- Thiếu khát vọng hay quá nhiều tham vọng đều khiến con người không thể vươn tới những điều tốt đẹp hơn trong cuộc sống.
III. Kết bài
Khẳng định lại vấn đề cần nghị luận: Khát vọng là điều cần có ở mỗi người. Cần nhận thức bản thân để xây đắp những khát vọng chính đáng. Ngược lại, tham vọng cần được tiết chế, con người không nên kết bạn với tham vọng.
Liên hệ bản thân: Từ khát vọng muôn thuở của con người là khát vọng yêu thương, khát vọng hòa bình, khát vọng hạnh phúc..., người viết tự nhin nhận lại bản thân để xác định cần có khát vọng như thế nào sao cho cuộc đời mình trở nên có ý nghĩa.
» Tham khảo thêm bài văn nghị luận hay:
Bài văn mẫu tham khảo bàn về khát vọng và tham vọng
Trong cuộc đời mỗi con người thường song song tồn tại hai mặt là khát vọng và tham vọng. Giữa khát vọng và tham vọng có sự giao thoa mong manh mà con người thường nhầm lẫn. Vậy khát vọng và tham vọng là gì, nó có ảnh hưởng như thế nào đối với đời sống con người.
Khát vọng có thể hiểu là những mong muốn khát khao của con người, con người thường khát vọng những điều lớn lao ý nghĩa và mang tính tích cực. Khi có khát vọng, con người thường sống lành mạnh, nỗ lực cố gắng để hướng tới khát vọng đó. Còn tham vọng cũng là ước mong của con người nhưng ở một khía cạnh có phần tham lam. Tham vọng thường dùng để chỉ lòng ham muốn những điều vượt quá khả năng của con người và có phần không thực tế, thậm chí bao hàm cả yếu tố không tích cực.
Giữa khát vọng và tham vọng có một sự liên kết dây dưa với nhau. Thông thường trong một con người luôn có cả khát vọng và tham vọng. Khi con người khát vọng điều gì đó, họ thường rất ước mong mãnh liệt điều đó, mong muốn có thể hành động để đạt được mục tiêu đó. Thế nhưng khi khát vọng đó đi hơi xa với hiện thực, vượt quá tầm với thì điều đó trở thành tham vọng. Đôi khi tham vọng của con người là quá trớn, là tham lam vô độ và có những con người sẵn sàng làm nhiều cách, giở nhiều thủ đoạn để đạt được những tham vọng của mình.
Cuộc sống nếu không có ước vọng thì sẽ trở lên rất nhạt nhẽo, vô vị, con người sẽ không thể tiến tới do không có mục tiêu cụ thể và động lực thúc đẩy. Thế nhưng nếu người ta có quá nhiều tham vọng thì điều đó lại dẫn đến những hệ lụy không mấy tích cực. Con người có tham vọng, quá cầu tiến, cầu toàn sẽ không suy nghĩ cho người khác, không nghĩ cho lợi ích của nhiều người mà chỉ chăm chăm làm điều có lợi cho bản thân, là mọi cách để đạt được mục đích của mình. Những người có khát vọng thì thường có lí tưởng sống, có hành động tích cực để thực hiện khát vọng đó; còn những người có tham vọng thì có thể có những hành động khuất tất, không lành mạnh, thiếu thực tế, họ chỉ cố gắng để đạt được tham vọng của mình. Tham vọng thường gắn với những dục vọng cá nhân, xuất phát không lành mạnh và quá trình nhiều mâu thuẫn.
Trong cuộc sống hay trong chính mỗi con người đều tồn tại cả hai mặt trên. Nhưng khác nhau ở chỗ khát vọng và tham vọng ấy lớn thế nào và cách mà mọi người suy nghĩ hành động với những khát vọng và tham vọng đó ra sao. Có những người có khát vọng làm được nhiều việc, thành công trong công việc học tập, đi làm, kiếm được nhiều tiền, thăng tiến trong công việc; họ chăm chỉ, nỗ lực học tập làm việc để đạt được khát vọng ấy, hiện thực hóa ước mơ của mình. Đó là những hành vi cố gắng, nỗ lực đáng khen ngợi. Đối với tham vọng, họ biết tiết chế, biết xác định tính khả thi và khả năng thực hiện để tiến tới. Bên cạnh đó, có những người có phần tham vọng quá lớn, quá mãnh liệt chẳng hạn như chiếm lĩnh, làm bá chủ một điều gì đó, vậy là họ chỉ chăm chăm thực hiện cho được tham vọng của mình mà không quan tâm đến việc nó sẽ ảnh hưởng và làm liên lụy đến lợi ích của rất nhiều người xung quanh. Trong trường hợp này, tham vọng của họ đã trở thành những điều xấu xa, ích kỉ, vụ lợi chỉ nghĩ cho bản thân mà không nghĩ đến người khác.
Con người ai cũng có khát vọng và tham vọng, nhưng nếu biết điều tiết, tiết chế và dung hòa những yếu tố ấy thì con người sẽ trở nên có chí tiến thủ, có mơ ước, hoài bão, có động lực để hoàn thiện mục tiêu của mình một cách lành mạnh. Điều đó cũng làm cho mỗi người trở nên hoàn thiện hơn, hướng tới một xã hội mà mọi người cùng nhau phát triển lành mạnh.
Văn mẫu 12: Tuyển chọn những bài văn hay nhất lớp 12 / Đọc Tài Liệu
