Nếu không có biến chứng, bệnh quai bị sẽ giảm dần sau khi phát bệnh khoảng 1 tuần. Người bệnh có thể hoàn toàn hồi phục trong vòng 10 ngày.
Thời kỳ ủ bệnh quai bị từ 6-9 ngày, có thể kéo dài 2 tuần sau khi nhiễm vi-rút. Biểu hiện ban đầu, bệnh nhân thấy đau vùng mang tai, khó nhai. Tiếp đó, vùng mang tai sưng lên do bị viêm tuyến nước bọt.
Nếu tuyến nước bọt dưới hàm bị viêm, mang tai và vùng dưới hàm sẽ bị sưng. Độ tuổi mắc bệnh càng lớn, triệu chứng càng nặng, kèm theo sốt, mệt mỏi, đau toàn thân. Bệnh quai bị có thể gây biến chứng nguy hiểm như:
- Sưng tinh hoàn và buồng trứng có thể dẫn đến vô sinh. Dấu hiệu nhận biết ở nam giới là tinh hoàn sưng to, đau; nữ giới thấy tức bụng, đau khi sờ nắn.
- Viêm não hoặc viêm màng não: xuất hiện sau 7-10 ngày mắc quai bị với triệu chứng nhức đầu nghiêm trọng, cứng cổ.
Sau đây là phương pháp điều trị bệnh quai bị cho các trường hợp cụ thể:
1. Phương pháp điều trị bệnh quai bị do viêm tuyến nước bọt
Cách ly bệnh nhân khoảng 2 tuần, từ lúc phát hiện bệnh đến khi tuyến nước bọt hết sưng. Nếu sốt, bệnh nhân cần nghỉ ngơi; giảm đau bằng cách đắp ấm vùng sưng, dùng thuốc giảm đau hạ sốt, chống viêm.
Vệ sinh cá nhân sạch sẽ: đánh răng trước và sau khi ngủ dậy, sau khi ăn. Súc họng, miệng bằng dung dịch sát khuẩn nhẹ hoặc nước muối sinh lý. Thức ăn cho người mắc quai bị nên là súp, cháo lỏng, dễ nuốt, có thể bổ sung thêm sinh tố trái cây.
Sốt cao làm cho cơ thể mất nước, mất chất điện giải nên người bệnh cần uống nhiều nước, nghỉ ngơi, tránh tiếp xúc với những người xung quanh, đeo khẩu trang để tránh lây lan trong cộng đồng.
2. Phương pháp điều trị bệnh quai bị có viêm tinh hoàn/buồng trứng
Cách ly bệnh nhân khoảng 2 tuần, từ lúc phát hiện bệnh đến khi tuyến nước bọt hết sưng
Với trường hợp bị viêm tinh hoàn ở nam giới hoặc buồng trứng ở nữ giới, bệnh nhân cần được tư vấn bởi bác sĩ chuyên khoa.
Có thể dùng khăn mềm giúp nâng cao bìu cho bệnh nhân nam, chườm lạnh bằng nước đá, giảm đau, kháng viêm bằng corticoid đúng liều, trong 7-10 ngày, bệnh sẽ giảm dần.
Bệnh nhân nên nghỉ ngơi trong khi tinh hoàn vẫn còn sưng đau, mặc quần lót phù hợp để treo nhẹ tinh hoàn lên.
Với người bị viêm tụy, viêm não hoặc viêm màng não mắc quai bị, cần đến bệnh viện càng sớm càng tốt để được bác sĩ chuyên khoa thăm khám và theo dõi chặt chẽ.
Trường hợp viêm não cần lưu ý chống phù não, giữ thông đường thở, bảo đảm hô hấp và tuần hoàn. Viêm tuỵ cần điều trị triệu chứng và bồi phụ dịch (nếu cần thiết).
Mặc dù chưa có thuốc điều trị đặc hiệu bệnh quai bị nhưng không nên coi thường các thuốc dùng trong mục đích điều trị hỗ trợ.
Bệnh thường tự khỏi sau 7-10 ngày. Nếu phương pháp điều trị bệnh quai bị không đúng cách sẽ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí gây vô sinh.