Soạn bài Dấu ngoặc kép

Bạn đang cần tìm tài liệu soạn bài Dấu ngoặc kép ngữ văn 8 ? Đọc Tài Liệu giới thiệu nội dung chi tiết bài soạn văn Dấu ngoặc kép giúp bạn trả lời tốt các câu hỏi bài tập và nắm chắc nội dung của bài học.

Với những hướng dẫn chi tiết trả lời câu hỏi sách giáo khoa dưới đây các em không chỉ soạn bài tốt mà còn nắm vững các kiến thức quan trọng của bài học này.

    Cùng tham khảo ....

Hướng dẫn soạn bài Dấu ngoặc kép chi tiết

Gợi ý trả lời câu hỏi đọc hiểu soạn bài Dấu ngoặc kép trang 141, 142, 143 và 144 SGK Ngữ văn 8 tập 1.

I. Soạn bài Dấu ngoặc kép phần Công dụng

Dấu ngoặc kép trong những trường hợp sau dùng để làm gì?

a) Thánh Găng-đi có một phương châm: "Chinh phục được mọi người ai cũng cho là khó, nhưng tạo được tình thương, lòng nhân đạo, sự thông cảm giữa Con người với con người lại càng khó hơn".

(Theo Lâm Ngư Đường, Tinh hoa xử thế)

b) Nhìn từ xa, cầu Long Biên như một dải lụa uốn lượn vắt ngang sông Hồng, nhưng thực ra "dải lụa” ấy nặng tới 17 nghìn tấn !

(Thuý Lan, Cầu Long Biên - chứng nhân lịch sử)

c) Tre với người như thế đã mấy nghìn năm. Một thế kỉ "văn minh", "khai hoá" của thực dân cũng không làm ra được một tấc sắt. Tre vẫn phải còn vất vả mãi với người.

(Thép Mới, Cây tre Việt Nam)

d) Hàng loạt vở kịch như "Tay người đàn bà", "Giác ngộ", "Bên kia sông Đuống"... ra đời.

(Ngữ văn 7, tập hai)

Trả lời

- Dấu ngoặc kép trong đoạn (a) dùng đánh dấu đoạn dẫn trực tiếp lời nói của Thánh Găng-đi.

- Dấu ngoặc kép trong đoạn (b) dùng để đánh dấu từ dải lụa được hiểu theo nghĩa đặc biệt, nghĩa được hình thành trên cơ sở phương thức ẩn dụ: dùng từ ngữ "dải lụa" để chỉ chiếc cầu (hình ảnh chiếc cầu trông như một dải lụa).

- Dấu ngoặc kép trong đoạn (c) dùng để đánh dấu từ ngữ có hàm ý mỉa mai văn minh, khai hóa của thực dân Pháp thực chất là bóc lột.

- Dấu ngoặc kép trong đoạn (d) đánh dấu tên tác phẩm thơ văn, đánh dấu tên các vở kịch.

II. Soạn bài Dấu ngoặc kép phần Luyện tập

1- Trang 142 SGK

Giải thích công dụng của dấu ngoặc kép trong những đoạn trích sau:

a) Nó cứ làm in như nó trách tôi; nó kêu ư ử, nhìn tôi, như muốn bảo tôi rằng: "A ! Lão giá tệ lắm ! Tôi ăn ở với lão như thế mà lão xử với tôi như thế này à ?".

(Nam Cao, Lão Hạc)

b) Kết cục, anh chàng "hầu cận ông 15" yếu hơn chị chàng con mọn, hắn bị chị này túm tóc lẳng cho một cái, ngã nhào ra thềm.

(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)

c) Hai tiếng "em bé" mà cô tôi ngân dài ra thật ngọt, thật rõ, quả nhiên đã xoắn chặt lấy tâm can tôi như ý cô tôi muốn.

(Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)

d) Trước năm 1914, họ chỉ là những tên da đen bẩn thỉu, những tên "An-nam-mít” bẩn thỉu, giỏi lắm thì cũng chỉ biết kéo xe tay và ăn đòn của các quan cai trị nhà ta. Ấy thế mà cuộc chiến tranh vui tươi vừa bùng nổ thì lập tức họ biến thành những đứa "con yêu”, những người “bạn hiền" của các quan cai trị phụ mẫu nhân hậu, thậm chí của cả các quan toàn quyền lớn, toàn quyền bé nữa. Đùng một cái, họ (những người bản xứ) được phong cho cái danh hiệu tối cao là "chiến sĩ bảo vệ công lí và tự do”.

(Nguyễn Ái Quốc, Thuế máu)

e) Nguyễn Du đã thuật lại cảnh Hồ Tôn Hiến nghe đàn:

Nghe càng đắm, ngắm càng say,

Lạ cho mặt sắt cũng ngây vì tình.

    Cái thứ "mặt sắt” mà "ngây vì tình" ấy quả không lấy gì làm đẹp!

(Hoài Thanh, trong Tập nghị luận và phê bình văn học, tập 1)

Trả lời

- Đoạn (a)

• Dấu ngoặc kép đánh dấu đoạn dẫn trực tiếp lời nói của nhân vật.
• Lão Hạc tưởng tượng ra lời của con chó nói với mình.

- Đoạn (b)

• Dấu ngoặc kép đánh dấu ngữ có hàm ý mỉa mai.
• một anh chàng được coi là "hậu cận ông lí" mà bị người đàn bà có con mọn túm lấy lẳng nhào ra thềm.

- Đoạn (c): Dấu ngoặc kép dùng đánh dấu từ trích dẫn lời bà cô.

- Đoạn (d)

• Dấu ngoặc kép dùng đánh dấu những ngữ có ý mỉa mai: An- nam-mít, con yêu, bạn hiền, chiến sĩ bảo vệ công lí và tự do.
• Mỉa mai sự bịp bợm xảo trá của thực dân Pháp.

- Đoạn (e)

• Dấu ngoặc kép dùng để đánh dấu từ dẫn trực tiếp có hàm ý mỉa mai: mặt sắt, ngây vì tình. Nhằm mỉa mai bộ mặt đểu cáng của Hồ Tôn Hiến.

2- Trang 143 SGK

Hãy đặt dấu hai chấm và dấu ngoặc kép vào chỗ thích hợp (có điều chỉnh chữ viết hoa trong trường hợp cần thiết) trong những đoạn trích sau và giải thích lí do.

a) Biển vừa treo lên, có người qua đường xem, cười bảo

    - Nhà này xưa quen bán cá ươn hay sao mà bây giờ phải đề biển là cá tươi ?

    Nhà hàng nghe nói, bỏ ngay chữ tươi đi.

(Theo Treo biển)

b) Nó nhập tâm lời dạy của chú Tiến Lê cháu hãy vẽ cái gì thân thuộc nhất với cháu.

(Theo Tạ Duy Anh, Bức tranh của em gái tôi)

c) Lão Hạc ơi ! Lão hãy yên lòng mà nhắm mắt ! Lão đừng lo lắng gì cho cái vườn của lão. Tôi sẽ cố giữ gìn cho lão. Đến khi con trai lão về, tôi sẽ trao lại cho hắn và bảo hắn đây là cái vườn mà ông cụ thân sinh ra anh đã cố để lại cho anh trọn vẹn; cụ thà chết chứ không chịu bán đi một sào...

(Theo Nam Cao, Lão Hạc)

Trả lời

a) Dấu hai chấm dùng đánh dấu lời đối thoại, lời của người qua đường nói với nhà hàng. Dấu ngoặc kép dùng để đánh dấu từ được hiểu theo nghĩa đặc biệt.

Có thể sửa lại đoạn văn bản như sau:

“Biển vừa treo lên, có người qua đường xem, cười bảo:

- Nhà này xưa quen bán cá ươn hay sao mà bây giờ phải đề biển là cá tươi?

Nhà hàng nghe nói, bỏ ngay chữ “tươi” đi.

(Treo biển)

b) Dấu ngoặc kép dùng để đánh dấu lời dẫn trực tiếp.Từ Cháu phải viết hoa mới đúng quy định chính tả.

Nó nhập tâm lời dạy của chú Tiến Lê: “Cháu hãy vẽ cái gì thân thuộc nhất với cháu”.

(Tạ Duy Anh, Bức tranh của em gái tôi)

c) Dấu ngoặc kép dùng để đánh dấu lời dẫn trực tiếp lời của ông giáo nói với con trai lão Hạc. Đây là một câu khác nên phải viết hoa đầu câu: Đây.

 Lão Hạc ơi! Lão hãy yên lòng mà nhắm mắt! Lão đừng lo lắng gì cho cái vườn của lão. Tôi sẽ cố giữ gìn cho lão. Ðến khi con trai lão về, tôi sẽ trao lại cho hắn và bảo hắn : “Ðây là cái vườn mà ông cụ thân sinh ra anh đã cố để lại cho anh trọn vẹn : cụ thà chết chứ không chịu bán đi một sào..

3- Trang 143 SGK

Vì sao hai câu sau đây có ý nghĩa giống nhau mà dùng những dấu câu khác nhau ?

a) Chủ tịch Hồ Chí Minh nói: "Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ta ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành.".

b) Chủ tịch Hồ Chí Minh nói Người chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ta ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành.

Trả lời

- Hai đoạn văn trên có nghĩa giống nhau nhưng dùng những dấu câu khác nhau vì:

a, Dẫn lời trực tiếp, nguyên văn lời chủ tịch Hồ Chí Minh nên phải dùng dấu hai chấm và dấu ngoặc kép.

b, Dẫn lời gián tiếp, không dẫn nguyên văn của Chủ tích Hồ Chí Minh nên không dùng dấu nào mà nối liền vào lời của người viết.

4- Trang 144 SGK

Viết đoạn văn thuyết minh ngắn có dùng dấu ngoặc hơn, dấu hai chấm và dấu ngoặc kép. Giải thích công dụng của các loại dấu câu này trong đoạn văn đó.

Trả lời

Hồ Gươm (hồ Hoàn Kiếm) không chỉ là danh lam thắng cảnh nổi tiếng bậc nhất Tràng An, đó còn là biểu tượng đẹp của Hà Nội. Trước kia hồ có tên là hồ Thủy Lục bởi nước ở đây quanh năm xanh ngắt. Hồ gắn với truyền thuyết trả gươm của vua Lê Lợi sau khi giành thắng lợi quân giặc Minh nên câu chuyện về "gươm thần" cũng vì thế mà trở nên li kỳ và gợi nhắc mọi người nhớ về thời kỳ lịch sử huy hoàng của dân tộc. Bên cạnh hồ còn có nhiều địa danh du lịch nổi tiếng khác làm tăng thêm nét đẹp cổ kính của quần thể danh lam thắng cảnh nổi tiếng của Hà Nội: cầu Thê Húc, đền Ngọc Sơn, tháp Bút, đền vua Lê Thái Tổ… Hồ Gươm mãi trở thành biểu tượng thiêng liêng của Thủ đô ngàn năm văn hiến.

5- Trang 144 SGK

Tìm những trường hợp có sử dụng dấu ngoặc đơn, dấu hai chấm và dấu ngoặc kép trong một bài học Ngữ văn 8, tập 1, giải thích công dụng của chúng.

Trả lời

Ví dụ 1:

- Trong văn bản Ôn dịch, thuốc lá có câu văn: Năm 2000 là năm đầu tiên Việt Nam tham gia Ngày Trái Đất với chủ đề “Một ngày không dùng bao ni lông”.

- Công dụng: Dấu ngoặc kép được dùng để đánh dấu lời dẫn trực tiếp, lời của một khẩu hiệu.

Ví dụ 2:

- Ví dụ, trong bài đọc thêm Chú giống con họ hung (trang 59) có sử dụng các loại dấu này:

+ Một đơn vị bộ đội trên đường hành quân, đến Quảng Bình, vào nghỉ tại nhà một ông cụ. Cụ già thăm hỏi từng chiến sĩ và chăm chú nhìn vào một chiến sĩ da ngăn đen, rồi nói một cách rất tự nhiên :

- Chú này giống con bọ hung.

+ Người chiến sĩ là dân Bắc Bộ, không hiểu tiếng địa phương, lấy làm hối rối. Sau đó mới hiểu nghĩa của câu nói ấy là : “Chú này rất giống con của bố”.

+ Công dụng:

• Dấu hai chấm trong câu chuyện có ở hai vị trí; vị trí đầu, đánh dấu (báo trước) lời đối thoại của ông cụ; vị trí sau, đánh dấu (báo trước) lời dẫn trực tiếp.
• Dấu ngoặc kép đánh dấu lời dẫn trực tiếp.

Tham khảo thêm một cách soạn văn 8 bài Dấu ngoặc kép đơn giản và ngắn gọn hơn dành cho các em: 

Soạn bài Dấu ngoặc kép ngắn nhất

Bài tập phần 1 trang 141 SGK Ngữ văn 8 tập 1

a) Dấu ngoặc kép dùng để dẫn lời nói trực tiếp của thánh Găng-đi.

b) Dấu ngoặc kép dùng để đánh dấu từ ngữ mang nghĩa nhấn mạnh hình ảnh cầu Long Biên.

c) Dấu ngoặc kép ở đây dùng để đánh dấu từ ngữ được hiểu theo nghĩa mỉa mai, châm biếm

d) Dấu ngoặc kép để đánh dấu tên tác phẩm kịch.

Bài 1 trang 142 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Công dụng của dấu ngoặc kép:

a. Dấu ngoặc kép dùng để trích dẫn lời nói trực tiếp

b. Dấu ngoặc kép dùng với ý mỉa mai, châm biếm.

c. Dùng để đánh dấu từ ngữ được dẫn trực tiếp, dẫn lại lời của người khác, có hàm ý mỉa mai.

d. Dấu ngoặc kép được tách từ ngữ tác giả mượn lời người khác trong bài viết của mình, dùng hàm ý mỉa mai.

e. Dấu hai chấm trích dẫn từ ngữ từ lời nói trực tiếp của người khác nhằm làm sáng rõ bài viết.

Bài 2 trang 143 SGK Ngữ văn 8 tập 1

a, Dấu hai chấm sau từ "cười bảo" để báo trước lời đối thoại

Dấu ngoặc kép đánh dấu từ "cá tươi" và "tươi" để đánh dấu từ ngữ của người khác.

b, Dấu hai chấm sau từ "chú Tiến Lê" để báo hiệu lời dẫn trực tiếp.

Dấu ngoặc kép "Cháu hãy vẽ cái gì đó thân thuộc nhất với cháu."để đánh dấu lời dẫn trực tiếp.

c, Dấu hai chấm sau từ "bảo hắn" để báo hiệu lời dẫn trực tiếp

Dùng dấu ngoặc kép từ "Đây là cái vườn mà ông cụ… bán đi một sào" để đánh dấu lời dẫn trực tiếp.

Bài 3 trang 143 SGK Ngữ văn 8 tập 1

- Hai đoạn văn trên có nghĩa giống nhau nhưng dùng những dấu câu khác nhau vì:

a, Dẫn lời trực tiếp, nguyên văn lời chủ tịch Hồ Chí Minh nên phải dùng dấu hai chấm và dấu ngoặc kép.

b, Dẫn lời gián tiếp, không dẫn nguyên văn của Chủ tích Hồ Chí Minh nên không dùng dấu nào mà nối liền vào lời của người viết.

Bài 4 trang 144 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Phở được coi là “linh hồn” của ẩm thực Hà Nội. Muốn có bát phở ngon phải nấu bằng cả cái tâm của mình. Bánh phở được tuyển từ loại gạo riêng. Nước dùng trong vắt. Thịt phải đảm bảo sạch, tươi và ngọt. Rau thơm phải đúng điệu, hợp vị với nhau. Mỗi đầu bếp đều có bí quyết của riêng mình, lựa chọn nguyên liệu, nêm nếm vừa phải, tạo ra bát phở là cả một kì công. Bởi vậy, phở luôn giữ vị trí là món ăn truyền thống của đất Hà Thành.

=> Dấu ngoặc kép: “linh hồn” có tác dụng nhấn mạnh vai trò của món phở.

Bài 5 trang 144 SGK Ngữ văn 8 tập 1

- Có người cho rằng: Bài toán dân số đã được đặt ra từ thời cổ đại.

- Thế mà nghe xong câu chuyện này, qua một thoáng liên tưởng, tôi bỗng "sáng mắt ra"…

- Theo thống kê của Hội nghị Cai-rô (Ai Cập) họp ngày 5-9- 1994 thì tỉ lệ sinh con của một phụ nữ Ấn Độ là 4,5; Nê- pan: 6,3 ;Ru-an-đa : 8,1

Kiến thức cơ bản

Công dụng của dấu ngoặc kép:

- Đánh dấu từ ngữ, câu, đoạn dẫn trực tiếp;

- Đánh dấu từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biệt hay có hàm ý mỉa mai;

- Đánh dấu tên tác phẩm, tờ báo, tập san,... được dẫn.

Xem thêm

• Luyện nói: Thuyết minh về một thứ đồ dùng ngắn gọn và hay nhất
• Bài tiếp theo: Soạn bài Thuyết minh về một thể loại văn học

// Các bạn vừa tham khảo xong nội dung chi tiết bài soạn văn Dấu ngoặc kép do Đọc Tài Liệu tổng hợp gửi tới các em. Mong rằng nội dung soạn bài dấu ngoặc kép ngữ văn 8 này sẽ giúp các em ôn tập và nắm vững các kiến thức quan trọng của tác phẩm. Chúc các em luôn đạt được những kết quả cao trong học tập.

[ĐỪNG SAO CHÉP] - Bài viết này chúng tôi chia sẻ với mong muốn giúp các bạn tham khảo, góp phần giúp cho bạn có thể để tự soạn bài Dấu ngoặc kép một cách tốt nhất. "Trong cách học, phải lấy tự học làm cố" - Chỉ khi bạn TỰ LÀM mới giúp bạn HIỂU HƠN VỀ BÀI HỌC và LUÔN ĐẠT ĐƯỢC KẾT QUẢ CAO.

Hướng dẫn soạn văn lớp 8 tập 1 tại doctailieu.com