Tài liệu hướng dẫn trả lời câu hỏi bài 3 trang 127 sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập Hai phần trả lời câu hỏi đọc hiểu, soạn bài Cầu Long Biên – chứng nhân lịch sử chi tiết và đầy đủ nhất.
Đề bài: Đọc đoạn văn từ Năm 1945 đến nhưng vẫn dẻo dai, vững chắc.
a)
b) Việc trích dẫn một bài thơ và lời một bản nhạc trong đoạn văn đã có tác dụng như thế nào trong việc làm nổi bật ý nghĩa “chứng nhân” của cầu Long Biên?
c) So sánh cách kể chuyện của đoạn này với đoạn đã phân tích ở câu 2. Vì sao ở đây tình cảm của tác giả bộc lộ rõ ràng và tha thiết hơn ở đoạn trên?
(Gợi ý: so sánh về ngôi kể, về phương thức biểu đạt, về cách sử dụng từ ngữ, …).
Trả lời bài 3 trang 127 SGK văn 6 tập 2
Cách trình bày 1
Đoạn văn từ “Năm 1945” đến “nhưng vẫn dẻo dai, vững chắc”.
a) Những cảnh vật và sự kiện đã được ghi lại:
- Màu xanh của bãi mía, ngô, nương dâu, vườn chuối
- Buổi chiều, đèn mọc như sao
- Nhìn xuống cầu nhớ đoàn quân bí mật ra đi năm 1946
- Nhìn lên bầu trời, nhớ lại những năm tháng oanh liệt giặc Mĩ ném bom xuống Hà Nội.
- Những ngày nước dâng cao, sông Hồng đỏ rực cuồn cuộn chảy, cầu như võng đung đưa,…
Những cảnh vật và sự việc đó đã cho chúng ta biết trước nhiều sự kiện lịch sử:
- Những ngày giặc Mĩ ném bom và cây cầu bao lần chịu thương tích
- Đoàn quân ra đi năm 1946
- Đối chọi với những trận lũ lụt hung dữ của dòng sông Hồng
b) Việc trích dẫn bài thơ và lời một bản nhạc trong đoạn văn có tác dụng gây ấn tượng mạnh mẽ, chân thực và cụ thể về một sự kiện lịch sử mà cầu Long Biên chính là một nhân chứng sống.
c) Cách kể ở đoạn này bộc lộ được tình cảm của tác giả một cách rõ ràng và tha thiết hơn so với đoạn trên:
- Về ngôi kể: nếu ở đoạn văn trước, tác giả sử dụng ngôi thứ 3 để kể, thì ở đoạn này, tác giả trực tiếp xưng “tôi” (ngôi thứ nhất)
- Về phương thức biểu đạt: ở đoạn trước, tác giả chủ yếu sử dụng phương thức thuyết minh
- Về từ ngữ: ở đoạn văn này, tác giả sử dụng những từ ngữ có sắc thái biểu cảm mạnh mẽ hơn như: nhớ như in, trang trọng, nằm sâu trong trí óc, say mê ngắm nhìn, yêu thương, quyến rũ, khát khao, bi thương, hùng tráng, nhói đau, oanh liệt, oai hùng, thân thương, tả tơi, ứa máu,…
Cách trình bày 2
a) Cảnh vật và sự việc được ghi lại:
- Màu xanh của bãi mía, ngô, nương dâu, vườn chuối.
- Buổi chiều, đèn mọc như sao.
- Nhìn xuống cầu nhớ đoàn quân bí mật ra đi năm 1946.
- Nhìn bầu trời nhớ những năm tháng oanh liệt chống không lực Hoa Kì: những lần đầu bị đánh bom.
- Những ngày nước cao: sông Hồng đỏ rực cuồn cuộn chảy, cầu như võng đung đưa.
Cầu Long Biên - chứng nhân lịch sử cho cả thế kỉ XX với cảnh đời đau thương dưới thời Pháp thuộc của dân tộc, với những năm tháng hoà bình ở miền Bắc sau 1954, những năm tháng chống Mĩ cứu nước anh hùng, và cả một sự kiện lịch sử không thể nào quên vào mùa đông năm 1946 khi Trung đoàn thủ đô chui qua gầm cầu ra đi kháng chiến … Cây cầu soi bóng trên sóng nước sông Hồng hay chính nó đã soi bóng vào lịch sử dân tộc.
b) Việc trích dẫn một bài thơ, lời một bản nhạc trong đoạn văn đã có tác dụng tạo nên chứng nhân về nghệ thuật cho cây cầu, thể hiện sự gắn bó thân thiết của cây cầu với kí ức con người. Tình cảm đối với quê hương đất nước, với di tích lịch sử của thế hệ sau đã được thế hệ trước nuôi dưỡng
c)
- Cách kể ở đoạn này bộc lộ tình cảm của tác giả rõ ràng và tha thiết hơn ở đoạn trên.
- Người kể xưng tôi tức là kể về chiếc cầu thông qua cảm nhận rất riêng tư, nó là hồi ức của kỉ niệm.
- Tác giả đã kết hợp kể, tả và bộc lộ cảm xúc khiến cho những kỉ niệm thành những nhân chứng sống động, có hồn. (…cầu Long Biên như một dải lụa uốn lượn vắt ngang sông Hồng ;… ánh đèn mọc lên như sao sa… )
Cách trình bày 3
a: Cảnh vật được ghi lại và cho ta biết những điều về lịch sử:
- Cầu Long Biên từng đi vào sách giáo khoa.
- Đứng trên cầu Long Biên ngắm cảnh:
- Màu xanh của bãi mía, ngô, nương dâu, vườn chuối.
- Buổi chiều, đèn mọc như sao sa phía Hà Nội.
- Nhìn xuống cầu nhớ đoàn quân bí mật ra đi năm 1946.
- Nhìn bầu trời nhớ những năm tháng oanh liệt chông không lực Hoa Kì: những lần cầu bị đánh bom.
- Những ngày nước cao: sông Hồng đỏ rực cuồn cuộn chảy, cầu như võng đung đưa…
- Cảnh và việc cho ta biết trước nhiều sự kiện lịch sử:
- Đặc biệt là đoàn quân ra đi năm 1946.
- Những lần giặc Mĩ ném bom và cây cầu bao lần thương tích.
- Đối chọi với lũ lụt hung dữ của dòng sông Hồng.
b: Việc trích dẫn một bài thơ và một bản nhạc trong đoạn văn có tác dụng gây ấn tượng mạnh mẽ, chân thực và cụ thể về một sự kiện lịch sử mà cầu Long Biên là một chứng nhân sống.
c: So với đoạn đã phân tích ở câu 2 là từ “Cầu Long Biên khi mới khánh thành” đến “ bị chết trong quá trình làm cầu” và đoạn văn này có chỗ khác nhau là:
- Về ngôi kể:
- Đoạn trước tác giả nhập vai ngôi thứ ba để kể,
- Đoạn này tác giả trực tiếp xưng "tôi" (ngôi thứ nhất).
- Về phương thức biểu đạt:
- Đoạn trước chủ yếu tác giả dùng phương thức thuyết minh.
- Về cách sử dụng từ ngữ:
- Đoạn này tác giả sử dụng các từ ngữ có sắc thái biểu cảm mạnh mẽ như: nhớ như in, trang trọng, nằm sâu trong trí óc, say mê ngắm nhìn, yêu thương, quyến rũ, khát khao, bi thương, húng tráng, nhói đau, oanh liệt, oai hùng, thân thương, tả tơi, ứa máu...
=> Nhờ sử dụng một vài phương thức nghệ thuật khác nhau mà trong đoạn này tình cảm của tác giả bộc lộ rõ ràng và tha thiết hơn so với ở đoạn trên.
Cách trình bày 4
a. Những cảnh vật và sự vệc đã được ghi lại: màu xanh của bãi ngô, bãi mía, nương dâu, vườn chuối, ánh đèn mọc lên như sao sa, nhìn xuống cầu nhớ đoàn quân bí mật ra đi năm 1946, những lần đầu bị đánh bom, những ngày nước cao: dòng sông Hồng đỏ cuồn cuộn chảy, cầu như chiếc võng đưa.
=> Cầu Long Biên là chứng nhân lịch sử cho cả thế kỉ XX .
b. Việc trích thơ và nhạc đã tạo nên “chứng nhân” về nghệ thuật với cây cầu. Nó gắn bó với cây cầu với kí ức với tâm hồn con người.
c. Cách kể ở đoạn này bộc lộ tình cảm của tác giả rõ ràng hơn ở đoạn trước vì người kể xưng tôi tức là kể về chiếc cầu qua cảm nhận của chính mình. Tác giả đã kết hợp kể, tả và bộc lộ cảm xúc khiến cho kỉ niệm trở thành nhân chứng sống.
Cách trình bày 5
a. Những cảnh vật và sự việc được ghi lại :
- Những năm tháng hòa bình trước đây.
- Cầu Long Biên chứng kiến bao sự kiện lịch sử bi thương, hùng tráng : năm 1947 người dân thủ đô cùng Trung đoàn ra đi bí mật, cầu từng là mục tiêu ném bom dữ dội của đế quốc Mĩ, chịu nhiều đau thương.
- Cảnh vật : màu xanh bãi mía, nương dâu, bãi ngô, vườn chuối, ánh đèn, những ngày nước dâng cao.
b. Tác dụng khi dẫn một bài thơ và lời một bản nhạc : Cho thấy chiếc cầu từng là nhân chứng lịch sử cho một thời yên bình đi vào sách giáo khoa. Bộc lộ nét chân thật, cụ thể.
c. So sánh cách kể với đoạn đã phân tích ở câu 2 :
| Năm 1945 ... vững chắc | Đoạn văn phân tích ở câu 2 | |
| Ngôi kể | ngôi thứ nhất "tôi" | ngôi thứ ba |
| Phương thức biểu đạt | giàu cảm xúc, hình ảnh | thuyết minh |
| Sử dụng từ ngữ | nhiều màu sắc, đường nét, tạo hình, gợi cảm | từ ngữ khô cứng của ngôn ngữ thuyết minh |
-----------
Trên đây là gợi ý trả lời câu hỏi bài 3 trang 127 SGK ngữ văn 6 tập 2 được Đọc tài liệu biên soạn chi tiết giúp các em soạn bài Cầu Long Biên – chứng nhân lịch sử trong chương trình soạn văn 6 tốt hơn trước khi đến lớp.