Lịch sử 11 bài 23
Ôn tập kiến thức lịch sử 11 bài 23 - phong trào yêu nước và cách mạng ở Việt Nam từ đầu thế kỉ XX đến chiến tranh thế giới thứ nhất (1914) và hướng dẫn soạn sử 11 giải bài tập trang 141 - 145 SGK.
Phong trào yêu nước và cách mạng ở Việt Nam từ đầu thế kỉ XX đến chiến tranh thế giới thứ nhất (1914)
1. Phan Bội Châu và xu hướng bạo động
a. Tóm tắt tiểu sử Phan Bội Châu
- Phan Bội Châu, hiệu Sào Nam, tự Hải Thụ
- Sinh ra tại huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An
- Trong gia đình nhà nho giàu truyền thống yêu nước
- Từ nhỏ Phan Bội Châu nổi tiếng thông minh và đã sôi sục nhiệt tình cứu nước. 1900 ông bắt đầu con đường hoạt động cách mạng
b. Hoạt động cứu nước
- Tháng 5/ 1904 thành lập hội Duy Tân
- Năm 1905 đến 1908 : Phong trào Đông Du, đưa được 200 thanh niên sang Nhật học .
- Tháng 6/1912 thành lập Việt Nam Quang phục hội
➜ Mục Đích: Đánh Pháp, giành độc lập
➜ Kết quả: Thất bại
➜ Đánh giá
- Tiên bộ: PP bạo động
- Hạn chế: Dựa vào đế quốc
2. Phan Châu Trinh và xu hướng cải cách
a. Tóm tắt tiểu sử
- Phan Châu Trinh hiệu Tây Hồ, biệt hiệu Hy Mã.
- Quê quán: phủ Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam
- 1900 đỗ cử nhân, năm 1901 đỗ phó bảng, làm quan với triều đính Huế.
- Năm 1904 từ quan, bắt đầu hoạt động cứu nước.
b. Hoạt động cứu nước
- 1906 mở cuộc vận động Duy tân ở Trung kỳ:
Kinh tế:
Chấn hưng doanh nghiệp, lập hội kinh doanh
Phát triển nghề làm vườn, nghề thủ công
Giáo dục: Mở trường dạy học theo lối mới
Văn hóa: Cải cách trang phục và lối sống
➠ Phong trào đang phát triển mạnh bị thực dân Pháp đàn áp.
So sánh đường lối cứu nước của Phan Bội Châu và Phan Châu Trinh?
Giống nhau
- Người yêu nước, thương dân
- Ra nước ngoài tìm đường cứu nước
- Chưa xác định kẻ thù, ảo tưởng với kẻ thù.
- Đều theo khuynh hướng Dân chủ tư sản.
Khác nhau
| Phan Bội Châu | Phan Châu Trinh |
|---|
Phương pháp ĐT : Bạo động Mục tiêu: Đánh Pháp dựa vào đế quốc Nhật | Phương pháp ĐT: Công khai, hợp pháp Mục tiêu: Đánh Phong kiến dựa vào đế quốc Pháp |
CHÂN DUNG HAI NHÀ YÊU NƯỚC
3. Đông Kinh nghĩa thục. Vụ đầu độc lính Pháp ở Hà Nội và những hoạt động cuối cùng của nghĩa quân Yên Thế.
a. Đông kinh nghĩa thục.
- Tháng 3/1907, các sĩ phu tiến bộ như Lương Văn Can, Nguyễn Quyền…cùng nhau mở một trường học tư lấy tên là Đông Kinh nghĩa thục. Đây là một kiểu trường học được xây dựng theo mô hình của Nhật Bản, xuất hiện từ thời Duy tân Minh trị.
- Hoạt động:
- Giảng dạy các môn Lịch sử, Địa lí, Cách trí, Vệ sinh…
- Tổ chức những buổi diễn thuyết, bình văn để cổ động học chữ Quốc ngữ.
- Hô hào mở hội kinh doanh công thương.
- Lên án bọn quan lại hủ bại, chống việc học và thi cử theo lối cũ, bài trừ mê tín, hủ tục….
⇒ Đông Kinh nghĩa thục nhanh chóng trở thành một trung tâm của phong trào Duy tân ở Bắc Kì.
- Hoạt động của Đông Kinh nghĩa thục khiến thực dân Pháp lo ngại ⇒ Tháng 11-1907, chúng ra lệnh đóng cửa trường. Hầu hết giáo viên Đông Kinh nghĩa thục bị bắt, sách báo bị cấm hoặc bị tịch thu.
b. Vụ đầu độc binh sĩ Pháp ở Hà Nội và những hoạt động cuối cùng của nghĩa quân Yên Thế
- Đêm 27/6/1908, một số binh lính người Việt trong quân đội Pháp kết hợp với nghĩa quân Yên Thế tổ chức đầu độc lính Pháp đóng trong thành.
- Sự việc bị phát giác, thực dân Pháp một mặt cho thầy thuốc cứu chữa những binh sĩ bị trúng độc, mặt khác tước hết khí giới và giam binh lính người Việt trong trại.
⇒ Các toán nghĩa quân ở vòng ngoài chờ mãi không thấy ám hiệu tấn công nên đã rút lui để khỏi sa vào tay giặc.
- Tuy thất bại, vụ “Hà thành đầu độc” đã đánh dấu cuộc nổi dậy đầu tiên của binh lính người Việt trong quân đội Pháp.
-Trong quá trình điều tra vụ đầu độc binh lính Pháp ở Hà Nội , thực dân Pháp đã phát hiện được nhiều chứng cứ chứng tỏ Đề Thám tham gia tích cực vào vụ này. ⇒ Chúng mở cuộc tấn công quy mô vào tháng 1/1909, nhằm tiêu diệt căn cứ Yên Thế.
- Cuối tháng 1/1909, quân Pháp gồm 15 000 lính tấn công vào căn cứ Phồn Xương ⇒ Nghĩa quân Yên Thế chiến đấu quyết liệt, tháng 2/1913, Hoàng Hoa Thám bị tay sai của Pháp giết hại, nghĩa quân Yên Thế tan rã.
---------------------------------------------
Trên đây là những kiến thức lý thuyết giúp các em bổ sung lại các kiến thức đã được học trên lớp. Phần tiếp theo, mời các em cùng xem những hướng dẫn giải bài tập bài lịch sử 11 bài 23 gồm các câu hỏi cùng bài tập trang 141 đến trang 145 sách giáo khoa
