Tài liệu hướng dẫn trả lời câu hỏi bài 1 trang 72 sách giáo khoa Ngữ văn 10 tập 1 phần soạn bài Tấm Cám chi tiết và đầy đủ nhất.
Đề bài:
Phân tích diễn biến của truyện để thấy mâu thuẫn giữa Tấm và mẹ con Cám đã diễn ra như thế nào (lưu ý các đoạn về cái yếm đỏ, con bống, thử giày, cái chết của Tấm, chim vàng anh, chiếc khung cửi).
Trả lời bài 1 trang 72 SGK văn 10 tập 1
Cách trình bày 1
– Xung đột truyện: quan hệ dì ghẻn – con chồng, giữa những người chị em cùng cha khác mẹ.
– Mâu thuẫn truyện thể hiện qua các sự việc:
+ Chiếm yếm đỏ.
+ Con cá bống.
+ Tấm đi xem hội – thử giày.
+ Cái chết và sự hóa thân của Tấm (chim vàng anh, cây xoan đào, khung cửi, quả thị).
– Bản chất của xung đột:
+ Sự tranh giành quyền lợi về vật chất và tinh thần trong cuộc sống gia đình và xã hội.
+ Thói xấu xa, ích kỉ, độc ác của con người.
– Diễn biến truyện phát triển qua hai tuyến nhân vật:
+ Tuyến nhân vật phản diện – mẹ con Cám: càng ngày càng tàn nhẫn, độc ác.
+ Tuyến nhân vật chính diện – Tấm: hành động và phản ứng yếu ớt về sau càng quyết liệt và chủ động đấu tranh.
Cách trình bày 2
Xung đột truyện: quan hệ dì ghẻ - con chồng, giữa những người chị em cùng cha khác mẹ.
Từ đoạn truyện về chiếc yếm đỏ đến đoạn truyện Tấm đi xem hội: mâu thuẫn vật chất và tinh thần trong cuộc sống.
- Những mâu thuẫn trong gia đình:
+ Tấm bị mẹ con Cám bắt làm việc vất vả
+ Tấm bị lừa trút hết giỏ tép.
+ Mẹ con Cám ăn thịt cá bống
+ Mẹ con Cám đi hội, bắt Tấm ở nhà nhặt thóc trộn với gạo.
- Những mâu thuẫn xã hội (đẳng cấp):
+ Cái chết và sự hóa thân của Tấm (chim vàng anh, hai cây xoan đào,khung cửi, cây, quả thị)
- Diễn biến truyện cho ta hình dung sự phát triển của hai tuyến nhân vật:
+ Tuyến nhân vật phản diện- mẹ con Cám: càng ngày càng tàn nhẫn, độc ác.
+ Tuyến nhân vật Tấm: hành động và phản ứng yếu ớt, trở nên quyết liệt và chủ động hơn.
Cách trình bày 3
Mẹ con Cám hết lần này lượt khác hãm hại Tấm, hòng cướp đoạt hạnh phúc của Tấm:
– Cám lừa Tấm, trút hết tôm tép Tấm bắt được vào giỏ của mình và tranh lấy yếm đào.
– Mẹ con Cám bàn mưu, nhân lúc Tấm đi chăn trâu, bắt và giết bống.
– Mẹ con Cám không cho Tấm đi dự hội, lấy gạo trộn với thóc, bắt Tấm nhặt xong mới được phép đi dự hội.
– Tỏ ra khinh thường Tấm khi thấy có người giống nàng đi ướm thử chiếc giày.
– Dùng dao chặt thân cây cau khiến Tấm ngã chết.
– Tấm hóa thành chim vàng anh → Cám giết chim vàng anh.
– Tấm hóa thành cây xoan đào → Mẹ con Cám sai người chặt cây xoan đào làm khung cửi.
– Tấm hóa thân vào khung cửi → Mẹ con Cám đốt khung cửi, đem tro đổ đi xa.
Cách trình bày 4
Phân tích diễn biến của truyện:
- Truyện kể về mẫu thuẫn xung đột giữa Tấm và mẹ con Cám, xung đột ấy được diễn ra từ đầu cho tới cuối truyện.
- Sự ganh ghét đố kị giữa Tấm và Cám mâu thuẫn của hai chị em cùng cha khác mẹ.Tấm luôn là người chịu thiệt thòi từ khi mẹ Tấm mất sớm, cha Tấm đi thêm bước nữa – vợ thứ hai là mẹ Cám một mụ đàn bà xấu xa cả vê bề ngoài lẫn tâm địa bên trong. Hàng ngày Tấm phải làm lụng vất vả đi mò cua bắt ốc, làm hết những công việc trong nhà trong khi đó hai mẹ con Cám suốt ngày chỉ ăn chơi, chải chuốt.
- Chi tiết “cái yếm đỏ’’ là sự bốc lột về vật chất, “con cá bống’’ là người bạn tâm tình của Tấm (tinh thần) cũng bị mẹ con Cám đoạt lấy. Việc mẹ con Cám trộn thóc với gạo bắt Tấm nhặt để khỏi đi chơi hội, cũng là tước đi quyền vui chơi của Tấm. Tuy nhiên các xung đột trên cũng chỉ đang ở phạm vi gia đình, chưa đến mức gay gắt một mất một còn.
- Đến lúc Tấm trở thành vợ vua, mâu thuẫn giữa Tấm và mẹ con Cám phát triển ở mức cao hơn, vượt ra khỏi phạm vi gia đình. Đó là mâu thuẫn mang tính quan hệ xã hội, Mẹ con Cám từ sự ghét bỏ Tấm đã chuyển sang hành động loại bỏ, muốn tiêu diệt Tấm tới cùng.
Như vậy, diễn biến của cốt truyện cho ta hình dung về xu hướng phát triển của hai tuyến nhân vật:
- Tuyến mẹ con Cám: càng ngày càng tỏ ra độc ác hơn, tàn nhẫn hơn.
- Tuyến nhân vật Tấm, từ những hành động và phản ứng yếu ớt, cô đã trở nên quyết liệt và chủ động hơn để đòi lại hạnh phúc đích thực của mình.
Cách trình bày 5
* Diễn biến của mâu thuẫn dẫn đến xung đột:
- Xuất xứ xung đột: quan hệ dì ghẻ - con chồng: quan hệ giữa kẻ mồ côi với bà mẹ ghẻ và em cùng cha khác mẹ.
- Từ đoạn truyện về chiếc yếm đỏ đến đoạn truyện Tấm đi xem hội phản ánh mâu thuẫn xoay quanh những quyền lợi về vật chất và tinh thần trong cuộc sống hàng ngày.
a. Tấm và Cám cùng đi bắt tép. Tấm bị lừa trút hết giỏ tép. Đây là mâu thuẫn trực tiếp giữa Tấm và Cám, tuy đằng sau Cám là gì ghẻ, nhưng mâu thuẫn này mới chỉ phản ánh quan hệ trong gia đình.
b. Mẹ con Cám ăn thịt cá bống. Mâu thuẫn bị đẩy lên thành quan hệ giữa kẻ ác (mẹ con Cám) và người thiện (Tấm), tuy nhiên vẫn mói ở mức độ gia đình.
c. Mẹ con Cám ăn mặc đẹp để đi xem hội, nhưng dì ghẻ lại trộn thóc với gạo bắt tấm ở nhà nhặt kì hết mới được đi. Đây là mâu thuẫn bị đẩy đến mức cao hơn, giữa một bên là người hiền, bị áp bức, vói một bên là kẻ cường hào, độc ác, mâu thuẫn vẫn mới chỉ trong khuôn khổ gia đình.
- Đoạn còn lại liên quan đến cái chết của Tấm và sự hóa thân trở đi trở lại của cô, xuất hiện những mâu thuẫn về địa vị và quyền lợi đẳng cấp (mâu thuẫn xã hội) nên tính quyết liệt của mâu thuẫn hiện rõ hơn.
d. Tấm trở thành vợ vua, về nhà giỗ bố, bị mẹ con Cám lừa chặt cây cau, giết chết rồi cho Cám vào cung thay chị. Đây là mâu thuẫn đã đẩy đến đỉnh cao thành quan hệ giữa hai bên thù địch: Một bên là những kẻ tham lam độc ác với một bên là người hiện thục, nết na. Hai bên thù địch đó không phải chỉ đóng khung trong phạm vi gia đình mà được đẩy tói mức độ có ý nghĩa xã hội (vì Tấm không còn là người con trong gia đình đó nữa, mà đã trở thành vợ vua).
e. Tấm hóa thành chim Vàng anh, vạch mặt Cám. Chim được vua yêu. Mẹ con Cám lại làm thịt chim để ăn, đổ lông ra vườn. Xung đột tiếp tục leo thang: mẹ con Cám trở thành kẻ thù giết Tấm lần thứ hai.
g. Chỗ lông chim mọc lên hai cây xoan đào tươi tốt và xinh đẹp. Nhà vua yêu thích cây xoan, mắc võng ra đấy ngủ, không hề để ý đến Cám. Mẹ con Cám lại lừa chặt cây xoan làm khung cửi. Hai mẹ con Cám trở thành kẻ thù giết Tấm lần thứ ba.
i. Khung cửi dệt vải lại kêu lên "kẽo cà kẽo kẹt... " để tố cáo Cám. Mẹ con Cám lại đem đốt khung và đổ tro thật xa. Xung đột cuối cùng: mẹ con Cám tận diệt đối với Tấm.
h. Từ nơi xa, Tấm hóa thành cây thị, hóa thân vào quả thị để trở lại làm người. Đây là tình tiết cuối cùng, nhờ có phép lạ. Tấm trở về trả thù mẹ con nhà Cám.
* Diễn biến của cốt truyện cho ta hình dung về xu hướng phát triển của hai tuyến nhân vật:
- Tuyến mẹ con Cám: càng ngày càng tỏ ra độc ác hơn, tàn nhẫn hơn.
- Tuyến nhân vật Tấm, từ những hành động và phản ứng yếu ớt, cô đã trở nên quyết liệt và chủ động hơn để đòi lại hạnh phúc đích thực của mình.
Tham khảo: Phân tích truyện Tấm Cám
-/-
Trên đây là gợi ý trả lời câu hỏi bài 1 trang 72 SGK ngữ văn 10 tập 1 được Học Tốt biên soạn chi tiết giúp các em soạn bài Tấm Cám trong chương trình soạn văn 10 tốt hơn trước khi đến lớp.
Chúc các em học tốt !