Tri thức về kiểu bài:
Kiểu bài: Bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm thơ là kiểu bài nghị luận văn học dùng lí lẽ và bằng chứng để làm rõ những điểm tương đồng/khác biệt về đặc điểm/giá trị nội dung và nghệ thuật của hay tác phẩm thơ.
Yêu cầu đối với kiểu bài:
- Chỉ ra một số điểm tương đồng, khác biệt giữa hai tác phẩm
- Kết hợp so sánh với nhận xét, đánh giá về giá trị của hai tác phẩm; phân tích sự tương đồng/khác biệt giữa hai tác phẩm
- Sử dụng lí lẽ và bằng chứng thuyết phục
- Sắp xếp luận điểm, lí lẽ, bằng chứng theo trình tự hợp lí; diễn đạt rõ ràng, mạch lạc
- Bố cục:
+ Mở bài: Giới thiệu hai tác phẩm thơ và nêu nội dung, vấn đề cần so sánh, đánh giá.
+ Thân bài: Phân tích, so sánh hai tác phẩm để làm rõ điểm tương đồng/khác biệt về đặc điểm/giá trị nội dung và nghệ thuật của hai tác phẩm thơ.
+ Kết bài: Khẳng định lại đặc điểm thể loại của tác phẩm, nhưng giá trị chung và nét độc đáo ở mỗi tác phẩm; nêu cảm nghĩ về phong cách sáng tác của mỗi tác giả.
Phân tích bài viết tham khảo
Văn bản “Phong vị cổ điển trong bài thơ Giang Tuyết” (Liễu Tông Nguyên) và tính hiện đại trong bài thơ Mộ (Hồ Chí Minh)
Câu 1: Mở bài, thân bài và kết bài của ngữ liệu đã đáp ứng được yêu cầu của kiểu bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm thơ như thế nào?
Trả lời:
Kết cấu đã đáp ứng đủ những tiêu chí cơ bản của 3 phần:
- Mở bài: Giới thiệu hai tác phẩm thơ và nêu nội dung, vấn đề cần so sánh, đánh giá.
- Thân bài: Phân tích, so sánh hai tác phẩm để làm rõ điểm tương đồng/khác biệt về đặc điểm/giá trị nội dung và nghệ thuật của hai tác phẩm thơ.
- Kết bài: Khẳng định lại đặc điểm thể loại của tác phẩm, nhưng giá trị chung và nét độc đáo ở mỗi tác phẩm; nêu cảm nghĩ về phong cách sáng tác của mỗi tác giả.
Câu 2: Nhận xét về cách sắp xếp các luận điểm ở phần thân bài
Trả lời:
- Luận điểm 1: Làm rõ điểm tương đồng của hai tác phẩm
- Luận điểm 2: Làm rõ điểm khác biệt của hai tác phẩm
- Luận điểm tác giả đưa ra lập luận chắc chắn, rõ ràng, có tính logic cùng với sự thuyết phục.
Câu 3: Trong từng luận điểm, sự kết hợp giữa lí lẽ và bằng chứng được thể hiện như thế nào?
Trả lời:
Lí lẽ và bằng chứng đưa ra rất thuyết phục bởi các luận cứ đưa ra bổ sung cho luận điểm rất chắc chắn logic cùng những ví dụ, dẫn chứng đáng tin cậy.
Câu 4: Từ ngữ liệu trên, bạn rút ra được những lưu ý gì khi viết bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm thơ?
Trả lời:
Từ ngữ liệu trên, em rút ra được những lưu ý gì khi viết bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm thơ như sau:
- Xác định mục tiêu bài văn
- Xác định tiêu chí so sánh
- Cung cấp lập luận và chứng cứ
- Cân nhắc luận điểm đối lập
- Tổng kết và đánh giá dựa theo những lưu ý trên.
Thực hành viết theo quy trình:
Đề bài: Viết bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm thơ cùng phong cách hoặc khác phong cách sáng tác mà bạn yêu thích.
Bước 1: Chuẩn bị viết
- Lựa chọn hai tác phẩm để so sánh, đánh giá:
+ Hai bài thơ có cùng phong cách cổ điển của hai tác giả để so sánh điểm tương đồng/khác biệt trên hai phương diện đặc điểm/giá trị nội dung và nghệ thuật.
+ Hai bài thơ có cùng phong cách lãng mạn của hai tác giả để so sánh điểm tương đồng/ khác biệt của chúng trên hai phương diện đặc điểm/ giá trị nội dung và nghệ thuật.
+ Hai bài thơ khác nhau về phong cách sáng tác của hai tác giả để so sánh điểm tương đồng/khác biệt của chúng trên hai phương diện đặc điểm/ giá trị nội dung và nghệ thuật.
Bước 2: Tìm ý, lập dàn ý
Sau khi chọn được hai tác phẩm, ta cần tìm ý và lập dàn ý cho bài văn nghị luận. Dàn ý có thể tuỳ chỉnh tùy theo phong cách và đặc điểm của hai tác phẩm, nhưng nó nên bao gồm các phần chính như giới thiệu hai tác phẩm, so sánh các đặc điểm về nội dung và nghệ thuật, đánh giá giá trị của từng tác phẩm và kết luận tổng quan.
Bước 3: Viết bài
Dưới đây là một ví dụ về bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm thơ cùng phong cách hoặc khác phong cách sáng tác mà bạn yêu thích:
Tiêu đề: Sắc điệu phong phú trong hai tác phẩm thơ cổ điển
1. Giới thiệu:
Giới thiệu hai tác phẩm thơ cổ điển và tác giả của chúng.
Tạo sự hứng thú cho độc giả với những đặc điểm và giá trị của thể loại thơ cổ điển.
2. So sánh các đặc điểm về nội dung:
Phân tích và so sánh nội dung của hai tác phẩm: chủ đề, ý nghĩa, tình cảm truyền đạt.
Đánh giá sự sâu sắc và tầm quan trọng của nội dung trong từng tác phẩm.
3. So sánh các đặc điểm về nghệ thuật:
Phân tích và so sánh ngôn ngữ, hình ảnh, cấu trúc câu thơ của hai tác phẩm.
Đánh giá sự sáng tạo và khả năng thể hiện nghệ thuật của từng tác phẩm.
4. Đánh giá giá trị của từng tác phẩm:
Đánh giá ảnh hưởng và đóng góp của từng tác phẩm trong lĩnh vực thơ cổ điển.
Nhận xét về sự độc đáo và phong phú của sắc điệu trong từng tác phẩm.
5. Kết luận tổng quan:
Tóm tắt các điểm tương đồng và khác biệt giữa hai tác phẩm.
Đánh giá giá trị và ảnh hưởng của từng tác phẩm trong lĩnh vực thơ cổ điển.
Kết luận về sự đa dạng và sắc điệu phong phú trong thơ cổ điển.
Bước 4: Xem lại và chỉnh sửa
Sau khi hoàn thành bài viết, hãy đọc lại và chỉnh sửa để kiểm tra cú pháp, ngữ pháp và cấu trúc câu. Đảm bảo rằng bài văn nghị luận của bạn logic, trôi chảy.