Câu 1: Văn bản hát kí Đặng Thuỳ Trâm có sự kết hợp giữa ngôn ngữ trang trọng và ngôn ngữ thân mật. Em hãy chỉ ra những đặc điểm của hai kiểu ngôn ngữ này trong đoạn trích sau:
a) Ai lại không tha thiết với mùa xuân, ai lại không muốn cái sáng ngời trong đôi mắt và trên đôi môi căng mọng khi cuộc đời còn ở tuổi hai mươi? Nhưng... tuổi hai mươi của thời đại này đã phải dẹp lại những ước mơ hạnh phúc mà lẽ ra họ phải có... Ước mơ bây giờ là đánh thắng giặc Mỹ, là Độc lập, Tự do của đất nước. Từ ước mơ đó mới có được những gì gọi là của riêng mình. Mình cũng như những thanh niên khác đã lên đường ra tiên tuyến, và tuổi trẻ qua đi giữa tiếng bom rơi đạn nổ.
b) Được thư mẹ... mẹ của con ơi, mỗi dòng chữ, mỗi lời nói của mẹ thấm nặng yêu thương, như những dòng máu chảy về trái tim khao khát nhớ thương của con. Ôi! Có ai hiểu lòng con ao ước được về sóng giữa gia đình, dù chỉ là giây lát đến mức nào không? Con vẫn hiểu điều đó từ lúc bước chân lên chiếc ô tô đưa con vào con đường bom đạn.
Trả lời:
a.
- Ngôn ngữ trang trọng: Ước mơ bây giờ là đánh thắng giặc Mỹ, là Độc lập, Tự do của đất nước. Từ ước mơ đó mới có được những gì gọi là của riêng mình.
- Ngôn ngữ thân mật: Ai lại không tha thiết với mùa xuân, ai lại không muốn cái sáng ngời trong đôi mắt và trên đôi môi căng mọng khi cuộc đời còn ở tuổi hai mươi?
b.
- Ngôn ngữ trang trọng: Có ai hiểu lòng con ao ước được về sóng giữa gia đình, dù chỉ là giây lát đến mức nào không? Con vẫn hiểu điều đó từ lúc bước chân lên chiếc ô tô đưa con vào con đường bom đạn.
- Ngôn ngữ thân mật: Được thư mẹ… mẹ của con ơi, mỗi dòng chữ, mỗi lời nói của mẹ thấm nặng yêu thương, như những dòng máu chảy về trái tim khao khát nhớ thương của con.
Câu 2: Em hãy tìm những câu văn trong văn bản Khúc tráng ca nhà giàn (Xuân Ba) thể hiện thái độ và cảm xúc của tác giả đối với những cán bộ chiến sĩ ngày đêm bám trụ ở nhà giàn giữa biển khơi. Những câu văn ấy mang màu sắc trang trọng hay thân mật? Vì sao?
Trả lời:
* Những câu văn trong văn bản Khúc tráng ca nhà giàn thể hiện thái độ và cảm xúc của tác giả đối với những cán bộ chiến sĩ ngày đêm bám trụ ở giàn giữa biển khơi:
- Không chỉ có mồ hôi và sức trẻ hòa cùng biển mặn. Còn là máu! Máu của nhiều lính thủy Việt đã tưới xuống những rặng san hô Ba Kè này.
- Ngạc nhiên khi được biết, cái nhà giàn chót vùng biển đất Mũi Cà Mau cũng do quân của tướng Nam đây thiết kế thi công.
- Tôi ngó xuống làn nước thăm thẳm kia để rùng mình, không biết anh em công binh làm bằng cách nào mà thương lượng được với Hà Bá hay vua Thủy Tề để cắm được hệ thống đài cọc vững vàng kiên cố như thế…
- Mà nếu tôi không làm, có lẽ họ sẽ là ông tổ của những hậu duệ mai kia sẽ cắm hệ thống đai cọc hiện đại – bà đỡ cho nền móng những thành phố, sân bay trên biển của nước Việt Nam mới.
* Những câu văn trên mang màu sắc thân mật, vì nó thể hiện sự kính trọng, yêu mến, khâm phục ngưỡng mộ, tự hào trước vẻ đẹp kiên cường, vững vàng của cán bộ chiến sĩ ngày đêm bám trụ ở giàn giữa biển khơi.
Câu 3: Các đoạn văn dưới đây đã sử dụng ngôn ngữ trang trọng và ngôn ngữ thân mật phù hợp chưa? Vì sao?
a) Con hổ dùng những cái vuốt nhọn hoắt cấu vào người, vào mặt Liên... Nhưng Liên vẫn ráng sức quần nhau với chú hồ.
(Dẫn theo Nguyễn Đức Dân)
b) Lời nhận xét ấy có đúng không? Đúng quá đi chứ! Nào, bạn hãy cùng tôi phân tích tác phẩm để hiểu rõ về vấn đề.
(Dẫn theo Nguyễn Minh Tuyết, Nguyễn Văn Hiệp)
c) Trước lúc đi ngủ, San tâm sự với tôi:
- Cháu bị số phận hắt hủi. Giờ thì cả cha và mẹ đều không còn. Cuộc sống của cháu không còn ý nghĩa gì nữa.
Tôi chưa biết an ủi thể nào, cậu ta tiếp:
- Có lẽ cháu sẽ đi đâu đó. Ở mảnh đất nhồn nháo này, cháu chẳng còn gì duyên nợ.
Nhưng cháu còn người bà – Cuối cùng, tôi cất lời khuyên – Người bà ngoại khổ đau và bắt hạnh.
(Dẫn theo Nguyễn Minh Thuyết, Nguyễn Văn Hiệp)
Trả lời:
a. Đoạn văn đã sử dụng ngôn ngữ trang trọng và ngôn ngữ thân mật một cách phù hợp
- Ngôn ngữ trang trọng tạo ra một không khí căng thẳng, nghiêm túc, đồng thời thể hiện sự quyết tâm, dũng cảm của Liên trong cuộc đấu tranh này.
- Ngôn ngữ thân mật miêu tả cảm xúc, tình cảm của Liên cũng mang đến cho người đọc sự thân mật, gần gũi.
b. Đoạn văn đã sử dụng ngôn ngữ trang trọng và ngôn ngữ thân mật một cách phù hợp:
- Ngôn ngữ trang trọng để tạo ra một không khí nghiêm túc, chuyên nghiệp.
- Ngôn ngữ thân mật tạo ra một không khí gần gũi, thân thiện, khích lệ sự tham gia của người đọc.
c. Đoạn văn trên đã sử dụng ngôn ngữ trang trọng và ngôn ngữ thân mật một cách phù hợp:
- Ngôn ngữ trang trọng được thể hiện qua cách tác giả diễn đạt những suy nghĩ, cảm xúc sâu sắc và nghiêm túc của nhân vật San.
- Ngôn ngữ thân mật được thể hiện qua cách tác giả miêu tả cuộc trò chuyện giữa hai nhân vật, tạo ra một không khí gần gũi, thân thiện.
Câu 4: Để tham gia xét tuyển tại một trường đại học hoặc ứng tuyển một vị trí việc làm, em cần viết một bài luận hoặc một bức thư. Hãy chọn ngôn ngữ (trang trọng hoặc thân mật) phù hợp để viết bài luận hoặc bức thư đó.
Trả lời:
Kính gửi [Tên công ty],
Tôi tên là [Tên bạn], và tôi viết thư này để bày tỏ sự quan tâm đến vị trí [Tên vị trí] tại công ty [Tên công ty]. Sau khi tìm hiểu về công ty và yêu cầu của vị trí này, tôi tin rằng kinh nghiệm và kỹ năng của mình rất phù hợp và có thể đóng góp tích cực cho sự phát triển của công ty.
Tôi đã có [số năm kinh nghiệm] năm kinh nghiệm trong lĩnh vực [lĩnh vực công việc] và đã từng đảm nhiệm các công việc như [liệt kê các công việc liên quan]. Trong quá trình làm việc, tôi đã rèn luyện và phát triển những kỹ năng quan trọng như [liệt kê các kỹ năng], và đã đạt được những thành tựu như [liệt kê thành tựu, nếu có]. Tôi luôn cố gắng học hỏi và không ngừng nâng cao chuyên môn của mình để có thể đáp ứng và vượt qua những yêu cầu khắt khe của công việc.
Tôi rất mong có cơ hội được trao đổi thêm về vị trí này và cách tôi có thể đóng góp cho công ty. Tôi xin đính kèm bản CV và các tài liệu liên quan để công ty có thể tham khảo thêm về thông tin của tôi.
Chân thành cảm ơn [Tên công ty] đã dành thời gian xem xét đơn ứng tuyển của tôi. Tôi rất mong nhận được phản hồi từ công ty và có cơ hội được hợp tác cùng quý công ty.
Trân trọng,
[Tên bạn]
[Số điện thoại]
[Email]