Cùng Đọc tài liệu đi vào chuẩn bị trước nội dung Soạn văn 11 Chân trời sáng tạo bài Thực hành tiếng Việt bài 5 để có thể chuẩn bị sẵn sàng trước khi tới lớp các em nhé!
Bài học gồm các nội dung cần chuẩn bị trước như sau:
Trả lời các câu hỏi
Câu 1: Đọc lại phần tri thức tiếng Việt, mục Tri thức Ngữ văn của bài này và Bài 3 để thực hiện bảng so sánh sau (làm vào vở):
| Đặc điểm | Ngôn ngữ viết | Ngôn ngữ nói |
|---|---|---|
| Phương tiện thể hiện | ||
| Từ ngữ | ||
| Câu | ||
| Phương tiện kết hợp |
Trả lời::
| Đặc điểm | Ngôn ngữ viết | Ngôn ngữ nói |
|---|---|---|
| Phương tiện thể hiện | Chữ viết, hệ thống dấu câu, các kí hiệu văn tự | Lời nói sử dụng trong giao tiếp hằng ngày. |
| Từ ngữ | Từ ngữ chọn lọc, phù hợp với từng phong cách; tránh sử dụng khẩu ngữ và từ ngữ địa phương. | - Đa dạng về ngữ điệu (gấp gáp, chậm rãi...) → thể hiện trực tiếp tình cảm, thái độ người nói. - Khẩu ngữ, từ địa phương, tiếng lóng, trợ từ, thán từ, từ ngữ chêm xen, đưa đẩy.... |
| Câu | Câu dài, nhiều thành phần nhưng được tổ chức mạch lạc, chặt chẽ | Câu tỉnh lược (dùng để lời nói ngắn gọn) và câu có yếu tố dư thừa, trùng lặp (người nói vừa nghĩ vừa nói, không có điều kiện gọt giũa hoặc do muốn lặp lại để người nghe có thời gian lĩnh hội thấu đáo nội dung giao tiếp) |
| Phương tiện kết hợp | Phương tiện phi ngôn ngữ như hình ảnh, sơ đồ, biểu đồ.... | Phương tiện phi ngôn ngữ như: nét mặt, ánh mắt, cử chỉ, điệu bộ..... |
Câu 2: Phân tích đặc điểm của ngôn ngữ viết thể hiện trong các đoạn trích sau:
a. Hai mâu thuẫn cơ bản của vở kịch được thể hiện qua xung đột chính của hồi kịch. Thú nhất, đó là xung đột giữa giai cấp thống trị thối nát, xa hoa, truy lạc với nhân dân khốn khổ, lầm than. Mâu thuẫn này đã được giải quyết khi vua Lê Tương Dực bị giết, Nguyễn Vũ tự sát. Thứ hai, đó là xung đột giữa quan niệm nghệ thuật cao siêu, thuần tuý với lợi ích trực tiếp, thiết thực của nhân dân. Mâu thuẫn này không được giải quyết rạch ròi, dứt khoát.
(Nguyễn Đăng Mạnh (Chủ biên), Ngữ văn 11, tập một)
b. Việc Vũ Như Tô xây Cửu Trùng Đài cho Lê Tương Dực theo lời khuyên của Đan Thiềm là nguyên nhân trực tiếp làm nảy sinh xung đột bi kịch. Tuy nhiên, đây không phải là xung đột thông thường mà là xung đột vừa mang tính lịch sử, vừa mang tính nhân loại.
(Phạm Vĩnh Cư, Bàn thêm về bi kịch Vũ Như Tô)
Trả lời:
| Về từ ngữ | Về dấu câu | Về câu | |
|---|---|---|---|
| a | sử dụng những từ ngữ mang tính thuật ngữ khoa học một cách phù hợp, chính xác. | dấu chấm, dấu phẩy được sử dụng đúng nơi, đúng chỗ để ngắt câu, làm rõ nghĩa của câu. Dấu ba chấm, dấu ngoặc kép, dấu ngoặc đơn được sử dụng để biểu thị những nội dung đặc biệt, nổi bật. | Câu viết rõ ràng, trong sáng, hàm súc, thể hiện rõ được nội dung người viết muốn truyền tải tới người đọc. |
| b | sử dụng những từ ngữ chuyên ngành ngôn ngữ: ngữ pháp, thể văn, phong cách.... | ngắt nghỉ đúng chỗ, câu văn biểu thị đúng nghĩa, không gây hiểu lầm cho người đọc. | câu viết rõ ràng, trong sáng, luận điểm được trình bày mạch lạc, logic. |
Câu 3: Điều chỉnh các câu dưới đây cho phù hợp với ngôn ngữ viết:
a. Hôm nay, cô giáo em mặc một bộ áo dài đẹp hết sảy.
b. Hành động kì cục của ông ấy khiến cả nhà cảm thấy rối núi.
c. Đường bay quốc tế đã mở tung, du khách nước ngoài tha hồ đến Việt Nam du lịch.
d. Bà ấy đói quá nên xơi tất tần tật các món ăn trên bàn.
Trả lời:
a. Hôm nay, cô giáo em mặc một bộ áo dài rất đẹp.
b. Hành động kỳ cục của ông ấy khiến cả nhà cảm thấy khó hiểu.
c. Đường bay quốc tế đã được mở cửa trở lại, du khách nước ngoài có thể thuận tiện đến Việt Nam du lịch.
d. Bà ấy đói quá nên ăn tất tần tật các món ăn trên bàn.
Câu 4: Phân tích những đặc điểm của ngôn ngữ nói trong đoạn trích sau:
Vũ Như Tô – Có việc gì mà bà chạy hớt hơ hớt hải? Mặt bà cắt không còn hột máu. Đan Thiềm (thở hổn hển) – Nguy đến nơi rồi... Ông Cả!
Vũ Như Tô – Lạ chưa, nguy làm sao? Đài Cửu Trùng chia năm đã được một phần. Đan Thiềm - Ông trốn đi, mau lên không thì không kịp,
Vũ Như Tô – Sao bà nói lạ? Đài Cửu Trùng chưa xong, tôi trốn đi đâu. Làm gì phải trốn.
Đan Thiềm – Ông nghe tôi! Ông trốn đi! Ông nghe tôi! Ông phải trốn đi mới được! Vũ Như Tô – Làm sao tôi cần phải trốn? Bà nói rõ cho là vì sao? Khi trước tôi nhờ bà mách đường chạy trốn, bà khuyên không nên, bây giờ bà bảo tôi đi trốn, thế nghĩa là gì?
(Nguyễn Huy Tưởng, Vũ Như Tô)
Trả lời:
- Sử dụng ngôn ngữ giao tiếp hàng ngày: Đan Thiềm ngữ điệu gấp gáp, vội vàng; Vũ Như Tô ngạc nhiên, bất ngờ.
- Sử dụng những phương tiện phi ngôn ngữ: cử chỉ, hành động “hớt ha hớt hải”, “mặt cắt không còn hột máu”, “thở hổn hển”... → Thể hiện hành động kịch, tâm trạng và thái độ, tính cách của nhân vật trong đoạn kịch.
- Các câu chữ, hệ thống dấu câu sử dụng ngắt nghỉ để thể hiện sự dồn dập, vội vã, đẩy tình huống truyện trở nên cao trào và kịch tính
Từ đọc đến viết
Câu hỏi: Từ việc đọc hai văn bản bi kịch trên đây, hãy viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) để trả lời câu hỏi: Thanh niên ngày nay nên chọn lí tưởng sống như thế nào? trong đó lưu ý lựa chọn từ ngữ, câu văn phù hợp với ngôn ngữ viết.
Trả lời:
Cuộc sống không thể biết trước tương lai sẽ ra sao. Vì vậy, chúng ta hãy tận hưởng hiện tại và sống với niềm tin, hoài bão để cảm nhận rằng cuộc sống đáng sống và đẹp đẽ. Lý tưởng sống là sự tích cực của con người, mục tiêu hướng tới những điều cao quý và tốt lành. Ảnh hưởng của lý tưởng sống quan trọng đối với tư duy và hành động, đặc biệt đối với giới trẻ, nhất là thanh niên ngày nay. Những người có lý tưởng sống biết cố gắng vươn lên trong cuộc sống, không ngừng nỗ lực để đạt được thành tựu cá nhân. Dù gặp khó khăn, họ không bỏ cuộc mà tìm cách đứng dậy sau mỗi thất bại để tiếp tục hành trình mình đã chọn. Họ cũng biết yêu thương và lan tỏa thông điệp tích cực, làm cho xã hội ngày càng tốt đẹp hơn. Lý tưởng sống mang vai trò quan trọng và ý nghĩa trong cuộc sống con người. Khi sống có lý tưởng, ta sẽ nhận được kết quả xứng đáng sau những nỗ lực và cố gắng. Nó cũng giúp chúng ta rèn luyện những phẩm chất quý giá như chăm chỉ, cần cù, lạc quan... và làm cho chúng ta được yêu thương, tin tưởng và truyền cảm hứng cho người khác. Chúng ta, như những người học sinh, cần sống với ước mơ, hoài bão và đam mê học tập để thực hiện những ước mơ ấy. Mà thời gian thì có hạn, vì vậy hãy sống với ước mơ và lý tưởng để không lãng phí và không hối tiếc trong tương lai.
Xem thêm: Nghị luận về lí tưởng sống của thanh niên học sinh hiện nay
-/-
Trên đây là toàn bộ nội dung Soạn bài Thực hành tiếng Việt bài 5 Ngữ văn 11 tập 1 Chân trời sáng tạo mà các em cần chuẩn bị trước tại nhà. Chúc các em học tốt!
Đừng quên còn trọn bộ tài liệu Soạn văn 11 đang đợi các em khám phá đấy!