Đề bài: Suy nghĩ của em về trách nhiệm của thế hệ trẻ trong việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.
***
Tuổi trẻ Việt Nam học tập và làm theo lời Bác
Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn tin tưởng, dành cho thanh niên sự quan tâm sâu sắc và tình cảm thiết tha nhất. Người cho rằng: "Thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà. Thật vậy, nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh, một phần lớn là do các thanh niên". Người đã sáng lập ra Đoàn Thanh niên Cộng sản (TNCS) Hồ Chí Minh và dưới tình thương yêu bao la, sự dìu dắt của Người, Đoàn đã không ngừng lớn mạnh, trưởng thành, có những đóng góp quan trọng vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tình cảm, lòng thương yêu và tấm gương đạo đức sáng ngời của Bác Hồ là chỗ dựa vững chắc cho các thế hệ thanh niên Việt Nam phấn đấu vươn lên. Những anh, chị: Kim Đồng, Lý Tự Trọng, Nguyễn Văn Thạc, Đặng Thuỳ Trâm... chính là đại diện tiêu biểu của lớp lớp thanh niên đã thấm nhuần lời dạy của Bác, luôn nêu cao tư tưởng, đạo đức cách mạng trong sáng, sống, cống hiến hết mình cho Tổ quốc và nhân dân.
Trong công cuộc đổi mới và xây dựng đất nước hiện nay, tư tưởng và đạo đức Hồ Chí Minh là một di sản vô cùng to lớn và quý báu của toàn Đảng, toàn dân. Với thanh niên, đó luôn là động lực và nguồn cảm hứng tươi mới để tuổi trẻ noi gương, học tập, phấn đấu vươn lên, là ngọn lửa thôi thúc, thắp sáng ước mơ và nỗ lực của tuổi trẻ đang ra sức lao động, học tập, rèn luyện, tích lũy tri thức, góp công, góp sức đưa đất nước chiến thắng nghèo nàn, lạc hậu, vươn lên sánh vai cùng các nước trên thế giới. Nhân sinh quan Hồ Chí Minh chính là bài học, kinh nghiệm và định hướng giúp thanh niên suy nghĩ và hành động đúng đắn, đứng vững và trưởng thành trước tác động của cơ chế thị trường. Học tập và làm theo lời Bác chính là vinh dự và trách nhiệm của tuổi trẻ, là điều kiện để phát triển, nhân rộng những gương điển hình tiên tiến trong thanh niên thời kỳ mới.
Nhận thức sâu sắc về giá trị của tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh đối với việc xây dựng, bồi dưỡng thế hệ trẻ, trong nhiều năm qua, nhất là từ khi đất nước bước vào giai đoạn đổi mới, đẩy mạnh hội nhập kinh tế quốc tế, tổ chức Đoàn các cấp trong cả nước đã hết sức chú trọng việc học tập, rèn luyện, phấn đấu theo tư tưởng, đạo đức của Người; coi đây là một nội dung cơ bản, thường xuyên trong hoạt động. Thực hiện Chỉ thị số 23-CT/TW ngày 27 tháng 3 năm 2003 của Ban Bí thư Trung ưong Đảng về "Đẩy mạnh nghiên cứu, tuyên truyền, giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh trong giai đoạn mới", Ban Bí thư Trung ương Đoàn đã phát động trong toàn Đoàn đợt sinh hoạt chính trị "Tuổi trẻ với tư tưởng Hồ Chí Minh". Đợt sinh hoạt đã được triển khai sâu rộng với nhiều hình thức sinh động, có giá trị giáo dục, bồi dưỡng thiết thực đối với đoàn viên, thanh niên về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống. Đã có 100% cán bộ Đoàn và hơn 80% đoàn viên, thanh niên hưởng ứng tham gia. Hoạt động trên đã góp phần quan trọng vào việc nâng cao chất lượng đội ngũ đoàn viên, thanh niên; nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của tổ chức Đoàn các cấp trong thực hiện các nhiệm vụ kinh tế, chính trị, xã hội, quốc phòng - an ninh của đất nước.
Trước sự tác động phức tạp của tình hình quốc tế, khu vực và trong nước, tuyệt đại đa số đoàn viên, thanh niên đã giải quyết hài hòa các mối quan hệ, các lợi ích; thể hiện đúng ý thức, trách nhiệm của cá nhân đối với tập thể và đất nước; có ý thức và khả năng tiếp thu có chọn lọc những tri thức về kinh tế, khoa học - kỹ thuật và giá trị văn hóa của thế giới. Tuy vẫn còn những hạn chế so với yêu cầu đổi mới và phát triển của đất nước trong thời kỳ mới, song nhìn chung, thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay vẫn tiếp tục phát huy những truyền thống tốt đẹp của dân tộc, của các thế hệ cha anh, ngày càng xứng đáng với vai trò đại diện cho tương lai và sự phát triển của đất nước. Thanh niên vẫn là lực lượng chủ yếu, đi đầu trong nhiều lĩnh vực: kinh tế, văn hóa, khoa học - kỹ thuật, quốc phòng - an ninh, đóng góp quan trọng vào thành tựu chung của đất nước trong thời kỳ đổi mới. Hiện nay, số thanh niên hoạt động kinh tế thường xuyên chiếm 48,2% dân số hoạt động trên lĩnh vực kinh tế; trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của thanh niên được tăng lên hằng năm. So với năm học 1995 - 1996, số học sinh phổ thông trung học và số sinh viên cao đẳng, đại học hiện nay tăng gấp 2,3 lần. Với khả năng to lớn về sức khỏe, nhiệt tình, trí tuệ sáng tạo, lực lượng thanh niên cả nước đã tham gia tích cực, có hiệu quả vào chương trình "Thanh niên xung kích, tình nguyện tham gia phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững quốc phòng - an ninh". Hiện nay cả nước có 25 tỉnh, thành phố có tổ chức thanh niên xung phong với 90 đơn vị, thu hút 5 vạn lao động tham gia thực hiện các hoạt động kinh tế, xã hội. Lực lượng thanh niên xung phong đã và đang đảm nhận thực hiện 18 dự án phát triển kinh tế - xã hội. Hoạt động xung kích của thanh niên vừa qua đã tập trung vào những mũi nhọn mà công cuộc đổi mới đất nước đang đặt ra như: thi đua học tập, tiến quân vào khoa học-công nghệ; thi đua lập nghiệp, lao động sáng tạo, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động và nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế trong điều kiện mới. Các hoạt động "Thanh niên tình nguyện" đã hướng vào việc giải quyết những vấn đề khó khăn, bức xúc của cộng đồng, đặc biệt là ở các vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn. ở nhiều địa phương trong cả nước, thanh niên đã trở thành lực lượng nòng cốt trong các hoạt động chính trị, xã hội như: các đội tham gia phổ cập tin học, nối mạng tri thức cho thanh niên; đội tình nguyện vì môi trường xanh - sạch - đẹp; thanh niên tình nguyện tuyên truyền, phổ biến, chuyển giao tiến bộ khoa học, kỹ thuật, phổ biến pháp luật; giữ gìn an ninh, trật tự công cộng, an toàn giao thông; tham gia đấu tranh, phòng, chống các tệ nạn xã hội... Trong lĩnh vực quốc phòng-an ninh, nhiều tổ chức Đoàn ở các địa phương, cơ sở đã tham gia thực hiện có hiệu quả công tác vận động thanh niên nhập ngũ, công tác chính sách hậu phương quân đội và người có công với cách mạng. Thanh niên đã tham gia nhiều mô hình tổ chức và hình thức hoạt động quốc phòng - an ninh như "Chi đoàn dân quân, tự vệ", "Đội thanh niên xung kích an ninh", "Đồn biên phòng thanh niên quản lý", "Vọng gác thanh niên", "Đoạn đường thanh niên làm chủ"...
Những đóng góp của tuổi trẻ cả nước vào công cuộc đổi mới, cũng như sự trưởng thành của đội ngũ thanh niên qua hoạt động thực tiễn những năm đổi mới vừa qua đã tạo ra những đảm bảo quan trọng cho quá trình phát triển và ổn định của đất nước trong bối cảnh đẩy mạnh hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay.
Bước vào thời kỳ mới, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng đã xác định "Đòi hỏi bức bách của toàn dân tộc lúc này là phải tranh thủ cơ hội, vượt qua thách thức, tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, toàn diện và đồng bộ, phát triển nhanh và bền vững hơn". Vận mệnh của dân tộc trong giai đoạn lịch sử mới một lần nữa lại đặt lên vai thế hệ trẻ Việt Nam trọng trách vinh quang, song cũng hết sức to lớn, nặng nề là phải động viên cao độ tiềm năng, lực lượng, tinh thần, vật chất, sức lực, trí tuệ sáng tạo của mình để xứng đáng là lực lượng đi đầu cùng toàn dân phấn đấu thực hiện thắng lợi mục tiêu: dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Tuổi trẻ Việt Nam luôn luôn được Đảng, Nhà nước chăm lo, bồi dưỡng, tin tưởng giao nhiệm vụ, tạo ra nhiều cơ hội để cống hiến, trưởng thành. Đó là yếu tố đảm bảo cơ bản, hàng đầu để thế hệ trẻ có thể hoàn thành được trọng trách lịch sử. Mặt khác, mỗi đoàn viên thanh niên cần có nhận thức đúng, nỗ lực phấn đấu, rèn luyện tích cực, thường xuyên cả về tư tưởng, phẩm chất đạo đức, năng lực và lối sống mới có thể đóng góp hiệu quả, thiết thực cho sự phát triển và ổn định chung của đất nước. Nhằm tập hợp và phát huy cao nhất những tiềm năng, giá trị tốt đẹp của thanh niên, góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng, Ban Chấp hành Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã đề ra những giải pháp tổng thể, đồng bộ nhằm đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của tổ chức Đoàn và giáo dục, bồi dưỡng nâng cao chất lượng toàn diện đội ngũ đoàn viên, thanh niên. Trong tổng thể các giải pháp đã xác định, việc tăng cường công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, đặc biệt là giáo dục để mọi đoàn viên, thanh niên thấm nhuần tư tưởng và đạo đức cách mạng Hồ Chí Minh; học tập và làm theo tấm gương đạo đức của Người là một giải pháp có tính chất cơ bản, nền tảng được chú trọng hàng đầu.
Hiện nay, cùng với toàn Đảng, các tổ chức, đoàn thể và nhân dân cả nước, tổ chức Đoàn các cấp đã quán triệt và phát động trong đoàn viên, thanh niên hưởng ứng, thực hiện nghiêm túc cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh" theo Chỉ thị số 06 ngày 7 tháng 11 năm 2006 của Bộ Chính trị. Ban Bí thư Trung ương Đoàn đã xây dựng và triển khai kế hoạch tổ chức cuộc vận động "Tuổi trẻ Việt Nam học tập và làm theo lời Bác" trong toàn Đoàn và tuổi trẻ cả nước. Cuộc vận động này nhằm đẩy mạnh công tác giáo dục lý tưởng và đạo đức cách mạng, tạo sự chuyển biến sâu sắc trong nhận thức, rèn luyện, tu dưỡng đạo đức của tuổi trẻ, làm cho đoàn viên, thanh, thiếu niên thấm nhuần sâu sắc tình cảm cách mạng của Bác, đề cao ý thức trách nhiệm với bản thân mình, với đất nước, có thái độ ứng xử văn minh, lịch sự trong cộng đồng và tập thể, cụ thể hóa bằng hành động, bằng việc làm. Quá trình thực hiện cuộc vận động là quá trình không ngừng rèn luyện, tu dưỡng để hình thành những phẩm chất tốt đẹp của người thanh niên trong thời kỳ đất nước hội nhập kinh tế và phát triển bền vững; không ngừng tự phê bình và phê bình, khắc phục những hạn chế, đấu tranh đẩy lùi, loại bỏ những thói hư tật xấu trong mỗi tập thể, cá nhân.
Thực hiện tốt Cuộc vận động "Tuổi trẻ học tập và làm theo lời Bác" là một phần quan trọng trong công tác đào tạo, bồi dưỡng, mở rộng mặt trận tập hợp đoàn kết thanh niên, tạo động lực và sức bật giúp thanh niên vươn lên hoàn thành tốt những trọng trách mà thời đại và đất nước giao phó. Cùng với việc triển khai các nội dung Cuộc vận động, trong thời gian tới, Đoàn thanh niên sẽ tập trung nâng cao chất lượng các mặt công tác Đoàn và phong trào thanh, thiếu niên, tăng cường vai trò xung kích, tiên phong của thanh niên trên mặt trận xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Trước hết, tiếp tục đẩy mạnh công tác giáo dục lý tưởng, đạo đức cách mạng trong thanh niên. Tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho đoàn viên, thanh niên về chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, về đường lối, chính sách của Đảng Cộng sản Việt Nam; bồi dưỡng trong thanh niên lòng yêu nước nồng nàn, sự trân trọng và gắn bó với những giá trị lịch sử, văn hóa, truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Tổ chức các phong trào văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao, tạo điều kiện cho thanh niên rèn luyện, phấn đấu; hình thành trong thanh niên nếp sống văn hóa; vận động thanh niên gương mẫu đi đầu thực hiện các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Tăng cường công tác bồi dưỡng, xây dựng, hình thành thế hệ thanh niên mới vừa “hồng”, vừa “chuyên”, đại diện cho ý chí và khát vọng vươn lên của tuổi trẻ, có đủ bản lĩnh, phẩm chất chính trị, năng lực trí tuệ tham gia hội nhập kinh tế quốc tế. Thông qua các kênh tuyên truyền đa dạng, các diễn đàn sinh hoạt của Đoàn, các tác phẩm văn học, nghệ thuật,... khái quát hóa, điển hình hóa các gương thanh niên để tuyên truyền, nhân rộng cho thanh, thiếu niên học tập, noi theo. Tuyên truyền giúp thanh niên thấy rõ thách thức, thời cơ của quá trình hội nhập kinh tế quốc tế để xác định rõ tâm thế và trách nhiệm bản thân trong tu dưỡng, rèn luyện.
Hai là, phát triển sâu rộng các phong trào hành động cách mạng của tuổi trẻ, các loại hình hỗ trợ thanh niên lập thân, lập nghiệp, thi đua thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ kinh tế - xã hội của đất nước hằng năm và đến năm 2010. Tập trung cổ vũ, vận động, hỗ trợ thanh niên lao động sáng tạo, làm chủ khoa học - công nghệ, đẩy mạnh các phong trào "Sáng tạo trẻ", phong trào "Bốn mới"... thực hiện chương trình phổ cập tin học, xây dựng chương trình kết nối mạng máy tính, tăng cường đào tạo, dạy nghề và giới thiệu việc làm cho thanh niên. Khơi dậy trong thanh niên ý chí phấn đấu vươn lên làm giàu, lập thân, lập nghiệp; hình thành đội ngũ thanh niên tiên tiến, có tay nghề cao, nghiệp vụ giỏi, nhất là trong các lĩnh vực khoa học, công nghệ mũi nhọn mà đất nước đang cần. Gắn các phong trào của Đoàn với nhu cầu thực tiễn lập thân, lập nghiệp của thanh niên, giúp cho thanh niên tự tạo ra giá trị và lợi thế cạnh tranh cho bản thân bằng việc không ngừng học tập, lao động, rèn luyện để vượt qua chính mình, dám đối mặt với thách thức, khó khăn, biết nhận trách nhiệm để sửa mình, để vượt lên phía trước.
Phát triển mạnh phong trào thanh niên tình nguyện tham gia phát triển kinh tế-xã hội. Khai thác các dự án trí thức trẻ tham gia phát triển giáo dục, y tế, văn hóa - xã hội ở nông thôn, miền núi, tập trung cho vùng sâu, vùng xa, vùng Tây Nguyên, Tây Bắc, Tây Nam bộ. Tham gia giải quyết các vấn đề bức xúc của cộng đồng như: phòng, chống tệ nạn xã hội, đảm bảo an toàn giao thông... Tích cực tham mưu với Chính phủ tạo điều kiện về cơ chế, chính sách nhằm giải phóng, phát huy sức sáng tạo và tiềm năng to lớn về trí tuệ và sức lao động cho thanh niên. Xây dựng, hỗ trợ thanh niên thực hiện các chương trình dự án, khai thác lợi thế địa phương, cộng đồng trong phát triển kinh tế và nâng cao sức cạnh tranh và năng lực hội nhập kinh tế.
Ba là, thực hiện đồng bộ các giải pháp nâng cao trình độ, khả năng của đội ngũ cán bộ Đoàn, nâng cao chất lượng đoàn viên, củng cố và xây dựng tổ chức Đoàn vững mạnh. Xây dựng đội ngũ cán bộ Đoàn các cấp đủ về số lượng, có phẩm chất và năng lực đáp ứng yêu cầu của công tác thanh niên trong điều kiện mới. Tăng cường công tác quản lý và chế độ đãi ngộ cán bộ. Xây dựng đội ngũ cộng tác viên, tình nguyện viên. Chuẩn bị tốt nhân sự cho Đại hội Đoàn các cấp và Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ IX theo hướng lựa chọn những cán bộ đảm bảo yêu cầu về tiêu chuẩn chính trị, dám nghĩ, biết làm, biết xây dựng mô hình hoạt động, nghiêm túc trong lao động, có khả năng làm việc tập thể, gương mẫu trong lao động, học tập và lối sống, hướng về cơ sở, không ngại đến với thanh niên.
Nâng cao chất lượng đoàn viên, đặc biệt là chất lượng chính trị, tính tiên phong, gương mẫu và sức quy tụ của đoàn viên đối với quần chúng thanh niên và xã hội. Đổi mới, hoàn thiện hệ thống tổ chức và cơ chế hoạt động của Đoàn TNCS Cộng sản Hồ Chí Minh, đảm bảo sự gắn kết giữa Đoàn với đoàn viên, thanh niên; nâng cao tính chiến đấu và đoàn kết của Ban Chấp hành Đoàn các cấp, chú trọng phát triển tổ chức Đoàn tại các khu vực khó khăn, trong các doanh nghiệp tư nhân, các tập đoàn kinh tế, các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.
Võ Văn Thưởng
Ủy viên dự khuyết BCHTƯ Đảng
Bí thư thứ nhất TƯ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh
» Tham khảo thêm: Giới thiệu về chủ tịch Hồ Chí Minh
Thanh niên, sinh viên Việt Nam hiện nay học được những gì ở tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh?
Bài số 1: (Bài thi đạt giải nhất vòng tự luận của bạn Nguyễn Phương Minh, học sinh năm thứ nhất, hệ trung cấp, Khoa Dược, Trường ĐH Nguyễn Tất Thành)
Để Việt Nam có thể bây giờ sống trong hòa bình, vui vẻ, hạnh phúc và ấm no, tất cả đều nhờ các anh hùng chiến sĩ đã hi sinh cứu nước. Nhưng công lao lớn nhất mà trên thế giới đều công nhận thì chỉ có mỗi Chủ tịch Hồ Chí Minh. Có một nhà báo nước ngoài từng viết: “Người ta không thể trở thành một Hồ Chí Minh, nhưng ở Hồ Chí Minh, người ta có thể học được một điều gì đó để làm cho mình trở thành tốt hơn”.
Thật đúng như vậy, không ai có thể thay thế và trở thành một Hồ Chí Minh khác được, nhưng từ ở những tấm gương của Bác thì mọi người có thể học theo để trở thành một con người tốt hơn và có ích cho đời hơn.!
Cũng như chúng ta biết, Bác Hồ là lãnh tụ vĩ đại của nhân dân Việt Nam, anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới và là một nhà giáo dục lớn, là người thầy vĩ đại của Cách mạng Việt Nam.Không những thế Người là nhà tư tưởng lỗi lạc, nhà chiến lược tài ba, mà còn là nhà hoạt động thực tiễn kiệt xuất.Bác đã trải qua một cuộc đời rất oanh liệt, đầy gian khổ, hy sinh, vô cùng phong phú và cao đẹp. Bác đã hy sinh cả cuộc đời vì nền độc lập tự do của dân tộc. Sự hi sinh của Bác đã làm cho đất nước nở hoa độc lập, kết trái tự do, đưa nhân dân ta thoát khỏi ách nô lệ. Bác là tấm gương sáng cho mọi thế hệ người Việt Nam noi theo. Tên tuổi Bác, sự nghiệp cách mạng của Người sống mãi cùng non sông, đất nước. Tất cả những việc làm của Bác xuất phát từ lòng yêu nước nồng nàn, lòng thương dân, thương những kiếp người lầm than cực khổ. Và Bác đã để lại cho chúng ta một gia tài đồ sộ, một di sản hết sức quý báu. Đó là tư tưởng Hồ Chí Minh, đạo đức Hồ Chí Minh, phong cách Hồ Chí Minh và thời đại Hồ Chí Minh. Thời đại Hồ Chí Minh là gia tài vô cùng đồ sộ, là thực tiễn đang hiển hiện trước mắt chúng ta.
Những phẩm chất tốt đẹp nhất có thể nói tất cả đều có ở Bác Hồ, để trở thành một công dân tốt và càng tốt hơn, tấm gương mà chúng ta nên noi theo có lẽ không ở đầu xa, mà ngay chính Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gây dựng nước Việt Nam. Trách nhiệm của chúng ta và các thế hệ mai sau là phải mãi mãi giữ gìn, bảo vệ, kế thừa và phát huy một cách tốt đẹp nhất những giá trị tư tưởng, đạo đức, phong cách của Người và bảo vệ thành quả cách mạng, xây dựng, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam yêu quý của chúng ta ngày càng tươi đẹp, để dân tộc ta mãi mãi trường tồn và phát triển. Vì vậy, việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là rất cần thiết, không chỉ là yêu cầu của cách mạng, mà còn là tình cảm, nguyện vọng của nhân dân ta, của Đảng ta và mọi người Việt Nam yêu nước.
Ngay từ khi Người còn sinh thời, đã có rất nhiều phong trào thi đua học tập, làm theo Bác. Sau khi Bác qua đời, chúng ta có một khẩu hiệu hành động, một phong trào rất sâu rộng: Sống, chiến đấu, lao động, học tập và làm việc theo gương Bác Hồ vĩ đại. Nơi nào cũng có phong trào làm theo lời Bác, thanh niên làm theo lời Bác, phụ nữ làm theo lời Bác...
Nhưng chúng ta nên học gì từ Bác? Câu trả lời là có rất nhiều điều cần học, nên học, phải học.! Bởi vì Bác Hồ là tấm gương sáng về mọi mặt. Cả cuộc đời Bác là biểu tượng cao đẹp về ý chí cách mạng kiên cường; tinh thần độc lập tự chủ; lòng yêu nước, thương dân tha thiết; trí tuệ anh minh, mẫn tiệp, có tầm nhìn xa rộng, sâu sắc; có đạo đức cách mạng cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư; có tác phong, phong cách khiêm tốn, giản dị; có tấm lòng nhân hậu, tình cảm chan chứa yêu thương con người; là một mẫu mực tuyệt vời về cách sống, cách nghĩ, cách viết, cách nói, cách làm việc, được cả thế giới ca ngợi, ngưỡng mộ. Cuộc sống của Người vô cùng cao đẹp. Đây là kết tinh những giá trị truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc, với tinh hoa văn hóa thế giới. Bác là một người không bao giờ có ai thay thế dược Bác cả và chúng ta phải học theo Bác để trở thành và làm cho mình ngày càng tốt hơn trong cuộc sống xung quanh, cũng như với đất nước, có ích cho bản thân, gia đình và đất nước. Muốn vậy, mỗi người phải phấn đấu, tu dưỡng không ngừng trong học tập và công tác. Trước hết, nên xác định cho mình một lí tưởng cao đẹp: phục vụ Tổ quốc, phục vụ nhân dân. Từ đó, định hướng cho mọi hành động trong suốt cuộc đời.
Học Bác, là phải giữ gìn phẩm chất chính trị, kiên định lý tưởng cách mạng, con đường cách mạng, lý tưởng độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc, với nhân dân; tinh thần lạc quan tin tưởng, phẩm chất kiên cường bất khuất giàu sang không thể quyến rũ, nghèo khó không thể chuyển lay, uy vũ không thể khuất phục. Vào lúc này, chúng ta học Bác, càng phải kiên định, tin tưởng vào mục tiêu, lý tưởng thể hiện ở Cương lĩnh, đường lối của Đảng.
Học Bác là học về đạo đức cách mạng trong sáng, cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư, học về tư cách người cách mạng, đặc biệt là đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân - kẻ thù ở trong mỗi con người, đấu tranh với cái ác, nâng cái thiện lên để giảm cái ác đi... Bác phê phán những cái xấu, quan liêu, xa dân... Bác dạy đối với mình, với người phải thế nào; đối với Đảng, với dân phải thế nào; đối với địch thế nào...
Học Bác là học phong cách, lối sống giản dị, khiêm tốn, thanh bạch, gần dân, không quan liêu, quan cách, từ ăn, mặc, ở, đi lại, làm việc, xuống với dân thì thế nào... Bác dạy từ cán bộ, đảng viên, công nhân, nông dân, trí thức, bộ đội, công an, thanh niên, phụ nữ, đến cả người già, các thiếu nhi,.. rất cụ thể, rõ ràng, sâu sắc . Học tập, làm theo Bác thì có rất nhiều việc để học, học ngay trong cách học, trong thái độ đối với việc học, trong cách nói, cách viết, cách làm, cách ăn, ở, đối nhân xử thế, cách ngoại giao của Bác.
Học Bác là học suốt đời, học hàng ngày, thiết thực, thiết thân. Học Bác là việc làm tự giác của mỗi người, mỗi tổ chức, không ai có thể làm thay được. Nói đi đôi với làm, học để làm theo, làm theo rồi lại học, lại bổ sung, thường xuyên liên tục, không phải một lần là xong. Học Bác bằng nhiều hình thức, phong phú, sinh động: Học qua sách báo, ở trường, lớp; qua thực tiễn công việc, trường đời; qua sinh hoạt chi bộ đảng, đoàn thể, ở cơ quan, trong gia đình; tự phê bình và phê bình; qua mạn đàm, trao đổi kinh nghiệm; qua phong trào thi đua người tốt, việc tốt, nêu gương những điển hình tiên tiến, phê phán những việc làm xấu, tiêu cực... Học Bác qua các hình thức sinh hoạt tập thể, như: chào cờ đầu tuần, tham quan du lịch về nguồn, di tích lịch sử, đăng ký chương trình công tác. Rất nhiều hình thức, nhiều con đường.
Bác còn khá là đề cao các Học sinh - Thanh niên và Tuổi trẻ. Học sinh - Thanh niên – Tuổi trẻ đối với Bác là mùa xuân, là hạt mầm, là một cái nhân quan trọng của dất nước. Đất nước có trở nên tươi đẹp hay không, có sánh bằng các cường quốc non châu hay không, tất cả đều nhờ các học sinh, thanh niên và tuổi trẻ làm nên. Là công dân nước Việt Nam, ai cũng đều phải có trách nhiệm học và làm theo tấm gương của Bác, đặc biệt là các Học sinh, Thanh niên và Tuổi trẻ! Đấy cũng là tỏ lòng biết ơn, kính trọng Bác. Chúng ta thực hiện tốt 5 điều Bác dạy và góp phần đưa đất nước sánh vai cùng các cường quốc năm châu như lúc sinh thời Bác đã từng mong ước.
Mãi mãi chúng ta cũng không thể học hết từ Bác, lúc nào cũng phải học và học làm theo tấm gương Bác để chúng ta tuy không bằng Bác nhưng cũng phải xứng đáng là con cháu của Bác và xứng đáng với những công lao mà Bác đã dành cả cuộc đời của Bác để cho chúng ta được như bây giờ. Bác là niềm tự hào của đất nước Việt Nam.
Bài số 2: (Bài thi đạt giải nhì vòng tự luận của bạn Nguyễn Văn Bằng, sinh viên năm thứ tư, Khoa Môi trường, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh)
Sống như thế nào là có ích cho xã hội?” là câu hỏi được đặt ra cho nhiều người hiện nay trong thời đại công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước,thời đại của sự bùng nổ khoa học công nghệ với nhiều bước tiến vĩ đại trong lịch sử nhân loại. Đặc biệt đối với thanh niên – những người làm chủ đất nước, nắm trong tay vận mệnh của quốc gia phải xác định được lý tưởng sống đúng đắn để cống hiến sức mình cho sự nghiệp xây dựng thành công chỉ nghĩa xã hội, viết tiếp những trang sử vàng về truyền thống dựng nước và giữ nước của ông cha trong từng thời kỳ cách mạng. Trước nhiều nguy cơ và thách thức, ảnh hưởng của mặt trái nền kinh tế thị trường đòi hỏi nước ta không được “phát triển giật lùi” thì việc xây dựng cho mình một phong cách sống đúng đắn cho thanh niên là vô cùng quan trọng. Trước tình hình ấy chúng ta càng khắc ghi hơn nữa lời dạy sâu sắc dành cho thế hệ thanh niên Việt Nam trong bài thơ Khuyên thanh niên chủ tịch Hồ Chí Minh đã tặng đơn vị thanh niên xung phong 312:
“Không có việc gì khó
Chỉ sợ lòng không bền
Đào núi và lấp biển
Quyết chí ắt làm nên”
Chỉ với vài câu thơ ngắn gọn, hàm súc nhưng chủ tịch Hồ Chí Minh đã mang đến cho chúng ta một chân lí sống vô cùng ý nghĩa: Nếu có ý chí, quyết tâm thì dù công việc khó khăn đến đâu cũng có thể vượt qua. Bởi lẽ, trên thế gian này, “việc khó” là việc đòi hỏi nhiều công sức, tâm trí và nghị lực mới làm được. Tuy nhiên yếu tố quyết định sự thành bại không phải là ở bản thân công việc dễ hay khó, mà chính là ở tinh thần con người “chỉ sợ lòng không bền”. Việc gì cũng có thể làm được miễn là có sự kiên trì, ý chí quyết tâm, đem hết tâm sức “mài sắt” để “nên kim”, không bao giờ đầu hàng, không thay đổi lập trường dẫu có gặp muôn trùng khó khăn, thử thách.
Hình ảnh “đào núi và lấp biển” chỉ là hình ảnh mang tính ước lệ, tượng trưng cho những công việc phi thường tưởng chừng khó thực hiện được. Nhưng dù là công việc "đào núi" và "lấp biển", hay những công việc khác khó khăn đến mấy đi chăng nữa, nếu con người "quyết chí", bền bỉ dồn mọi sức lực, trí tuệ quyết làm bằng được, bất chấp mọi khó khăn chủ quan và khách quan thì cuối cùng cũng sẽ "ắt làm nên". Chân lí sống ấy thật giản dị nhưng vô cùng sâu sắc.
Đã có rất nhiều con người trên thế gian làm được những việc dời non lấp bể, những thành công lớn lao, rực rỡ, những thành công mà kẻ thiếu ý chí, nghị lực và niềm tin không bao giờ có thể chạm tới. Một trong số những con người vĩ đại ấy chính là Chủ tịch Hồ Chí Minh. Từ hai bàn tay trắng, Người đã làm đủ nghề mưu sinh để tìm tự do cho đồng bào, độc lập cho Tổ quốc; truyền lửa cho biết bao thế hệ thanh niên vượt trên tầm mưa bom bão đạn của kẻ thù làm nên khúc khải hoàn cả cho dân tộc. Cha ông ta có câu: "Lửa thử vàng, gian nan thử sức”, khó khăn gian khổ chính là nơi tôi luyện độ bền và độ cao của ý chí, khẳng định năng lực của con người. Với sức mạnh diệu kỳ của nghị lực, cuộc đời đã được vẽ từ chính đôi chân của thầy giáo Nguyễn Ngọc Ký, Nick Vujicic dần dần nhận ra cuộc sống vẫn tốt đẹp khi không có đầy đủ cả chân và tay. Rõ ràng cuộc đời không bao giờ là một con đường bằng phẳng và điều quan trọng là con người phải có ước mơ và khát vọng. Chừng nào cuộc sống còn có điều để hy vọng, đợi chờ nghĩa là con người luôn nỗ lực để thay đổi nó. Chính sự nỗ lực ấy là giá trị cuộc sống mà con người cảm nhận được để đem sức mình hiến dâng cho đời.
Thấm nhuần lời dạy của Bác, trong suốt chiều dài lịch sử của dân tộc, dù ở bất cứ nơi nào, thời điểm nào, thế hệ trẻ Việt Nam luôn phát huy những phẩm chất sáng ngời, viết lên những trang sử vàng rực rỡ. Có biết bao tấm gương anh hùng tuổi đời chỉ vừa chỉ mười tám, đôi mươi đã không toan tính thiệt hơn sẵn sàng dấn thân, hy sinh khi Tổ quốc cần. Chưa đầy hai mươi tuổi, Nguyễn Văn Thạc khoác ba lô vào chiến trường, chỉ mười tháng tuổi quân, chàng sinh viên khoa Toán – cơ, đại học Tổng hợp Hà Nội, từng là học sinh giỏi nhất miền Bắc một thời đã viết lên đời mình và mãi để lại cho cuộc sống, cho thế hệ thanh niên đi sau một ấn tượng đẹp về tình yêu, lý tưởng sống cao đẹp. Bởi ở anh luôn toát lên sự lạc quan, yêu đời và không ngại bất kể điều gì khó khăn, anh vẫn sống, vẫn hy vọng và đặt ra chi mình nhiều khát vọng: “muốn có nhiều thách thức, muốn như cánh chim đại bàng đứng trên đỉnh núi cao nhìn ra bốn phía, nơi nào có bão táp, có gió mưa” và mang ước mơ thầm kín “sẽ làm thơ viết văn bằng sự say mê của bản thân và bằng cả sự thôi thúc của những sự kiện nóng hổi mà đất nước và dân tộc tặng”. Hay liệt sỹ Đặng Thùy Trâm với triết lý sống mãnh liệt: "Đời phải trải qua những giông tố nhưng không được cúi đầu trước giông tố". Triết lí ấy đã trở thành mệnh lệnh trái tim của thế hệ trẻ hôm nay và mai sau. Đây là bằng chứng hùng hồn nhất để khẳng định rằng: “Tuổi thanh niên là tuổi để cống hiến cho dân tộc, cho Tổ quốc và cho đất nước”.
Bước vào công cuộc đổi mới và hội nhập quốc tế ngày nay, thanh niên Việt Nam vẫn đã và đang tiếp tục phấn đấu, xây dựng một nước Việt Nam độc lập, phát triển theo con đường mà Đảng, Nhà nước và Bác Hồ đã chọn. Thực tiễn cho thấy, thời gian qua thanh niên luôn khẳng định vai trò là lực lượng nòng cốt, đầu tàu trên mọi lĩnh vực để vươn tới đỉnh cao. Điều này được thể hiện qua nhiều phong trào, hoạt động vượt khó của thế hệ thanh niên như việc kế thừa và phát triển các phong trào hoạt động cách mạng trong giai đoạn trước như “Xếp bút nghiên lên đường đấu tranh”, “Ba sẵn sàng”, “Năm xung phong” trong thời kỳ đổi mới thanh niên cả nước tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động, phong trào nhằm phát huy vai trò xung kích, tình nguyện của mình trên mọi mặt trận như các phong trào “Thanh niên lập nghiệp”, “Tuổi trẻ giữ nước”,”Thi đua tình nguyện xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”, “Xung kích, tình nguyện phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc”, “Đồng hành cùng với thanh niên lập thân, lập nghiệp”... là những hoạt động thiết thực tiếp sức cho nhiều thanh niên, học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn, phong trào lập thân, lập nghiệp, xóa đói giảm nghèo làm giàu chính đáng cho bản thân, quê hương, các phong trào rèn luyện xứng đáng với danh hiệu “Bộ đội cụ Hồ”, thi đua thực hiện sáu điều Bác Hồ dạy trong hoạt động của đoàn viên thanh niên thuộc lực lượng vũ trang,...Từ đó, phát huy vai trò to lớn của thanh niên trong sự nghiệp bảo vệ, xây dựng và phát Tổ quốc. Đặc biệt là trong quá trình đấu tranh phản bác, làm thất bại âm mưu “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, nêu cao tinh thần đoàn kết, lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc, tinh thần đoàn kết quốc tế trong sáng hình thành lối sống trong sáng trong học tập, rèn luyện, lao động và chiến đấu, từ đó đào tạo nên một đội ngũ thanh niên vừa “hồng”, vừa “chuyên” cho sự nghiệp xây dựng thành công chế độ xã hội chủ nghĩa của nước nhà. Đồng thời cũng phát hiện nhiều tấm gương sáng vượt khó trong học tập, lao động và chiến đấu của thanh niên Việt Nam như: chàng kỹ sư Phạm Văn Minh sinh ra với đôi chân teo nhỏ không thể đi lại không chùn bước trước khó khăn anh đã cố gắng để trở thành một kỹ sư máy tính, hay cô gái tật nguyền Nguyễn Thị Kim Anh mang trong mình khát khao cháy bỏng được làm cô giáo đã giúp cô kiên trì lấy được tấm bằng cử nhân sư phạm hóa tại Đại học Đà Nẵng,... họ chính là những tấm gương đã vượt lên và chiến thắng số phận để thành công trong học tập và lao động. Đúng như học giả Nguyễn Bá Học đã từng nói: “Đường đi khó không khó vì ngăn sông cách núi mà khó vì lòng người ngại núi, e sông”. Con đường phía trước dù có khó khăn đến đâu nhưng bằng niềm tin vào cuộc sống, bằng ý chí và nghị lực quyết tâm thì con người đều có thể vượt qua được. Những tấm gương ấy càng không chỉ khiến chúng ta thấm thía về giá trị của ý chí và nghị lực mà còn hiểu sâu hơn về ý nghĩa của cuộc sống có nghĩa. Có lẽ hơn ai hết, họ hiểu cuộc sống thực sự có ý nghĩa khi ta biết sống có ích, sống đẹp với nó.
Nhưng thật buồn khi trong xã hội vẫn còn một số bạn trẻ còn nao núng, ngại ngần trước những khó khăn, vẫn sống ích kỷ, chủ nghĩa cá nhân, xem nhẹ việc học tập trau dồi tri thức và nâng cao đạo đức, nhân cách, xa rời lý tưởng cách mạng mà xa vào những thú vui, hưởng thụ vật chất tầm thường, lãng phí thời gian vào các cuộc chơi vô bổ, không chịu tu dưỡng đạo đức để rồi phải trả một cái giá quá đắt. Lê Văn Luyện đã phải chịu một mức án với mười tám năm tù giam là mất mười tám năm của cuộc đời khi chưa đầy mười tám tuổi trong nhà giam khi đang ở độ tuổi với nhiều ước mơ, hoài bão chỉ vì nghiện chơi điện tử nên đã dám liều mình cầm dao để cướp tiệm vàng gây ra cái chết thương tâm cho ba mạng người. Hành vi ấy càng khiến chúng ta phải suy nghĩ nhiều hơn về việc định hướng phong cách sống trong giới trẻ hiện nay. Và đặc biệt là bản thân chúng ta, những người sẽ quản lý, làm chủ đất nước trong tương lai phải tự định hướng cho mình một phong cách sống phù hợp, đúng đắn.
Qua những lời dạy của Bác, chúng ta càng phải nhận thức được rằng đã là thanh niên – là người chủ nhân tương lai của đất nước thì dù bất luận hoàn cảnh nào, thời điểm nào đều phải phát huy sáng ngời phẩm chất anh hùng cách mạng: “Đâu cần thanh niên có, đâu khó có thanh niên”. Thanh niên là phải dám phấn đấu hy sinh, cống hiến, vượt qua khó khăn thử thách để chứng tỏ được vai trò và vị trí của mình. Bởi chính thanh niên là lực lượng nòng cốt quyết định sự tồn vong và lớn mạnh của quốc gia. Tự hào là thế hệ kế tục sự nghiệp mà cha ông để lại, chúng ta – những người Thanh niên Việt Nam thế kỉ XXI để xứng đáng với những cống hiến của thế hệ cha ông, xây dựng thành công chế độ xã hội chủ nghĩa cần không ngừng học tập, rèn đức song song với luyện tài, tích cực hoàn thiện các kĩ năng sống vì ngày mai lập nghiệp. Đoàn viên, thanh niên cần thực sự trở thành lực lượng xung kích, đi đầu trong mọi hoạt động, mỗi đoàn viên phải luôn nỗ lực phấn đấu trong học tập, nghiên cứu khoa học và hoạt động xã hội, có gắng vượt qua mọi khó khăn, trở ngại trên con đường mình đang lựa chọn, phấn đấu để đạt được những mục tiêu mà mình đã đề ra. Bên cạnh đó, chúng ta cần phải biết và tạo cho mình một lý tưởng sống cao đẹp, gắn với mục tiêu, lý tưởng cách mạng: “Đừng hỏi Tổ quốc đã làm gì cho ta mà tự hỏi ta đã làm gì cho Tổ quốc hôm nay”. Bản thân mỗi chúng ta hãy tự nhìn lại cách sống của mình để hướng đến tương lai tốt đẹp. Những hành động này sẽ góp phần không nhỏ vào việc thực hiện mục tiêu “dân giàu nước mạnh, xã hội dân chủ công bằng văn minh”, giúp chúng ta có thể tự hào ngẩng cao đầu với lịch sử hào hùng của dân tộc, xứng đáng với lòng mong ước, tin tưởng của Bác kính yêu: “Non sông Việt Nam có trở nên vẻ vang hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai các cường quốc năm châu được hay không chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em”.
Bên cạnh đó, mỗi người hãy tự bồi dưỡng, rèn luyện cho mình một bản lĩnh chính trị vững vàng để có được những nhận thức đúng đắn về con đường phát triển của đất nước, về định hướng chính trị cho bản thân và không hoang mang dao động trước những âm mưu, luận điệu sảo trá nhằm kích động, lôi kéo, mua chuộc, dụ dỗ của kẻ địch. Để có làm được điều đó mỗi chúng ta ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường hãy ra sức học thật tốt các môn chính trị, luôn xác định chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh làm kim chỉ nam trong mọi hành động. Có như vậy chúng ta mới có được những hành động đúng đắn trong quá trình xây dựng và bảo vệ đất nước.
Lời dạy của Bác là một bài học vô cùng quý giá cho mỗi chúng ta về phương châm sống. Nó đã trở thành hành trang sống quan trọng nhất giúp chúng ta thực hiện ước mơ hoài bão của bản thân, giúp ta có ý chí nghị lực để vượt qua những khó khăn lớn lao thường gặp, để quyết đạt cho được ước mơ của mình; có được phương pháp hành động và suy nghĩ đúng đắn để thành người có ích hơn cho xã hội, vì một ngày mai tươi sáng. Nhà thơ Lưu Quang Vũ đã từng viết: “Nếu tất cả đường đời đều trơn láng, chắc gì ta đã nhận ra ta. Ai trong đời cũng có thể tiến xa, nếu có khả năng tự mình đứng dậy. Hạnh phúc như bầu trời này vậy, không chỉ dành cho một riêng ai”. Bước trên con đường xây dựng chế độ xã hội chủ nghĩa với nhiều khó khăn và thử thách, để thành công đòi hỏi phải có sự cố gắng, nỗ lực vượt qua khó khăn của từng người cụ thể phải tự đứng lên bước tiếp bằng chính đôi chân của mình. Để có thể hiến dâng cho sự nghiệp xây dựng thành công chế độ xã hội chủ nghĩa, để thực hiện thắng lợi quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa mỗi thanh niên chúng ta hãy cố gắng phấn đấu, vượt qua mọi khó khăn, thử thách để sống và cống hiến như phương châm của nhà văn Nguyễn Văn Thạc đã từng viết trong tác phẩm Mãi mãi tuổi hai mươi: “Có thể ngày mai, cuộc đời sẽ trả lời mình bằng luồng gió lạnh ngắt, nhưng có hề chi, khi mình đã cống hiến cho cuộc đời một tâm hồn chính trực và cao cả - biết yêu và biết ghét - biết lăn lộn trong cái bình dị của cuộc sống mà cảm hiểu hạnh phúc không có gì so sánh nổi. Biết sống cao thượng, vươn lên trên tất cả những gì tính toán cá nhân mòn mỏi và cằn cỗi... Đây là ước mơ, là nguyện vọng, quyết tâm và cũng là trách nhiệm mình phải làm”.
» Xem thêm: Nghị luận về tuổi trẻ và tương lai đất nước
Bài số 3: Bài luận của Thạc sĩ Nguyễn Thành Phương, Trưởng khoa LLMLN, TT HCM
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dâng hiến trọn cuộc đời mình cho dân, cho nước, vì độc lập dân tộc, vì tự do và hạnh phúc cho nhân dân. Đến trước lúc đi vào cõi vĩnh hằng Người còn để lại những dặn dò hết sức cụ thể cho toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, cho mỗi con người Việt Nam, đặc biệt là thế hệ thanh niên, lực lượng quyết định cho sự hưng thịnh của quốc gia dân tộc trong hiện tại cũng như trong tương lai. Tôi cho đó là một kho tàng về lý luận cũng như về thực tiễn hết sức quý báu, một lời căn dặn hết sức tỉ mỉ, một sự dự báo, dự đoán hết sức tài tình và đồng thời cũng là lòng mong ước, hoài bão lớn nhất của một vị lãnh tụ vĩ đại đối với Tổ quốc, đối với nhân dân, đối với Đảng, với phong trào cách mạng không chỉ của Việt Nam mà của cả toàn thế giới.
Thời gian và không gian đã thay đổi, gần nửa thế kỷ đã trôi qua nhưng những lời căn dặn của Người mãi mãi như là ánh hào quang soi sáng đường chúng ta đi, luôn luôn nhắc nhở chúng ta trong quá trình hoàn thành nhiệm vụ của mình đối với dân, với nước dù ở bất kỳ tình huống và hoàn cảnh nào.
Điều tâm đắc lớn nhất của tôi trong những lời dạy của Bác đối với cuộc vận động Học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức của Người hiện nay đó là: Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa "hồng" vừa "chuyên". Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là việc rất quan trọng và cấp thiết.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt kỳ vọng vào thanh niên. Nhớ lại năm 1945, khi nước nhà vừa giành độc lập, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các cháu.
Ngay từ tháng 01/1946, trong thư gửi thanh niên và nhi đồng toàn quốc, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết: "Một năm khởi đầu từ mùa xuân. Một đời khởi đầu từ tuổi trẻ. Tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội". Là một lãnh tụ vĩ đại, có tầm nhìn xa trông rộng, hơn ai hết, Người thấu hiểu vai trò vô cùng to lớn của lực lượng thanh niên trong sự nghiệp cách mạng, trong công cuộc bảo vệ, xây dựng, kiến thiết nước nhà.
Người còn ân cần căn dặn: "Đoàn viên và thanh niên ta nói chung là tốt, mọi việc đều hăng hái xung phong, không ngại khó khăn, có chí tiến thủ. Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành những người thừa kế xây đựng chủ nghĩa xã hội vừa "hồng" vừa "chuyên".
Theo tôi, hiện nay để lực lượng thanh niên thực hiện tốt Cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương tư tưởng, đạo đức cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, chúng ta cần trang bị cho họ về thế giới quan duy vật, nhân sinh quan cộng sản chủ nghĩa và phương pháp luận biện chứng, nhằm giúp họ nhận thức đúng về vai trò của mình mà có tư tưởng, hành động cách mạng tiến công, từng bước hình thành, hoàn thiện và phát triển toàn diện nhân cách con người mới xã hội chủ nghĩa.
1. Yêu cầu về tư cách của thanh niên trong giai đoạn hiện nay
Với ba nội dung chủ yếu nhất sau đây có tính bao quát toàn bộ các mặt của nó mà chủ tịch Hồ Chí Minh hay nêu:
Một là, đoàn viên, thanh niên phải suốt đời phấn đấu hy sinh cho lý tưởng của Đảng, của dân tộc. Đó chính là mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Xuất phát từ đó mà Lý Tự Trọng đã từng nói: “Con đường của thanh niên chỉ có thể là con đường cách mạng và không thể là con đường nào khác!”.
Bác luôn mong lớp lớp thanh niên sau này sẽ không chùn bước trước những khó khăn trước mắt, luôn vững chí bền tâm vượt qua thử thách để hướng tới tương lai tốt đẹp hơn. “Không có việc gì khó; Chỉ sợ lòng không bền; Đào núi và lắp biển; Quyết chí ắt làm nên”.
Paven Copsagine trong tác phẩm “Thép đã tôi thế đấy”: "Cái quí nhất của con người là cuộc sống. Đời người chỉ sống có một lần, phải sống sao cho khỏi xót xa ân hận vì những năm tháng sống hoài sống phí, cho khỏi hổ thẹn vì dĩ vãng ti tiện và đớn hèn của mình, để đến khi nhắm mắt xuôi tay, mà có thể nói rằng: Tất cả đời mình ta đã cống hiến cho sự nghiệp cao đẹp nhất trên đời, sự nghiệp đấu tranh giải phóng loài người. Và ta phải sống gấp lên mới được. Vì bệnh tật vô lý hay một sự bi đát tình cờ nào đó có thể bỗng nhiên cắt đứt cuộc đời này".
Hai là, người đoàn viên, thanh niên phải đặt quyền lợi của Đảng, của Tổ quốc lên trên hết và lên trước hết, “ngoài lợi ích của dân tộc, của Tổ quốc thì Đảng không có lợi ích gì khác. Cho nên, Đảng phải ra sức tổ chức nhân dân, lãnh đạo nhân dân để giải phóng nhân dân và để nâng cao sinh hoạt, văn hoá, chính trị của nhân dân. Vì toàn dân được giải phóng, tức là Đảng được giải phóng”. Chủ tịch Hồ Chí Minh đề ra nguyên tắc: “Lợi ích cá nhân nhất định phải phục tùng lợi ích của Đảng. Lợi ích của mỗi bộ phận nhất định phải phục tùng lợi ích của toàn thể. Lợi ích tạm thời nhất định phải phục tùng lợi ích lâu dài”.
Trong việc chống chủ nghĩa cá nhân, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: Chủ nghĩa cá nhân là một thứ vi trùng rất độc, do đó mà nó sinh ra các thứ bệnh rất nguy hiểm như: Bệnh tham lam, bệnh lười biếng, bệnh kiêu ngạo, bệnh hiếu danh, bệnh thiếu kỷ luật, óc hẹp hòi, óc thực dụng, óc lãnh tụ. Chủ nghĩa cá nhân việc gì cũng nghĩ đến lợi ích riêng của mình trước hết. Họ không lo “mình vì mọi người” mà chỉ muốn “mọi người vì mình”.Hồ Chí Minh rất coi trọng lợi ích cá nhân, miễn là lợi ích cá nhân của cán bộ, đoàn viên, thanh niên là phù hợp với lợi ích của Đảng, của cách mạng.
Trong cuộc sống, nhiều khi lợi ích cá nhân phù hợp với lợi ích của Đảng, nhưng cũng có lúc không, vì thế Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Nếu gặp khi lợi ích chung của Đảng mâu thuẫn với lợi ích riêng của cá nhân, thì phải kiên quyết hy sinh lợi ích của cá nhân cho lợi ích của Đảng. Khi cần đến tính mệnh của mình cũng phải vui lòng hy sinh cho Đảng”; đoàn viên, thanh niên “phải đặt lợi ích của Đảng lên trên hết, lên trước hết…Vô luận lúc nào, vô luận việc gì, đoàn viên, thanh niên phải đặt lợi ích của Đảng ra trước, lợi ích của cá nhân lại sau. Đó là nguyên tắc cao nhất của Đảng. Đó là “tính Đảng”.
Ba là, người đoàn viên, thanh niên phải có một đời tư trong sáng, phải là một tấm gương sáng trong cuộc sống. Điểm nổi bật của Chủ tịch Hồ Chí Minh so với nhiều danh nhân khác ở trong nước và trên thế giới là toàn bộ cuộc đời của Người là tấm gương sáng về đạo đức. Sức mạnh của đạo đức đã lan tỏa, thẩm thấu trong suốt chiều dài lịch sử của dân tộc, trở thành giá trị cốt lõi, vĩnh hằng của văn hoá trong các thế hệ các dân tộc ở trên đất nước Việt Nam. Nếu đoàn viên, thanh niên không có một đời tư trong sáng thì sẽ không thuyết phục, vận động được nhân dân trong các phong trào cách mạng. Người đoàn viên, thanh niên, ngoài việc phải hoàn thành tốt công việc chung của Đảng đã được phân công, lại phải còn là một thành viên tốt của gia đình, là một người công dân tốt, kiểu mẫu ở khu dân cư và ngoài xã hội, sống cuộc sống chan hoà, gần gũi với mọi người chung quanh trong cùng bản làng, phum, sóc, thôn xóm…
2. Yêu cầu về phẩm chất, năng lực của thanh niên trong giai đoạn hiện nay
Trước hết, đoàn viên, thanh niên phải có đạo đức cách mạng. Đây là yêu cầu “gốc”, “nguồn” đúng như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nêu. Đây cũng chính là quan điểm xuất phát, một yêu cầu có tính chất tiên quyết đối với cán bộ cách mạng. Không ít lần, Chủ tịch Hồ Chí Minh lưu ý rằng: “Đảng không phải là một tổ chức để làm quan phát tài”, người cán bộ cách mạng không phải là người “làm quan cách mạng”, không phải vào Đảng, không phải làm cán bộ là để “thăng quan tiến chức”, không phải như dưới thời thực dân phong kiến “một người làm quan cả họ được nhờ”, không phải làm cán bộ để “đè đầu cưỡi cổ dân chúng như dưới thời thực dân, phong kiến”,…Người đoàn viên, thanh niên phải tận tụy với sự nghiệp cách mạng, phải trung thành với Đảng, với Tổ quốc, “phải làm tròn nhiệm vụ giải phóng dân tộc, làm cho Tổ quốc giàu mạnh, đồng bào sung sướng”. Trung thành ở đây trước hết đòi hỏi đoàn viên, thanh niên phải hoàn thành tốt, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của mình được giao, kể cả trong thời kỳ cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân và kể cả khi thời bình, xây dựng đất nước; khi gặp thắng lợi thì không kiêu căng, chủ quan, tự mãn; khi gặp khó khăn, gian khổ, trở ngại thì không hoang mang, dao động; “vô luận hoàn cảnh thế nào, lòng họ cũng không thay đổi”; phải luôn luôn có ý thức và hành động bảo vệ Đảng, bảo vệ Tổ quốc. Trung thành với cách mạng là phải hết lòng, hết sức phục vụ cách mạng, phục vụ nhân dân, là việc gì có lợi cho dân, dù nhỏ, cũng gắng sức làm, việc gì có hại cho dân, dù nhỏ, cũng hết sức tránh.
Hai là, về năng lực, đoàn viên, thanh niên phải có năng lực lãnh đạo, tổ chức thực hiện đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và các đoàn thể nhân dân. Muốn thế, phải “chuyên”. Đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, quyết định của đoàn thể chỉ biến thành hiện thực trong cuộc sống, ngoài yêu cầu về việc đường lối, chủ trương, chính sách, quyết định đó phải đúng đắn, còn có việc phải tổ chức lãnh đạo toàn Đảng, toàn dân ra sức thực hiện thắng lợi. Không như thế thì đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, quyết định của đoàn thể nhân dân chỉ nằm trên giấy.
Cán bộ, đoàn viên, thanh niên phải có mối liên hệ mật thiết với nhân dân. Đây là yêu cầu đối với cán bộ ở tất cả các thời kỳ cách mạng nhưng trong thời kỳ Đảng cầm quyền càng đặc biệt quan trọng hơn. Hồ Chí Minh nhấn mạnh rằng, người cán bộ, đảng viên bằng hành động thực tế của mình, phải làm cho dân tin, dân yêu, dân kính, dân phục; đừng có mang danh cộng sản để đè đầu cưỡi cổ nhân dân; phải yêu dân, kính dân; phải việc gì có lợi cho dân dù nhỏ cũng cố gắng làm, việc gì có hại cho dân dù nhỏ cũng cố tránh; phải khổ trước thiên hạ và vui sau thiên hạ; phải vừa là người lãnh đạo vừa là người đày tớ thật trung thành của nhân dân.
Cán bộ, đoàn viên, thanh niên phải luôn luôn học tập để nâng cao trình độ về mọi mặt. Học suốt đời, học không biết chán, dạy không biết mỏi; học, học nữa và học mãi,…đó là những điều mà Hồ Chí Minh đã chú ý vận dụng vào trong cuộc sống của chính bản thân mình và giáo dục, rèn luyện cho cán bộ, đảng viên.
Chủ tịch Hồ Chí Minh quan niệm: Một dân tộc dốt là một dân tộc yếu. Hồ Chí Minh cho rằng, ngày nay không thể lãnh đạo chung chung được nữa, rằng, chỉ có lòng nhiệt tình không thôi thì chưa đủ, mà còn phải có tri thức nữa. Hồ Chí Minh suốt đời chăm chỉ học tập, già rồi, cuối đời rồi vẫn còn học; học ở nhà trường, học trong cuộc sống, và quan niệm của Hồ Chí Minh học không phải là để có bằng cấp, để thăng chức.
3. Yêu cầu cán bộ đoàn viên, thanh niên phải có phong cách tốt
Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, muốn có phong cách công tác tốt, phải phòng và chống tác phong chủ quan, tác phong quan liêu, đại khái, ham chuộng hình thức, phô trương cho oai, làm đại khái, qua loa. Phải sâu sát, tỉ mỉ; nắm việc lớn, phải giải quyết bắt đầu từ những việc cơ bản, không cận thị (tức là chỉ nhìn gần mà không nhìn xa trông rộng được), có đầu óc quan sát; phải chân đi, miệng nói, tay làm, không như thế thì đầy túi quần thông cáo, đầy túi áo công văn nhưng công việc không chạy.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nêu lên những vấn đề lý luận cơ bản nhất về quy luật Đảng thường xuyên tự đổi mới, tự chỉnh đốn bản thân mình. Điều này đúng như điều tất yếu mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nêu: Đảng ta không phải trên trời sa xuống. Nó ở trong xã hội mà ra, do đó, Đảng phải thường xuyên phải tự đổi mới, tự chỉnh đốn, và đó chính là quy luật phát triển của một Đảng Mác-Lênin, một Đảng chiến đấu dưới lá cờ của chủ nghĩa cộng sản, vì một xã hội tốt đẹp, vì sự nghiệp cao cả là giải phóng con người.
Riêng về phong cách công tác của cán bộ, đảng viên, đoàn viên, thanh niên, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh tới các vấn đề chủ yếu: Sửa cách lãnh đạo về công tác cán bộ; biết chọn trình tự ưu tiên công việc; thường xuyên tổng kết công tác; phải luôn luôn có sáng kiến; sâu sát, gần gũi nhân dân, có tinh thần phụ trách trước dân; phải kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ; có lãnh đạo chung nhưng có chỉ đạo điểm.
Đào tạo, bồi dưỡng họ về phẩm chất đạo đức cách mạng theo tư tưởng Hồ Chí Minh, nhất là phẩm chất chính trị mà cốt lõi là bản lĩnh chính trị.
Đào tạo, bồi dưỡng họ về năng lực tư duy, tư duy lý luận, năng lực nhận thức, nhận thức biện chứng duy vật, năng lực chuyên môn mà nhất là năng lực hoạt động thực tiễn để vận dụng sáng tạo những tri thức lý luận vào thực tế tình hình hiện tại.
4. Nội dung cơ bản của việc đào tạo, bồi dưỡng thanh niên đối với hiện tại nhằm thực hiện tốt lời dạy của Người
Trước hết, việc nâng cao phẩm chất cho từng cán bộ, đoàn viên, thanh niên. Vấn đề này bao gồm:
Nâng cao phẩm chất chính trị, tư tưởng hình thành lập trường, quan điểm, tư tưởng vững vàng, kiên định trước mọi khó khăn, thách thức, hình thành bản lĩnh chính trị cho từng đảng viên dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm trước dân, trước Đảng về việc làm của mình.
Chủ tịch Hồ Chí Minh, thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà, vì vậy, ngay từ hiện tại để trở thành những con người phát triển hài hoà và toàn diện, con đường duy nhất của thanh niên là không ngừng ra sức phấn đấu, rèn luyện, học tập trên tất cả các lĩnh vực, "phải ra sức học tập chính trị, kỹ thuật, văn hoá, phải thấm nhuần tư tưởng xã hội chủ nghĩa, gột rửa cá nhân chủ nghĩa"...
Nâng cao phẩm chất đạo đức nhất là đạo đức cách mạng của người đảng viên cộng sản chống chủ nghĩa cá nhân xứng đáng là người lãnh đạo, là người đày tớ thật trung thành của nhân dân.
Người chỉ rõ: "Thanh niên phải luôn luôn rèn luyện đạo đức cách mạng. Đạo đức cách mạng có thể tóm tắt trong mấy điểm:
Trung thành: Trọn đời trung thành với sự nghiệp cách mạng, với Tổ quốc, với Đảng, với giai cấp.
Dũng cảm: Không sợ khổ, không sợ khó, thực hiện "Đâu cần thanh niên có, việc gì khó thanh niên làm", "gian khổ thì đi trước, hưởng thụ sau mọi người".
Khiêm tốn: Không nên tự cho mình là tài giỏi, không khoe công, không tự phụ.
Rèn luyện và tu dưỡng về phong cách, lối sống nhất là phong cách lãnh đạo gần dân, gắn bó mật thiết với nhân dân. Sống mình vì mọi người, sống có mục đích, lý tưởng, hoài bảo, ước mơ, khát vọng và có quyết tâm thực hiện cho bằng được những ý tưởng cao đẹp ấy.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ân cần chỉ bảo: "Nhiệm vụ của thanh niên không phải là hỏi nước nhà đã cho mình những gì. Mà phải tự hỏi mình đã làm gì cho nước nhà! Mình phải làm thế nào cho ích lợi nước nhà nhiều hơn? Mình đã vì lợi ích nước nhà mà hy sinh phấn đấu chừng nào?
Người khẳng định: "Thanh niên ta có vinh dự to thì cũng có trách nhiệm lớn. Để làm tròn trách nhiệm, thanh niên ta phải nâng cao tinh thần làm chủ tập thể, trừ bỏ chủ nghĩa cá nhân”.
Hai là, nâng cao trình độ nói chung cho cho từng cán bộ, đoàn viên, thanh niên. Vấn đề này bao gồm:
Trình độ học vấn, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ phải ngang tầm với nhiệm vụ chính trị của từng giai đoạn cách mạng. Người cho rằng, "Nhà nước chú trọng đặc biệt việc giáo dục thanh niên về đức dục, trí dục và thể dục". "Cốt nhất là phải dạy học trò biết yêu nước, thương nòi, phải dạy cho họ ý chí tự lập tự cường, quyết không chịu thua kém ai, quyết không chịu làm nô lệ".
Người căn dặn: "Chúng ta phải ghi chép và thường nhắc lại những sự tích ấy…để giáo dục thanh niên ta rèn luyện một ý chí kiên quyết quật cường, một tâm lý quả cảm xung phong, tin tưởng vào tương lai tươi sáng của Tổ quốc".
Hồ Chí Minh đã từng nhắc nhở: "Thanh niên phải chuyên tâm học hành và công tác, nhưng cũng cần có vui chơi. Vui chơi lành mạnh là một bộ phận trong sự sinh hoạt của thanh niên. "Trong vui chơi cũng có giáo dục. Cần có những thú vui chơi văn hoá, thể dục có tính chất tập thể và quần chúng".
Ba là, nâng cao năng lực cho từng cán bộ, đoàn viên, thanh niên. Vấn đề này bao gồm:
Năng lực tư duy lý luận dựa trên thế giới quan duy vật và phương pháp luận biện chứng của chủ nghĩa Mác-Lênin.
Năng lực chuyên môn phải thông thạo, phải giỏi, năng lực tổ chức, lãnh đạo và vận động quần chúng phải nhại bén, các giác quan chính trị nhại cảm với tình hình. Năng lực hoạt động thực tiễn và tổng kết thực tiễn nhằm phát triển lý luận.
Đào tạo, bồi dưỡng họ về năng lực tổ chức, phải là nhà tổ chức. Tổ chức vận động quần chúng thành một phong trào rộng khắp, sâu bền, đặc biệt là năng lực tổ chức tổng kết thực tiễn bổ sung và phát triển lý luận.
5. Ý nghĩa cực kỳ quan trọng của việc đào tạo, bồi dưỡng thanh niên đối với hiện tại nhằm thực hiện tốt lời dạy của Người
Trước hết, việc nâng cao phẩm chất và năng lực cho từng cán bộ, đoàn viên, thanh niên nhằm giúp cho từng cán bộ, đoàn viên, thanh niên thực hiện tốt vai trò lãnh đạo phong trào quần chúng vì đảng viên đi trước, làng nước theo sau.
Hai là, việc nâng cao phẩm chất và năng lực cho từng cán bộ đảng viên nhằm giúp cho từng cán bộ, đoàn viên, thanh niên thực hiện tốt vai trò cầu nối giữa Đảng với dân. Mang nghị quyết của Đảng đến với dân, đưa nghị quyết vào cuộc sống, chuyển tải ý kiến của dân phản ánh lên Đảng để ý Đảng hợp lòng dân, dân tin Đảng.
Ba là, việc nâng cao phẩm chất và năng lực cho từng cán bộ, đoàn viên, thanh niên nhằm giúp cho từng đoàn viên, thanh niên thực hiện tốt vai trò người đày tớ thật trung thành của nhân dân. Lo với cái lo của dân, vui với cái vui của dân; lo trước dân, vui sau dân; bao nhiêu lợi ích đều vì dân, bao nhiêu quyền lực đều của dân.
Bốn là, việc nâng cao phẩm chất và năng lực cho cán bộ từng đoàn viên, thanh niên nhằm giúp cho từng cán bộ, đoàn viên, thanh niên thực hiện tốt nhiệm vụ mà Đảng và nhân dân giao cho trong việc thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược của cách mạng Việt Nam mà trước hết và trọng tâm hiện nay là xây dựng nông thôn mới.
Trong lực lượng vĩ đại của toàn dân, Bác Hồ dành vị trí hết sức quan trọng cho thanh niên. Tháng 5 năm 1968, Người viết trong bản Di chúc lịch sử: "Những chiến sĩ trẻ tuổi trong các lực lượng vũ trang nhân dân và thanh niên xung phong đều đã được rèn luyện trong chiến đấu và đều tỏ ra dũng cảm. Ðảng và Chính phủ cần chọn một số ưu tú nhất, cho các cháu ấy đi học thêm các ngành, các nghề, để đào tạo thành những cán bộ và công nhân có kỹ thuật giỏi, tư tưởng tốt, lập trường cách mạng vững chắc. Ðó là đội quân chủ lực trong công cuộc xây dựng thắng lợi chủ nghĩa xã hội ở nước ta".
Tóm lại, những lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với thanh niên nói riêng cũng như hệ thống tư tưởng của Người để lại cho đoàn viên thanh niên chúng ta hiện tại nổi bật các quan điểm lớn:
- Thanh niên là lực lượng xung kích chủ yếu của cách mạng, là chủ tương lai của nước nhà.
- Ðảng, Nhà nước phải chăm lo bồi dưỡng, giáo dục lý tưởng và đạo đức cách mạng cho thanh niên, giáo dục ý thức làm chủ và đào tạo họ thành người làm chủ trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, nhất là khoa học kỹ thuật, đào tạo nghề nghiệp. Nghĩa là đào tạo họ trở thành những con người vừa hồng, vừa chuyên.
- Thanh niên phải tự vươn lên, phấn đấu, rèn luyện để thật sự là đội quân chủ lực của cách mạng.
Học tập Người mỗi đoàn viên, thanh niên chúng ta trong giai đoạn hiện nay cần thấm nhuần khẩu hiệu: Đừng hỏi Tổ quốc đã làm gì cho ta mà phải hỏi rằng ta đã làm gì cho Tổ quốc hôm nay nhằm xứng đáng hơn nữa với tinh thần thanh niên thế hệ Hồ Chí Minh đâu cần thanh niên có, đâu khó có thanh niên.
/***/
Tham khảo nhiều bài văn mẫu hay lớp 9 khác tại thư mục tài liệu Văn mẫu 9 do Đọc Tài Liệu sưu tầm và tuyển chọn. Chúc các bạn luôn học tốt !