Soạn bài Tập làm văn: Luyện tập thuyết trình, tranh luận trang 93 SGK Tiếng Việt 5 tập 1 được Đọc tài liệu biên soạn phần hướng dẫn làm bài, đặc biệt nhắc lại những kiến thức chính, quan trọng.
Mục tiêu cần đạt
- Biết cách diễn đạt ngắn gọn và có thái độ bình tĩnh, tự tin, tôn trọng người cùng tranh luận.
- Trong khi tranh luận phải nêu được lý lẽ và dẫn chứng để tăng tính thuyết phục cho nội dung tranh luận của mình.
Kiến thức cần nhớ
Để có một bài tranh luận tốt, các em cần ghi nhớ những điều kiện căn bản tới quan trọng trong thuyết trình, tranh luận:
- Phải có hiểu biết về vấn đề thuyết trình, tranh luận - nếu không có hiểu biết về vấn đề thuyết trình, tranh luận thì không thể nào hiểu và tham gia vào được nội dung thuyết trình hay cuộc tranh luận, từ đó chính bản thân em cũng không thể thu về những kiến thức, những điều bổ ích trong buổi học.
- Phải có ý kiến riêng về vấn đề được thuyết trình, tranh luận - không có ý kiến riêng nghĩa là không hiểu sâu về vấn đề hoặc không dám bày tỏ ý kiến riêng, sẽ bị phụ thuộc, nói dựa theo người khác.
- Phải biết cách nêu lí lẽ và dẫn chứng - có ý kiến riêng thôi chưa đủ, các em phải biết cách trình bày, lập luận để thuyết phục những người khác đang tham gia cuộc đối thoại.
=> "Phải nói theo ý kiến của số đông" không phải là điều kiện của thuyết trình, tranh luận. Khi tranh luận, không nhất thiết ý kiến của số đông là đúng. Người tham gia thuyết trình, tranh luận cần có bản lĩnh, có suy nghĩ riêng, biết đưa lí lẽ và dẫn chứng bảo vệ ý kiến, thuyết phục mọi người.
Hướng dẫn giải bài tập SGK
Câu 1 (trang 93 sgk Tiếng Việt 5): Dựa vào ý kiến của một nhân vật trong mẩu chuyện dưới đây, em hãy mở rộng lsi lẽ và dẫn chứng để thuyết trình, tranh luận cùng các bạn.
Hướng dẫn làm
- Đất: Cây cần đất nhất
Lí lẽ: Đất có chất màu để nuôi cây, là nơi để cây sống. Nhổ cây ra khỏi đất, không có chất màu của đất cây sẽ chết.
- Nước: Cây cần nước nhất
Lí lẽ: Nước vẫn chuyển chất màu đi khắp các bộ phận của cây, có nước đất mới tơi xốp. Khi trời hạn hán thì dù có đất cây cũng héo khô, đất cũng sẽ nứt nẻ.
- Không khí: Cây cần không khí nhất
Lí lẽ: Cây không thể sống mà không cần đến không khí. CÓ thể thiếu đất, thiếu nước cây vẫn sống được ít lâu nhưng nếu thiếu không khí, cây sẽ chết ngay.
- Ánh sáng: Cây cần ánh sáng nhất
Lí lẽ: Ánh sáng là điều kiện để duy trì màu xanh cho cây. Cây không thể nào sống mà thiếu ánh sáng. Thiếu ánh sáng thậm chí đến con người cũng ốm yếu gầy mòn.
Câu 2 (trang 94 sgk Tiếng Việt 5): Hãy trình bày ý kiến của em nhằm thuyết phục mọi người thấy rõ sự cần thiết của cả trăng và đèn trong bài ca dao sau:
Đèn khoe đèn tỏ hơn trăng
Đèn ra trước gió còn chăng, hỡi đèn?
Trăng khoe trăng tỏ hơn đèn
Cớ sao trăng phải chịu luồn đám mây?
Hướng dẫn làm
Trong cuộc sống của chúng ta, ánh sáng là thứ cần thiết. Ánh sáng mặt trời chiếu soi vào ban ngày giúp cho ta hoạt động, học tập, làm việc… một cách thoải mái. Nhưng khi màn đêm bao phủ, chúng ta cần có ánh sáng để tiếp tục sinh hoạt. Vì vậy, cả trăng và đèn đều rất cần thiết cho mọi hoạt động của con người. Đèn giúp ta soi sáng rõ hơn, giúp ta có thể đọc sách, làm việc lúc tối trời. Tuy vậy đèn cũng không thể tự kiêu vì đèn ra trước gió (đèn dầu) sẽ tắt, và nếu là đèn điện thì cũng có lúc mất điện. Hơn nữa, cả đèn dầu và đèn điện đều chỉ soi sáng được một nơi. Còn trăng là nguồn sáng tự nhiên. Trăng có thể tỏa ánh sáng của mình đi khắp nơi, trăng không sợ gió. Trăng là nguồn cảm hứng cho bao nhà thơ, cho bao nhạc sĩ, họa sĩ làm nên những tác phẩm bất tuyệt cho đời. Thế nhưng trăng cũng không thể tự kiêu vì trăng cũng có lúc mờ, lúc tỏ, khi khuyết, khi tròn. Dù có tẳng người ta vẫn cần đèn đọc sách, làm việc. Bởi vậy cả trăng lẫn đèn đều cần thiết đối với con người.
***
Với nội dung Soạn bài Tập làm văn: Luyện tập thuyết trình, tranh luận trang 93 SGK Tiếng Việt lớp 5, các thầy cô, các bậc phụ huynh từ đó hướng dẫn, giúp đỡ các con rèn luyện kĩ năng hùng biện, thể hiện quan điểm cá nhân trong học tập và cuộc sống.