Đề văn trình bày suy nghĩ về vai trò của thiên nhiên đối với đời sống con người đòi hỏi các em phải có những hiểu biết đúng đắn về vai trò của thiên nhiên đối với đời sống của chúng ta. Để từ đó có những luận điểm, lập luận logic và hợp lý, giúp bài nghị luận của mình thêm thuyết phục. Tham khảo ngay những gợi ý của Đọc tài liệu dưới đây nhé!
Thiên nhiên và vai trò của thiên nhiên đối với con người
Thiên nhiên là gì?
Thiên nhiên là một khái niệm rộng lớn, có thể được hiểu theo nhiều nghĩa khác nhau. Tuy nhiên, nhìn chung, thiên nhiên bao gồm tất cả những gì tồn tại một cách tự nhiên trong vũ trụ, mà không do con người tạo ra bao gồm: không khí, khí hậu, nguồn nước, nguồn tài nguyên thiên nhiên, nguồn động thực vật, các yếu tố địa lý, địa hình...
Thiên nhiên là toàn bộ những gì xung quanh mà không phải do con người tạo nên
Vai trò của thiên nhiên đối với đời sống con người
Thiên nhiên là cái nôi để sản sinh ra sự sống, cũng là nơi kết thúc của sự sống, có vai trò vô cùng quan trọng để tạo ra sự sống và giúp cân bằng hệ sinh thái.
- Là nguồn sống vật chất thiết yếu cho con người và sinh vật:
+ Cung cấp thức ăn, nước uống: Từ cây trồng, vật nuôi trên đất liền đến thủy hải sản dưới nước, tất cả đều bắt nguồn từ thiên nhiên.
+ Cung cấp nguyên liệu cho sản xuất: Gỗ, khoáng sản, dầu mỏ,... phục vụ cho ngành xây dựng, công nghiệp, sản xuất năng lượng.
+ Không gian sống: Thiên nhiên cung cấp đất để con người sinh sống, xây dựng nhà cửa, phát triển đô thị. Thiên nhiên tạo cảnh quan đẹp đẽ cho Trái đất: Núi non hùng vĩ, sông biển thơ mộng, hang động kỳ bí,... là những điểm đến du lịch hấp dẫn con người.
- Điều hòa khí hậu, môi trường:
+ Cân bằng oxy và CO2: Rừng cây hấp thụ CO2 và thải ra oxy, giúp điều hòa không khí, giảm thiểu hiệu ứng nhà kính.
+ Bảo vệ nguồn nước: Rừng giúp giữ nước, chống xói mòn đất, hạn chế lũ lụt và hạn hán, đảm bảo nguồn nước sạch.
+ Ngăn chặn thiên tai: Hệ sinh thái rừng ngập mặn, đồi núi, rạn san hô giúp giảm thiểu tác động của bão, sóng thần.
- Bồi dưỡng tâm hồn, nâng cao đời sống tinh thần:
+ Cung cấp không gian nghỉ ngơi, thư giãn: Cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, yên bình giúp con người giảm stress, tái tạo năng lượng.
+ Nguồn cảm hứng sáng tạo: Thiên nhiên là nguồn cảm hứng vô tận cho nghệ thuật, văn học, âm nhạc.
+ Giá trị giáo dục: Thiên nhiên cung cấp kiến thức, bài học về sự sống, thúc đẩy lòng yêu thiên nhiên, ý thức bảo vệ môi trường.
Thực trạng thiên nhiên hiện nay
+ Ô nhiễm không khí: Khí thải từ các hoạt động công nghiệp, giao thông, sinh hoạt thải ra môi trường vượt quá khả năng tự làm sạch của thiên nhiên, gây ra hiệu ứng nhà kính, mưa axit, ảnh hưởng đến sức khỏe con người.
+ Ô nhiễm nguồn nước: Nước thải sinh hoạt, công nghiệp, nông nghiệp không qua xử lý xả thẳng ra môi trường làm ô nhiễm nguồn nước mặt và nước ngầm, gây nguy hại cho sức khỏe con người và hệ sinh thái.
+ Ô nhiễm đất: Rác thải, hóa chất độc hại trong nông nghiệp, công nghiệp ngấm vào đất làm suy giảm chất lượng đất, ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và sức khỏe con người.
- Biến đổi khí hậu:
+ Hiệu ứng nhà kính gia tăng dẫn đến Trái Đất nóng lên, băng tan, nước biển dâng cao, gia tăng cường độ và tần suất của các hiện tượng thời tiết cực đoan như bão lụt, hạn hán.
+ Biến đổi khí hậu tác động tiêu cực đến sản xuất nông nghiệp, gây mất an ninh lương thực, dịch bệnh, ảnh hưởng đến đời sống con người.
- Suy thoái đa dạng sinh học:
+ Nạn phá rừng, khai thác quá mức tài nguyên thiên nhiên, ô nhiễm môi trường khiến nhiều loài động thực vật bị tuyệt chủng hoặc có nguy cơ tuyệt chủng.
+ Mất đa dạng sinh học làm suy yếu hệ sinh thái, ảnh hưởng đến chuỗi thức ăn, giảm khả năng cung cấp dịch vụ môi trường, gây mất cân bằng sinh thái.
- Khan hiếm tài nguyên:
+ Nhu cầu sử dụng tài nguyên ngày càng tăng trong khi nguồn tài nguyên thiên nhiên hữu hạn dẫn đến khan hiếm tài nguyên, đặc biệt là nước ngọt, năng lượng, khoáng sản.
+ Cạnh tranh nguồn tài nguyên dẫn đến xung đột, bất ổn chính trị, kinh tế, xã hội.
=> Thực trạng thiên nhiên hiện nay đang ở mức đáng báo động, đòi hỏi con người cần có những hành động kịp thời và hiệu quả để bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo tồn đa dạng sinh học và sử dụng tài nguyên bền vững hơn.
Thực trạng thiên nhiên đáng báo động hiện nay
Đề xuất giải pháp bảo vệ thiên nhiên
- Trồng cây xanh, bảo vệ rừng.
- Hạn chế sử dụng rác thải nhựa.
- Tiết kiệm điện, nước.
- Sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường.
- Nâng cao ý thức người dân, tuyên truyền, phổ biến kiến thức về bảo vệ môi trường cho cộng đồng
- Ban hành luật bảo vệ môi trường chặt chẽ, tăng mức xử phạt nghiêm minh đối với các hành vi vi phạm
- Ứng phó với biến đổi khí hậu, giảm thải khí nhà kính, chuyển đổi sang sử dụng năng lượng tái tạo
- Bảo vệ các khu bảo tồn thiên nhiên, trồng rừng, phục hồi các hệ sinh thái.
- ...
Mẫu dàn ý suy nghĩ về vai trò của thiên nhiên đối với đời sống con người
I. Mở bài
- Giới thiệu chung về thiên nhiên: là tất cả những gì tồn tại xung quanh con người, không phải do con người tạo ra.
- Khẳng định vai trò quan trọng của thiên nhiên đối với đời sống con người.
II. Thân bài
1. Khái quát về thiên nhiên
- Thiên nhiên là khái niệm rộng chỉ thế giới vật chất vũ trụ bao la rộng lớn từ những loại vật chất nhỏ bé đến những thực thể khổng lồ, là nơi cung cấp cho con người các nguồn tài nguyên phục vụ cho cuộc sống và hoạt động sản xuất.
- Có thể nói ngắn gọn, thiên nhiên là toàn bộ những gì đang có xung quanh con người nhưng không phải do con người tạo nên, chúng tự sinh ra dưới sự tác động qua lại lẫn nhau tạo nên các thực thể trong tự nhiên thường thấy như ao, hồ, sông, ngòi,...
2. Suy nghĩ về vai trò của thiên nhiên đối với đời sống con người
a) Thiên nhiên là nền tảng cho sự sống của con người
- Cung cấp không khí để thở: cây xanh quang hợp tạo ra oxy, giúp duy trì sự sống cho con người và các sinh vật khác.
- Cung cấp nước: nước từ sông ngòi, biển cả là nguồn nước chính cho sinh hoạt và sản xuất. Rừng điều hòa khí hậu, giúp chống bão lũ, tạo không khí trong lành, mát mẻ.
- Cung cấp lương thực, thực phẩm: từ đất đai màu mỡ, con người trồng trọt, chăn nuôi để tạo ra nguồn thức ăn. Rừng cho ta các vị thuốc quý để chữa bệnh. Cung cấp nguồn thủy hải sản phục vụ cho nhu cầu sinh hoạt thường ngày và xuất khẩu.
- Cung cấp nguyên liệu cho sản xuất: gỗ, đá, quặng,... từ thiên nhiên là nguyên liệu cho các ngành công nghiệp.
- Cung cấp không gian sống: cung cấp đất để con người sinh sống, xây dựng nhà cửa, phát triển đô thị, tạo cảnh quan đẹp đẽ cho Trái đất.
=> Thiên nhiên nuôi dưỡng sự sống của muôn loài, trong đó có con người. Thiếu đi những yếu tố này, con người không thể tồn tại.
b) Thiên nhiên góp phần quan trọng giúp điều hòa khí hậu, môi trường
- Cân bằng oxy và CO2: Rừng cây hấp thụ CO2 và thải ra oxy, giúp điều hòa không khí, giảm thiểu hiệu ứng nhà kính.
- Bảo vệ nguồn nước: Rừng giúp giữ nước, chống xói mòn đất, hạn chế lũ lụt và hạn hán, đảm bảo nguồn nước sạch.
- Ngăn chặn thiên tai: Hệ sinh thái rừng ngập mặn, đồi núi, rạn san hô giúp giảm thiểu tác động của bão, sóng thần.
c) Thiên nhiên có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế
- Du lịch sinh thái: vẻ đẹp của thiên nhiên là tiềm năng du lịch to lớn, góp phần thúc đẩy kinh tế.
- Nông nghiệp: đất đai, khí hậu thuận lợi là điều kiện để phát triển nông nghiệp, tạo ra nguồn thu nhập.
- Thủy sản: sông ngòi, biển cả là nguồn lợi thủy sản phong phú.
- Khai thác khoáng sản: tạo ra nguồn nguyên liệu cho công nghiệp và xuất khẩu.
d) Thiên nhiên mang đến lợi ích cho sức khỏe tinh thần và đời sống văn hóa con người
- Không gian xanh: giúp con người thư giãn, giảm stress, cải thiện sức khỏe tinh thần.
- Cảm hứng sáng tạo: vẻ đẹp của thiên nhiên là nguồn cảm hứng bất tận cho nghệ thuật, văn học.
- Giá trị văn hóa: thiên nhiên gắn liền với các phong tục, tập quán, tín ngưỡng của mỗi dân tộc.
e) Thực trạng đáng báo động về sự tàn phá thiên nhiên do con người
- Ô nhiễm môi trường: khí thải, nước thải, rác thải,... gây ô nhiễm đất, nước, không khí.
- Biến đổi khí hậu: do hiệu ứng nhà kính, trái đất nóng lên, gây ra nhiều thiên tai.
- Suy thoái đa dạng sinh học: do khai thác quá mức, nhiều loài động thực vật đứng trước nguy cơ tuyệt chủng.
g) Giải pháp bảo vệ thiên nhiên
- Nâng cao nhận thức cộng đồng về vai trò của thiên nhiên.
- Áp dụng công nghệ thân thiện môi trường.
- Bảo tồn đa dạng sinh học.
- Xử lý nghiêm các hành vi phá hoại môi trường.
- Hạn chế sử dụng túi nilon, đồ nhựa dùng một lần.
- Sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo.
- Trồng thêm cây xanh...
3. Kết bài
- Khẳng định lại vai trò quan trọng của thiên nhiên đối với đời sống con người.
- Kêu gọi ý thức bảo vệ thiên nhiên, sống hài hòa với thiên nhiên.
Dẫn chứng về vai trò của thiên nhiên đối với con người
- Rừng A-ma-dôn được ví như “lá phổi xanh của Trái Đất”, cung cấp khoảng 20% lượng oxy cho mặt đất và hấp thu 26.000 tấn vật chất gây ô nhiễm không khí mỗi năm, có vai trò như một cái máy điều hòa không khí khổng lồ làm mát trái đất. Rừng A-ma-dôn còn là nguồn dự trữ sinh học quý giá của toàn cầu với thành phần loài thực, động vật hết sức phong phú và đa dạng. Khu vực A-ma-dôn là quê hương của khoảng 2,5 triệu loài côn trùng, hàng chục nghìn loài thực vật, và khoảng 2.000 loài chim cùng thú. Khoảng 20% loài chim trên thế giới sống trong các khu rừng mưa của Amazon. Tới nay, ước khoảng 438.000 loài thực vật có tầm quan trọng kinh tế và xã hội đã được ghi nhận trong khu vực này.
- Sông Mê Kông là một trong những con sông lớn nhất trên thế giới, cung cấp nguồn nước ngọt cho sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp cho hàng triệu người dân Đông Nam Á. Đặc điểm thủy năng nổi bật của sông Mê Kông là vai trò điều lượng dòng nước bởi hồ Tonlé Sap - hồ thiên nhiên lớn nhất Đông Nam Á - người Việt thường gọi là "Biển Hồ".
- Đồng bằng sông Cửu Long, vựa lúa lớn nhất Việt Nam, phụ thuộc vào chế độ nước của dòng sông Mê Kông để sản xuất lúa gạo, nuôi sống hàng triệu người dân.
- Dầu mỏ ở Trung Đông là nguồn nguyên liệu quan trọng cho ngành năng lượng toàn cầu, đóng góp lớn cho nền kinh tế các nước trong khu vực.
- Năng lượng mặt trời là nguồn năng lượng sạch, có thể tái tạo, được ứng dụng ngày càng rộng rãi trong sản xuất điện, sưởi ấm, chiếu sáng...
- Vịnh Hạ Long (Việt Nam) với hàng ngàn đảo đá vôi hùng vĩ là nguồn cảm hứng cho biết bao tác phẩm nghệ thuật, thơ ca. Nhà thơ Nguyễn Khuyến đã khắc họa vẻ đẹp thanh bình của làng quê Việt Nam qua bài thơ “Cảnh ngày hè”, với hình ảnh “ao thu lạnh lẽo nước trong veo”.
Vịnh Hạ Long - nguồn cảm hứng cho nhiều tác phẩm nghệ thuật, thơ ca
- Vẻ đẹp hùng vĩ của dãy núi Himalaya (Nepal) thu hút hàng triệu du khách mỗi năm, đóng góp lớn cho nền kinh tế du lịch của quốc gia này.
- Nhiều loại thảo dược từ thiên nhiên được sử dụng trong y học cổ truyền, như cây artiso, cây chó đẻ răng cưa...
- Các trang trại điện gió ngoài khơi như Hornsea One (Anh) cung cấp năng lượng sạch, tái tạo cho hàng triệu hộ gia đình, giảm thiểu sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch.
- Các khu bảo tồn thiên nhiên như Vườn quốc gia Serengeti (Tanzania) thu hút du khách toàn cầu, góp phần tạo việc làm và phát triển kinh tế địa phương.
- Các công viên, vườn hoa trong thành phố là “lá phổi xanh” giúp thanh lọc không khí, tạo không gian thư giãn, giải trí cho người dân.
- Nghiên cứu cấu trúc tổ ong, mạng nhện, cánh chim... giúp các nhà khoa học ứng dụng vào lĩnh vực kiến trúc, vật liệu, hàng không.
Những dẫn chứng trên chỉ là một phần nhỏ trong vô vàn những lợi ích mà thiên nhiên mang lại cho con người, chứng minh vai trò của thiên nhiên đối với đời sống con người. Các em có thể tìm thêm nhiều dẫn chứng khác từ sách báo, internet để làm phong phú và tăng sức thuyết phục cho bài viết của mình.
Đoạn văn mẫu nêu suy nghĩ về vai trò của thiên nhiên đối với đời sống con người
Từ thuở hồng hoang khai thiên lập địa, con người và thiên nhiên đã gắn bó mật thiết, không thể tách rời. Thiên nhiên không chỉ là cái nôi của sự sống, mà còn là nguồn cảm hứng bất tận, là nền tảng cho sự phát triển phồn vinh của nhân loại.
Có thể hiểu thiên nhiên là tất cả những gì ở bên ngoài con người, xung quanh con người, không do bàn tay của con người làm nên. Thiên nhiên còn là bầu trời, là rừng, là biển, là sông, là suối, là cây cỏ, chim muông... Tất cả những thứ đó luôn luôn ở bên cạnh con người để bảo vệ và giúp ích cho con người.
Thiên nhiên là mẹ hiền nuôi dưỡng sự sống cho muôn loài, trong đó có con người. Chúng ta hít thở bầu không khí trong lành do cây cối tạo ra, uống dòng nước mát lành từ sông ngòi, biển cả, thưởng thức những món ăn ngon từ nguồn lương thực dồi dào mà đất mẹ ban tặng. Thiên nhiên còn cung cấp nguyên liệu cho các ngành công nghiệp, xây dựng, sản xuất, giúp phát triển kinh tế, nâng cao đời sống. Rừng xanh giờ đây không chỉ là nguồn lâm sản dồi dào với những cây gỗ quý, những cây thuốc chữa bệnh mà còn là nguồn điều hòa lũ lụt, là lá phổi khổng lồ để cho con người hít thở. Những dòng thác gầm réo, những con suối trong mát, những dòng sông cuồn cuộn chảy không chỉ là một bức tranh phong cảnh mà còn là con đường giao lưu, nguồn thủy sản, hơn thế nó cung cấp điện năng khổng lồ.
Không chỉ là nguồn sống vật chất, thiên nhiên còn là kho tàng di sản và nguồn cảm hứng vô tận cho đời sống tinh thần và văn hóa. Vẻ đẹp hùng vĩ của núi non, thơ mộng của biển cả, rực rỡ của muôn hoa… đã khơi nguồn cảm hứng cho biết bao tác phẩm nghệ thuật, văn học, âm nhạc. Những danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử là minh chứng cho dòng chảy văn hóa, lịch sử của dân tộc, giúp chúng ta hiểu biết về quá khứ, cội nguồn. Các nhà hội họa, nhà văn, nhà thơ, các nhạc sĩ đều dành cho thiên nhiên một tình cảm đặc biệt... Đọc thơ của các thi sĩ ta càng thấy thiên nhiên muôn màu, muôn vẻ. Với Nguyễn Trãi:
Kho thu phong nguyệt đầy qua nóc
Thuyền chở yên hà nặng vạy then.
Còn Nguyễn Du lại là:
Long lanh đáy nước in trời
Thành xây khói biếc, non phơi bóng vàng.
Đối với Hồ Chí Minh, thiên nhiên thực sự là con người, là bạn đồng tâm, đồng chí, từ ánh trăng qua cửa sổ phòng giam hay núi rừng Việt Bắc, đến bóng cây cổ thụ, nhành hoa, tiếng suối giữa rừng đêm:
Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.
Thiên nhiên còn mang đến sự thư giãn, tĩnh tại, giúp con người cân bằng cuộc sống, tái tạo năng lượng, nuôi dưỡng tâm hồn, khơi gợi lòng yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống. Sau những ngày tháng làm việc vất vả căng thẳng ở nhà máy, trong thành phố chật hẹp đầy bụi khói, con người đến với thiên nhiên sẽ cảm thấy vô cùng sảng khoái, tái tạo lại năng lượng, niềm vui sống và sự nhiệt tình trong lao động.
Tuy nhiên, thực trạng đáng báo động hiện nay là tiếng chuông cảnh tỉnh về sự tàn phá thiên nhiên do chính con người gây ra. Mặc dù thiên nhiên quan trọng là thế tuy nhiên vẫn có những người phá hủy nó. Họ phá rừng chặt cây hoang phá để khai thác gỗ, làm ruộng hoặc sử dụng chất cấm, thuốc nổ để đánh bắt thủy sản. Điều này rất đáng lên án chỉ trích. Các nhà chức trách cần phải mạnh tay hơn và thực hiện biện pháp mang tính răn đe, xử lí kịp thời để bảo vệ thiên nhiên. Thiên nhiên chính là vàng bạc của chúng ta, mỗi người đều cần nâng cao ý thức bảo vệ thiên nhiên. Ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu, suy thoái đa dạng sinh học đang là những vấn đề cấp bách cần được giải quyết. Khói bụi nhà máy, khí thải xe cộ, rác thải nhựa… đang đầu độc bầu không khí, nguồn nước, đất đai. Hiệu ứng nhà kính khiến Trái Đất nóng lên, gây ra hạn hán, lũ lụt, băng tan, nước biển dâng… Khai thác quá mức, săn bắn trái phép khiến nhiều loài động vật, thực vật đứng trước nguy cơ tuyệt chủng.
Để bảo vệ “Mẹ Thiên Nhiên”, mỗi người chúng ta cần nâng cao ý thức, trách nhiệm, chung tay hành động. Sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên, hạn chế sử dụng túi nilon, đồ nhựa dùng một lần, tiết kiệm điện, nước… Tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường, dọn dẹp vệ sinh, phân loại rác, trồng cây xanh… Bảo vệ thiên nhiên là bảo vệ chính mình, là trách nhiệm của mỗi người, mỗi quốc gia, vì một thế giới xanh, sạch, đẹp và một tương lai bền vững.
Thiên nhiên là nguồn sống, là mái nhà chung của muôn loài, là kho báu vô giá mà chúng ta phải trân trọng và gìn giữ. Mỗi chúng ta ai cũng hiểu được sự cần thiết của thiên nhiên trong cuộc sống của con người, thì phải có ý thức bảo vệ, giữ gìn thiên nhiên như một người bạn quý. Hãy chung tay bảo vệ thiên nhiên, sống hài hòa với thiên nhiên, để thế giới này mãi là ngôi nhà xanh tươi, tràn đầy sức sống!
Các bài viết khác cùng chủ đề:
- Thiên nhiên tác động như thế nào đến cuộc sống của chúng ta?
- Chứng minh rằng bảo vệ môi trường thiên nhiên là bảo vệ cuộc sống của con người
- Chứng minh Thiên nhiên là bạn tốt của con người
Trên đây là những gợi ý cơ bản của Đọc tài liệu cho bài văn nêu suy nghĩ về vai trò của thiên nhiên đối với đời sống con người mà các em có thể tham khảo trước khi làm bài. Tìm đọc thêm những bài văn hay khác tại mục Văn mẫu 11 để rèn luyện thêm kĩ năng làm văn nhé. Chúc các em học tốt!