Mở đầu trang 26 Bài 6: Những câu thơ bên miêu tả rất xúc động về một sự kiện trong hành trình đi tìm đường cứu nước của Nguyễn Ái Quốc. Hãy chia sẻ hiểu biết của em về quá trình hoạt động của Nguyễn Ái Quốc từ năm 1918 đến năm 1930. Theo em, Nguyễn Ái Quốc có vai trò như thế nào đối với việc thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam? Sự ra đời của Đảng có ý nghĩa gì đối với lịch sử dân tộc?
“... Luận cương đến Bác Hồ. Và Người đã khóc
Lệ Bác Hồ rơi trên chữ Lê-nin
Bác reo lên một mình như nói cùng dân tộc
“Cơm áo là đây! Hạnh phúc đây rồi”
(Trích Người đi tìm hình của nước, Chế Lan Viên)
Trả lời:
- Từ năm 1918-1930, Nguyễn Ái Quốc đã có nhiều hoạt động cách mạng ở Pháp, Liên Xô và Trung Quốc.
- Vai trò của Nguyễn Ái Quốc đối với việc thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam:
+ Chuẩn bị những điều kiện về chính trị, tư tưởng và tổ chức cho sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam.
+ Chủ trì hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản thành Đảng Cộng sản Việt Nam và soạn thảo cho Đảng một Cương lĩnh chính trị đúng đắn, sáng tạo.
- Ý nghĩa sự ra đời của Đảng:
+ Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời đã chấm dứt sự khủng hoảng về đường lối cứu nước và giai cấp lãnh đạo của cách mạng Việt Nam.
+ Là bước chuẩn bị tất yếu đầu tiên cho những bước phát triển nhảy vọt về sau của cách mạng Việt Nam.
1. Hoạt động của Nguyễn Ái Quốc từ năm 1918 đến năm 1930
Câu hỏi trang 27: Hãy nêu những nét chính về quá trình hoạt động của Nguyễn Ái Quốc trong những năm 1918-1930.
Trả lời:
♦ Hoạt động của Nguyễn Ái Quốc tại Pháp
- Đầu năm 1919: gia nhập Đảng Xã hội Pháp.
- Tháng 6/1919: thay mặt những người Việt Nam yêu nước tại Pháp, Nguyễn Tất Thành đã gửi bản Yêu sách của nhân dân An Nam (kí tên là Nguyễn Ái Quốc) tới Hội nghị Véc-xai.
- Tháng 7/1920: đọc Sơ thảo lần thứ nhất những Luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa của Lê-nin. Luận cương đã giúp Nguyễn Ái Quốc tìm thấy con đường cứu nước, giải phóng dân tộc-con đường cách mạng vô sản.
- Tháng 12/1920: tham dự Đại hội Tua, bỏ phiếu tán thành Đảng Xã hội Pháp gia nhập Quốc tế Cộng sản, tham gia thành lập Đảng Cộng sản Pháp, đánh dấu bước ngoặt trong hoạt động cách mạng của Nguyễn Ái Quốc: từ chủ nghĩa yêu nước đến chủ nghĩa Mác-Lê-nin và đi theo con đường cách mạng vô sản.
- Năm 1921: cùng một số nhà cách mạng các nước thuộc địa Pháp lập ra Hội Liên hiệp thuộc địa.
- Năm 1922: là Chủ nhiệm (kiêm chủ bút) báo Người cùng khổ.
♦ Hoạt động của Nguyễn Ái Quốc tại Liên Xô
- Tháng 10/1923; được bầu vào Hội đồng Quốc tế Nông dân.
- Tháng 6/1924: trình bày tham luận tại Đại hội lần thứ V của Quốc tế Cộng sản.
- Từ năm 1923 đến năm 1924: viết bài cho tạp chí Thư tín quốc tế, báo Sự thật...
♦ Hoạt động của Nguyễn Ái Quốc tại Trung Quốc
- Từ năm 1925 đến năm 1927:
+ Sáng lập Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên, xuất bản tờ báo Thanh niên;
+ Trực tiếp mở các lớp huấn luyện chính trị đào tạo một số thanh niên trở thành những cán bộ cách mạng của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên tại Quảng Châu.
- Tháng 7/1925: tham gia sáng lập Hội liên hiệp các dân tộc bị áp bức.
- Đầu năm 1927: Tác phẩm Đường Kách mệnh gồm các bài giảng của Nguyễn Ái Quốc ở các lớp huấn luyện tại Quảng Châu được xuất bản.
- Từ giữa năm 1927 đến cuối năm 1929: Nguyễn Ái Quốc tiếp tục có thời gian hoạt động cách mạng tại Pháp, Bỉ, Đức, Xiêm,... trước khi quay trở lại Trung Quốc triệu tập Hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản.
2. Sự thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam
Câu hỏi trang 28: Nêu quá trình thành lập và ý nghĩa sự ra đời của các tổ chức cộng sản ở Việt Nam.
Trả lời:
- Sự ra đời: Trong những năm 1928-1929, phong trào công nhân và phong trào yêu nước phát triển mạnh mẽ. Tình hình này đặt ra nhu cầu cần phải thành lập Đảng Cộng sản để đưa phong trào cách mạng tiếp tục tiến lên.
+ Tháng 6/1929, các đại biểu của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên ở Bắc Kì họp tại Hà Nội tuyên bố thành lập Đông Dương Cộng sản Đảng.
+ Tháng 8/1929, Các cán bộ tiên tiến của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên tại Tổng bộ và Kì bộ Nam Kì quyết định thành lập An Nam Cộng sản Đảng.
+ Tháng 9/1929, Những đảng viên cấp tiến trong Tân Việt Cách mạng dâng dã họp ở Sài Gòn và thành lập Đông Dương Cộng sản Liên đoàn.
- Ý nghĩa: Ba tổ chức cộng sản lần lượt ra đời trong năm 1929 đã chứng tỏ sự trưởng thành của giai cấp công nhân và là bước chuẩn bị trực tiếp cho sự thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam.
Câu hỏi trang 29: Khai thác tư liệu và thông tin trong mục, nêu quá trình, ý nghĩa của việc thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam.
Tư liệu. Sự thành lập của Đảng Cộng sản Việt Nam là một sự kiện chính trị trọng đại, một bước ngoặt lịch sử trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc của nhân dân Việt Nam. Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời là kết quả của sự kết hợp giữa chủ nghĩa Mác-Lê-nin với phong trào công nhân và phong trào yêu nước Việt Nam,
(Theo Viện Sử học, Lịch sử Việt Nam, Tập 8, NXB Khoa học xã hội, 2017, tr.571)
Trả lời:
♦ Quá trình thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam
- Bối cảnh:
+ Sự ra đời của các tổ chức cộng sản đã tác động tích cực tới phong trào cách mạng trong nước. Tuy nhiên, ba tổ chức này hoạt động riêng rẽ, tranh giành ảnh hưởng với nhau, làm cho phong trào cách mạng trong nước có nguy cơ dẫn đến chia rẽ lớn.
+ Đầu năm 1930, Nguyễn Ái Quốc với tư cách là phải viên của Quốc tế Cộng sản đã triệu tập và chủ trì Hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản tại Hương Cảng (Trung Quốc)
- Tham dự hội nghị có hai dại biểu Đông Dương Cộng sản Đảng, hai đại biểu An Nam Cộng sản Đảng và hai đại biểu đang hoạt dộng ở nước ngoài.
- Nội dung hội nghị:
+ Hội nghị nhất trí tán thành việc thống nhất các tổ chức cộng sản để thành lập một đảng duy nhất là Đảng Cộng sản Việt Nam.
+ Hội nghị thông qua Chính cương vắn tắt, Sách lược văn tắt, Điều lệ vắn tắt, Chương trình tóm tắt của Đảng do Nguyễn Ái Quốc soạn thảo; định kế hoạch thực hiện việc thống nhất trong nước...
- Ý nghĩa: Hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản có ý nghĩa như Đại hội thành lập Đảng.
♦ Ý nghĩa sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam:
+ Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời đã chấm dứt sự khủng hoảng về đường lối cứu nước và giai cấp lãnh đạo của cách mạng Việt Nam.
+ Là bước chuẩn bị tất yếu đầu tiên cho những bước phát triển nhảy vọt về sau của cách mạng Việt Nam.
Luyện tập - Vận dụng
Luyện tập 1 trang 29: Đánh giá vai trò của Nguyễn Ái Quốc đối với quá trình thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam.
Trả lời:
- Vai trò của Nguyễn Ái Quốc đối với việc thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam:
+ Chuẩn bị những điều kiện về chính trị, tư tưởng và tổ chức cho sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam.
+ Chủ trì hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản thành Đảng Cộng sản Việt Nam và soạn thảo cho Đảng một Cương lĩnh chính trị đúng đắn, sáng tạo.
Luyện tập 2 trang 29: Từ thông tin trong bài, hãy làm sáng tỏ nhận định: “Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời là bước ngoặt lịch sử chấm dứt sự khủng hoảng về đường lối cứu nước và giai cấp lãnh đạo của cách mạng Việt Nam”.
Trả lời:
♦ Phát biểu ý kiến: Đồng ý với nhận định: “Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời là bước ngoặt lịch sử chấm dứt sự khủng hoảng về đường lối cứu nước và giai cấp lãnh đạo của cách mạng Việt Nam”.
♦ Chứng minh:
- Con đường cách mạng:
+ Trước khi Đảng ra đời: Khủng hoảng về đường lối: khuynh hướng phong kiến và dân chủ tư sản đều không đáp ứng được yêu cầu của lịch sử.
+ Từ khi Đảng ra đời: Chấm dứt khủng hoảng đường lối cứu nước. Cách mạng Việt Nam đi theo con đường cách mạng vô sản: độc lập dân tộc gắn liền với CNXH.
- Giai cấp lãnh đạo:
+ Trước khi Đảng ra đời: Khủng hoảng về giai cấp lãnh đạo: sĩ phu, nông dân, tư sản, tiểu tư sản đều không đủ sức tập hợp lực lượng cả dân tộc.
+ Từ khi Đảng ra đời: Giai cấp vô sản đã giác ngộ về chính trị, có tinh thần cách mạng triệt để, tập hợp và lôi kéo được đông đảo lực lượng cách mạng.
- Mối liên hệ với cách mạng thế giới:
+ Trước khi Đảng ra đời: Chưa có mối liên hệ chặt chẽ với CM thế giới, chưa xác định được chính xác về bạn và thù.
+ Từ khi Đảng ra đời: Cách mạng Việt Nam là một bộ phận khăng khít của cách mạng thế giới → Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời đã xây dựng được bạn đồng minh mới cho cách mạng Việt Nam.
Vận dụng trang 29: Sưu tầm tư liệu từ sách, báo và internet, thiết kế sơ đồ tư duy hoặc inforgraphic giới thiệu những sự kiện chính trong hành trình tìm đường cứu nước, hoạt động cách mạng của Nguyễn Ái Quốc từ năm 1918 đến năm 1930.
Trả lời:
HS tự thực hiện