Bạn đang cần tìm tài liệu soạn bài Một thứ quà của lúa non: Cốm của Thạch Lam? Giới thiệu nội dung chi tiết bài soạn Một thứ quà của lúa non: Cốm giúp các bạn trả lời tốt các câu hỏi đọc hiểu bài và nắm chắc kiến thức về tác phẩm.
Với những hướng dẫn chi tiết trả lời câu hỏi sách giáo khoa dưới đây các em không chỉ soạn bài tốt mà còn nắm vững các kiến thức quan trọng của tác phẩm này.
Cùng tham khảo...
Một thứ quà của lúa non: Cốm chính là tác phẩm giúp chúng ta cảm nhận được phong vị đặc sắc, nét đẹp văn hóa trong một thứ quà độc đáo và giản dị của dân tộc: Cốm.
Kiến thức cơ bản về tác giả, tác phẩm
1. Tác giả
- Thạch Lam (1910 – 1942) sinh tại Hà Nội, tên khai sinh là Nguyễn Tường Vinh, sau đổi là Nguyễn Tường Lân, là nhà văn nổi tiếng, thành viên của nhóm Tự lực văn đoàn trước Cách mạng tháng Tám 1945.
- Ông có sở trường về truyện ngắn, và là một cây bút tinh tế, nhạy cảm, đặc biệt trong việc khai thác thế giới cảm xúc, cảm giác của con người.
2. Tác phẩm
- Bài Một thứ quà của lúa non: Cốm rút từ tập Hà Nội băm sáu phố phường (1943), tập tuỳ bút viết về cảnh sắc và phong vị của Hà Nội, đặc biệt là những thứ quà, những món ăn thường ngày khá bình dị, không mấy cao sang nhưng lại đậm đà hương vị riêng, thể hiện sự tinh tế, khéo léo trong bản sắc văn hoá lâu đời của đất kinh kì.
- Thể loại: Tùy bút
- Nội dung chính: Bài tùy bút viết về cốm - thứ sản vật giản dị mà sâu sắc, mang nét đẹp văn hóa dân tộc, sự mộc mạc thanh khiết của đồng quê nội cỏ Việt Nam.
- Bố cục: 3 phần
+ Phần 1 (từ đầu đến... “thuyền rồng”): Nguồn gốc của cốm.
+ Phần 2 (tiếp đến.... “nhũn nhặn”): Giá trị của cốm.
+ Phần 3 (phần còn lại): Sự thưởng thức cốm.
Soạn bài Một thứ quà của lúa non: Cốm chi tiết
Gợi ý trả lời câu hỏi đọc hiểu soạn bài Một thứ quà của lúa non: Cốm trang 162, 163 SGK Ngữ văn 7 tập 1.
Đọc - hiểu
1 - Trang 162 SGK
Bài tuỳ bút nói về cái gì? Đế nói về đối tượng ấy, tác giả đã sử dụng những phương thức biểu đạt nào (miêu tả thuyết minh, bình luận)? Phương thức biểu đạt nào là chủ yếu? Bài văn có mấy đoạn? Nội dung chính của mỗi đoạn là gì?
Trả lời:
- Bài tùy bút này nói về phong vị đặc sắc, nét đẹp văn hóa trong một thứ quà độc đáo và giản dị của dân tộc là cốm.
- Để nói về cốm, một thứ quà của lúa non tác giả đã sử dụng nhiều phương thức miêu tả, kể, nhận xét, bình luận nhưng nổi bật hơn cả vẫn là yếu tố trữ tình là việc biểu hiện trực tiếp cảm xúc của nhà văn.
- Bài này có ba đoạn và nội dung chính của từng đoạn như sau::
Đoạn 1: Từ đầu đến “chiếc thuyền vô ý”: Giới thiệu cốm và sự hình thành hạt cốm từ những tinh túy của thiên nhiên và sự khéo léo của con người.
Đoạn 2: Từ “Cốm là thứ quà riêng biệt ”...đến “kín đáo và nhũn nhặn”: Những giá trị đặc sắc của cốm và về mặt giá trị văn hóa của thứ quà này gắn liền với tục lệ Sêu tết.
Đoạn 3: Phần còn lại: Bình luận về sự thưởng thức cốm.
2 - Trang 162 SGK
Đọc đoạn văn từ đầu đến “trong sạch của trời đất” và cho biết:
- Tác giả đã mở đầu bài viết về cốm bằng những hình ảnh, chi tiết nào?
- Những cảm giác, ấn tượng nào của tác giả đã tạo nên tính biểu cảm của đoạn văn
Trả lời:
- Tác giả đã mở đầu bài viết về Cốm bằng những hình ảnh chi tiết:
+ Hương thơm của lá sen trong cơn gió mùa hè.
+ Hương thơm mát của bông lúa trên cánh đồng xanh => Để nhắc tới hương thơm của cốm, một thứ quà thanh nhã, tinh khiết.
- Những yếu tố tạo nên tính biểu cảm của đoạn văn:
+ Hình ảnh tinh tế đầy sức gợi: hồ sen, đồng, lúa, bông lúa, giọt sữa lúa và ngào ngạt hương thơm: hương sen, hương lúa, hương sữa.
+ Liên tưởng rất đẹp, rất thơ với một tấm lòng trân trọng: "Trong vỏ xanh kia, có một giọt sữa trắng thơm, phảng phất vị ngàn hoa cỏ…".
+ Giọng văn nhẹ nhàng, sâu lắng.
+ Từng câu văn thật đẹp có nhịp điệu gần như một đoạn thơ văn xuôi.
3 - Trang 162 SGK
Tác giả nhận xét như thế nào về tục lệ dùng hồng, cốm làm đồ sêu tết của nhân dân ta? Sự hoà hợp, tương xứng của hai thứ ấy đã được phân tích trên những phương diện nào?
Trả lời:
Trong phần chính của đoạn 2, Thạch Lam đã diễn tả và bình luận về một phương điện giá trị văn hóa của cốm gắn liền với tục lệ Sêu tết.
Theo nhà văn, cốm là thức dâng của đất trời, mang trong nó hương vị vừa thanh nhã vừa đậm đà của đồng quê nội cỏ.
Bởi vậy, dùng cốm làm lễ vật Sêu tết rất thích hợp và có ý vị sâu xa. Cốm rất thích hợp với việc lễ nghi của một xứ sở nông nghiệp lúa nước như nước ta. “Hồng cốm tốt đôi”. Cốm với hồng lại càng hòa hợp biểu trưng cho sự gắn bó hài hòa trong tình yêu đôi lứa. Nhà văn phân tích sự hòa hợp ấy trên hai phương diện màu sắc và hương vị: “và không bao giờ có hai màu lại hòa hợp hơn được nữa. Màu xanh tươi của cốm như ngọc thạch quý, màu đỏ thắm của hồng như ngọc lựu già. Một thứ thanh đạm, một thứ ngọt sắc, hai vị nâng đỡ nhau để hạnh phúc được lâu kền.”
4 - Trang 163 SGK
“Cốm là thức quà riêng biệt của đất nước, là thức dâng của cánh đồng lúa bát ngát xanh, mang trong hương vị tất cả cái mộc mạc, giản dị và thanh khiết của đồng quê nội cỏ An Nam”. Em cảm nhận như thế nào về nhận xét ấy của tác giả?
Trả lời:
Đây là đoạn văn mà tác giả Thạch Lam nêu lên ý nghĩa, giá trị và hương vị của món quà cốm:
+ Về giá trị: Cốm là thức quà riêng biệt của đất nước.
+ Về ý nghĩa: Cốm là thức dâng của những cánh đồng lúa bát ngát xanh.
+ Về hương vị: Cốm mang trong mình hương vị tất cả cái mộc mạc giản dị và thanh khiết của đồng quê nội cỏ An Nam.
=> Đoạn văn ngắn nhưng ý nghĩa khái quát cao.
5 - Trang 163 SGK
Đoạn văn sau của bài văn (từ “Cốm không phải thức quà của người vội” đến hết) bàn về sự thưởng thức cốm. Sự tinh tế và thái độ trân trọng của tác giả đối với việc thưởng thức một món quà bình dị đã được thể hiện như thế nào trong bài?
Trả lời:
Sự tinh tế khi thưởng thức món quà bình dị này thể hiện ở chỗ: ăn cốm không thể nào ăn vội, vừa ăn thong thả, vừa ngẫm nghĩ thì mới cảm hết được hương thơm, vị ngon, sự tươi mát của lá non, cái dịu dàng thanh đạm của thảo mộc. Mua cốm là nâng đỡ, vuốt ve, kính trọng lộc trời, công sức của con người. Mua cốm một cách có văn hoá thì thưởng thức sẽ trang nhã, ngon hơn và đẹp hơn.
6* - Trang 163 SGK
Bài văn thể hiện nét đặc sắc của ngòi bút Thạch Lam là thiên về cảm giác tinh tế, nhẹ nhàng mà sâu sắc. Em hãy tìm và phân tích một số VD cụ thể trong bài văn để chứng minh nhận xét đó.
Trả lời:
Bài văn này thể hiện nét đặc sắc của ngòi bút Thạch Lam là thiên về cảm giác tinh tế, nhẹ nhàng mà sâu sắc.
Có thể thấy điều này ngay ở đoạn dẫn nhập mở bài: Cơn gió mùa hạ lướt qua vừng sen trên hồ, nhuần thấm cái hương thơm của lá, như báo trước mùa về của một thứ quà thanh nhã và tinh khiết. Các bạn có ngửi thấy, khi đi qua những cánh đồng xanh, mà hạt thóc nếp đầu tiên làm trĩu thân lúa còn tươi, ngủi thấy cái mùi thơm của bông lúa non không? Trong cái vỏ xanh kia, có một giọt sữa trắng thơm, phảng phất hương vị ngàn hoa cỏ. Dưới ánh nắng, giọt sữa dần dần đông lại, bông lúa càng ngày càng cong xuống, nặng vì cái chất quý trong sạch của trời.
Thạch Lam có cách sống thật tinh tế, nhạy cảm, tỉ mỉ và kĩ lưỡng trong từng cảm xúc quan sát và nhận xét của mình. Trong đoạn văn này đã huy động nhiều cảm giác đặc biệt là khứu giác để cảm nhận cho hết hương thơm thanh khiết của cánh đồng lúa của lá sen và lúa non.
Soạn bài Một thứ quà của lúa non: Cốm phần Luyện tập
1 - Trang 163 SGK
Chọn học thuộc một đoạn văn trong bài khoảng 5 - 6 dòng.
(Học sinh tự chọn một đoạn mà mình thích và học thuộc)
2 - Trang 163 SGK
Sưu tầm và chép lại một số câu thơ, ca dao có nói đến cốm.
Gợi ý:
1.
Nếu em lòng dạ đổi thay
Cốm này bị mốc, hồng này long tai.
2.
Hỡi cô thắt lưng bao xanh
Có về làm cốm với anh thì về
3.
Cốm Vòng, gạo tám Mễ Trì
Tương Bần, húng Láng có gì ngon hơn?
4.
Gió thổi mùa thu hương cốm mới
Tôi nhớ những ngày thu đã xa
Sáng chớm lạnh trong lòng Hà Nội
Những phố dài xao xác hơi may
TỔNG KẾT:
"Cốm là thức quà riêng biệt của đất nước, là thức dâng của những cánh đồng lúa bát ngát xanh, mang trong hương vị tất cả cái mộc mạc, giản dị và thanh khiết của đồng quê nội cỏ". Bằng ngòi bút tinh tế, nhạy cảm và tấm lòng trân trọng, tác giả đã phát hiện được nét đẹp văn hoá dân tộc trong thử sản vật giản dị mà đặc sắc ấy.
Xem thêm văn mẫu: Cảm nhận về tác phẩm Một thứ quà của lúa non: Cốm
Trên đây là hướng dẫn soạn văn 7 bài Một thứ quà của lúa non: Cốm chi tiết do chúng tôi tổng hợp và biên soạn, mong rằng sẽ giúp các em nắm chắc nội dung bài học và thông điệp mà tác giả muốn truyền đạt.
Nếu không có quá nhiều thời gian để hoàn thiện một bài soạn chi tiết, các em có thể tham khảo phần soạn văn ngắn nhất dưới đây:
Soạn bài Một thứ quà của lúa non: Cốm ngắn nhất
Đọc - hiểu
Câu 1
Bài tùy bút nói về cốm làng Vòng của Hà Nội. Tác giả đã sử dụng nhiều phương thức nhưng chủ yếu là biểu cảm.
Câu 2: Từ đầu… sự trong sạch của Trời":
- Tác giả mở đầu bằng những hình ảnh, chi tiết:
+ Hương thơm lá sen trong làn gió nhẹ mùa hè.
+ Hương thơm bông lúa trên cánh đồng xanh.
- Tác giả tạo nên tính biểu cảm của đoạn văn qua cảm giác về hương thơm lá sen, mùi lúa non, cảm nhận tinh tế về “giọt sữa” đông lại trong cái vỏ xanh xanh.
Câu 3
Tác giả nhận xét tục dùng hồng và cốm làm đồ sêu tết là rất phù hợp. Màu sắc, hương vị hòa hợp, nâng đỡ lẫn nhau : xanh tươi + đỏ thắm, thanh đạm + ngọt sắc.
Câu 4
“Cốm là thức quà riêng biệt của đất nước… nội cỏ An Nam”. Nhận xét của tác giả thật tinh tế, chính xác. Cốm được làm từ lúa non, một đặc trưng của đồng nội, mang trong mình hương vị mộc mạc, thanh khiết. Nó đã trở thành một món quà, thành lễ phẩm rất độc đáo. Hơn thế, nó còn gắn với phong tục văn hóa của dân tộc.
Câu 5
Đoạn cuối bàn về sự thưởng thức cốm. Tác giả vô cùng tinh tế và trân trọng cốm. Ăn cốm là thưởng thức, vừa ăn thong thả, vừa ngẫm nghĩ thì mới cảm hết hương thơm, vị ngọt, sự tươi mát của lúa non, cái dịu dàng, thanh đạm của thảo mộc. Mua cốm là nâng đỡ, vuốt ve, kính trọng lộc trời, công sức con người.
Câu 6*
Ngòi bút Thạch Lam thiên về cảm giác tinh tế, nhẹ nhàng mà sâu sắc. Khi miêu tả dòng sữa đông cứng hình thành hạt lúa non, làm nên hạt cốm; khi nhận định về sự hài hòa hồng và cốm; đặc biệt khi thưởng thức cốm.
Luyện tập
Câu 2
Một số câu thơ, ca dao nói đến cốm:
1.
Gắng công kén hộ cốm Vòng
Kén hồng Bạch Hạc cho lòng thêm vui
(Ca dao)
2.
Một gánh cốm đi lủi thủi
Một tối mừng tủi theo sau
Deo dẻo chân về hàng quạt
Hàng Cót, Hàng Nón, Hàng Bồ
(Cốm – Đỗ Nam Cao)
Xem thêm:
- Bài trước: Soạn bài Làm thơ lục bát
- Bài sau: Soạn bài Chuẩn mực sử dụng từ
// Trên đây là nội dung chi tiết bài soạn văn Một thứ quà của lúa non: Cốm của Thạch Lam do Học Tốt biên soạn gửi tới các em. Mong rằng nội dung của bài hướng dẫn soạn văn 7 bài Một thứ quà của lúa non: Cốm này sẽ giúp các em ôn tập và nắm vững các kiến thức quan trọng của tác phẩm. Chúc các em luôn đạt được những kết quả cao trong học tập.
[ĐỪNG SAO CHÉP] - Bài viết này chúng tôi chia sẻ với mong muốn giúp các bạn tham khảo, góp phần giúp cho bạn có thể để tự soạn bài Một thứ quà của lúa non: Cốm một cách tốt nhất. "Trong cách học, phải lấy tự học làm cố" - Chỉ khi bạn TỰ LÀM mới giúp bạn HIỂU HƠN VỀ BÀI HỌC và LUÔN ĐẠT ĐƯỢC KẾT QUẢ CAO.