Đọc Tài Liệu hướng dẫn trả lời các câu hỏi soạn sử 7 Chân trời sáng tạo Bài 17: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên, giúp các em chuẩn bị bài học trước khi đến lớp một cách đầy đủ nhất.
Soạn lịch sử lớp 7 bài 17 Chân trời sáng tạo
Tài liệu giải bài tập lịch sử 7 bài 17 Chân trời sáng tạo chi tiết:
Mở đầu bài học
Thế kỉ XIII, nhà vước phong kiến Mông Cổ được thành lập, tiến hành xâm lược nhiều nước ở khắp lục địa Á-Âu. Sự hung hãn đến mức người châu Âu thốt lên: “Vó ngựa quân Mông Cổ đi đến đâu, ở đó cỏ không mọc được". Nước Đại Việt cũng không nằm ngoài con đường chinh phạt của họ.
1. Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ năm 1258
Câu hỏi trang 71 SGK Lịch sử và Địa lí 7 CTST
Dựa vào sơ đồ 17.1 và lược đồ 17.2, hãy trình bày diễn biến chính của cuộc kháng chiến chống quân Mông Cổ năm 1258.
17.2 Lược đồ kháng chiến chống quân xâm lược Mông cổ năm 1258
Trả lời:
Diễn biến chính của cuộc kháng chiến chống quân Mông Cổ năm 1258:
- Năm 1257, Mông Cổ cho quân áp sát biên giới Đại Việt rồi 3 lần cử sứ giả đến Thăng Long dụ hàng, vua cho bắt giam sứ giả, ra lệnh cả nước ra sức tập luyện, chuẩn bị vũ khí sẵn sàng đánh giặc.
- Tháng 1 - 1258, ba vạn quân Mông Cổ do Ngột Lương Hợp Thai chỉ huy, tiến vào xâm lược Đại Việt.
- Ngày 17/1/1258, quân giặc tiến đến vùng Bình Lệ Nguyên (Vĩnh Phúc) thì bị phòng tuyến của ta do vua Trần Thái Tông trực tiếp chỉ huy chặn lại
- Nhà Trần rút khỏi Thăng Long, thực hiện "vườn không nhà trống". Quân Mông Cổ chỉ chiếm được thành Thăng Long trống rỗng, lâm vào khó khăn, thiếu lương thực lại bị quân dân ta chống trả, chưa đầy 1 tháng, lực lượng chúng hao mòn dần.
- Ngày 29 - 1 - 1258, Nhà Trần mở cuộc phản công lớn ở Đông Bộ Đầu, quân Mông Cổ thua trận phải rút chạy về nước. Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ lần thứ nhất kết thúc thắng lợi.
2. Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên năm 1285
Câu hỏi trang 72 SGK Lịch sử và Địa lí 7 CTST
- Khai thác thông tin trong bài và lược đồ 17.5, em hãy vẽ sơ đồ tư duy diễn biến chính của cuộc kháng chiến chống quân Nguyên năm 1285.
- Khai thác tư liệu 17.3 và 17.4, em hãy rút ra đặc điểm chung về tinh thần chống giặc ngoại xâm của vua quan và nhân dân thời Trần.
Trả lời:
* Sơ đồ tư duy diễn biến chính của cuộc kháng chiến chống quân Nguyên năm 1285:
* So sánh đặc điểm chung về tinh thần chống giặc ngoại xâm của vua quan và nhân dân thời Trần.
- Tinh thần chống giặc kiên cường, bất khuất, không chịu đầu hàng, lùi bước trước kẻ thù
- Cả nước đồng lòng, chung sức chống giặc.
- Tất cả các lớp lớp nhân dân, già trẻ gái trai đều tham gia vào công cuộc chống giặc.
3. Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên năm 1287 - 1288
Câu hỏi trang 73 SGK Lịch sử và Địa lí 7 CTST
- Dựa vào sơ đồ 17.7 và lược đồ 17.8, em hãy trình bày những diễn biến chính của cuộc kháng chiến chống quân Nguyên năm 1287 - 1288.
- Vì sao khi bước vào kháng chiến, trước thế giặc rất mạnh, Hưng Đạo Vương lại khẳng định với vua Trần: "Năm nay đánh giặc nhàn"?
Trả lời:
* Những diễn biến chính của cuộc kháng chiến chống quân Nguyên năm 1287 - 1288:
- Tháng 12 - 1287, 50 vạn quân Nguyên do Thoát Hoan chỉ huy theo đường bộ tiến vào Đại Việt, 600 thuyền chiến do Ô Mã Nhi chỉ huy tiến vào biến đông Bắc, theo sau là thuyền lương.
- Trần Khánh Dư chỉ huy quân Trần đánh tan đoàn thuyền lương tại Vân Đồn.
- Quân Nguyên chiếm được Thăng Long lại rơi vào tình trạng vườn không nhà trống. Thoát Hoan quyết định rút lui về nước.
- Tháng 4 - 1288: Trần Hưng Đạo bố trí trận địa trên sông Bạch Đằng, quân thủy bị tiêu diệt, Ô Mã Nhi bị bắt sống. Cuộc kháng chiến giành thắng lợi.
* Khi bước vào kháng chiến, trước thế giặc rất mạnh, Hưng Đạo Vương lại khẳng định với vua Trần: "Năm nay đánh giặc nhàn" là vì:
- Trong lần này, nhà Trần chủ động mai phục và tiêu diệt đoàn thuyền chở quân lương của giặc, đẩy chúng lâm vào tình thế khó khăn, thiếu thốn.
- Chủ động xây dựng trận địa mai phục trên sông Bạch Đằng, tiêu diệt gọn lực lượng quân giặc, kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến.
4. Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên
Câu hỏi trang 75 SGK Lịch sử và Địa lí 7 CTST
- Phân tích nguyên nhân thắng lợi của ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (thế kỉ XIII). Tham khảo thêm tư liệu 17.9 cho câu trả lời của em.
- Nêu ý nghĩa lịch sử của ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên.
- Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn có vai trò như thế nào đối với triều đại nhà Trần và lịch sử dân tộc thế kỉ XIII?
Trả lời:
* Nguyên nhân thắng lợi của ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (thế kỉ XIII):
- Kết quả của lòng yêu nước, sự đoàn kết toàn dân, trên dưới một lòng cùng tham gia đánh giặc
- Nhà Trần đề ra kế sách đánh giặc đúng đắn, sáng tạo, biết phát huy truyền thống đánh giặc của cha ông ta “lấy ít địch nhiều, lấy yếu chống mạnh”, “tránh chỗ mạnh, đánh chỗ yếu”…
- Tài năng thao lược của các vua Trần cùng các danh tướng như Trần Quang Khải, Trần Khánh Dư, đặc biệt là Trần Hưng Đạo đã góp phần làm nên thắng lợi này.
* Ý nghĩa lịch sử của ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên:
- Đập tan ý chí xâm lược của quân Mông - Nguyên
- Bảo vệ vững chắc nền độc lập dân tộc
- Mở ra nền thái bình hơn một thế kỉ cho Đại Việt
- Chặn đứng làn sóng xâm lược của quân Mông-Nguyên đối với Nhật Bản và các nước Đông Nam Á
- Khẳng định tinh thần quật cường của dân tộc
- Để lại nhiều bài học kinh nghiệm.
Luyện tập - vận dụng
Câu hỏi 1 trang 76 SGK Lịch sử và Địa lí 7 CTST: Từ thông tin trong bài, em hãy điền các trận đánh tiêu biểu vào các ô trống tương ứng với từng cuộc kháng chiến.
Trả lời:
Câu hỏi 2 trang 76 SGK Lịch sử và Địa lí 7 CTST: Từ kiến thức đã học, em hãy đánh giá vai trò của Trần Thủ Độ và Trần Hưng Đạo trong các cuộc kháng chiến chống xâm lược Mông - Nguyên.
Trả lời:
Vai trò của Trần Thủ Độ và Trần Hưng Đạo trong các cuộc kháng chiến chống xâm lược Mông - Nguyên:
* Vai trò của Trần Thủ Độ:
- Trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ năm 1258, Thái sư Trần Thủ Độ giữ vai trò là Tổng chỉ huy của cuộc chiến đấu
- Trong những giờ phút nguy cấp nhất của cuộc chiến đấu Khi vua Trần Thái Tông hỏi về kế đánh giặc Trần Thủ Độ đã trả lời: “Đầu thần chưa rơi xuống đất, bệ hạ đừng lo gì khác”.
- Đưa ra những mưu lược đúng đắn và lãnh đạo cuộc kháng chiến giành thắng lợi.
* Vai trò của Trần Hưng Đạo
- Là vị chỉ huy quân đội, lãnh đạo tối cao cùng với các vua Trần.
- Đưa ra những chủ trương kế sách đúng đắn, là điều kiện tiên quyết dẫn đến thắng lợi của các cuộc kháng chiến.
- Là người huấn luyện quân đội, khích lệ tinh thần các chiến sĩ thông qua việc soạn thảo “Hịch tướng sĩ”.
- Góp phần to lớn trong việc xây dựng khối đoàn kết toàn dân làm nền tảng cho cuộc kháng chiến.
Câu hỏi 3 trang 76 SGK Lịch sử và Địa lí 7 CTST: Theo em, nhân tố quyết định tạo nên chiến thắng trong các cuộc kháng chiến chống Mông - Nguyên là gì? Nhân tố đó được kế thừa và phát huy như thế nào trong thời bình?
Trả lời:
Theo em, nhân tố quyết định tạo nên chiến thắng trong các cuộc kháng chiến chống Mông - Nguyên là lòng yêu nước, sự đoàn kết toàn dân, trên dưới một lòng cùng tham gia đánh giặc, cùng với sự chỉ huy tài ba của người lãnh đạo, đứng đầu là các vua Trần và Hưng Đạo vương Trần Quốc Tuấn.
Nhân tố đó được kế thừa và phát huy trong thời bình:
- Nhân dân đoàn kết, trên dưới một lòng cùng nhau phát triển kinh tế, xây dựng đất nước.
- Đảng và Nhà nước đưa ra những chính sách phù hợp để phát triển đất nước, nhân dân ấm no, hạnh phúc.
- Các phong trào thi đua yêu nước thiết thực, rộng khắp ở mọi cấp, mọi ngành, khắp các địa phương trong cả nước
- Xuất hiện nhiều tấm gương tiêu biểu của các tầng lớp nhân dân, đoàn viên, thanh niên, các sinh viên thủ khoa, các doanh nhân giỏi, các chiến sĩ thi đua... trong thời kỳ đổi mới và hội nhập.
- Nhân dân tin tưởng và đồng lòng với sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng Cộng Sản Việt Nam.
- Nhân dân chung sức đồng lòng cùng Đảng quyết tâm khắc phục các hậu quả do thiên tai gây ra, chống lại đại dịch covid 19,…
-/-
Trên đây là toàn bộ nội dung soạn sử 7 bài 17 Chân trời sáng tạo: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên do Đọc Tài Liệu biên soạn, tổng hợp. Các em có thể dùng làm tài liệu tham khảo trong quá trình chuẩn bị b0ài trước khi đến lớp.