Soạn bài viết bài văn phân tích đặc điểm nhân vật - Cánh Diều
Định hướng
a. Phân tích đặc điểm nhân vật là giới thiệu, miêu tả và nêu lên nhận xét về những nét tiêu biểu của một nhân vật như: lai lịch, xuất thân, hình dáng bên ngoài, những suy nghĩ, lời nói, hành động, việc làm,… của nhân vật.
b. Để viết bài văn phân tích đặc điểm nhân vật, các em cần chú ý:
- Lựa chọn nhân vật sẽ phân tích trong tác phẩm văn học
- Đọc kĩ tác phẩm viết về nhân vật đó
- Ghi chép các chi tiết về nhân vật (lai lịch, xuất thân, hình dáng bên ngoài, nhưng suy nghĩ , lời nói, hành động, việc làm,…)
- Nhận xét, đánh giá về nhân vật.
Thực hành viết bài văn phân tích đặc điểm nhân vật
Bài tập: Viết bài văn phân tích nhân vật Võ Tòng trong đoạn trích “Người đàn ông cô độc giữa rừng” (trích tiểu thuyết “Đất rừng phương Nam”) của nhà văn Đoàn Giỏi.
1. Chuẩn bị
- Đọc kĩ lại đoạn trích Người đàn ông cô độc giữa rừng và xem lại nội dung đọc hiểu văn bản này (Bài 1)
- Xem mục Định hướng nêu trên để nắm vững các yêu cầu về viết bài văn phân tích đặc điểm nhân vật
- Ghi chép về nhân vật Võ Tòng theo yêu cầu của bài văn phân tích đặc điểm nhân vật.
+ Hoàn cảnh: Không có đất, quanh năm ở đợ làm thuê cho địa chủ, bị chúng cướp công, cướp người yêu, cướp vợ, đánh trả và đi tù
+ Ngoại hình: Chú cởi trần, mặc chiếc quần kaki còn mới nhưng coi bộ đã lâu chưa giặt. Bên hông đeo lưỡi lê. Thắt cái xanh-tuya-rông.
+ Tính cách: gan dạ, dũng cảm, mạnh mẽ. Có tinh thần yêu nước, căm thù giặc sâu sắc.
2. Tìm ý và lập dàn ý
- Tìm ý cho bài viết bằng cách đặt và trả lời các câu hỏi sau:
Trả lời câu hỏi trang 95 SGK Ngữ Văn 7 tập 1 Cánh Diều
| Đặc điểm nhân vật Võ Tòng được khắc họa từ những phương diện nào | + Nguồn gốc: "Chú tên là gì, quê ở đâu cũng không rõ. Võ Tòng là tên mọi người gọi chú từ một sự tích trong truyện Tàu" + Hình dáng bên ngoài:
+ Lời nói, hành động:
+ Nhận xét của các nhân vật khác: Võ Tòng không trả thù kẻ phá hoại gia đình mình, chỉ ngửa mặt cười lớn rồi vào rừng làm nghề săn bẫy thú |
| Nhận xét của em về nhân vật Võ Tòng qua các phương diện nêu ở trên? | Võ tòng là người gan dạ, dũng cảm, mạnh mẽ. Có tinh thần yêu nước, căm thù giặc sâu sắc. |
| Nhân vật Võ Tòng để lại trong em những ấn tượng, tình cảm và suy nghĩ gì về con người Nam Bộ? | Con người ở Nam Bộ mạnh mẽ, gan dạ, phóng khoáng sống hòa mình với thiên nhiên, sông nước. |
- Lập dàn ý cho bài viết bằng cách lựa chọn, sắp xếp các ý theo bố cục ba phần:
Mở bài:
+ Giới thiệu khái quát về nhân vật Võ Tòng (đó là nhân vật trong tác phẩm nào, của ai? Nhân vật ấy là người thế nào?...)
- Võ Tòng là nhân vật chính trong tác phẩm "Đất rừng phương Nam" của nhà văn Đoàn Giỏi. Võ Tòng là người gan dạ, dũng cảm, mạnh mẽ; có tinh thần yêu nước, căm thù giặc sâu sắc. Đây là nhân vật đại diện cho con người ở Nam bộ.
Thân bài:
+ Phân tích và làm sáng tỏ đặc điểm nhân vật Võ Tòng qua các phương diện:
- Lai lịch: Chú tên là gì, quê ở đâu cũng không rõ. Võ Tòng là tên mọi người gọi chú từ một sự tích trong truyện Tàu.
- Ngoại hình: Hai hố mắt sâu hoắm và từ trong đáy hố sâu thẳm đó, một cặp tròng mắt trắng dã, long qua, long lại, sắc như dao;…
- Lời truyền tụng: Ra tù, Võ Tòng không trả thù kẻ phá hoại gia đình mình, chỉ ngửa mặt cười lớn rồi vào rừng làm nghề săn bẫy thú;…
- Hành động và việc làm:
+ Nhận xét về nhân vật Võ Tòng: Trình bày những suy nghĩ, cảm xúc của em về các đặc điểm đã phân tích về chú Võ Tòng.
Kết bài
+ Nêu đánh giá khái quát về nhân vật Võ Tòng (Đó là một con người như thế nào?)
+ Liên hệ với những con người Nam Bộ bình thường, giản dị mà anh dũng, bất khuất trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ; từ đó rút ra bài học cho mình và thế hệ trẻ hôm nay
3. Viết
Bài tham khảo viết bài văn phân tích đặc điểm nhân vật
Võ Tòng là nhân vật chính trong tác phẩm "Đất rừng phương Nam" của nhà văn Đoàn Giỏi. Võ Tòng là người gan dạ, dũng cảm, mạnh mẽ; có tinh thần yêu nước, căm thù giặc sâu sắc. Đây là nhân vật đại diện cho con người ở Nam bộ.
Theo lời kể của nhân vật "tôi", chú Võ Tòng không có lai lịch rõ ràng. Chẳng ai biết tên thật của chú là gì, quê quán gốc gác ở đâu. Võ Tòng chỉ là cái tên mà mọi người gọi chú theo một sự tích trong truyện Tàu thường nghe. Ngoại hình của chú khá kỳ dị, khác người. Hai hố mắt sâu hoắm với tròng mắt trắng dã long qua long lại, sắc lẹm như dao. Mái tóc hung hung giống bờm ngựa dài tới gáy. Gò má bên phải của chú có tới năm cái sẹo dài như đầu móng cọp cào. Hình dáng bên ngoài của chú khiến cho những người mới gặp lần đầu cảm thấy sợ hãi, nhưng khi đã quen sẽ cảm thấy gần gũi, thân thiết bởi tính cách phóng khoáng của chú.
Cuộc đời của chú Võ Tòng thật bất hạnh, khi chú phải chịu nỗi oan ức thê thảm đã đẩy chú vào ngục tù. Chú bị bọn địa chủ bóc lột và cướp công, cướp cả vợ. Quá uất ức, chú gây án và tự đến nhà việc để nộp mình. Đến khi ra tù, con chết, mất luôn cả vợ vào tay địa chủ. Người ta những tưởng chú sẽ lại thực hiện một cuộc trả thù đẫm máu, nhưng người đàn ông chỉ cười lớn rồi lầm lũi vào rừng làm nghề săn bẫy thú, sống ẩn dật ít lui tới với mọi người.
Ở trong rừng nhiều năm, Võ Tòng trơ trọi một mình nhưng cũng không nghĩ ngợi hay để mắt tới người đàn bà nào nữa. Ngày qua ngày, chú càng trở nên kỳ hình dị tướng. Người dân xung quanh dần dần quen với sự hiền lành chất phác của chú. Ai cũng quý mến và thương cho người đàn ông cô độc ấy.
Dù đã trải qua rất nhiều những bất hạnh, áp bức trong đời nhưng chú Võ Tòng vẫn luôn giữ được tinh thần hào sảng và nét chất phác hiền lành của một người nông dân. Đối lập với vẻ bề ngoài xù xì gân guốc là một người đàn ông giản dị, sẵn sàng giúp đỡ mọi người mà không mong cầu đền ơn trả nghĩa.
Nhân vật Võ Tòng chính là đại diện tiêu biểu cho người dân Nam Bộ. Những con người cần cù chất phác, phóng khoáng, mạnh mẽ, gan dạ, có tinh thần yêu nước nồng nàn, da diết.
4. Kiểm tra và chỉnh sửa
- Kiểm tra lại đoạn văn và bài văn đã viết, phát hiện các lỗi về nội dung (thiếu ý, trùng lặp ý,…) và hình thức (chính tả, ngữ pháp, liên kết câu,…)
- Xác định những chỗ mắc lỗi và nêu cách sửa chữa.
Xem thêm trọn bộ Soạn văn 7 Cánh Diều do Đọc tài liệu tổng hợp và biên soạn.