Để tổng hợp, ghi nhớ, vận dụng và liên hệ kiến thức đã học về thần thoại và sử thi, các em tiến hành làm bài Tự đánh giá bài 1 trang 40, 41, 42 SGK Ngữ văn 10 tập 1 Cánh diều. Đọc văn bản Nữ Oa (thần thoại Trung Quốc) và cùng Đọc tài liệu trả lời câu hỏi trong phần soạn bài Tự đánh giá dưới đây
Tóm tắt văn bản Nữ Oa
Nữ Oa tạo ra loài người
Khi trời đất mới sinh, vạn vật đã có mà chưa có con người. Nữ Oa cảm thấy thế giới buồn chán, cô độc nên đã bùn đất trộn nhuyễn với nước, mô phỏng theo hình dáng của mình nặn thành "người". "Người" do Nữ Oa tạo ra, không giống với các loài muông thú, có hình dáng của vị nữ thần, có tiếng nói, biết nhảy múa, vui đùa. Nữ Oa cứ nặn mãi, nặn liên tục không ngừng nhưng mặt đất vẫn còn trống trải. Bà bèn dùng một sợi dây thừng nhúng vào nước bùn, vung lên khắp nơi rơi xuống đất liền biến thành con người. Thế là mặt đất trở nên đông đúc bao nhiêu là người.
Nữ Oa luyện đá vá trời
Khi nhân gian sống trong cõi bình yên vô sự thì bỗng một hôm trên trời xảy ra sự cố: thần lửa Chúc Dung và thần nước Cộng CÔng đánh nhau. Cộng Công bởi vì thua to, cảm thấy bản thân không còn mặt mũi để sống nữa nên đã dùng đầu mình đập vào dãy núi Bất Chu, cây cột chống trời ở phía Tây Bắc, để tự tử. Nhưng lạ thay , Cung Công không chết , nhưng cây cột chống trời bị gẫy sập xuống, dãy núi Bất Chu cũng vì để mà đổ sập. DLoài người rơi vào cảnh lầm than, hốt hoảng kéo nhau chạy trốn. Nhưng trời sập thì còn nơi đâu để mà trốn! Nữ Oa vì thương con dân mình ngoi ngóp trong cảnh đất nghiêng trời ngã, tương lai mù mịt tăm tối. Nên đã dùng những viên đá ngũ sắc vá hết các lỗ hỏng trên vòm trời. Bà còn chặt bốn chân của con rùa đen to lớn chống ở bốn góc trời. Quang cảnh yên bình vốn dĩ đã trở về với con người trên mặt đất.
Soạn bài Tự đánh giá: Nữ Oa
Câu 1 trang 41 SGK Ngữ Văn 10 tập 1 Cánh Diều
Phương án nào sau đây nêu đúng và đủ các sự kiện chính trong đoạn trích Nữ Oa?
A. Nữ Oa tạo ra loài người, Nữ Oa luyện đá vá trời
B. Nữ Oa bênh vực con người, Nữ Oa trừng phạt thần Lửa và thần Nước
C. Nữ Oa yêu thương con người, Nữ Oa tạo ra loài người
D. Nữ Oa luyện đá vá trời, Nữ Oa giúp đỡ loài người
→ Đáp án: A. Nữ Oa tạo ra loài người, Nữ Oa luyện đá vá trời
Câu 2 trang 41 SGK Ngữ Văn 10 tập 1 Cánh Diều
Theo đoạn trích, nhân vật Nữ Oa xuất hiện trong bối cảnh (thời gian, không gian) như thế nào?
A. Trời đất mới được hình thành, đã có loài người nhưng chưa có cỏ cây, muông thú
B. Trời đất mới được hình thành, đã có cỏ cây, muông thú và chưa có loài người
C. Trời đất mới sinh, chỉ có Nữ Oa cùng một số vị thần như thần Lửa, thần Nước
D. Trời đất mới sinh thành, có cỏ cây, muông thú và các vị thần Lửa, thần Nước
→ Đáp án: B. Trời đất mới được hình thành, đã có cỏ cây, muông thú và chưa có loài người
Giải thích: "Khi trời đất mới sinh, đã có cỏ cây, muông thú mà chưa có loài người"
Câu 3 trang 42 SGK Ngữ Văn 10 tập 1 Cánh Diều
Đoạn trích Nữ Oa thể hiện nội dung nào dưới đây?
A. Khát vọng giải thích tự nhiên, biết ơn người có công với cộng đồng
B. Khát vọng giải thích lịch sử, tôn vinh người anh hùng
C. Khát vọng giải thích vũ trụ, thương xót con người bé nhỏ
D. Khát vọng chinh phục vũ trụ, biết ơn thần linh và con người
→ Đáp án: A. Khát vọng giải thích tự nhiên, biết ơn người có công với cộng đồng
Câu 4 trang 42 SGK Ngữ Văn 10 tập 1 Cánh Diều
Nhân vật Nữ Oa hội tụ những vẻ đẹp gì?
A. Vẻ đẹp sức mạnh và cảm xúc
B. Vẻ đẹp thể chất và ước mơ
C. Vẻ đẹp trí tuệ và tình cảm
D. Vẻ đẹp sức mạnh và trí tuệ
→ Đáp án: D. Vẻ đẹp sức mạnh và trí tuệ
Câu 5 trang 42 SGK Ngữ Văn 10 tập 1 Cánh Diều
Dòng nào dưới đây không đúng với truyện Nữ Oa?
A. Mang yếu tố hoang đường, kì ảo
B. Kết thúc truyện có hậu
C. Nhân vật có khả năng phi thường
D. Truyện được kể theo lời nhân vật
→ Đáp án: D. Truyện được kể theo lời nhân vật
Câu 6 trang 42 SGK Ngữ Văn 10 tập 1 Cánh Diều
Đặc điểm của nhân vật thần thoại được thể hiện qua hình tượng Nữ Oa thế nào?
Trả lời:
Đặc điểm của nhân vật thần thoại được thể hiện qua hình tượng Nữ Oa:
- Nữ Oa mang vẻ đẹp trí tuệ và sức mạnh phi thường:
- Tạo ra loài người bằng bùn đất
- Bà hết lòng yêu thương con dân của mình, không chịu được khi thấy người dân sống trong lầm than nên đã tìm cách vá trời, cứu con dân khỏi tai họa.
- Diệt trừ rùa đen khổng lồ, dùng bốn chân của nó để chống trời.
Câu 7 trang 42 SGK Ngữ Văn 10 tập 1 Cánh Diều
Truyện Nữ Oa mang đậm yếu tố hoang đường, kì ảo nhưng cũng gửi gắm một thông điệp có ý nghĩa với con người hôm nay. Theo em, thông điệp đó là gì?
Trả lời
Thông điệp ý nghĩa qua truyện: Thần linh đã có công tạo ra vũ trụ, con người, giúp con người vượt qua mọi thiên tai bằng tất cả tình yêu thương và tâm trí của mình. Chính vì vậy mọi người hãy biết ơn, bảo vệ, giữ gìn nó để xứng đáng với công lao của các vị thần linh.
Câu 8 trang 42 SGK Ngữ Văn 10 tập 1 Cánh Diều
Về phương diện thể loại, đoạn trích Nữ Oa giống đoạn trích nào đã học trong Bài 1? Hãy chỉ ra những điểm giống nhau đó.
Trả lời
- Về phương diện thể loại, đoạn trích Nữ Oa giống đoạn trích Hê-ra-clét đi tìm táo vàng.
- Giống nhau:
+ Đều có những nhân vật, chi tiết hoang đường nhằm làm cho câu chuyện thêm li kì, hấp dẫn; góp phần tô đậm thêm chiến công, công lao của nhân vật.
+ Họ đều là nhân vật có trí tuệ thông minh, năng lực phi thường, người có ý chí, nghị lực và có trái tim nhân hậu.
Câu 9 trang 42 SGK Ngữ Văn 10 tập 1 Cánh Diều
Hãy viết đoạn văn (khoảng 8 – 10 dòng) phân tích một chi tiết mà em thấy ấn tượng nhất trong truyện Nữ Oa.
Trả lời
Đoạn mẫu 1:
Nhìn những sinh linh do mình tạo ra đang hoảng loạn vì tai họa, vị nữ thần đầu người mình rắn vô cùng thương xót”. Có thể thấy Nữ Oa là một người có trái tim nhân hậu, trước tai họa do thần Lửa và thần Nước gây ra, bà không chọn cách trừng phạt những kẻ đã gây ra tai họa ấy, mà vội vã tìm đủ mọi cách để tu sửa lại bầu trời giúp dân vượt qua tai họa ấy. Trong khi việc luyện đá trời tốn rất nhiều công sức, công phu nhưng vì những sinh linh ấy bà đã dồn hết tất cả sức mạnh, trí tuệ, tình yêu để khắc phục những hậu quả của cuộc đấu tranh giữa hai vị thần, đem lại cuộc sống bình yên cho con người. Không những thế bà còn giúp con người diệt từ con rồng đen hung ác để tránh để lại hậu họa về sau, bà còn dạy dân cách để tránh được nạn lũ lụt. Những công lao của bà cho đến ngày nay vẫn còn được lưu truyền cho các thế hệ sau.
Đoạn mẫu 2:
Sau khi đã vá xong chỗ bầu trời bị sụp vỡ, để cuộc sống con người được yên ổn, bà còn giúp con người được yên ổn, bà còn giúp con người diệt một con rồng đen hung ác, đánh đuổi nhiều loài ác, mãnh thú. Bà còn dạy người dân cách dùng cỏ lác đốt cháy thành than, sau đó, đắp thành gò để tránh được nạn lũ lụt", Có thể thấy Nữ Oa là một người có trái tim nhân hậu, Trong khi việc luyện đá trời tốn rất nhiều công sức, công phu nhưng vì những sinh linh ấy bà đã dồn hết tất cả sức mạnh, trí tuệ, tình yêu để đem lại cuộc sống bình yên cho con người bằng cách bà giúp con người diệt từ con rồng đen hung ác để tránh để lại hậu họa về sau, bà còn dạy dân cách để tránh được nạn lũ lụt. Những công lao của bà cho đến ngày nay vẫn còn được lưu truyền cho các thế hệ sau.
-/-
Trên đây là nội dung hướng dẫn Soạn bài Tự đánh giá Nữ Oa trang 40 SGK Ngữ văn 10 tập 1 Cánh diều đầy đủ, chi tiết cho các em tham khảo, giúp các em soạn văn 10 Cánh diều tốt hơn mỗi ngày.