Hướng dẫn chi tiết soạn bài Nhớ con sông quê hương lớp 11 CTST, tham khảo cách trả lời các câu hỏi đọc hiểu nội dung bài thơ Nhớ con sông quê hương trang 90 - 92 sách giáo khoa Ngữ văn 11 tập 2 Chân trời sáng tạo.
Soạn bài Nhớ con sông quê hương lớp 11 CTST
Sau khi đọc
Trả lời các câu hỏi trang 92 SGK Ngữ văn 11 tập 2 Chân trời sáng tạo
Câu 1: Xác định chủ thể trữ tình và tình cảm, cảm xúc được tác giả thể hiện trong đoạn thơ trên.
Trả lời:
- Chủ thể trữ tình: Chủ thể xưng “tôi”, “chúng tôi” - người lưu giữ kí ức gắn bó với con sông quê hương từ thời thơ ấu cho đến lúc trưởng thành, sống xa quê.
- Tình cảm, cảm xúc được thể hiện trong bài thơ là tình yêu mến và niềm thương nhớ quê hương qua hình ảnh con sông của một người con xa quê. Tình cảm, cảm xúc ấy thể hiện qua việc các hình ảnh, từ ngữ miêu tả, gợi nhắc kỉ niệm trìu mến, thiết tha về con sông qua những câu thơ chứa chan cảm xúc:
Hỡi con sông đã tắm cả đời tôi!
hoặc
Tôi giơ tay ôm nước vào lòng!
Sông mở nước ôm tôi vào dạ.
Tác giả thể hiện sự yêu quý, sự tận tụy và kính trọng đối với con sông của quê hương mình. Đoạn thơ khắc họa cảnh quê hương với con sông xanh biếc, nước gương trong soi tóc những hàng tre, và tâm hồn của tác giả trong một buổi trưa hè. Tác giả cảm thấy mối tình mới mẻ giữa mình và con sông vốn dĩ đã tồn tại từ lâu và sẽ luôn giữ mãi. Tác giả không chỉ mô tả con sông mà còn miêu tả cả cuộc sống quanh sông với hình ảnh của những người dân sống bên bờ sông, kẻ chài lưới bên sông, kẻ cuốc cày mưa nắng ngoài đồng. Tác giả còn nhắc đến một phần quá khứ của mình khi cầm súng xa nhà đi kháng chiến, nhưng không quên trở về bên bờ sông với tình cảm lưu luyến.
Câu 2: Bạn có cảm nhận thế nào về hình ảnh con sông quê hương trong đoạn thơ?
Trả lời:
Cảm nhận về hình ảnh con sông quê hương trong đoạn thơ ở mỗi HS có thể rất riêng biệt, nhưng vẫn có thể có một vài nét chung như: trong sáng, thần thương, sống động, không thể phai mờ vào tâm trí trẻ thơ; có những dòng thơ miêu tả thật hay. Hình ảnh con sông quê hương ấy càng đẹp khi được miêu tả qua nỗi nhớ và tình yêu thiết tha của chủ thể trữ tình.
Dòng sông quê trong ký của nhà thơ có màu nước thật xanh biếc. Nước trong xanh đến nỗi những hàng tre có thể soi bóng và thấy mình dưới đáy. Dòng sông ấy quả thật rất nên thơ. Bức tranh sông quê ấy gợi nên cho người đọc một cảm giác thật thành bình yên ả. Hình ảnh con sông quê hương tượng trưng cho tình yêu đất nước chung thủy, son sắt của nhà thơ. Dù cho gành thác cheo leo, gian nan vất vả, nhưng tác giả sẽ mãi nhớ về con sông xưa, nơi chan chứa ước mơ và tình người đằm thắm. Nó cũng giống như nỗi lòng của những người con xa xứ luôn nhớ về những điều gần gũi, thân thuộc nhất của quê hương.
Từ đoạn thơ này, em cảm nhận được sự tương tác mạnh mẽ giữa con người và thiên nhiên, sự gắn bó mật thiết của người Việt với quê hương và con sông quê hương. Nó đã khơi gợi trong em nhiều cảm xúc và kỷ niệm về quê hương, đồng thời cũng thể hiện được giá trị văn hóa và sự đa dạng của Việt Nam.
Câu 3: Nêu tác dụng của yếu tố tự sự được sử dụng trong đoạn thơ.
Trả lời:
Tác dụng của yếu tố tự sự được sử dụng trong đoạn thơ:
- Gắn kết các mốc thời gian, sự việc với nhau theo một trình tự nương theo dòng chảy thời gian cuộc đời.
- Yếu tố tự sự gắn với việc bộc lộ tình cảm, cảm xúc, cho thấy tình yêu và nỗi nhớ con sông quê không nguôi, cứ lớn thêm, sầu thêm theo năm tháng, cuộc đời.
- Giúp thể hiện được tinh tế và đầy chân thực cuộc sống con người nơi đây, từ đó bày tỏ tấm lòng yêu thương dạt dào của nhà thơ. Từ ngữ như "bờ tre ríu rít tiếng chim kêu", "mặt nước chập chờn con cá nhảy" hay "chúng tôi lớn lên mỗi người mỗi ngả" đã giúp người đọc hình dung được cảnh vật và cảm nhận được sự sống động, quen thuộc của quê hương.
Câu 4: Theo bạn, kí ức tuổi thơ có vai trò như thế nào trong việc nuôi dưỡng tình yêu quê hương của mỗi người?
Trả lời:
Vai trò của kí ức tuổi thơ trong việc nuôi dưỡng tình yêu quê hương của mỗi người:
- Kí ức tuổi thơ đóng vai trò quan trọng đối với cuộc sống của mỗi con người, là những trải nghiệm đầu tiên, những ấn tượng đầu tiên về quê hương mà mỗi người được trải qua.
- Những kí ức này sẽ theo chúng ta suốt cuộc đời, nuôi dưỡng tâm hồn và định hình tính cách và lối sống của chúng ta.
- Nó giúp ta có những kết nối tinh thần đặc biệt với vùng đất, con người và văn hóa của quê hương mình.
- Nó gắn liền với những hình ảnh đẹp, những cảm xúc ngọt ngào và ấm áp, và làm cho tình yêu quê hương trong ta trở nên mãnh liệt hơn.
- Nó giúp ta hiểu hơn về giá trị của quê hương và sự quan trọng của việc bảo vệ, phát triển quê hương.
- Hình thành nên tình yêu quê hương, bằng việc khi đi xa luôn nhớ về quê hương, hoặc cố gắng học tập thật tốt để xây dựng và đóng góp cho quê hương.
=> Việc nuôi dưỡng tình yêu quê hương của mỗi người cần phải dựa trên những kí ức đó và bảo tồn, phát triển quê hương là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng. Khi ta yêu quê hương của mình, ta sẽ tự hào về nó, quan tâm, hỗ trợ và đóng góp cho sự phát triển của nó.
Trên đây là chi tiết nội dung soạn bài Nhớ con sông quê hương lớp 11 Chân trời sáng tạo do Đọc Tài Liệu tổng hợp và biên soạn. Hi vọng thông qua việc giải đáp các câu hỏi đọc hiểu cuối bài các em sẽ nắm được kiến thức cơ bản về bài thơ Nhớ con sông quê hương một cách hiệu quả và ghi nhớ lâu hơn.