Chuẩn bị
Yêu cầu:
- Đọc trước truyện ngắn Muối của rừng, tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Nguyễn Huy Thiệp.
Trả lời:
- Tác giả Nguyễn Huy Thiệp:
+ Sinh năm 1950
+ Quê quán: Huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội
+ Là nhà văn có đóng góp trong việc đổi mới nội dung và hình thức nghề thuật của văn xuôi Việt Nam đương đại
+ Viết nhiều thể loại: truyện ngắn, thơ, tiểu thuyết, tiểu luận văn chương, kịch... nhưng đặc sắc nhất là truyện ngắn
+ Tác phẩm nổi tiếng: Tướng về hưu, Tuổi 20 yêu dấu, Chảy đi sông ơi,..
- Muối của rừng là tác phẩm nằm trong một chuỗi các tác phẩm về đề tài đi săn của ông.
Đọc hiểu
Nội dung chính: Tác phẩm Muối của rừng kể về bối cảnh đi săn trong rừng của nhân vật Diểu, sau đó ông bắn được chú khỉ đực và các sự kiện diễn ra sau đó khiến cho nhân vật có nhiều cảm xúc và bài học về những điều tuyệt vời của cuộc sống sau này.
Trả lời câu hỏi giữa bài
Câu 1: Thời điểm ông Diểu chọn để đi săn đem lại cho em suy nghĩ gì?
Trả lời:
- Thời điểm: Ông Diểu chọn đi săn vào mùa xuân.
- Gợi cho em suy nghĩ: Thời điểm ông đi săn là khoảng thời gian thiên nhiên tràn đầy sức sống, sự sinh sôi nảy nở… Đây là thời gian thích nhất trong rừng.
Câu 2: Tại sao chi tiết kì ảo xuất hiện ở đoạn văn này?
Trả lời:
- Chi tiết kì ảo xuất hiện cùng không gian lạnh lẽo, sương mù dày đặc tạo ấn tượng cho người đọc.
Câu 3: Tại sao ông Diểu lại tránh nhìn vào đôi mắt con khỉ?
Trả lời:
- Khỉ đực "co rúm người lại và nghiêng đôi mắt ươn ướt nhìn ông" bởi nó tin tưởng, dựa dẫm vào ông. Sự tin cậy của loài vật đã ép ông vào thế phải làm người tốt, phải đóng vai thiện trong khi ông đã là kẻ ác và vẫn không hề có ý định từ bỏ mục tiêu tóm lấy con mồi.
Câu 4: Tại sao ông Diểu lại vội vã bỏ đi?
Trả lời:
- Ông Diểu vội vã bỏ đi bởi ông nhận ra thế giới loài vật cũng có sinh mệnh, số phận, tính cách, tâm hồn và đời sống tình cảm như con người.
* Trả lời câu hỏi cuối bài:
Câu 1: Truyện Muối của rừng có thể chia làm mấy phần? Hãy mô hình hóa câu chuyện bằng một sơ đồ thích hợp.
Trả lời:
- Văn bản bài Muối của rừng gồm 2 phần:
+ Phần 1: Từ đầu đến “ma đuổi như thế này”: Ông Diểu và quá trình thức tỉnh trước thiên nhiên
+ Phần 2: Còn lại: Hình ảnh đẹp về gia đình khỉ và lòng trắc ẩn của ông Diểu.
- Mô hình:
Câu 2: Truyện được kể từ điểm nhìn nào? Mối quan hệ giữa điểm nhìn của người kể chuyện và điểm nhìn nhân vật?
Trả lời:
- Truyện được kể từ điểm nhìn: người kể chuyện- tác giả
- Mối quan hệ: Có tính liên kết chặt chẽ vừa là người kể chuyện nhưng cũng có lúc hóa thân vào chính nhân vật ông Diểu để diễn tả hành động, nội tâm nhân vật.
Câu 3: Nguyên nhân nào khiến ông Diểu muốn đi săn? Hoạt động đi săn của ông Diểu được miêu tả như thế nào trong truyện?
Trả lời:
- Nguyên nhân:
+ Có khẩu súng hai nòng mới do con trai học ở nước ngoài gửi về.
+ Khoảng thời gian sau Tết Nguyên đán là thời gian thích nhất ở rừng.
- Hoạt động đi săn được miêu tả qua những chi tiết:
+ Chuẩn bị đi săn: “Ông Diểu nai nịt, mặc quần áo ấm, đội mũ lông và dận đôi giày cao cổ. Để cho cẩn thận ông còn mang theo cả nắm xôi nếp…”
+ Đối tượng: “Sau nhiều lần cân nhắc, ông Diểu quyết định đi săn khỉ”
+ “Phát đạn của ông Diểu bắn vào vai khỉ bố, khiến nó ngã nhào xuống đất…Ông Diểu tức giận cầm khẩu súng ném về phía trước…Nhặt đất đá ném theo lũ khỉ…”
+ …
Câu 4: Tìm và phân tích những nguyên nhân khiến ông Diểu đi đến quyết định phóng sinh cho con khỉ đực?
Trả lời:
- Nguyên nhân khiến ông Diểu đi đến quyết định phóng sinh con khỉ đực vì nhìn con khỉ đức có gia đình, có trách nhiệm với gia đình khỉ đực, vì ông nhận ra hành động đi săn sẽ giết chết con khỉ đực, phá hoại một gia đình .
- Khi nhìn thấy nỗi đau của khỉ đực, tình yêu của khỉ cái với khỉ đực đã khiến ông Diểu nhận ra rằng thiên nhiên và con người đều có số phận, tính cách, tâm hồn và đời sống tình cảm riêng. Hơn thế nữa, bản tính tự nhiên của loài vật là bản tính thiện, vô tư, hồn nhiên, trong sáng. Vì thế, tự nhiên cho con người nhận thức được giá trị của tình yêu thương.
= > Sự xuất hiện của cái đẹp, cái thiện đã cứu rỗi và nâng đỡ tâm hồn con người trong thế giới mà cái ác đang bủa vây.
Câu hỏi 5: Thống kê và phân tích ý nghĩa của những yếu tố kì ảo trong truyện “Muối của rừng”. Những chi tiết này thể hiện chủ đề nào trong tác phẩm?
Trả lời:
- Những yếu tố kì ảo:
+ “Từ dưới miệng vực, sương mù dâng lên cuồn cuộn trông vừa kinh dị, vừa đầy tử khí…”
+ Sự xuất hiện của hoa tử huyền.
+…
=> Ý nghĩa của những yếu tố kì ảo:
+ Tạo nên không gian vừa thực vừa ảo, sinh động và không kém phần hấp dẫn người đọc.
+ Làm nổi bật lên mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên.
Câu hỏi 6: Theo Ha-ra-ri (Harari), có một quan niệm cho rằng: “Các sinh vật không phải người không có giá trị tự thân nào cả, chúng chỉ tồn tại vì lợi ích của chúng ta mà thôi.” Đọc truyện ngắn Muối của rừng, em có tán thành với quan niệm đó không? Vì sao?
Trả lời:
- Em không tán thành với quan niệm này.
- Vì mỗi sinh vật đều có giá trị tự thân (giá trị với chính bản thân). Con người đang lợi dụng trí tuệ và sức mạnh văn minh để áp đặt và làm chủ thiên nhiên. Con người đang được hưởng lợi ích của các sinh vật nhưng không đồng nghĩa với việc chúng chỉ tồn tại vì lợi ích của chúng ta.