Tài liệu hướng dẫn soạn bài Luyện tập tóm tắt văn bản nghị luận giúp các em củng cố vững chắc hơn những kiến thức lí thuyết về cách tóm tắt văn bản nghị luận. Từ đó, các em có thể tự tin tóm tắt được một văn bản nghị luận bất kì một cách dễ dàng hơn.
Cùng tham khảo những hướng dẫn chi tiết trả lời câu hỏi sách giáo khoa dưới đây để không chỉ soạn bài tốt mà còn nắm vững các kiến thức quan trọng của bài học này.
Trước hết cùng ôn lại kiến thức về các bước tóm tắt một văn bản nghị luận đã được học trong nội dung bài học lí thuyết trước:
Ôn lại các bước tóm tắt văn bản nghị luận
- Bước 1: Đọc kĩ văn bản gốc; dựa vào nhan đề, phần mở đầu và kết thúc để lựa chọn những ý, chi tiết phù hợp với mục đích tóm tắt.
- Bước 2: Xác định các luận điểm, luận cứ làm sáng tỏ vấn đề thông qua việc đọc từng đoạn trong phần thân văn bản.
- Bước 3: Lập dàn ý trình bày lại một cách hệ thống những luận điểm của văn bản được tóm tắt.
- Bước 4: Dùng lời văn của mình để thuật lại nội dung cơ bản của văn bản được tóm tắt, giữ lại bố cục và những câu văn quan trọng của văn bản gốc.
Soạn bài Luyện tập tóm tắt văn bản nghị luận
Gợi ý trả lời các câu hỏi bài tập luyện tập trang 122 SGK Ngữ Văn 11 tập 2 về cách tóm tắt một văn bản nghị luận.
Câu 1 trang 122 SGK Ngữ văn 11 tập 2
Một bạn dự định tóm tắt văn bản Mấy nét về thơ mới trong cách nhìn lại hôm nay (SGK trang 122) với một số nội dung sau:
- Cái buồn của thơ mới không uỷ mị mà chứa nhiều yếu tố tích cực.
- Thơ mới là phong trào văn học phong phú, một phong trào sáng tạo dồi dào, có nhiều yếu tố tích cực.
- Phong trào Thơ mới có nhiều đóng góp về nghệ thuật thơ.
- Thơ mới xứng đáng được mệnh danh là "một thời đại trong thi ca" như Hoài Thanh đã nói.
Theo anh (chị) những nội dung trên đã bao quát đúng và đủ nội dung của văn bản gốc chưa ? Nên bỏ ý nào, bổ sung ý nào ?
Gợi ý:
Căn cứ vào văn bản gốc, có thể thấy dự định văn bản tóm tắt trên đây vẫn chưa đủ. Có thể bổ sung thêm ý sau đây:
- Thơ mới đã đổi mới sự biểu hiện cảm xúc, góp phần vào sự phát triển của tiếng Việt.
- Nhược điểm của thơ mới là không nói đến đấu tranh cách mạng mà là thiếu khí phách cách mạng.
Ngoài ra có một số ý chưa chính xác cần sửa lại như sau:
- Nội dung câu văn của dự định tóm tắt: "Cái buồn của Thơ mới không ủy mị mà chứa yếu tố tích cực". Không đúng với tinh thần của bản gốc: "Nhưng cái buồn của thơ mới đâu có phải đều là ủy mị", "đâu có phải đều là ủy mị" có nghĩa là: Không phải tất cả cái buồn trong thơ mới đều là ủy mị như vậy là vẫn có cái buồn ủy mị.
- Văn bản gốc chỉ đưa ra hai trường hợp cái buồn ủy mị (Con hổ nhớ rừng và Tràng giang) cũng không nên khái quát thành "Chứa nhiều yếu tố tích cực".
Câu 2 trang 123 SGK Ngữ văn 11 tập 2
Đọc lại bài Một thời đại trong thi ca của Hoài Thanh (Ngữ văn 11, tập hai) và thực hiện các yêu cầu sau:
- Xác định chủ đề và mục đích của văn bản
- Tìm bố cục của văn bản
- Tóm tắt ý từng phần và viết thành văn bản tóm tắt.
Gợi ý:
- Chủ đề của văn bản: Tinh thần cho thơ Mới.
Mục đích nghị luận của văn bản: Khắc họa tinh thần thơ Mới là sự cách tân về thơ, từ cái "ta" chuyển sang cái "tôi" đầy màu sắc cá nhân, là tình yêu tha thiết tiếng Việt.
- Bố cục và những ý chính của văn bản tóm tắt:
+ Phần mở bài: Câu đầu "Bây giờ hãy đi tìm cái điều ta cho là quan trọng hơn: tinh thần thơ mới".
+ Phần thân bài:
- Cái khó trong việc tìm ra tinh thần thơ mới và xác định cách tiếp cận đúng đắn cần phải có.
- Những biểu hiện của "cái tôi" cá nhân trong thơ mới, "cái tôi" buồn, bế tắc nhưng khao khát với cuộc sống, với đất nước, con người.
- Tình yêu, lòng say mê, nâng niu đối với tiếng Việt.
+ Phần kết bài: Nhấn mạnh tinh thần thơ mới.
- Dựa vào bố cục và những ý chính đã liệt kê trên đây, em hãy tự tóm tắt văn bản thành một đoạn văn ngắn (khoảng 5 đến 6 câu).
* Có thể tham khảo một số mẫu bài tóm tắt đoạn trích Một thời đại trong thi ca sau đây:
Mẫu 1:
Đặt ra nhiệm vụ đi tìm “Tinh thần thơ mới”. Xã hội Việt Nam xưa không có cá nhân, chỉ có đoàn thể, cái bản sắc của cá nhân chìm đắm trong gia đình, quốc gia. Cũng có những bậc kì tài dùng cái tôi cá nhân nhưng để nói chuyện người khác chứ không nói đến mình. Khi cái tôi xuất hiện với cái nghĩa tuyệt đối của nó trên thi đàn Việt Nam, nó vừa đáng thương, vừa tội nghiệp. Tâm hồn của họ thu nhỏ lại trong khuôn khổ chữ tôi. Bi kịch của cái tôi là đi đâu cũng không thoát khỏi sự bơ vơ, cô đơn. Bởi thế, họ gửi tất cả bi kịch vào tiếng Việt. Họ tìm về dĩ vãng để tin vào những bất diệt đảm bảo cho ngày mai.
Mẫu 2:
Nội dung chính của đoạn trích “Một thời đại trong thi ca” là xác định tinh thần thơ mới. Theo Hoài Thanh, việc tìm ra tinh thần thơ mới có nhiều khó khăn, và cách nguyên tắc để minh định tinh thần của thơ cũng và thơ mới là không căn cứ vào cục bộ và cái dở, mà phải căn cứ trên đại thể và cái hay để đánh giá. Tác giả cũng chỉ ra rằng, tinh thần của thơ mới là chữ “tôi” đối lập với chữ “ta” của thơ cũ, và cũng chỉ ra thái độ của xã hội khi ý thức cá nhân mới trỗi dậy: bị rẻ rúng, bị nhìn với con mắt khó chịu, thương hại. Sau khi chỉ ra sự vận động của cái “tôi” trong thơ mới và bi kịch của các nhà thơ mới, Hoài Thanh đã nói về cách giải quyết bi kịch thời đaị của các nhà thơ mới: họ gửi gắm, dồn tình yêu quê hương trong tình yêu tiếng việt, để có thể “nảy mầm hi vọng”, để “vin vào những gì bất diệt đủ bảo đảm cho ngày mai”.
Soạn văn lớp 11 chi tiết và ngắn gọn nhất / Đọc Tài Liệu
Trên đây là nội dung hướng dẫn chi tiết soạn bài Luyện tập tóm tắt văn bản nghị luận do Đọc Tài Liệu tổng hợp và biên soạn, hi vọng sẽ giúp các em hoàn thành bài soạn một cách tốt nhất trước khi đến lớp. Để hiểu sâu và nhớ lâu hơn, các em nên kết hợp tự soạn bài theo những kiến thức của bản thân. Chúc các em luôn đạt kết quả cao trong học tập.
[ĐỪNG SAO CHÉP] - Bài viết này chúng tôi chia sẻ với mong muốn giúp các bạn tham khảo, góp phần giúp cho bạn có thể để tự soạn bài Luyện tập tóm tắt văn bản nghị luận một cách tốt nhất. "Trong cách học, phải lấy tự học làm cố" - Chỉ khi bạn TỰ LÀM mới giúp bạn HIỂU HƠN VỀ BÀI HỌC và LUÔN ĐẠT ĐƯỢC KẾT QUẢ CAO.