Cùng Đọc tài liệu hướng dẫn Soạn bài Huyện đường sách Kết nối tri thức với cuộc sống (Bài 5: Tích trò sân khấu dân gian SGK ngữ văn 10 tập 1).
Trước khi đọc: Soạn bài Huyện đường
Câu hỏi: Bạn đã xem biểu diễn tuồng bao giờ chưa? Bạn nghĩ sao khi loại nghệ thuật sân khấu truyền thống này đang gặp khó khăn trên con đường đến với khán giả hiện đại?
Trả lời:
- Em đã từng xem biểu diễn tuồng.
- Tuồng là một loại hình nghệ thuật lâu đời, hiện nay, dưới sự tồn tại và phát triển của rất nhiều thể loại nghệ thuật khác nhau, có thể nói tuồng khó có thể phát triển trên con đường tiếp cận với khán giả hiện đại bởi tính cổ xưa và nội dung khá cũ. Để tiếp cận với khán giả hiện đại, em nghĩ tuồng cần có sự đổi mới nhiều hơn nữa.
Câu hỏi: Hãy tìm xem trên Internet toàn bộ hoặc từng trích đoạn của vở tuồng này
Trả lời:
- Các trích đoạn của vở tuồng này đều có trên Youtube, các em có thể tìm kiếm và xem thử trước tại nhà.
Đọc hiểu: Soạn bài Huyện đường
Câu hỏi: Cách bài trí nơi huyện đường những chỉ dẫn cho việc thiết kế sân khấu
Trả lời:
- Cách bài trí:
+ Trên tường chính giữa là bức hoành phi đề hai chữ “huyện đường”, hai bên hai câu đối, bên cạnh câu đối là cửa vào nhà trong.
+ Một chiếc bàn to để chính giữa làm ban giấy của tri huyện, trên bàn có ống bút, nghiên mực, điếu bình. Bên trái, bàn giấy của viên đề lại để xây mặt ra khán giả phía phải của sân khấu, trên bàn cũng có nghiên bút và 1 chồng đơn từ.
Câu hỏi: Lưu ý cách tự giới thiệu của nhân vật trong tuồng
Trả lời:
Cách giới thiệu; tự giới thiệu hơi khoa trương.
Câu hỏi: Chú ý sự hể hả, trắng trợn của tri huyện khi tự “thưởng thức” những mưu mô của mình
Trả lời:
Sự hể hả, trắng trọn của tri huyện: cười khoái trá.
Câu hỏi: Hoạt động “ăn ý” giữa tri huyện và đề lại
Trả lời:
Tri huyện moi tiền từ Sò, xử Nghêu và Ốc; đề lại lại muốn xử cả Sò và Hến.
Câu hỏi: Điều gì sẽ xảy ra sau lời nói này của lính lệ A?
Trả lời:
Sau câu nói của lính lệ A, Trùm Sò và Thị Hến có thể sẽ đút lót tiền cho lính lệ A để được tri huyện xử kiện.
Trả lời câu hỏi: Soạn bài Huyện đường
Hướng dẫn trả lời các câu hỏi trang 136 SGK Ngữ văn 10 tập 1 Kết nối tri thức với cuộc sống.
Câu 1: Tóm tắt các sự việc trong đoạn trích Huyện đường
Trả lời:
Tóm tắt:
- Tri huyện giới thiệu bản thân.
- Đề lại kể về vụ án của Thị Hến.
- Tri huyện và đề lại xét xử: Ốc, Nghêu, lí trưởng bị phạt tù, phạt đòn, phạt tiền còn Trùm Sò và Thị Hến thì đang trong quá trình xem xét.
- Lính lệ gọi các bên vào huyện đường để hầu.
Câu 2: Liệt kê những lời thoại cho thấy sự tương đồng về bản chất, thủ đoạn giữa các nhân vật ở huyện đường, từ tri huyện đến đề lại và lính lệ.
Trả lời:
Những lời thoại cho thấy sự tương đồng về bản chất, thủ đoạn giữa các nhân vật ở huyện đường, từ tri huyện đến đề lại và lính lệ:
- Vụ ấy à? Ý thầy thế nào? Tôi thì tôi nghĩ cứ để đu đưa như vậy đã. Thằng Sò này giàu lắm, chúng mình có thể “ấy” được. (tri huyện)
- Vâng, ta cứ bảo là để tra cứu đã… thì liệu xử cho xong, bọn này toàn đầu trọc cả. (đề lại)
- Phải, nắm đứa có tóc ai nắm kẻ trọc đầu… (tri huyện)
- Ăn thua là những chỗ khó đấy đấy, lưỡi không xương nhiều đường lắt léo, nói thế nào lại chả được. (tri huyện)
- Nhắc lại ông Trùm, anh xã và chị Hến biết rằng hôm nay quan bận lắm, tôi bẩm mãi quan mới chịu xử vụ này đấy. (lính lệ A)
Câu 3: Đoạn trích cho thấy tri huyện và đề lại không cần phải giữ ý với nhau. Vì sao vậy? Phân tích sự hô ứng nhịp nhàng trong lời thoại giữa hai nhân vật.
Trả lời:
- Đoạn trích cho thấy tri huyện và đề lại không cần phải giữ ý với nhau vì họ đều chung một giuộc, là những kẻ tham lam, dùng quyền để ăn tiền của dân chúng.
- Sự nhịp nhàng trong lời thoại giữa hai nhân vật cho thấy rằng đây không phải là lần đầu diễn, mà đã rất nhiều lần mới có thể phản ứng nhịp nhàng, ăn khớp với nhau như vậy. Những kẻ làm quan tham lam ăn tiền của dân chúng một cách trắng trợn và hả hê.
Câu 4: Qua theo dõi cảnh tuồng Huyện đường, bạn hiểu như thế nào về thái độ và cách nhìn nhận của người dân xưa đối với chốn “cửa quan”?
Trả lời:
Thái độ và cách nhìn nhận của người dân: Không bằng lòng. Bởi huyện đường vốn là chốn anh minh, xét xử cái đúng, trừng phạt cái sai. Vậy mà, ngay cả người đứng ra xét xử lại là kẻ tham quan, ham tiền, không chắc rằng, người dân sẽ được xử đúng. Cửa quan là chốn không anh minh như họ nghĩ.
Câu 5: Lời tự giới thiệu (qua hình thức nói lối) của nhân vật tri huyện đã giúp người xem, người đọc hiểu được điều gì về con người ông ta? Hãy so sánh lời tự giới thiệu đó của một nhân vật cụ thể trong tuồng với những lời tự giới thiệu thường gặp trong đời sống để rút ra nhận xét cần thiết.
Trả lời:
- Nhân vật tri huyện hiện lên là kẻ có quyền uy nhưng là kẻ tham lam, ăn tiền của dân một cách trắng trợn, là kẻ mê gái.
- Lời giới thiệu của tri huyện với nhiều từ ẩn dụ, có mục đích phô trương, khoe lợi lộc của mình cho người dân khiếp sợ. Còn những lời tự giới thiệu thường gặp trong cuộc osonsg thì dùng từ ngữ dân dã, quen thuộc, dễ hiểu.
Câu 6: Nếu được tham gia dựng lại cảnh Huyện đường trên sân khấu, bạn sẽ lưu ý điều gì về diễn xuất của diễn viên? Vì sao?
Trả lời:
Lưu ý về diễn xuất:
- Cử chỉ, tác phong, điệu bộ.
- Biểu cảm gương mặt.
- Thể hiện được cái con người, bản chất xấu xa của những tên quan tham lam, đê hèn.
Vì tuồng là biểu diễn sân khấu cho khán giả xem. Nếu không thể hiện được những điều này thì người xem sẽ gặp khó khăn trong việc hiểu được tính cách nhân vật.
Kết nối đọc viết: Soạn bài Huyện đường
Đề bài: Viết đoạn văn ngắn (khoảng 150 chữ) trình bày suy nghĩ về tiếng cười châm biếm của tác giả dân gian thể hiện qua đoạn trích.
Gợi ý:
- Tiếng cười châm biếm trong đoạn trích là tiếng cười về thói tham lam của một bộ phận quan lại vô đạo đức trong xã hội xưa.
- Sự kiện: Quan tham, ăn tiền hối lộ của dân, xử án theo đồng tiền đáng khinh bỉ và rẻ mạt.
Xem thêm: Viết đoạn văn ngắn trình bày suy nghĩ về tiếng cười châm biếm của tác giả
-/-
Trên đây là hướng dẫn soạn bài Huyện đường sách Kết nối tri thức với cuộc sống, đừng quên tham khảo trọn bộ Soạn Văn 10 Kết nối tri thức!
- Tổng hợp các tài liệu và bài học soạn văn 10 mới -