Cùng Đọc tài liệu đi vào chi tiết nội dung Soạn Hiền tài là nguyên khí của quốc gia trang 74 SGK Ngữ văn 10 tập 1 Kết nối tri thức. (Bài 3: Nghệ thuật thuyết phục trong văn nghị luận).
Trước khi đọc: Soạn bài Hiền tài là nguyên khí của quốc gia Kết nối tri thức
Câu hỏi: Bạn nghĩ gì khi nhìn thấy (trực tiếp hoặc qua phim ảnh) những hàng bia tiến sĩ ở Văn Miếu - Quốc Tử Giám (Hà Nội).
Trả lời
Khi nhìn thấy những hàng bia đó, em có suy nghĩ: kính trọng, nể phục và tự hào trước những đóng góp to lớn của những vị tiến sĩ đối với đất nước.
Câu hỏi: Bạn đã thấy, đã nghe câu “Hiền tài là nguyên khí của quốc gia” ở đâu, trong hoàn cảnh nào?
Trả lời
Em đã từng thấy câu “Hiền tài là nguyên khí của quốc gia” ở trong biển hiệu của nhà trường.
Đọc văn bản: Soạn bài Hiền tài là nguyên khí của quốc gia Kết nối tri thức
Trả lời câu hỏi trong văn bản:
Câu hỏi: Các vị vua anh minh đã ban ân gì cho kẻ sĩ?
Trả lời:
Các vị vua anh minh đã ban ân cho kẻ sĩ:
- Khoa danh.
- Bằng tước trật.
- Nêu tên ở tháp Nhạn.
- Ban danh hiệu Long hổ.
- Bày tiệc Văn hỉ.
Câu hỏi: Việc dựng bia có phải để vinh danh người đỗ đạt hay không?
Trả lời:
Việc dựng bia bên cạnh việc dùng để vinh danh người đỗ đạt thì còn khiến kẻ sĩ trông vào mà phấn chấn hâm mộ, rèn luyện danh tiết, gắng sức giúp vua.
Trả lời câu hỏi: Soạn bài Hiền tài là nguyên khí của quốc gia Kết nối tri thức
Câu 1: Tìm trong đoạn 2 của văn bản những từ ngữ thể hiện thái độ trọng dụng hiền tài của “các đấng thánh đế minh vương”.
Trả lời:
Những từ ngữ:
- Bồi dưỡng nhân tài, kén chọn kẻ sĩ, vun trồng nguyên khí.
- Quý chuộng kẻ sĩ.
- Khoa danh, đề cao bằng tước trật.
- Ban ân lớn.
- Nêu tên ở tháp Nhạn, ban danh hiệu Long hổ, bày tiệc Văn hỉ.
Câu 2: Trong văn bản có một câu trực tiếp nói về mục đích của việc dựng bia ghi danh những người đỗ tiến sĩ. Bạn hãy cho biết đó là câu nào.
Trả lời:
Đoạn: Thế thì việc dựng tấm bia đá này lợi ích rất nhiều: kẻ ác lấy đó làm răn, người thiện theo đó mà gắng, dẫn việc dĩ vãng, chỉ lối tương lai, vừa để rèn giũa danh tiếng cho sĩ phu, vừa để củng cố mệnh mạch cho nhà nước.
Câu 3: Xác định luận đề của văn bản Hiền tài là nguyên khí của quốc gia và cho biết vì sao bạn xác định như vậy.
Trả lời:
Luận đề: vai trò quan trọng của hiền tài đối với đất nước.
Em xác định như vậy vì ở trong bài viết, tác giả tập trung đưa ra những lí lẽ để làm nổi bật vấn đề này và hơn nữa, ngay từ nhan đề, đã thể hiện được tầm quan trọng của hiền tài.
Câu 4: Xét về nội dung, đoạn 3 có mối quan hệ như thế nào với đoạn 2?
Trả lời:
Mối quan hệ: đoạn 2 nêu lên việc các bậc thánh đế minh vương coi trọng người tài và đoạn 3 đã khẳng định những việc làm đấy và tiếp tục để trọng dụng người tài.
Câu 5: Bạn hãy khái quát về nội dung đoạn (4) và cho biết đoạn này đảm nhận chức năng gì trong mạch lập luận.
Trả lời:
- Đoạn (4) có nội dung: kẻ sĩ có xuất thân nghèo hèn nhưng học vấn tốt thì phải làm thế nào để báo đáp triều đình.
- Đảm nhận chức năng: là sự liên kết giữa đoạn 3 và đoạn 5, khi được triều đình trọng dụng, những kẻ sĩ cần làm gì để cống hiến cho đất nước.
Chi tiết: Bạn hãy khái quát về nội dung đoạn 4 và nó đảm nhận chức năng gì
Câu 6: Khi viết bài văn bia, tác giả đã thể hiện ít nhất hai tư cách: một là của người truyền đạt “thánh ý”, hai là của kẻ sĩ được trọng dụng, thường suy nghĩ về việc báo đáp. Việc thống nhất hai tư cách đó đã chi phối như thế nào đến cách triển khai luận điểm của tác giả?
Trả lời:
Chi phối cách triển khai luận điểm của tác giả: cả triều đình lẫn kẻ sĩ đều là những người “có lợi”. Một bên thì trọng dụng được người tài để giúp ích cho đất nước, còn một bên lại đêm trí lực của mình để cống hiến cho quê hương.
Câu 7: Tìm một vài dẫn chứng lịch sử (qua những gì đã học và tìm hiểu thêm) để làm sáng tỏ nhận định sau đây của tác giả bài văn bia: “Vì vậy các đấng thánh đế minh vương chẳng ai không lấy việc bồi dưỡng nhân tài, kén chọn kẻ sĩ, vun trồng nguyên khí làm việc đầu tiên.”
Trả lời:
Dẫn chứng lịch sử: Nguyễn Trãi, Chủ tịch Hồ Chí Minh…
Xem chi tiết: Dẫn chứng lịch sử làm sáng tỏ: Vì vậy các đấng thánh đế minh vương
Câu 8: Qua việc đọc văn bản ở trên, bạn hiểu gì về tầm quan trọng của việc xác định mục đích viết và bày tỏ quan điểm của người viết trong văn nghị luận?
Trả lời:
Tầm quan trọng của việc xác định mục đích viết và bày tỏ quan điểm của người viết trong văn nghị luận:
- Triển khai ý rõ ràng, logic khiến người đọc dễ hình dung, không gặp khó khăn để tìm ý chính của bài viết.
- Lí lẽ, luận cứ minh bạch, khách quan.
- Hiểu được nội dung mà người viết hướng đến.
Kết nối đọc viết: Soạn bài Hiền tài là nguyên khí của quốc gia Kết nối tri thức
Đề bài: Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) nêu suy nghĩ của bạn về sự cần thiết của việc trọng dụng hiền tài.
Gợi ý:
- Trọng dụng hiền tài là điều hết sức cần thiết ở mọi quốc gia.
- Một đất nước muốn phát triển thì không thể thiếu việc chiêu mộ những người tài giỏi giúp sức .
- Hiền tài là người hội tụ đầy đủ về đạo đức lẫn trí tuệ.
- Trọng dụng người tài từ những ngày đầu dựng nước sẽ đưa đất nước đi lên thuận buồm xuôi gió hơn.
- Hiền tài được tuyển chọn thông qua các cuộc thi tuyển, không phân biệt xuất thân giàu sang hay thấp hèn, người ta chỉ quan tâm đến cài tài và cái đức.
Tham khảo một số mẫu đoạn văn: Viết đoạn văn nêu suy nghĩ về sự cần thiết của việc trọng dụng hiền tài
-/-
Trên đây là gợi ý Soạn bài Hiền tài là nguyên khí của quốc gia lớp 10 Kết nối tri thức với cuộc sống chi tiết, đừng quên tham khảo trọn bộ Soạn Văn 10 Kết nối tri thức!
- Tổng hợp các tài liệu và bài học soạn văn 10 mới -