Đọc Tài Liệu cung cấp hướng dẫn chi tiết soạn bài Gai lớp 11 CTST, tham khảo cách trả lời các câu hỏi đọc hiểu nội dung bài thơ Gai trang 67, 68 sách giáo khoa Ngữ văn 11 tập 2 Chân trời sáng tạo.
Soạn bài Gai lớp 11 Chân trời sáng tạo
Hướng dẫn đọc
Trả lời các câu hỏi trang 68 SGK Ngữ văn 11 tập 2 Chân trời sáng tạo
Câu 1: Xác định mối quan hệ giữa các hình ảnh trong bốn dòng thơ đầu. Chỉ ra ý nghĩa tượng trưng của hình ảnh "hoa hồng" và "gai", "hái bông" và "gai cào".
Trả lời:
- Mối quan hệ giữa các hình ảnh trong bốn dòng thơ đầu: Sự đối lập giữa hai từ chỉ thời gian (sớm - chiều), hai hình ảnh (hoa hồng – gai). Mai Văn Phấn sử dụng hình ảnh "gai" và "hoa hồng" để tượng trưng cho những cảm xúc và sự đau khổ của con người. "Gai" đại diện cho những khó khăn, gian khổ trong cuộc sống, còn "hoa hồng" thì biểu tượng cho những điều tươi đẹp và ấm áp.
- Ý nghĩa tượng trưng của hình ảnh “hoa hồng” và “gai”, “hái bông” và “gai cào”:
+ Hình ảnh “hoa hồng” và “gai” được sử dụng để tượng trưng cho sự tương phản giữa niềm vui và đau khổ trong cuộc sống. Hoa hồng được xem là biểu tượng cho niềm vui, tình yêu, và sự tươi trẻ. Trong khi đó, gai được xem là biểu tượng cho sự đau khổ và khó khăn. Ý nghĩa tượng trưng của hình ảnh này là sự đau đớn không chỉ xuất hiện khi ta đối mặt với "gai" mà còn khi ta cố gắng "hái bông" - tìm kiếm niềm vui và hạnh phúc trong cuộc sống.
+ Hình ảnh “hái bông” tượng trưng cho hành động chăm sóc, thể hiện sự yêu thương và quan tâm. Ngược lại, hình ảnh “gai cào” tượng trưng cho sự tàn bạo và thô bạo, thể hiện sự khắc nghiệt của cuộc sống. Hình ảnh "hái bông, gai cào" biểu thị cho những cảm xúc khó khăn, đau đớn mà con người phải trải qua trong cuộc sống.
Câu 2: Phân tích sự chuyển đổi của các hình ảnh trong bốn dòng thơ cuối.
Trả lời:
Sự chuyển đổi của các hình ảnh trong bốn dòng thơ cuối: Từ gai cao đến sẹo lên xanh biếc, gai đơm hoa, từ bông hoa hồng có thực mà chủ thể trữ tình muốn hái đến bông hoa hồng trong tâm hồn nở ra từ vết gai cao; sự chuyển biến từ nỗi đau đớn sang sự thăng hoa, niềm hạnh phúc khi chạm đến một cái đẹp cao hơn, thuần khiết hơn. Nỗi đau khi đã vượt qua sẽ trở nên những trải nghiệm đẹp đẽ, làm tâm hồn con người phong phú thêm.
Câu 3: Sự trở lại của hình ảnh "hoa" ở cuối bài thơ có ý nghĩa gì?
Trả lời:
Trong bài thơ, hình ảnh "hoa" ở cuối bài được sử dụng để tượng trưng cho sự hy vọng và sự sống lại sau cơn đau khổ và sự gai góc của cuộc sống. Việc sử dụng hình ảnh "hoa" như một biểu tượng cho những điều tốt đẹp, mong muốn của con người cũng rất phổ biến trong văn học và nó cho thấy rằng dù cuộc sống có khắc nghiệt và đau khổ đến đâu thì sự hy vọng và khát khao sống lại vẫn chiếm vị trí quan trọng trong con người.
Hình ảnh “hoa” cũng có thể được hiểu như một biểu tượng cho sự tình yêu, sự cảm thông và sự trân trọng đối với cuộc sống, như một điều đáng để được chăm sóc và bảo vệ. Do đó, sự trở lại của hình ảnh “hoa” ở cuối bài thơ đưa ra thông điệp rõ ràng về hy vọng, sự sống động và sự tươi sáng.
Câu 4: Bài thơ gợi cho bạn suy nghĩ gì về bản chất của quá trình sáng tạo nghệ thuật của người nghệ sĩ: thành quả đạt được và cái giá phải trả có thể là gì?
Trả lời:
- Bài thơ này gợi lên một bức tranh về quá trình sáng tạo nghệ thuật của người nghệ sĩ. Có lúc người nghệ sĩ hái bông hoa hồng, có lúc lại gặp phải gai cào mộng mị. Những đau đớn và khó khăn trong quá trình sáng tạo, như làm sao để tạo ra một tác phẩm đẹp, có giá trị, góp phần làm cho nghệ thuật phong phú hơn, sâu sắc hơn.
- Một nghệ sĩ có thể phải đánh đổi nhiều thứ để đạt được thành quả mong muốn, có thể là sự nỗ lực, thời gian, sức khỏe, hay cả tinh thần. Điều quan trọng là người nghệ sĩ ấy luôn nỗ lực và kiên trì trong việc tạo ra những tác phẩm nghệ thuật đẹp và ý nghĩa. Màu sắc của câu thơ cũng cho thấy rằng quá trình sáng tạo của một nghệ sĩ có thể đầy màu sắc và thăng trầm. Sự thay đổi từ sẹo lên xanh biếc thế cho thấy rằng sau những khó khăn, đau đớn, người nghệ sĩ vẫn luôn có cơ hội để phát triển và trưởng thành.
- Quá trình hái hoa phải trả giá bằng những vết gai cao và những bông hoa trong hồn nở ra từ vết gai cào đó có thể hiểu là biểu tượng của quá trình sáng tạo nghệ thuật. Hành trình sáng tạo là hành trình đi tìm cái đẹp vô cùng gian khổ, trong đó người nghệ sĩ phải thâm nhập, trải nghiệm, hoá thân để sống cùng những nỗi đau của kiếp người để sáng tạo nên những tác phẩm nghệ thuật có giá trị trường tồn.
Các bạn vừa tham khảo xong nội dung chi tiết soạn bài Gai lớp 11 Chân trời sáng tạo. Hi vọng thông qua việc giải đáp các câu hỏi đọc hiểu cuối bài các em sẽ nắm được kiến thức cơ bản về bài thơ Gai một cách dễ dàng và ghi nhớ lâu hơn.