Soạn bài Cô bé bán diêm - Ngữ văn 6 - Kết nối tri thức

Soạn văn 6 Kết nối / Soạn bài Cô bé bán diêm [ Soạn văn 6 Kết nối ]

Soạn văn 6 Cô bé bán diêm - Kết nối tri thức với cuộc sống sẽ được Đọc tài liệu bao gồm các câu trả lời cho các câu hỏi trong bài học, sau đó là tổng hợp lại kiến thức của cả bài đọc.

Soạn bài Cô bé bán diêm Ngữ văn 6 - Kết nối tri thức

Gợi ý trả lời câu hỏi soạn văn 6 bài Cô bé bán diêm theo sách giáo khoa Kết nối tri thức với cuộc sống.

I. Soạn bài Cô bé bán diêm phần trước khi đọc

Câu 1.

Giới thiệu ngắn gọn một truyện kể hoặc một bộ phim có nhân vật trẻ em gây ấn tượng với em.

Trả lời

Ví dụ 1:

Bộ phim hoạt hình Doraemon: kể về cuộc sống hằng ngày của Doraemon với bạn thân của mình là Nobita, cùng những bạn nhỏ khác như Chaien, Xuka… Với những đoạn phim ngắn thú vị và hấp dẫn.

Ví dụ 2:

Truyện em bé thông minh

Ngày xưa, có nhà vua nọ muốn tìm người tài giỏi nên đã sai một viên quan đi dò la khắp nơi. Trên đường đi, viên quan đã phát hiện một em bé con nhà nông dân có khả năng ứng xử nhanh nhạy và lối đối đáp thông minh. Viên quan liền lập tức về báo tin cho nhà vua. Nhà vua rất vui nhưng vẫn muốn thử tài cậu bé bằng cách tạo ra những tình huống oái oăm. Trong lần thử thách cuối cùng, em bé đã dùng trí thông minh và kinh nghiệm trong dân gian để thắng điều kiện thách đố của sứ thần. Sau đó, nhà vua đã phong em làm Trạng Nguyên và ban cho dinh thự bên cạnh để giúp vua trong việc triều chính.

Câu 2.

Chia sẻ một vài cảm nhận của em về nhân vật đó.

Trả lời

Ví dụ 1: Cảm nhận về nhân vật Nobita: Em rất quý mến nhân vật này. Tuy cậu bé rất nhát gan, lại hậu đậu, nhưng lại có một trái tim dũng cảm, một tâm hồn trong sáng tràn đầy tình yêu thương. Cậu luôn sẵn sàng giúp đỡ người khác và tha thứ cho những lần bắt nạt của bạn bè khi họ biết hối lỗi. Đó là một tấm lòng thật đáng quý.

Ví dụ 2: Cảm nhận của em về nhân vật em bé thông minh: Em bé thông minh tuy còn nhỏ, lại xuất thân từ một gia đình thường dân nhưng lại có trí thông minh hơn người cùng khả năng giải quyết tình huống linh hoạt, nhạy bén. Đồng thời, thông qua nhân vật này, em đã rút ra được một bài học đó là phải không ngừng học tập từ những kiến thức trong đời sống để trao dồi và rèn luyện bản thân.

II. Soạn bài Cô bé bán diêm phần Đọc văn bản

Câu 1.

Dự đoán điều gì sẽ đến với cô bé bán diêm trong đêm giao thừa?

Gợi ý

Trong đêm giao thừa giá rét, cô bé bán diêm phải ở ngoài đường để bán những que diêm và mong nhận được ít tiền bố thí từ những vị khách qua đường. Nhưng không ai quan tâm đến em và cô bé cũng không thể về nhà vì không có tiền đem về sẽ bị bố đánh.

Câu 2.

Sau khi ba mất, gia đình cô bé bán diêm rơi vào tình cảnh như thế nào?

Gợi ý

Sau khi bà mất, gia đình cô bé bán diêm rơi vào tình cảnh “gia sản tiêu tán và gia đình em phải rời ngôi nhà xinh xắn có dây trường xuân leo quanh”, “để chui rúc trong một xó tối tăm, luôn luôn nghe những lời mắng nhiếc, chửi rủa”

Câu 3.

ỗi lần quẹt diêm cô bé bán diêm nhìn thấy những hình ảnh gì? Đó là thực hay mơ?

Gợi ý

Mỗi lần quẹt diêm là những hình ảnh khác nhau do cô bé tự tưởng tượng:

- Lần thứ nhất quẹt diêm: cô bé nhìn thấy lò sưởi bằng sắt.

- Lần thứ hai quẹt diêm: cô bé nhìn thấy một bạn ăn thịt soạn và ngỗng quay đang tiến về phía mình.

- Lần thứ ba quẹt diêm: cô bé thấy hình ảnh của một cây thông Noel.

- Lần thứ tư quẹt diêm: Cô bé nhìn thấy người bà mà em yêu thương nhất.

- Lần cuối cùng quẹt diêm: cô bé quẹt hết số diêm còn lại để được nhìn thấy bà và được đi cùng bà.

Câu 4.

Điều gì xảy ra với cô bé bán diêm có giống như dự đoán của em không?

Gợi ý

Cô bé bán diêm đã qua đời trong đêm giao thừa giá rét, nhưng em đã được giải thoát khỏi hiện thực tăm tối chỉ có đòn roi, những lời mắng nhiếc, sự đói rét và nỗi buồn tủi, cô đơn. Em đã được đến một thế giới khác, một thế giới chỉ có sự hạnh phúc và tình yêu thương của bà.

Câu 5.

Có những hình ảnh trái ngược nào trong quang cảnh ngày năm mới?

Gợi ý

Có nhiều hình ảnh trái ngược nhau trong quang cảnh ngày năm mới:

- Khung cảnh mặt trời lên trong sáng, chói chang đối lập với hình ảnh Em bé chết trong một xó tường tối tăm.

- Mọi người vui vẻ ra ra khỏi nhà đối lập với Em bé chết vì rét trong đêm giao thừa.

- Niềm vui đầu năm của người đi đường đối lập với Số phận bất hạnh của em bé.

III. Soạn bài Cô bé bán diêm phần Sau khi đọc

Gợi ý trả lời câu hỏi soạn bài Cô bé bán diêm Kết nối tri thức đầy đủ, ngắn gọn cho các em học sinh tham khảo.

Câu 1 trang 65 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức

Truyện Cô bé bán diêm được kể bằng lời kể của người kể chuyện ngôi thứ mấy?

Trả lời

Cô Bé Bán Diêm là câu chuyện được kể bằng lời của người kể chuyện ở ngôi thứ ba.

Câu 2 trang 65 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức

Cô bé bán diêm phải ở ngoài đường phố trong một đêm như thế nào? Vì sao cô bé không dám trở về nhà?

Trả lời

Cô bé bán diêm phải ở ngoài đường phố trong đêm giáng sinh - cái thời điểm đáng ra cô bé phải được ở nhà ăn bữa cơm sum vầy bên gia đình để đón chào năm - bởi vì cô bé sợ không mang được một đồng xu nào về sẽ bị cha em đánh đập, chửi bới.

Câu 3 trang 65 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức

Nêu các chi tiết miêu tả ngoại hình của cô bé bán diêm. Những chi tiết đó giúp em hình dung như thế nào về cuộc sống của nhân vật?

Trả lời

Những chi tiết miêu tả ngoại hình của cô bé bán diêm là:

• “Một em gái nhỏ đầu trần, chân đi đất, đang dò dẫm trong đêm tối”
• “Thế rồi em phải đi đất, chân em đỏ ửng lên, rồi tím bầm lại vì rét”
• “Chiếc tạp dề cũ kĩ của em đựng đầy diêm và tay em còn cầm thêm một bao”
• “Bông tuyết bám đầy trên mái tóc dài xõa thành từng búp trên lưng em”

Những chi tiết trên đã giúp em phần nào hình dung được cuộc sống của cô bé bán diêm:

Cô bé bán diêm là một cô bé đáng thương với số phận bất hạnh. Ở lứa tuổi của em đáng ra phải được chăm sóc, yêu thương và bảo bọc từ gia đình, nhất là trong cái thời khắc chuyển giao từ năm cũ sang năm mới, nhà nhà người người quây quần bên mâm cơm sum vầy như thế này. Nhưng em lại phải chịu đựng sự thờ ơ, vô tâm và lạnh lùng từ những người xung quanh và từ chính gia đình em. Hoàn cảnh đáng thương của cô bé khiến cho người đọc trào dâng một cảm giác xót xa và đồng cảm.

Câu 4 trang 65 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức

Những hình ảnh xuất hiện sau mỗi lần quẹt diêm thể hiện những ước mong nào của cô bé bán diêm? Theo em, có thể thay đổi trình tự xuất hiện của các hình ảnh đó không?

Trả lời

Mỗi lần quẹt que diêm, cô bé bán diêm lại được sống trong thế giới mộng ảo đầy hạnh phúc, thoát khỏi hiện thực tăm tối khốc liệt. Đồng thời, từng hình ảnh mà cô bé tưởng tượng mỗi lần quẹt diêm đều ứng với những gì cô bé đang ao ước:

- Lần thứ nhất quẹt diêm: cô bé nhìn thấy lò sưởi (khao khát được sưởi ấm trong đêm giao thừa giá lạnh)

- Lần thứ hai quẹt diêm: cô bé nhìn thấy một bạn ăn thịt soạn (khao khát được ăn uống, sum vầy bên mâm cơm vì em đang đói lả đi giữa hiện thực tàn khốc).

- Lần thứ ba quẹt diêm: cô bé tưởng tượng ra hình ảnh của một cây thông Noel (khao khát mái ấm gia đình hạnh phúc vì em đang lẻ loi một mình trên phố lạnh vào đêm giáng sinh)

- Lần thứ tư quẹt diêm: Cô bé nhìn thấy người bà mà em yêu thương nhất (khao khát có tình thương và chỉ có bà là người yêu thương em nhất trên cuộc đời này)

- Lần cuối cùng quẹt diêm: cô bé quẹt hết số diêm còn lại để được nhìn thấy bà và được đi cùng bà (khao khát được hạnh phúc, được giải thoát khỏi hiện thực tăm tối để đến một thế giới khác mà em mong muốn).

Theo em thứ tự hình ảnh của các lần quẹt diêm trên là vô cùng phù hợp và không thể thay đổi trình tự xuất hiện của các hình ảnh đó. Nó thể hiện tâm hồn ngây thơ trong sáng của em bé. Đồng thời, sau mỗi lần quẹt diêm, ước mơ của em sẽ ngày càng hiện rõ và nâng cao theo cấp bậc từ nhu cầu vật chất (được ăn no, được sưởi ấm) đến nhu cầu về tinh thần (được sum vầy, được yêu thương). Mỗi lần que diêm tắt là mỗi lần thực tế khốc liệt lại trở về với em, làm nổi bật số phận bất hạnh, đáng thương của cô bé.

Câu 5 trang 65 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức

Nêu cảm nhận của em về thái độ của người kể chuyện đối với cô bé bán diêm. Phân tích một vài chi tiết làm cơ sở cho cảm nhận đó.

Trả lời

Thái độ của người kể chuyện với cô bé bán diêm:

• Người kể chuyện thể hiện một tình yêu thương, sự đồng cảm sâu sắc trước số phận bất hạnh của cô bé. Điều này được chứng minh qua một số chi tiết:
• Tác giả đã tạo nên cái kết của câu chuyện cô bé được đi cùng bà, được đến thế giới mà cô mơ ước.
• Khi tác giả miêu tả cái chết của cô bé, không hề có hình ảnh đau thương, xấu xí hay đáng sợ, mà đó là “một em gái có đôi má hồng và đôi môi đang mỉm cười”.

Chỉ một người giàu lòng nhân ái và tình yêu thương trước số phận bất hạnh của cô bé mới có thể viết nên những dòng văn trên. Qua đó, nhà văn muốn truyền tải một thông điệp đầy ý nghĩa với giá trị nhân đạo sâu sắc, đó là hãy luôn yêu thương, trân trọng trẻ thơ và đem đến cho chúng một cuộc sống hạnh phúc trong tình yêu thương.

Câu 6 trang 65 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức

Đọc lại một số câu văn miêu tả cách ứng xử của người đi đường trước tình cảnh của cô bé bán diêm. Em nghĩ gì về cách ứng xử của họ?

Trả lời 

Một số câu văn miêu tả lại cách ứng xử của người đi đường trước tình cảnh của cô bé bán diêm:

• “Khách qua đường đều rảo bước rất nhanh, chẳng ai đoái hoài đến lời chào hàng của em”.
• “Mấy người khách qua đường quần áo ấm áp vội vã đi đến những nơi hẹn hò, hoàn toàn lãnh đạm với cảnh nghèo khổ của em bé bán diêm”.
• “Mọi người bảo nhau “chắc nó muốn sưởi ấm”.

Đây là thái độ thờ ơ, vô tâm và cách ứng xử lạnh nhạt, thiếu sự đồng cảm cũng như tình yêu thương giữa người với người trong xã hội.

Câu 7 trang 65 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức

 Trong truyện, tác gả đã sử dụng nhiều chi tiết, hình ảnh tương phản như: cảnh đoàn tụ của các gia đình đêm giao thừa với tình cảnh đói rét, đơn độc ngoài đường phố của cô bé bán diêm; không khí tươi vui của ngày đầu năm mới với cảnh tượng em bé chết rét nơi xó đường;... Em hãy chỉ ra ý nghĩa, tác dụng của một vài chi tiết, hình ảnh đó.

Trả lời

Tác giả đã sử dụng nhiều hình ảnh chi tiết tương phản nhằm làm nổi bật sự bất hạnh của em bé, đồng thời thể hiện thái độ lãnh cảm, lạnh lùng và vô tâm của xã hội lúc bấy giờ. Không chỉ thế, những hình ảnh trên còn gieo rắc vào lòng người đọc những niềm đau thương vô hạn, sự cảnh tỉnh về tình người và lời khuyên hãy luôn yêu thương, giúp đỡ lẫn nhau.

Câu 8 trang 66 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức

Những câu chuyện cổ tích thường kết thúc có hâu: nhân vật chính được hưởng cuộc sống bình yên, hạnh phúc. Theo em, truyện Cô bé bán diêm có kết thúc giống như vậy không? Vì sao?

Trả lời 

Cái chết của cô bé bán diêm có thể khiến người đọc ám ảnh và cảm thấy đau thương, Nhưng đối với em bé, nếu xét trên phương diện giải phóng số phận con người, đây là một cái kết đẹp. Cái chết của em không hề có cảnh máu me, đáng sợ, mà nó rất đẹp, đẹp cả hình hài lẫn linh hồn. Em ra đi với đôi má hồng và đôi môi đang mỉm cười. Có thể nói, đây không phải là kết thúc, mà là một khởi đầu mới của cô bé bán diêm, khởi đầu cho cuộc sống hạnh phúc được sống bên bà trong tình yêu thương tại một thế giới khác, thế giới mà em mong ước.

Viết kết nối với đọc

Viết đoạn văn khoảng 5-7 câu với nhan đề: Gửi tác giả truyện "Cô bé bán diêm".

Bài làm tham khảo

Gửi tác giả truyện “Cô bé bán diêm”

Kính gửi: Han Cri-xti-an An-đéc-xen - tác giả truyện “Cô bé bán diêm”

Cháu cảm thấy thật may mắn và hạnh phúc khi vô tình được đọc truyện “Cô bé bán diêm” của ông. Câu chuyện mà ông viết thật buồn nhưng cũng thật đẹp. Nó giúp cháu có thêm được nhiều chiêm nghiệm mới trong cuộc sống. Cháu mong rằng sẽ không có trẻ em nào phải sống cuộc đời bất hạnh như cô bé bán diêm và cháu nhận ra mình thật may mắn khi được sống trong sự yêu thương, đùm bọc của gia đình. Từ đó, câu chuyện giúp cháu thêm trân trọng những điều nhỏ bé nhưng đáng trân quý xung quanh mình. Cháu cảm ơn ông rất nhiều vì đã viết nên một câu chuyện có ý nghĩa như thế!

Kiến thức mở rộng

Tác giả

Han Cri-xti-an An-đéc-xen (1805-1875), tên nguyên gốc Hans Christian Andersen, là nhà văn Đan Mạch chuyên viết truyện cổ tích cho thiếu nhi. Bằng trí tưởng tượng phong phú, lãng mạn, An-đéc-xen đã sáng tạo nên một thế giới huyền ảo mà vẫn rất gần gũi với con người, với cuộc sống đời thường. Ông luôn khẳng định: Không có truyện kể nào hay hơn được những điều do chính cuộc sống tạo nên. Nhiều tác phẩm của An-đéc-xen được trẻ em trên toàn thế giới yêu thích: Cô bé bán diêm, Nàng tiên cá, Nữ thần băng giá, Chú lính chì dũng cảm, Bầy chim thiên nga,...

Tác phẩm

* Thành tựu:

Cô bé bán diêm là một trong những truyện cổ tích nổi tiếng nhất của An-đéc-xen.

Truyện Cô bé bán diêm đã được chuyển thể thành nhiều tác phẩm thuộc các thể loại: nhạc, nhạc kịch, phim. Trong đó, bộ phim hoạt hình Cô bé bán diêm của đạo diễn Ác-tuya Đa-vít (Authur Davis, Mỹ) phát hành năm 1937 và đạo diễn Rô-giơ An-lót (Roger Allers, Mỹ) phát hành năm 2006 đã được đề cử giải Ô-xca (Oscar).

* Bố cục

Bố cục truyện Cô bé bán diêm có thể chia được thành 3 phần như sau:

- Đoạn 1: (Từ đầu đến “bàn tay em đã cứng đờ ra”): Hình ảnh cô bé bán diêm trong đêm giao thừa giá rét

- Đoạn 2: (tiếp đéo đến “họ đã về chầu Thượng Đế”): Các lần quẹt diêm, mộng tưởng và hiện thực

- Đoạn 3: Còn lại: Cái chết thương tâm của cô bé bán diêm.

* Tóm tắt

Tóm tắt đoạn trích Cô bé bán diêm

Giữa đêm đông giao thừa ngày cuối năm lạnh giá , một cô bé đáng thương rao bán từng bao diêm, nhà em nghèo, mẹ mất sớm, em phải sống với một người bố tàn nhẫn. Em không dám về nhà vì sợ bố đánh, đến bên góc tường tối tâm, vì lạnh quá em đánh liều quẹt diêm lên để sưởi ấm. Những lần quẹt diêm em thấy lò sưởi ấm, thấy bàn ăn có vịt quay thịnh soạn, thấy cây thông nô-en rực sáng và thấy người bà mà em hằng nhớ mong. Em mỉm cười lên thường đường cùng bà, tạm biệt cõi trần lạnh lẽo những đau thương mà em đã trải.

-/-

Với toàn bộ tài liệu hướng dẫn soạn bài Cô bé bán diêm - Kết nối tri thức, hi vọng các em sẽ chuẩn bị bài học tốt nhất trước khi tới lớp. Chúc các em học tốt môn Ngữ văn 6