Cùng tìm hiểu nội dung và nghệ thuật bài thơ SSông núi nước Nam thông qua việc trả lời câu hỏi trong bài học Ngữ Văn 9 sách Cánh Diều.
Câu hỏi 4 trang 16 SGK Ngữ Văn 9 Cánh Diều tập 1
Phân tích hai dòng thơ cuối để làm rõ nội dung (tư tưởng và tình cảm) mà tác giả muốn thể hiện.
Trả lời
Cách 1:
- Hai câu thơ cuối thể hiện ý chí quyết tâm bảo vệ đến cùng nền độc lập, chủ quyền ấy.
- Hai câu thơ như lời cảnh cáo đanh thép: Bọn giặc dám sang xâm phạm vào bờ cõi và chủ quyền của nước Nam thì sẽ chuốc lấy bại vong thảm hại.
- Là đòn tấn công mạnh mẽ dành cho kẻ thù xâm lược, vừa có ý nghĩa khích lệ tinh thần yêu nước, ý thức trách nhiệm của nhân dân với Tổ quốc.
Cách 2:
| Phiên âm | Dịch thơ |
|---|---|
"Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư" | "Cớ sao lũ giặc đến xâm phạm Chúng bay sẽ bị đánh tơi bời" |
- "Nghịch lỗ" nghĩa là quân mọi rợ làm trái lại với ý trời - chỉ kẻ dám đem quân sang xâm lược nước ta, ở đây chính là quân Tống.
→ Hành động của quân Tống là phi nghĩa, không thể chấp nhận, là vi phạm lại ý trời.
→ Vì thế chúng nhất định phải chuốc lấy bại vong.
- Câu thơ cuối là một lời khẳng định và cảnh cáo về số phận của những kẻ làm việc sai trái, nhưng đồng thời còn thể hiện sự tự tin vào sức mạnh của dân tộc ta, thể hiện niềm tin vào chiến thắng tất yếu của phe chính nghĩa.
Cách 3:
Hai câu thơ cuối thể hiện ý chí quyết tâm bảo vệ đến cùng nền độc lập, chủ quyền ấy. “Nghịch lỗ” chỉ giặc xâm lược (kẻ đi ngược lại với lẽ phải, với đạo trời). Hai câu thơ như lời cảnh cáo đanh thép: Bọn giặc dám sang xâm phạm vào bờ cõi và chủ quyền của nước Nam thì sẽ chuốc lấy bại vong thảm hại. Đó chính là kết cục xứng đáng cho những kẻ phạm vào sách trời, phạm vào đấng linh thiêng, coi thường chân lí, lẽ phải. Có thể nói, đây chính là đòn tấn công mạnh mẽ dành cho kẻ thù xâm lược, vừa có ý nghĩa khích lệ tinh thần yêu nước, ý thức trách nhiệm của nhân dân với Tổ quốc.
~/~
Trên đây là hướng dẫn chi tiết trả lời câu hỏi cuối bài giúp học sinh chuẩn bị tốt phần Soạn bài Sông núi nước Nam trước khi tới lớp.