Lý thuyết sử 9 bài 27
Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược kết thúc (1953-1954)
Cuộc tiến công chiến lược Đông - Xuân 1953 - 1954 làm phá sản Kế hoạch Nava; chiến thắng Điện Biên Phủ đã kết thúc chiến tranh ở Đông Dương. Hiệp định Giơnevơ 1954 ghi nhận thắng lợi của Việt Nam, Lào, Campuchia, chấm dứt chiến tranh xâm lược và ách thống trị của thực dân Pháp ở Đông Dương.
Kế hoạch Nava của Pháp - Mĩ
- Pháp đề ra kế hoạch Nava, nhằm xoay chuyển cục diện chiến tranh Đông Dương, với hi vọng trong 18 tháng "kết thúc chiến tranh trong danh dự".
- Kế hoạch Nava được thực hiện theo hai bước:
+ Bước thứ nhất: trong thu - đông năm 1953 và xuân năm 1954, giữ thế phòng ngự chiến lược ở Bắc Bộ, tiến công chiến lược để bình định Trung Bộ và Nam Đông Dương.
+ Bước thứ hai: từ thu - đông năm 1954, chuyển lực lượng ra chiến trường Bắc Bộ, thực hiện tiến công chiến lược, giành thắng lợi quân sự quyết định, kết thúc chiến trang.
Câu hỏi ôn tập: Hãy cho biết âm mưu của Pháp – Mĩ trong việc thực hiện Kế hoạch Nava.
Tướng Henri Nava (1898-1983), Tổng chỉ huy quân đội Pháp tại Đông Dương 1953-1954. (Ảnh: baotanglichsu.vn)
Cuộc tiến công chiến lược Đông - Xuân 1953 - 1954 và chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ 1954
Cuộc Tiến công chiến lược Đông - Xuân 1953 - 1954
+ Tháng 9/1953, Bộ Chính trị Trung ương Đảng đề ra kế hoạch quân sự trong đông - xuân 1953-1954 với quyết tâm giữ vững quyền chủ động đánh địch trên cả hai mặt trận - chính diện và sau lương địch.
- Phương hướng chiến lược của ta là tập trung lực lượng mở những cuộc tiến công vào những hướng quan trọng về chiến lược mà địch tương đối yếu...
- Phương châm chiến lược của ta là "tích cực, chủ động, cơ động, linh hoạt:, "đánh ăn chắc, đánh chắc thắng"
+ Diễn biến:
- Đầu tháng 12/1953, ta uy hiếp địch ở Điện Biên Phủ, giải phóng tỉnh Lai Châu, Nava tăng cường 6 tiểu đoàn cho Điện Biên Phủ. Điện Biên Phủ trở thành nơi tập trung quân thứ 2 của Pháp.
- Đầu tháng 12/1953, liên quân Lào - Việt tiến công địch ở Trung Lào, giải phóng thị xã Thà Khẹt, uy hiếp Xênô. Nava tăng cường lực lượng cho Xênô, Xênô thành nơi tập trung binh lực thứ ba của Pháp.
- Cuối tháng 1/1954, Liên quan Lào - Việt tiến công địch ở Thượng Lào giairi phóng toàn tỉnh Phongxalì. Nava tăng cường cho Luông Phabăng. Luông Phabăng trở thành nơi tập trung quân thứ tư của Pháp.
- Đầu tháng 2/1954, ta tiến công địch ở Bắc Tây Nguyên, giải phóng toàn tỉnh Komtum, uy hiếp . Pháp tăng cương lực lượng cho Plâyku. Plâyku trở thành nơi tập trung quân thứ năm của Pháp
+ Cuộc tiến công chiến lược của ta đã làm phá sản bước đầu kế hoạch Nava, buoojcquaan chủ lực của chúng bị động phân tán và giam chân ở miền rừng núi.
Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ (1954)
+ Âm mưu và hành động của Pháp - Mĩ ở Điện Biên Phủ:
- Điện Biên Phủ là một thung lũng rộng lớn nằm ở phía tây rừng núi Tây Bắc, gần biên giới với Lào, có vị trí chiến lược.
- Nava xây dựng Điện Biên Phủ thành tập đoàn cứ điểm mạnh nhất Đông Dương, có tới 16.200 quân, được bố trí là 49 cứ điểm, chưa thành ba phân khu: phân khu Bắc, phân khu Trung tâm, phân khu Nam.
+ Chủ trương của ta: Đầu tháng 12/1953, Bộ Chính trị Trung ương Đảng họp, quyết định mở chiến dịch Điện Biên Phủ nhằm tiêu diệt lực lượng địch ở đây, giải phóng vùng Tây Bắc, tạo điều kiện giải phóng Bắc Lào.
+ Diễn biến (từ ngày 13/3 đến 7/5/1953)
- Đợt 1 (13/3 - 17/3/1954): Quân ta tiến công tiêu diệt cụm cứ điểm Him Lam và toàn bộ phân khu Bắc
- Đợt 2 (30/3 - 30/4/1954): Ta tiến cong các căn cứ phía đông khu Trung tâm.
- Đợt 3 (1/5 - 7/5/1954): Quân ta tiến công các căn cứ còn lại ở phân khu Trung tâm và phân khi Nam. 17 giờ 30 phút ngày 7/5/1954, tướng Đờ Caxtơri cùng toàn bộ Ban Tham mưu của địch đầu hàng và bị bắt sống.
+ Kết quả: tại Điện Biên Phủ, ta loại khỏi vòng chiến đầu 16,200 quân địch, phá hủy 62 máy bay các loại, thu toàn bộ vũ khí, phương tiện chiến tranh
+ Ý nghĩa:
- Chiến thằng Điện Biên Phủ là chiến thằng lớn nhất, oanh liệt nhất trong cuộc kháng chiến chống Pháp
- Chiến thằng này đạp tan hoàn toàn kế hoạch Nava, giáng đòn quyết định vào thực dân Pháp, làm xoay chuyển cục diện chiến tranh ở Đông Dương, tạo điều kiện thuận lợi cho cuộc đấu tranh ngoại giao của ta giành thắng lợi.
Câu hỏi ôn tập:
- 1. Pháp – Mĩ đã làm gì để xây dựng Điện Biên Phủ thành lập tập đoàn cứ điểm mạnh nhất ở Đông Dương?
- 2. Dựa vào lược đồ (Hình 54, SGK trang 123), trình bày diễn biến chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ (1954)
➜ Tham khảo đáp án câu hỏi thảo luận trang 125 SGK Lịch sử 9
Biểu tượng chiến thắng Điện Biên Phủ
Hiệp định Giơnevơ chấm dứt chiến tranh ở Đông Dương (1954)
Căn cứ vào điều kiện cụ thể cuộc kháng chiến của ta, cũng như sơ sánh lực lượng giữa ta và Pháp trong chiến tranh và xu thế chung của thế giới là giải quyết các vấn đề tranh chấp bằng thương lượng, Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa kí Hiệp định Giơnevơ ngày 21/7/1954.
Nội dung
+ Các nước dự Hội nghị cam kết tôn trọng các quyền dân tộc cơ bản là độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹ lãnh thổ của ba nước Việt Nam, Lào, Campuchia.
+ Các bên tham chiến thực hiện ngừng bắn, lập lại hòa bình ở Đông Dương
+ Các bên tham chiến di chuyển và tập kết quân đội ở hai vùng Bắc - Nam, lấy vĩ tuyến 17 làm giới tuyến quân sự tạm thời.
+ Việt Bam tiến tới thống nhất bằng cuộc tổng tuyển cử tự do trong cả nước, sẽ được tổ chức vào tháng 7/1956
Ý nghĩa
+ Hiệp định Giơnevơ cùng với chiến thằng lịch sử Điện Biên Phủ đã chấm dứt cuộc chiến tranh xâm lược của thực dân Pháp và can thiệp Mĩ.
+ Là văn bản pháp lí quốc tế ghi nhận các quyền dân tộc cơ bản của nhân dân các nước Đông Dương
+ Pháp buộc phải chấm dứt chiến tranh xâm lược, rút hết quân đội về nước, Mĩ thất bại trong âm mưu kéo dài, mở rộng quốc tế hóa chiến tranh xâm lược Đông Dương; miền Bắc nước ta hoàn toàn giải phóng, chuyển sang giai đoạn cách mạng xã hội chủ nghĩa.
Câu hỏi ôn tập: Nêu nội dung cơ bản và ý nghĩa lịch sử của Hiệp định Giơ-ne-vơ 1954 về chấm dứt chiến tranh ở Đông Dương.
Ý nghĩa lịch sử, nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến chống pháp (1945-1954)
Ý nghĩa lịch sử
+ Chấm dứt cuộc chiến tranh xâm lược, ách thông trị của thực dân Pháp. Miền Bắc nước ta được giải phóng, chuyển sang giai đoạn cách mạng xã hội chủ nghĩa, tạo cơ sở để nhân dân ta giải phóng toàn miền Nam, thống nhất đất nước.
+ Giáng đòn nặng nề vào âm mưu nô dịch của chủ nghĩa đế quốc, góp phần làm tan rã thuộc địa của chúng.
+ Cổ vũ mạnh mẽ phong trào giải phóng dân tộc các nước châu Á, châu Phi và Mĩ Latinh
Nguyên nhân thắng lợi
+ Nhờ có sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh
+ Cuộc kháng chiến của nhân dân ta diễn ra trong điều kiện có hệ thống chính quyền dân chủ nhân dân, có mặt trận dân tộc thống nhất được sự củng cố và mở rộng, có lực lượng vũ trang ba thứ quân, có hậu phương rộng lớn, vững chắc về nhiều mặt
+ Sự liên minh chiến đấu của nhân dân ba nước Đông Dương. Sự đồng tình, ủng hộ và giúp đỡ của Trung Quốc, Liên Xô và của nhân dân Pháp và loài người tiến bộ.
Câu hỏi ôn tập: Trình bày ý nghĩa lịch sử, nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Pháp (1945 – 1954)
Trên đây là những kiến thức lý thuyết lịch sử 9 bài 27 đã được Đọc Tài Liệu biên soạn với mong muốn giúp các em ôn tập tốt hơn và luôn đạt được kết quả cao khi học môn Lịch sử lớp 9.
→ Bài tiếp theo: lý thuyết lịch sử 9 bài 28 xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, đấu tranh chống đế quốc Mĩ và chính quyền Sài Gòn ở miền Nam.
Câu hỏi ôn tập kiến thức Lịch sử 9 bài 27
Hướng dẫn soạn sử 9 bài 27
Gợi ý trả lời câu hỏi và bài tập trang 127 sách giáo khao Lịch sử lớp 9
Câu hỏi
Tại sao lại khẳng định chiến thắng Điện Biên Phủ đã quyết định việc chấm dứt chiến tranh xâm lược của Pháp ở Đông Dương?
Trả lời
Chiến thắng Điện Biên Phủ đã quyết định việc chấm dứt chiến tranh xâm lược của Pháp ở Đông Dương vì:
- Chiến thắng Điện Biên Phủ đã đập tan hoàn toàn kế hoạch Na-va và mọi mưu đồ chiến lược của Pháp-Mĩ.
- Xoay chuyển cục diện chiến tranh, tạo thuận lợi cơ bản cho cuộc đấu tranh ngoại giao của ta.
- Buộc Pháp-Mĩ phải kí hiệp định Giơ-ne-vơ lập lại hòa bình trên toàn Đông Dương.
Bài 3 trang 127 sử 9
Câu hỏi
Lập bảng các niên đại và sự kiện về thắng lợi có ý nghĩa chiến lược của quân dân ta trên các mặt trận quân sự, chính trị, ngoại giao trong kháng chiến chống thực dân Pháp từ tháng 12-1946 đến tháng 7 – 1954.
Xem đáp án bài 3 trang 127 SGK sử 9
Câu hỏi kiến thức sử 9 bài 27 thường gặp
Câu 1
Nội dung chủ yếu trong bước một của kế hoạch quân sự Na-va là gì?
Trả lời
Nội dung chủ yếu trong bước một của kế hoạch quân sự Na-va là phòng ngự chiến lược ờ miền Bắc, tấn công chiến lược ở miền Nam.
Câu 2
Phương hướng chiến lược của ta trong cuộc tiến công Đông- Xuân 1953-1954 là gì?
Trả lời
Phương hướng chiến lược của ta trong cuộc tiến công Đông- Xuân 1953-1954 là tập trung lực lượng tiến cộng vào những hướng chiến lược quan trọng mà địch tương đối yếu, tiêu diệt một bộ phận sinh lực địch, buộc chúng bị động phân tán lực lượng.
Câu 3
Phương châm chiến lược của ta trong Đông-Xuân 1953-1954 là gì?
Trả lời
Phương châm chiến lược của ta trong Đông-Xuân 1953-1954 là "Tích cực, chủ động, cơ động, linh hoạt", “Đánh ăn chắc Đánh chắc thắng”.
Câu 4
Kết quả lớn nhất của cuộc tiến công chiến lược Đông-Xuân 1953-1954 là gì?
Trả lời
Kết quả lớn nhất của cuộc tiến công chiến lược Đông-Xuân 1953-1954 là làm phá sản bước đầu kế hoạch Na-va, buộc quân chủ lực của chúng phải bị động phân tán và giam chân ở miền rừng núi.
Câu 5
Âm mưu của Pháp, Mĩ trong việc xây dựng tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ là gì?
Trả lời
Âm mưu của Pháp, Mĩ trong việc xây dựng tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ là
- chọn Điện Biên Phủ làm điểm quyết chiến chiến lược với ta,
- Điện Biên Phủ là một đầu mối giao thông quan trọng, địch sử dụng lực lượng không quân để đánh ta
- với địa thế hiểm trở, khó khăn, sẽ bất lợi cho sự tấn công của ta.