Tài liệu hướng dẫn học sinh luyện từ và câu để ôn tập về từ loại của Đọc Tài Liệu giúp các em khái quát kiến thức cần nắm vững, cách luyện từ và tham khảo phương pháp làm bài tập trang 137- 138 SGK Tiếng Việt 5 tập 1.
I. Khái niệm đại từ xưng hô
- Đại từ xưng hô là từ được mọi người dùng để tự chỉ mình hay chỉ người khác khi giao tiếp: tôi, chúng tôi; mày, chúng mày; nó, chúng nó,...
- Bên cạnh các từ nói trên, người Việt Nam còn dùng nhiều danh từ chỉ người làm đại từ xưng hô để thể hiện thứ bậc, tuổi tác, giới tính: ông, bà, anh, chị, em, cháu, thầy, bạn...
- Khi xưng hô, cần chú ý chọn từ cho lịch sự, thể hiện đúng mối quan hệ giữa mình với người nghe và người được nhắc tới.
II. Kiến thức căn bản về danh từ
- Danh từ là những từ chỉ sự vật (người, vật, hiện tượng, khái niệm, hoặc đơn vị)
- Danh từ chung là tên của một loại sự vật. Danh từ chung được phân làm danh từ chỉ người,vật, hiện tượng, khái niệm, đơn vị
- Danh từ riêng là tên riêng của một sự vật. Danh từ riêng luôn luôn được viết hoa.
III. Gợi ý trả lời câu hỏi SGK
Câu 1 - Trang 137 SGK
Đọc đoạn văn sau. Tìm danh từ riêng và 3 danh từ chung trong đoạn văn.
- Chị ! – Nguyên quay sang tôi, giọng nghẹn ngào. – Chị… Chị là chị gái của em nhé !
Tôi nhìn em cười trong hai hàng nước mắt kéo vệt trên má :
- Chị sẽ là chị của em mãi mãi !
Nguyên cười rồi đưa tay lên quệt má. Tôi chẳng buồn lau mặt nữa. Chúng tôi đứng như vậy nhìn ra phía xa sáng rực ánh đèn màu, xung quanh là tiếng đàn, tiếng hát khi xa, khi gần chào mừng màu xuân. Một năm mới bắt đầu.
Gợi ý trả lời
- Danh từ riêng : Nguyên.
- Danh từ chung : chị gái, tiếng đàn, mùa xuân.
Câu 2 - Trang 137 SGK
Nhắc lại quy tắc viết hoa danh từ riêng đã học.
Gợi ý trả lời
- Khi viết tên người, tên địa lí Việt Nam, cần viết hoa chữ cái đầu của mỗi tiếng tạo thành tên riêng đó. Ví dụ : Võ Thị Sáu, Hà Nội…
- Khi viết tên người, tên địa lí nước ngoài, cần viết hoa chữ cái đầu của mỗi bộ phận tạo thành tên đó. Nếu bộ phận tạo thành tên gồm nhiều tiếng thì giữa các tiếng cần có gạch nối.
Ví dụ : Pa-ri, Vich-to Huy-gô…
- Những tên riêng nước ngoài được phiên âm theo âm Hán Việt thì viết hoa giống như cách viết tên riêng Việt Nam. Ví dụ: Lý Bạch, Lỗ Tấn, Quách Mạt Nhược…
Câu 3 - Trang 137 SGK
Tìm đại từ xưng hô trong đoạn văn ở bài tập 1.
Gợi ý trả lời
Các đại từ xưng hô có trong đoạn văn ở bài tập 1: chị, em , tôi, chúng tôi.
Câu 4 - Trang 138 SGK
Tìm trong đoạn văn ở bài tập 1:
a) Một danh từ hoặc đại từ làm chủ ngữ trong kiểu câu Ai làm gì?
b) Một danh từ hoặc đại từ làm chủ ngữ trong kiểu câu Ai thế nào?
c) Một danh từ hoặc đại từ làm chủ ngữ trong kiểu câu Ai là gì?
d) Một danh từ tham gia bộ phận vị ngữ trong kiểu câu Ai là gì?
Gợi ý trả lời
a) Một danh từ hoặc đại từ làm chủ ngữ trong kiểu câu Ai làm gì?
1. Nguyên (danh từ) quay sang toi, giọng nghẹn ngào.
2. Tôi (đại từ) đi cắm trại với lớp.
b) Một danh từ hoặc đại từ làm chủ ngữ trong kiểu câu Ai thế nào?
Một năm mới (cụm danh từ) bắt đầu.
c) Một danh từ hoặc đại từ làm chủ ngữ trong kiểu câu Ai là gì?
1. Chị (đại từ gốc danh từ) là chị gái của em nhé!
2. Chị (đại từ gốc danh từ) sẽ là chị của em mãi mãi.
d) Một danh từ tham gia bộ phận vị ngữ trong kiểu câu Ai là gì?
1. Chị là chị gái của em nhé.
2. Chị là chị gái của em mãi mãi.
Danh từ làm vị ngữ - từ chị trong hai câu trên – phải đứng sau từ là.
******
Bài hướng dẫn luyện từ và câu ôn tập về từ loại sẽ giúp học sinh tìm hiểu và bổ sung thêm cho bản thân về đại từ xưng hô và danh từ riêng. Phụ huynh học sinh và giáo viên có thể tham khảo nội dung tài liệu trên để hướng dẫn các em học tập hiệu quả hơn!