Nội dung cần ghi nhớ:
- Truyện có nhiều thể loại như: truyện ngắn, truyện vừa, truyện dài, tiểu thuyết.
- Kí bao gồm nhiều thể loại như: kí sự, bút kí, nhật kí, phóng sự,...
- Truyện và kí hiện đại thường viết bằng văn xuôi.
- Các thể truyện và phần lớn thể kí đều thuộc loại hình tự sự.
Hướng dẫn soạn bài ôn tập truyện và kí lớp 6
Câu 1 Trong các bài từ 18 đến 22 và 25, 26, 27 chúng ta đã học các tác phẩm truyện (hoặc trích đoạn truyện) và kí hiện đại. Em hãy đọc lại các tác phẩm đó rồi làm bảng kê theo mẫu dưới đây:
| STT | Tên tác phẩm ( hoặc đoạn trích truyện) | Tác giả | Thể loại | Tóm tắt nội dung (đại ý) |
|---|---|---|---|---|
Trả lời
Các em có thể dựa vào mục lục sách để tổng hợp bảng liệt kê này nhanh nhất:
Những tác phẩm truyện và kí đã học trong ngữ văn 6 tập 2
| STT | Tên tác phẩm (hoặc đoạn trích) | Tác giả | Thể loại | Tóm tắt nội dung (đại ý) |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Bài học đường đời đầu tiên (trích Dế Mèn phiêu lưu kí) | Tô Hoài | kí | Bài học về tính kiêu căng, xốc nổi cho chàng Dế Mèn. |
| 2 | Sông nước Cà Mau (trích Đất rừng phương Nam) | Đoàn Giỏi | truyện dài | Vẻ đẹp vùng sông nước Cà Mau, nổi bật chợ Năm Căn. |
| 3 | Bức tranh của em gái tôi | Tạ Duy Anh | truyện ngắn | Tình cảm anh em trong sáng và ngợi ca tâm hồn nhân hậu người em. |
| 4 | Vượt thác (trích Quê nội) | Võ Quảng | truyện dài | Vẻ đẹp, sức mạnh con người giữa thiên nhiên hùng vĩ. |
| 5 | Buổi học cuối cùng | An-phông-xơ Đô-đê | truyện ngắn | Buổi học tiếng Pháp cuối cùng vì chiến tranh. Ca ngợi tình yêu nước. |
| 6 | Cô Tô | Nguyễn Tuân | kí | Vẻ đẹp độc đáo của đảo Cô Tô và sinh hoạt người dân. |
| 7 | Cây tre Việt Nam | Thép Mới | kí | Hình tượng cây tre giàu sức sống, nhũn nhặn, ngay thẳng, thủy chung, can đảm, thân thiết. |
| 8 | Lòng yêu nước (trích Thời gian ủng hộ chúng ta) | I-li-a Ê-ren-bua | tùy bút | Lòng yêu nhà, yêu làng xóm, yêu miền quê trở nên lòng yêu Tổ quốc. |
| 9 | Lao xao (trích Tuổi thơ im lặng) | Duy Khán | truyện dài | Miêu tả sinh động, chi tiết các loài chim vùng quê đậm sắc màu dân gian. |
Câu 2
Chép lại tên tác phẩm (hoặc đoạn trích) và thể loại vào bảng theo mẫu dưới đây, đánh dấu x vào vị trí tương ứng ở các cột tiếp theo nếu thấy có yếu tố đó:Nhìn vào bảng thống kê đã làm, em hãy nhận xét: Những yếu tố nào thường có chung ở cả truyện và kí.
| Tên tác phẩm (hoặc đoạn trích truyện) | Thể loại | Cốt truyện | Nhân vật | Nhân vật kể chuyện |
|---|---|---|---|---|
Trả lời
| Tên tác phẩm (hoặc đoạn trích truyện) | Thể loại | Cốt truyện | Nhân vật | Nhân vật kể chuyện |
|---|---|---|---|---|
| Bài học đường đời đầu tiên | truyện dài | x | x | x |
| Sông nước Cà Mau | truyện dài | x | x | x |
| Bức tranh của em gái tôi | truyện ngắn | x | x | x |
| Vượt thác | truyện dài | x | x | x |
| Buổi học cuối cùng | truyện ngắn | x | x | x |
| Cô Tô | kí | x | ||
| Cây tre Việt Nam | kí | x | x | |
| Lòng yêu nước | kí | |||
| Lao xao | kí | x |
Nhận xét:
+ Giống: Truyện ngắn và kí đều là những câu chuyện có người kể chuyện.
+ Khác: Truyện thường có đầy đủ nhân vật, cốt truyện còn thể kí có thể có hoặc không có nhân vật, cốt truyện.
Câu 3. Những tác phẩm truyện, kí đã học để lại cho em những cảm nhận gì về đất nước, về cuộc sống và con người?
Trả lời
– Những tác phẩm truyện thường kể về thiên nhiên, đất nước, con người cho em những góc nhìn mới mẻ, những hình ảnh độc đáo, thông tin hữu ích, thú vị để từ đó thêm yêu cuộc sống hơn.
– Những tác phẩm truyện kí nước ngoài cho em thêm hiểu tình yêu nước tha thiết của những người chân chính trên thế giới.
Câu 4. Nhân vật nào em yêu thích nhất và nhớ nhất trong các truyện đã học? Em hãy phát biểu cảm nghĩ về nhân vật ấy.
Trả lời
Nhân vật Dế Mèn là nhân vật em yêu thích nhất bởi vì:
+ Đây là nhân vật mới lớn, có nhiều điểm tương đồng với em.
+ Dế Mèn biết chăm sóc cho bản thân khi làm việc điều độ, ăn uống khoa học.
+ Dế Mèn ưa thích khám phá, phiêu lưu, dám một mình vượt khỏi không gian sống nhỏ bé.
+ Dế Mèn biết nhận ra lỗi lầm và biết cách rút ra bài học cho bản thân.
-/-
Soạn bài ôn tập truyện và kí lớp 6 ở trên đây giúp các em tìm hiểu lại sơ lược về các thể truyện và ký trong loại hình tự sự đã được học. Đồng thời nắm được nội dung cơ bản và nét đặc sắc về nghệ thuật của các truyện, ký đã học. Để nắm chắc hơn nội dung kiến thức tiếp theo nữa trong môn ngữ văn này các em cùng tham khảo phần soạn văn 6 chi tiết do Đọc tổng hợp nhé!