Hướng dẫn luyện tập tả người của Đọc Tài Liệu trình bày chi tiết cách lập dàn ý cho bài văn tả hoạt động của một bạn nhỏ hoặc một em bé ở tuổi tập nói, tập đi trong tiết Tập làm văn tuần 15 tiếp theo trang 152 SGK Tiếng Việt 5.
I. Kiến thức cần nhớ
Tả người là gợi tả về các nét ngoại hình, tâm thế, tính cách, hành động, lời nói…. của nhân vật được miêu tả.
Phân biệt đối tượng miêu tả theo yêu cầu:
- Tả chân dung nhân vật (cần tả nhiều về ngoại hình, tính nết…).
- Tả người trong tư thế làm việc (tả người trong hành động: chú ý các chi tiết thể hiện cử chỉ, hành động, lời nói, trạng thái cảm xúc).
II. Dàn ý bài văn tả người
Mở bài
Giới thiệu người được tả, chú ý đến mối quan hệ của người viết với nhân vật được tả, tên, giới tính và ấn tượng chung về người đó.
Thân bài
- Miêu tả khái quát hình dáng, tuổi tác, nghề nghiệp.
- Tả chi tiết: các nét trên gương mặt, bàn tay, dáng đi, cử chỉ, hành động, lời nói, tính cách,… (chú ý tả người trong công việc cần quan sát tinh tế vào các động tác của từng bộ phận: đôi tay, cơ thể, khuôn mặt thay đổi, trạng thái cảm xúc, ánh mắt…).
- Thông qua tả để khơi gợi tính cách nhân vật: giúp người đọc có thể cảm nhận được tính cách của đối tượng và thái độ của người miêu tả đối với đối tượng đó.
Kết bài
Nhận xét hoặc nêu cảm nghĩ của người viết về người được miêu tả.
III. Hướng dẫn trả lời câu hỏi SGK
Câu 1 - Trang 152 SGK
Lập dàn ý cho bài văn tả hoạt động của một bạn nhỏ hoặc một em bé ở tuổi tập nói, tập đi.
Gợi ý trả lời:
a. Mở bài:
Giới thiệu bé Huệ, 13 tháng tuổi, con cô Thái.
b. Thân bài:
- Môi đỏ chót, má thơm mùi sữa, mắt đen láy, tóc tơ mềm mại.
- Lẫm chẫm đi, có lúc lại bò.
- Miệng bi bô, răng trắng nõn, đã biết gọi ông, bà…
c. Kết bài:
- Cười tít mắt khi nghe hỏi.
- Đòi mẹ, đòi cô cho đi chơi.
Câu 2 - Trang 152 SGK
Dựa vào dàn ý đã lập, hãy viết một đoạn văn tả hoạt động của bạn nhỏ hoặc em bé.
Gợi ý trả lời:
Bé Huệ chập chững tập đi. Ngã xuống lại đứng lên. Có lúc đi được vài bước lại nằm xuống bò trên nền gạch hoa. Có lúc bế con búp bê nằm ngủ. Yêu nhất là khi bé Huệ cười. Năm chiếc răng xinh xinh trắng nõn như bạch ngọc hiện ra trong cặp môi hồng, và đôi má lúm đồng tiền. Bé đã biết đùa với con miu, lúc nào cũng quanh quẩn bên cạnh. Có lúc bé xòe đôi bàn tay tí xíu tập múa, trông thật ngộ.