Đọc tài liệu sẽ cùng các em trả lời câu hỏi Bài 19: Các yếu tố ảnh hưởng đến quang hợp thuộc Chủ đề 8: TRAO ĐỔI CHẤT VÀ CHUYỂN HÓA NĂNG LƯỢNG Ở SINH VẬT với tài liệu Giải KHTN lớp 7 Cánh Diều. Nội dung này chắc chắn sẽ giúp các em chuẩn bị bài học trước khi đến lớp tốt nhất.
Giải KHTN lớp 7 Cánh Diều Bài 19 chi tiết
Câu hỏi mở đầu trang 93 SGK KHTN lớp 7 Cánh Diều
Đưa chậu cây hoa giấy trồng ngoài sáng vào trong nhà, em hãy dự đoán hiện tượng xảy ra đối với cây hoa giấy sau một thời gian (khoảng một tháng). Dựa vào phương trình tổng quát của quang hợp, cho biết những yếu tố nào ảnh hưởng đến hiện tượng đó.
Trả lời
- Em dự đoán:
+ Cây hoa giấy không thể quang hợp bình thường.
+ Lá cây sẽ bị úa màu sau một thời gian dài ở trong nhà.
- Những yếu tố ảnh hưởng đến quá trình quang hợp là:
+ Ánh sáng;
+ Nước;
+ Carbon dioxide;
+ Nhiệt độ.
Các yếu tố ảnh hưởng đến quang hợp
Câu hỏi 1 trang 93 SGK KHTN lớp 7 Cánh Diều
Lấy ví dụ những cây ưa ánh sáng mạnh và những cây ưa ánh sáng yếu.
Trả lời
- Những cây ưa sáng mạnh: cây bàng, cây phượng, cây đào, cây vải, cây mít,…
- Những cây ưa sáng yếu: cây trầu không, cây lá lốt, cây vạn niên thanh, cây thường xuân, cây lưỡi hổ,…
Luyện tập 1 trang 93 SGK KHTN lớp 7 Cánh Diều
Quan sát hình 19.2, cho biết cây nào ưa ánh sáng mạnh và cây nào ưa ánh sáng yếu? Vì sao?
Trả lời
- Cây ưa sáng yếu là: Cây trầu không, vì có phiến lá thường rộng, màu xanh sẫm, cây thấp nhỏ mọc dưới bóng cây khác.
- Cây ưa sáng mạnh là: Cây bạch đàn, vì có phiến lá nhỏ, màu xanh sáng, thân cây cao lớn, thường mọc ở nơi quang đãng.
Vận dụng 1 trang 93 SGK KHTN lớp 7 Cánh Diều
Vì sao trong nông nghiệp để tăng năng suất một số loại cây trồng người ta thường dùng đèn chiếu sáng vào ban đêm?
Trả lời
Thời gian chiếu sáng có thể ảnh hưởng đến cường độ quang hợp của cây trồng. Một số cây trồng chỉ sinh trưởng, phát triển, ra hoa, kết quả trong điều kiện chiếu sáng mạnh và thời gian chiếu sáng đủ (có thể là thời gian chiếu sáng dài hoặc ngắn tùy theo loại cây). Như vậy, việc dùng đèn chiếu sáng vào ban đêm nhằm cung cấp đủ cường độ ánh sáng và thời gian chiếu sáng thích hợp để kích thích quá trình quang hợp tích lũy vật chất trong cây → sẽ giúp cây trưởng và phát triển tốt hơn → thu hoạch sớm hơn và có thể thu hoạch trái vụ (ví dụ: cây thanh long,…).
Câu hỏi 2 trang 94 SGK KHTN lớp 7 Cánh Diều
Từ kết quả trong bảng 19.1, cho biết ánh sáng mạnh hay yếu có ảnh hưởng đến quang hợp ở rong đuôi chó như thế nào.
Trả lời
Cường độ ánh sáng càng mạnh → cường độ quang hợp càng mạnh → Số lượng bọt khí oxygen sinh ra càng nhiều.
Vận dụng 2 trang 94 SGK KHTN lớp 7 Cánh Diều
Vì sao nhiều giống cây trồng muốn thu năng suất cao thì không nên trồng cây với mật độ quá dày? Nêu ví dụ.
Trả lời
- Nhiều giống cây trồng muốn thu năng suất cao thì không nên trồng cây với mật độ quá dày, vì: Trồng quá dày khiến cây thu nhận được ít ánh sáng hơn → Quá trình quang hợp diễn ra yếu, chất hữu cơ tạo thành ít hơn → Năng suất cây trồng thấp.
- Ví dụ: cây ngô, cây lúa,… khi trồng với mật độ quá dày thì cây sẽ cao vống lên nhưng thân còi cọc; sản lượng ngô, lúa thu được thấp.
Vận dụng 3 trang 94 SGK KHTN lớp 7 Cánh Diều
Vì sao nhiều giống cây cảnh trồng ở chậu để trong nhà vẫn xanh tốt? Nêu ví dụ.
Trả lời
- Nhiều giống cây cảnh trồng trong chậu để trong nhà vẫn xanh tốt, vì: Những cây cảnh này có nhu cầu ánh sáng không cao (ưa sáng yếu) nên khi đặt trong nhà vẫn có thể quang hợp được và phát triển xanh tốt.
- Ví dụ: cây vạn niên thanh, cây lưỡi hổ,…
Câu hỏi 3 trang 95 SGK KHTN lớp 7 Cánh Diều
Đọc thông tin ở bảng 19.2, và cho biết ảnh hưởng của nồng độ carbon dioxide đến quang hợp ở cây đậu xanh và cây bí đỏ.
Trả lời
Ảnh hưởng của nồng độ carbon dioxide đến quang hợp ở cây đậu xanh và cây bí đỏ:
- Nồng độ Carbon dioxide càng tăng lên trong giới hạn từ 0,03% → 0,1% thì cường độ quang hợp ở hai cây tăng lên.
- Nhưng khi nồng độ carbon dioxide tăng lên quá cao (0,4%) thì cường độ quang hợp ở cả hai cây đều giảm.
Câu hỏi 4 trang 95 SGK KHTN lớp 7 Cánh Diều
So sánh cường độ quang hợp của cây đậu xanh và cây bí đỏ ở cùng một hàm lượng carbon dioxide. Từ đó, có thể rút ra kết luận gì?
Trả lời
- So sánh cường độ quang hợp của cây đậu xanh và cây bí đỏ ở cùng một nồng độ carbon dioxide: Ở cùng nồng độ carbon dioxide, cường độ quang hợp của cây đậu xanh luôn thấp hơn cường độ quang hợp của cây bí đỏ.
- Kết luận: Ở cùng một nồng độ carbon dioxide, thì cường độ quang hợp ở mỗi loại cây là khác nhau.
Câu hỏi 5 trang 95 SGK KHTN lớp 7 Cánh Diều
Nêu ảnh hưởng của nước đến quá trình quang hợp của cây xanh
Trả lời
Nước là nguyên liệu của quá trình quang hợp ở cây xanh.
- Khi cây hấp thụ đủ nước, quang hợp diễn ra bình thường.
- Khi cây thiếu nước, khí khổng đóng lại, lượng carbon dioxide khuếch tán vào là cây giảm dẫn tới quang hợp giảm.
Luyện tập 2 trang 95 SGK KHTN lớp 7 Cánh Diều
Lấy ví dụ cây có nhu cầu nước khác nhau ở mỗi giai đoạn phát triển.
Trả lời
Ví dụ cây có nhu cầu nước khác nhau ở mỗi giai đoạn phát triển:
- Cây mía: khi mới trồng cần tưới nước thường xuyên, đến khi có đốt thì không cần tưới nước nữa.
- Cây lúa nước: từ khi gieo sạ đến 30 ngày tuổi là giai đoạn đẻ nhánh, nên cây lúa cần nước nhiều; từ 40 ngày tuổi trở đi, cây lúa chuẩn bị bước vào thời kỳ đòng trổ, cần ít nước hơn giai đoạn đẻ nhánh; khi lúa chín hoàn toàn, cây không cần quá nhiều nước (có thể để chân ruộng trồng khô).
Vận dụng 4 trang 95 SGK KHTN lớp 7 Cánh Diều
Kể tên những cây cần nhiều nước, những cây cần ít nước ở địa phương.
Trả lời
Ở địa phương:
- Cây cần nhiều nước: cây lúa, cây rau muống nước, cây cải, cây rau cần,…
- Cây cần ít nước: cây xương rồng, cây lạc, cây nha đam, cây sen đá,…
Vận dụng 5 trang 95 SGK KHTN lớp 7 Cánh Diều
Vì sao trong trồng trọt muốn thu được năng suất cao thì cần tưới đủ nước cho cây trồng?
Trả lời
Trong trồng trọt muốn thu được năng suất cao thì cần tưới đủ nước cho cây vì:
- Quang hợp tạo ra chất hữu cơ nên quang hợp đóng vai trò chủ yếu trong việc quyết định năng suất của cây trồng.
- Nước vừa là nguyên liệu tham gia trực tiếp vào quá trình quang hợp vừa là yếu tố quyết định khả năng trao đổi khí qua khí khổng, khả năng vận chuyển các chất trong cây. Do đó, nước có vai trò quan trọng trong quá trình quang hợp.
→ Tưới đủ nước giúp cây quang hợp hiệu quả → Cây sinh trưởng phát triển tốt, tạo thành nhiều chất hữu cơ giúp thu được năng suất cao.
Câu hỏi 6 trang 96 SGK KHTN lớp 7 Cánh Diều
Nêu ảnh hưởng của nhiệt độ đến quang hợp ở thực vật
Trả lời
Ảnh hưởng của nhiệt độ đến quang hợp ở thực vật:
- Quang hợp ở cây xanh diễn ra bình thường ở nhiệt độ trung bình từ 20 – 30oC.
- Khi nhiệt độ giảm xuống quá thấp hoặc tăng lên quá cao sẽ ảnh hưởng đến tốc độ bình thường của các phản ứng trong quang hợp → đều khiến quá trình quang hợp giảm hoặc ngừng lại.
Câu hỏi 7 trang 96 SGK KHTN lớp 7 Cánh Diều
Đọc thông tin bảng 19.3, cho biết ảnh hưởng của nhiệt độ đến quang hợp ở cây cà chua. Cây quang hợp mạnh nhất ở nhiệt độ nào?
Trả lời
Ảnh hưởng của nhiệt độ đến quang hợp ở cây cà chua: Ở các nhiệt độ khác nhau, cường độ quang hợp của cây cà chua sẽ khác nhau.
- Cà chua quang hợp mạnh nhất ở nhiệt độ 21oC.
- Khi nhiệt độ thấp (13oC) cây quang hợp yếu.
- Khi nhiệt độ quá cao (35oC), quá trình quang hợp bị ngưng trệ.
Câu hỏi 8 trang 96 SGK KHTN lớp 7 Cánh Diều
Có phải cứ tăng nhiệt độ là cường độ quang hợp tăng lên theo không?
Trả lời
Không phải cứ tăng nhiệt độ lên là cường độ quang hợp sẽ tăng lên.
Khu nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp, quang hợp của hầu hết các loại cây đều bị giảm hoặc ngừng trệ.
Vận dụng 6 trang 96 SGK KHTN lớp 7 Cánh Diều
Vì sao trong thực tiễn người ta cần chống nóng và chống rét cho cây trồng? Nêu ví dụ biện pháp chống nóng, chống rét cho cây.
Trả lời
- Phải chống nóng và chống rét cho cây vì các biện pháp chống nóng, chóng rét cho cây có tác dụng tạo điều kiện nhiệt độ thuận lợi cho quá trình quang hợp, cây sẽ tạo được nhiều chất hữu cơ, giúp cây lớn nhanh và sinh trưởng tốt.
- Ví dụ biện pháp chóng nóng, chống rét cho cây:
+ Ví dụ biện pháp chống nóng cho cây: tưới nước vào sáng sớm hoặc chiều mát; làm mái che, giàn che,…
+ Ví dụ biện pháp chống rét cho cây: ủ ấm gốc cây, bón thêm phân lân và phân kali,…
Tìm hiểu thêm trang 96 SGK KHTN lớp 7 Cánh Diều
Người trồng cây ăn quả, rau và hoa trong nhà kính tìm cách cải thiện hiệu quả quang hợp của cây bằng cách sử dụng đèn LED với màu sắc và cường độ ánh sáng phù hợp với từng loài. Giải thích tại sao.
Trả lời
Mỗi loài cây phù hợp với nhiệt độ, lượng nước, và cường độ ánh sáng khác nhau. Trồng cây trong nhà kính, là trồng cây trong môi trường nhân tạo, mà ở đó người nông dân có thể tối ưu tất cả các điều kiện, sao cho phù hợp với từng loại cây trồng, từ đó giúp đạt hiệu quả năng xuất cao nhất.
Ý nghĩa thực tiễn của việc trồng và bảo vệ cây xanh
Câu hỏi 9 trang 96 SGK KHTN lớp 7 Cánh Diều
Cho biết hậu quả của việc cháy rừng và chặt phá rừng đầu nguồn.
Trả lời
Hậu quả của việc cháy rừng và chặt phá rừng đầu nguồn:
- Tăng lượng khí CO2 Giảm lượng khí O2, gây hiệu ứng nhà kính.
- Cây xanh giúp giữ nước, mất cây xanh dễ gây hiện tượng lũ quét, sạt lở đất vào mùa mưa, hạn hán vào mùa khô.
- Cây xanh giúp điều hòa không khí, mát cây xanh rừng mất chức năng điều hòa không khí.
- Làm mất nơi sinh sống và dinh dưỡng của nhiều loài động vật.
Câu hỏi 10 trang 97 SGK KHTN lớp 7 Cánh Diều
Quan sát hình 19.4 và đọc thông tin mục II, cho biết:
a) Vai trò của cây xanh, các vai trò này do đâu mà có.
b) Ý nghĩa của việc trồng và bảo vệ cây xanh.
Trả lời
a)
- Vai trò của cây xanh :
+ Cung cấp nguyên liệu, nhiên liệu, thuốc chữa bệnh,… cho con người
+ Tổng hợp chất hữu cơ → cung cấp thức ăn và năng lượng cho các sinh vật khác.
+ Hấp thụ khí Carbon dioxide giúp điều hòa khí hậu đồng thời nhả ra khí Oxygen cung cấp dưỡng khí cho các sinh vật khác.
+ Là nơi sống cho sinh vật khác.
+ Thoát hơi nước giúp điều hòa nhiệt độ và độ ẩm trong không khí.
+ Chống ngập lụt, xói mòn, sạt lở đất,…
- Các vai trò này bắt nguồn từ đặc điểm và hoạt động sinh lí của thực vật như quá trình quang hợp hay rễ cây bám giữ đất,…
b)
Ý nghĩa của việc trồng và bảo vệ cây xanh:
- Góp phần làm giảm các thảm hoạ lũ lụt, sạt lở đất, xói mòn,…
- Cung cấp đủ nguyên, nhiên liệu cho quá trình sản xuất trong đời sống.
- Cung cấp đủ thức ăn cho các sinh vật.
- Đảm bảo cung cấp nơi sống, nơi sinh sản cho các sinh vật khác.
- Cung cấp đủ khí oxygen cho sự sống.
- Góp phần điều hòa khí hậu, giảm hiệu ứng nhà kính.
Luyện tập 3 trang 97 SGK KHTN lớp 7 Cánh Diều
Dựa vào phương trình quang hợp, giải thích vai trò của cây xanh trong tự nhiên.
Trả lời
- Từ phương trình quang hợp giải thích vai trò của cây xanh trong tự nhiên:
+ Cây xanh hấp thụ khí Carbon dioxide, nhả ra khí Oxygen → làm giảm hiệu ứng nhà kính, giúp điều hòa khí hậu, cung cấp Oxygen cho sự sống.
+ Hệ rễ cây cắm sâu dưới đất để lấy nước và các khoáng chất cung cấp cho quá trình quang hợp → Góp phần làm giảm các thảm hoạ lũ lụt, sạt lở đất, xói mòn,…
+ Cây xanh tạo ra chất hữu cơ → Cung cấp thức ăn cho các sinh vật.
+ Cây xanh chuyển hóa năng lượng ánh sáng thành hóa năng trong các hợp chất hữu cơ → Giúp cung cấp năng lượng cho các hoạt động sống của sinh vật.
Luyện tập 4 trang 97 SGK KHTN lớp 7 Cánh Diều
Nêu ý nghĩa câu thơ của Bác Hồ:
“Mùa xuân là Tết trồng cây
Làm cho đất nước càng ngày càng xuân”
Trả lời
Mùa xuân, khí hậu ấm áp, cây cối đâm chồi nảy lộc và phát triển mạnh mẽ nhất, đây chính là thời điểm trồng cây thích hợp trong năm. Bác đã khởi xướng ra một phong trào rất có ý nghĩa là trồng cây vào những ngày Tết cổ truyền của dân tộc: “Mùa xuân là Tết trồng cây”. Trồng cây không chỉ đem lại lợi ích trước mắt cho cuộc sống của con người mà còn đem lại lợi ích lâu dài cho xã hội, đất nước.
Vận dụng 7 trang 97 SGK KHTN lớp 7 Cánh Diều
Viết một đoạn văn ngắn về phong trào trồng và bảo vệ cây xanh.
Trả lời
Sau Tết vừa rồi, trường em có phát động ngày lễ trồng cây cho toàn thể giáo viên và học sinh trong nhà trường. Cô giáo chủ nhiệm đã phổ biển trước cho chúng em một tuần để mỗi bạn chuẩn bị một cây giống nhỏ, một chiếc xẻng để mang đến trường. Trong ngày lễ, các bạn học sinh đến rất đông, các thầy cô cũng mang rất nhiều cây giống tới. Sau đó, thầy cô tập trung học sinh thành hàng và dẫn chúng em ra vườn sau của trường. Ở đây, đất đã được phân thành ô nhỏ và được đào hố sẵn.Thầy cô hướng dẫn cho chúng em cách đặt cây vào hố và lấp đất, tưới cây. Mọi người đều rất hăng hái với công việc, tuy ban đầu còn bỡ ngỡ nhưng sau đó mọi thứ cũng đã thành thục hơn. Thầy cô nói số cây được trồng ở đây đến khi lớn hơn sẽ được vận chuyển ra các đường cao tốc và các khu dân cư trong thành phố giúp thành phố thêm xanh hơn, không khí trong lòng hơn. Đây đúng là một buổi hoạt động ý nghĩa và khó quên.
Vận dụng 8 trang 97 SGK KHTN lớp 7 Cánh Diều
Em phải làm gì để góp phần trồng thêm nhiều cây xanh và bảo vệ cây xanh?
Trả lời
Để góp phần trồng thêm nhiều cây xanh, em cần:
- Hưởng ứng các phong trào trồng cây gây rừng.
- Tuyên truyền mọi người không chặt phá cây cối, chặt phá rừng, đốt rừng bừa bãi.
- Tuyên truyền mọi người tích cực tham gia trồng cây.
Chúc các em học tốt với tài liệu Giải khoa học tự nhiên 7 Cánh Diều trên đây!