Đọc Tài Liệu hướng dẫn trả lời các câu hỏi bài tập giải KHTN 7 Chân trời sáng tạo bài 27: Trao đổi khí ở sinh vật, giúp các em chuẩn bị tốt kiến thức trước khi đến lớp cho nội dung bài học tìm hiểu về quá trình trao đổi khí qua khí khổng của lá, cấu tạo và chức năng của khí khổng, con đường đi của khí qua các cơ quan của hệ hô hấp ở động vật.
Giải KHTN 7 bài 27 Chân trời sáng tạo
Nội dung chi tiết tài liệu tham khảo giải bài tập Khoa học tự nhiên 7 bài 27 Chân trời sáng tạo:
Câu hỏi mở đầu trang 123 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Hình bên thể hiện sự trao đổi khí giữa cơ thể người với môi trường. Cơ thể chúng ta lấy khí oxygen và thải khí carbon dioxide qua những hoạt động nào? Các loại khí này vận chuyển qua các cơ quan của hệ hô hấp như thế nào?
Trả lời:
Trao đổi khí là sự trao đổi khí oxygen và khí carbon dioxide giữa cơ thể sinh vật với môi trường ngoài. Ở con người trao đổi khí diễn ra trong quá trình hô hấp thông qua hoạt động hít vào, thở ra.
- Cơ thể chúng ta lấy khí oxygen qua hoạt động hít vào và thải khí carbon dioxide qua hoạt động thở ra.
- Khi hít vào, không khí ở môi trường ngoài đi qua khoang mũi, khí quản, phế quản để vào phổi và đến tận các phế nang trong phổi. Ở các phế nang, oxygen khuếch tán vào máu và được vận chuyển đến để cung cấp cho các tế bào trong cơ thể; carbon dioxide từ máu sẽ khuếch tán vào phế nang và được đưa ra ngoài qua việc thở ra.
1. Trao đổi khí ở sinh vật
Câu 1 trang 123 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Quá trình trao đổi khí ở thực vật, động vật diễn ra vào thời gian nào trong ngày?
Trả lời:
- Quá trình trao đổi khí ở thực vật, động vật diễn ra suốt ngày đêm.
- Ở động vật, trao đổi khí thực hiện qua quá trình hô hấp.
- Ở thực vật, trao đổi khí thực hiện qua cả quá trình hô hấp (suốt ngày đêm) và quang hợp (khi có ánh sáng).
Câu 2 trang 123 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Hãy cho biết cơ chế chung của sự trao đổi khí giữa cơ thể với môi trường ngoài.
Trả lời:
Cơ chế chung của trao đổi khí giữa cơ thể với môi trường ngoài là cơ chế khuếch tán. Cơ chế khuếch tán là hiện tượng các phân tử khí di chuyển từ nơi có nồng độ cao sang nơi có nồng độ thấp, không tiêu tốn năng lượng.
Câu 3 trang 123 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Nêu vai trò của sự trao đổi khí với cơ thể sinh vật.
Trả lời:
Vai trò của sự trao đổi khí với cơ thể sinh vật: Trao đổi khí giúp sinh vật lấy vào khí oxygen hoặc carbon dioxide và thải ra môi trường khí oxygen hoặc carbon dioxide để cung cấp nguyên liệu cho các các hoạt động sống khác trong cơ thể đồng thời thải ra các chất khí dư thừa tránh hiện tượng đầu độc cơ thể.
Câu 4 trang 123 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Cho biết mối liên quan giữa sự trao đổi khí và hô hấp tế bào.
Trả lời:
Trao đổi khí được thực hiện trong quá trình hô hấp tế bào. Trao đổi khí cung cấp O2 cho hô hấp tế bào và thải sản phẩm của hô hấp tế bào là khí CO2 ra ngoài môi trường.
Câu hỏi củng cố trang 123 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Hoàn thành bảng thông tin về sự trao đổi khí ở động vật, thực vật trong bảng sau:
| Trao đổi khí | Khí lấy vào | Khí thải ra | |
| Ở động vật | Hô hấp | ? | ? |
| Ở thực vật | Quang hợp | ? | ? |
| Hô hấp | ? | ? | |
Trả lời:
| Trao đổi khí | Khí lấy vào | Khí thải ra | |
| Ở động vật | Hô hấp | Oxygen | Carbon dioxide |
| Ở thực vật | Quang hợp | Carbon dioxide | Oxygen |
| Hô hấp | Oxygen | Carbon dioxide | |
2. Trao đổi khí ở thực vật
Câu 5 trang 124 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Khí khổng thường phân bố ở lớp biểu bì mặt trên hay mặt dưới của lá cây?
Trả lời:
- Ở cây một lá mầm, khí khổng phân bố ở cả biểu bì mặt trên và mặt dưới của lá.
- Ở cây hai lá mầm, khí khổng tập trung chủ yếu ở biểu bì mặt dưới lá.
Câu 6 trang 124 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Quan sát Hình 27.1, mô tả cấu tạo của khí khổng phù hợp với chức năng trao đổi khí ở thực vật.
Trả lời:
- Mỗi khí khổng có hai tế bào hình hạt đậu áp sát vào nhau. Các tế bào hình hạt đậu có thành trong dày, thành ngoài mỏng, đặc điểm này tạo nên một khe hở (lỗ khí) giữa hai tế bào hình hạt đậu để khí đi vào và đi ra.
- Lỗ khí không bao giờ đóng lại hoàn toàn đảm bảo sự trao đổi khí cả ngày đêm ở thực vật.
Câu 7 trang 124 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Dựa vào Hình 27.2, hãy cho biết những chất khí nào có thể di chuyển ra, vào qua các khí khổng.
Trả lời:
Những chất khí có thể di chuyển ra, vào qua các khí khổng là: carbon dioxide, oxygen, hơi nước.
Câu 8 trang 124 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Khí khổng có vai trò gì đối với cây?
Trả lời:
Vai trò của khí khổng đối với cây:
- Giúp các loại khí khuếch tán vào và ra khỏi lá.
- Thực hiện quá trình thoát hơi nước cho cây.
Câu 9 trang 125 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Quan sát Hình 27.3, hãy mô tả sự trao đổi khí diễn ra ở lá cây khi cây quang hợp và hô hấp.
Trả lời:
- Sự trao đổi khí diễn ra ở lá cây khi cây quang hợp: Cây quang hợp vào ban ngày hoặc khi có ánh sáng. Khi cây được chiếu sáng, khí khổng mở, khí carbon dioxide khuếch tán từ môi trường qua khí khổng vào khoang chứa khí rồi tới tế bào thịt lá để cung cấp cho quá trình quang hợp. Ngược lại, khí oxygen được tạo ra từ quá trình quang hợp sẽ khuếch tán từ tế bào thịt lá vào khoang chứa khí rồi qua khí khổng để đi ra ngoài môi trường.
- Sự trao đổi khí diễn ra ở lá cây khi cây hô hấp: Cây hô hấp suốt ngày đêm. Khi hô hấp, oxygen khuếch tán từ môi trường qua khí khổng vào khoang chứa khí rồi tới tế bào thịt lá để cung cấp cho quá trình hô hấp. Ngược lại, khí carbon dioxide được tạo ra từ quá trình hô hấp tế bào sẽ khuếch tán từ tế bào thịt lá vào khoang chứa khí rồi qua khí khổng để đi ra ngoài môi trường.
Câu hỏi củng cố trang 125 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Sự trao đổi khí có vai trò gì đối với thực vật và đối với môi trường?
Trả lời:
Vai trò của sự trao đổi khí đối với thực vật và đối với môi trường:
- Đối với thực vật: giúp cây lấy nguyên liệu phục vụ cho các quá trình quang hợp và hô hấp, đồng thời thực hiện quá trình thoát hơi nước.
- Đối với môi trường: giúp cân bằng lượng khí oxygen và carbon dioxide trong không khí, đảm bảo cho quá trình hô hấp của các sinh vật khác.
Câu hỏi vận dụng trang 125 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Vì sao ban đêm không nên để nhiều hoa hoặc cây xanh trong phòng ngủ đóng kín cửa?
Trả lời:
Sự trao đổi khí ở thực vật diễn ra trong quá trình hô hấp và quang hợp, hô hấp được diễn ra cả ngày lẫn đêm, còn quang hợp diễn ra vào ban ngày. Ban đêm không nên để nhiều hoa hoặc cây xanh trong phòng ngủ đóng kín cửa vì ban đêm cây chỉ diễn ra quá trình hô hấp nên ban đêm cây chỉ thải khí CO2, hấp thụ khí O2 từ môi trường, dẫn đến nồng độ khí CO2 trong phòng tăng lên; nồng độ O2 giảm xuống và gây nên tình trạng khó thở cho con người.
3. Trao đổi khí ở động vật
Câu 10 trang 126 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Kể tên các cơ quan thực hiện trao đổi khí ở động vật.
Trả lời:
Cơ quan trao đổi khí ở động vật rất đa dạng. Các loài động vật có thể trao đổi khí qua da, qua hệ thống ống khí, qua mang, qua phổi,…
Câu 11 trang 126 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Quan sát Hình 27.4, hãy cho biết các đại diện: giun đất, ruồi, cá, chó trao đổi khí qua các cơ quan nào.
Trả lời:
Cơ quan trao đổi khí của:
- Giun đất: trao đổi khí qua da.
- Ruồi: trao đổi khí qua hệ thống ống khí.
- Cá: trao đổi khí qua mang.
- Chó: trao đổi khí qua phổi.
Câu 12 trang 126 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Quan sát Hình 27.5, hãy:
- Nêu tên các cơ quan trong hệ hô hấp ở người.
- Mô tả đường đi của khí oxygen và carbon dioxide qua các cơ quan hô hấp ở người.
Trả lời:
- Tên các cơ quan trong hệ hô hấp ở người: Khoang mũi, thanh quản, khí quản, phổi trái và phổi phải (gồm các phế quản chứa các tiểu phế quản, tiểu phế quản chưa các phế nang).
- Đường đi của khí Oxygen và carbon dioxide qua các cơ quan hô hấp ở người: Khi hít vào, không khí ở môi trường ngoài đi qua khoang mũi, khí quản, phế quản để vào phổi và đến tận các phế nang trong phổi. Ở các phế nang, oxygen khuếch tán vào máu và được vận chuyển đến để cung cấp cho các tế bào trong cơ thể; carbon dioxide từ máu sẽ khuếch tán vào phế nang và được đưa ra ngoài qua việc thở ra.
Câu 13 trang 126 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Vì sao khi tập thể dục hoặc vận động mạnh, sự trao đổi khí diễn ra nhanh hơn?
Trả lời:
Khi tập thể dục hoặc vận động mạnh, sự trao đổi khí diễn ra nhanh hơn vì:
- Khi tập thể dục hoặc vận động mạnh, nhu cầu của cơ thể đối với năng lượng tăng lên. Phần lớn khí oxygen trong cơ thể đều dùng vào việc phân giải những chất tạo năng lượng như đường, mỡ, protein...
- Để nồng độ khí oxygen trong máu không bị giảm xuống do tiêu hao quá mức, khi tín hiệu thiếu oxygen được phát ra, cơ quan chuyên đảm trách cảm nhận nồng độ khí oxygen sẽ chuyển thông tin nên não. Quá trình trao đổi khí sẽ được đẩy nhanh để đáp ứng nhu cầu về khí oxygen của cơ thể.
Câu hỏi củng cố trang 127 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Xác định các cơ quan trao đổi khí của các sinh vật trong bảng sau:
| Đại diện | Cơ quan trao đổi khí |
| Thủy tức | ? |
| Mèo | ? |
| Kiến | ? |
| Cá rô | ? |
| Cá sấu | ? |
| Sán lông | ? |
| Hươu cao cổ | ? |
| Châu chấu | ? |
| Chim bồ câu | ? |
| Ếch | ? |
Trả lời:
| Đại diện | Cơ quan trao đổi khí |
| Thủy tức | Bề mặt cơ thể |
| Mèo | Phổi |
| Kiến | Ống khí |
| Cá rô | Mang |
| Cá sấu | Phổi |
| Sán lông | Bề mặt cơ thể |
| Hươu cao cổ | Phổi |
| Châu chấu | Ống khí |
| Chim bồ câu | Phổi |
| Ếch | Da và phổi |
Giải KHTN 7 Chân trời sáng tạo bài 27 phần Bài tập
Câu 1 trang 127 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Vẽ sơ đồ mô tả đường đi của khí qua khí khổng ở lá cây trong quá trình quang hợp và quá trình hô hấp.
Trả lời:
Sơ đồ mô tả đường đi của khí qua khí khổng ở lá cây trong quá trình quang hợp:
Sơ đồ mô tả đường đi của khí qua khí khổng ở lá cây trong quá trình hô hấp:
Câu 2 trang 127 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Vào những ngày trời nắng nóng, sự trao đổi khí của cây diễn ra nhanh hay chậm? Vì sao?
Trả lời:
Vào những ngày trời nắng nóng, sự trao đổi khí của cây diễn ra chậm. Vì: Khi trời nắng nóng, khí khổng đóng lại để hạn chế sự mất nước, làm giảm sự khuếch tán các loại khí qua khí khổng. Điều này ngăn cản quá trình trao đổi khí ở thực vật.
Câu 3 trang 127 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Vì sao khi bắt cá bỏ lên môi trường trên cạn sau một khoảng thời gian thì cá sẽ chết?
Trả lời:
Khi bắt cá bỏ lên môi trường trên cạn sau một khoảng thời gian thì cá sẽ chết vì môi trường trên cạn có độ ẩm thấp và áp suất không khí lớn so với môi trường nước. Áp suất không khí làm mang bị xẹp, nắp mang dính chặt, diện tích trao đổi khí còn rất nhỏ và mang bị khô nên cá không hô hấp được.
Câu 4 trang 127 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Em hãy tìm hiểu và thiết kế một khẩu trang sáng tạo, an toàn từ các vật liệu dễ tìm dùng để lọc khói, bụi.
Trả lời:
Học sinh hãy tự tìm hiểu và thiết kế khẩu trang từ một số vật liệu dễ tìm dùng để lọc khói, bụi làm khẩu trang như: vải, giấy ăn, bông,...
-/-
Các bạn vừa tham khảo toàn bộ nội dung soạn KHTN 7 bài 27 Chân trời sáng tạo: Trao đổi khí ở sinh vật do Đọc Tài Liệu biên soạn, tổng hợp. Các em có thể dùng làm tài liệu tham khảo hữu ích trong quá trình chuẩn bị bài trước khi đến lớp.