Tài liệu hướng dẫn tập đọc Quang cảnh làng mạc ngày mùa của nhà văn Tô Hoài được Đọc Tài Liệu biên soạn nhằm giúp các bạn ôn tập kiến thức và trả lời tốt các câu hỏi tại trang 10 sách giáo khoa Tiếng Việt 5 tập 1.
I. Nội dung bài đọc (SGK)
Mùa đông, giữa ngày mùa, làng quê toàn màu vàng - những màu vàng rất khác nhau.
Có lẽ bắt đầu từ những đêm sương sa thì bóng tối đã hơi cứng và sáng ngày ra thì trông thấy màu trời có vàng hơn thường khi. Màu lúa chín dưới đồng vàng xuộm lại. Nắng nhạt ngả màu vàng hoe. Trong vườn, lắc lư những chùm quả xoan vàng lịm không trông thấy cuống, như những chuỗi tràng hạt bồ đề treo lơ lửng. Từng chiếc lá mít vàng ối. Tàu đu đủ, chiếc lá sắn héo lai mở năm cánh vàng tươi. Buồng chuối đốm quả chín vàng. Những tàu lá chuối vàng ối xoã xuống như những đuôi áo, vạt áo. Nắng vườn chuối đường có gió lẫn với lá vàng như những vạt áo nắng, đuôi áo nắng, vẫy vẫy. Bụi mía vàng xong, đốt ngầu phấn trắng. Dưới sân, rom và thóc vàng giòn. Quanh đó, con gà, con chó cũng vàng mượt. Mái nhà phủ một màu rơm vàng mới. Lác đác cây lại có mấy chiếc lá đỏ. Qua khe giấu, ló ra mấy quả ớt đỏ chói. Tất cả đượm một màu vàng trù phú, đầm ấm lạ lùng. Không còn có cảm giác héo tàn hạnh hào lúc sắp bước vào mùa đông. Hơi thở của đất trời, mặt nước thơm thơm, nhè nhẹ. Ngày không nắng, không mưa, hồ như không ai tưởng đến ngày hay đêm, mà chỉ mải miết đi gặt, kéo đả, cắt ra, chia thóc hợp tác xã. Ai cũng vậy, cứ buông bát đũa lại đi ngay, cứ trở dậy là ra đồng ngay.
-TÔ HOÀI-
Quang cảnh làng mạc ngày mùa (tranh minh họa)
Chú thích
- Lụi: cây cùng loại với cây cau ; cao một, hai mét ; lá xẻ hình quạt ; thân nhỏ, thẳng và rắn, thường dùng làm gậy.
- Kéo đá : dùng trâu bò kéo Con lăn bằng đá để xiết cho thóc rụng khỏi thân lúa.
II. Hướng dẫn đọc bài
- Đọc lưu loát toàn bài.
- Đọc đúng những từ ngữ khó.
- Biết đọc diễn cảm bài tập đọc với giọng tả chậm rãi, dàn trải, dịu dàng; nhấn giọng vào những từ ngữ tả những sắc độ vàng khác nhau của cảnh và vật trong bài.
III. Gợi ý trả lời câu hỏi
Câu 1 (trang 11 sgk Tiếng Việt 5): Kể tên những sự vật trong bài có màu vàng và từ chỉ màu vàng đó?
M: lúa – vàng xộm
Hướng dẫn:
+ nắng – vàng hoe
+ xoan – vàng lịm
+ tàu lá chuối – vàng ối
+ bụi mía – vàng xọng
+ rơm, thóc – vàng giòn
+ lá mít – vàng ối
+ tàu đu đủ, lá sắn héo – vàng tươi
+ quả chuối – chín vàng
+ gà, chó – vàng mượt
+ mái nhà rơm – vàng mới
+ tất cả - một màu vàng trù phú, đầm ấm.
Câu 2 (trang 11 sgk Tiếng Việt 5): Hãy chọn một từ chỉ màu vàng trong bài và cho biết từ đó gợi cho em cảm giác gì?
M: vàng xọng – màu vàng gợi cảm giác như có nước.
Hướng dẫn :
- bụi mía: vàng xọng → màu vàng gợi cảm giác mọng nước.
- lúa: vàng xuộm → màu vàng đậm, lúa vàng xuộm là lúa đã chín.
- xoan: vàng lịm → màu vàng của quả chín, gợi cảm giác rất ngọt.
- nắng: vàng hoe → màu vàng nhạt, tươi ánh lên; nắng vàng hoe giữa màu đông là nắng đẹp, không gay gắt, nóng bức.
Câu 3 (trang 11 sgk Tiếng Việt 5): Những chi tiết nào về thời tiết và con người đã làm cho bức tranh làng quê thêm đẹp và sinh động?
Hướng dẫn:
Không ai tưởng đến ngày hay đêm mà chỉ mải miết đi gặt, kéo đá, cắt rạ, chia thóc hợp tác xã. Ai cũng vậy, cứ buông bát đũa là đi ngay, cứ trở dậy là ra đồng ngay.
Con người chăm chỉ, mải miết, say mê với công việc. Hoạt đọng của con người làm cho bức tanh quê rất sinh động.
Câu 4 (trang 11 sgk Tiếng Việt 5): Bài văn thể hiện tình cảm gì của tác giả đối với quê hương?
Hướng dẫn:
Thể hiện tình yêu của người viết đối với cảnh, với quê hương. Hoặc: Bài văn thể hiện tình yêu tha thiết của tác giả với con người, với quê hương.