Để giúp các em học tốt Giáo dục công dân 7, Đọc tài liệu đã tổng hợp và biên soạn nội dung trả lời câu hỏi và giải bài tập SGK GDCD lớp 7 Cánh Diều Bài 12.
Giải GDCD 7 Cánh Diều Bài 12
Mở đầu
Câu hỏi trang 61 SGK GDCD 7 Cánh Diều
Trả lời
Những ca từ trong bài hát gắn với quyền và nghĩa vụ của công dân trong gia đình:
- Bố đồng tình cùng con lao vào bếp;
- Mẹ vừa nêm đã tươi cười;
- Nhà là nơi ẩm ăn lắm tình thương;
- Lớn con phải đỡ đần những tháng năm mẹ ân cần
Khám phá
1. Gia đình và vai trò của gia đình
Câu hỏi trang 62 SGK GDCD 7 Cánh Diều
Em hãy quan sát các hình ảnh dưới đây và thảo luận
a) Em hãy liên kết các hình ảnh thành một câu chuyện nói về mối quan hệ trong gia đình và vai trò của gia đình đối với mỗi thành viên.
b) Theo em, gia đình là gì? Gia đình có vai trò như thế nào đối với mỗi người?
Trả lời
a) Gia đình là nơi ta được sinh ra và lớn lên, là nơi nuôi dưỡng ta. Gia đình cùng ta trải qua những đắng cay ngọt bùi, chia sẻ vui buồn trong cuộc sống. Mỗi người rồi sẽ đi xa nhưng gia đình luôn ở đó chờ ta trở về.
b)
- Gia đình là tập hợp những người gắn bó với nhau do hôn nhân, quan hệ huyết thống hoặc quan hệ nuôi dưỡng, làm phát sinh các quyền và nghĩa vụ giữa họ với nhau theo quy định của pháp luật.
- Đối với mỗi người, gia đình chính là mái ấm yêu thương, là nơi hình thành và nuôi dưỡng nhân cách, là chỗ dựa vững chắc cho mọi thành viên.
Câu hỏi trang 63 SGK GDCD 7 Cánh Diều
a) Theo em, Bác Hồ muốn nhấn mạnh điều gì trong thông tin trên?
b) Em hãy cho biết gia đình có vai trò như thế nào đối với mỗi cá nhân và xã hội?
Trả lời
a) Bác Hồ muốn nhấn mạnh vai trò của gia đình đối với xã hội.
b)
- Đối với mỗi người, gia đình chính là mái ấm yêu thương, là nơi hình thành và nuôi dưỡng nhân cách, là chỗ dựa vững chắc cho mọi thành viên.
- Đối với xã hội, gia đình có vai trò quan trọng trong việc giữ gìn, phát huy những truyền thống tốt đẹp của quê hương dân tộc. Mỗi một gia đình tốt là một tế bào lành mạnh cho xã hội.
2. Quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của các thành viên trong gia đình
Câu hỏi 1 trang 64 SGK GDCD 7 Cánh Diều
a) Em hãy dựa vào những nội dung trong thông tin để nhận xét về suy nghĩ và hành động của các thành viên trong gia đình H.
b) Theo em, pháp luật nước ta quy định như thế nào về quyền, nghĩa vụ giữa vợ và chồng giữa cha mẹ và con?
Trả lời
a) Nhận xét về suy nghĩ và hành động của các thành viên trong gia đình H:
+ Bố H là một người bố thương con nhưng chưa làm tròn bổn phận của mình trong gia đình khi bố H tan làm không giúp đỡ vợ - mẹ H việc nhà.
+ Mẹ H là một người mẹ yêu thương con, làm tròn bổn phận của một mẹ, một người vợ.
+ H là một người con hiếu thảo khi biết lo lắng, quan tâm, chia sẻ công việc với mẹ.
b) Pháp luật quy định:
+ Vợ chồng bình đẳng với nhau, có quyền, nghĩa vụ ngang nhau về mọi mặt trong gia đình.
+ Cha mẹ có quyền và nghĩa vụ nuôi dạy con thành những công dân tốt, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của con, tôn trọng con; không được phân biệt đối xử giữa các con; không được ngược đãi, xúc ,phạm, ép buộc con làm điều trái đạo đức, trái pháp luật.
+ Con có quyền được cha mẹ thương yêu, tôn trọng; có bổn phận yêu quý, kính trọng, biết ơn, hiếu thảo, phụng dưỡng cha mẹ.
Câu hỏi 2 trang 65 SGK GDCD 7 Cánh Diều
a) Em hãy cho biết câu chuyện trên đã nói đến những mối quan hệ nào trong gia đình của Ninh? Em có nhận xét gì về suy nghĩ, việc làm của bà cháu Ninh?
b) Theo em, pháp luật nước ta quy định như thế nào về quyền và nghĩa vụ giữa ông bà và con cháu?
Trả lời
a) Nhận xét:
- Câu chuyện trên đã nói về mối quan hệ giữa bà và Ninh, giữa bố mẹ và Ninh.
- Bà của Ninh là một người vô cùng yêu thương cháu vô bờ bến, lo lắng chăm sóc cho cháu từng bữa ăn giấc ngủ.
- Ninh là một đứa trẻ ngoan ngoẵn, nghe lời bố mẹ và bà, vô cùng hiếu thảo và yêu thương bà của mình.
b) Quyền và nghĩa vụ giữa ông bà và cháu mà pháp luật quy định:
- Ông bà có quyền và nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, giáo dục cháu, sống mẫu mực và nêu gương tốt cho con cháu.
- Cháu có nghĩa vụ kính trọng, chăm sóc, phụng dưỡng ông bà.
Câu hỏi 3 trang 65 SGK GDCD 7 Cánh Diều
a) Em hãy nêu ý nghĩa của các câu ca dao, tục ngữ trên.
b) Theo em, quyền và nghĩa vụ của anh chị em trong gia đình được thể hiện như thế nào trong các câu ca dao, tục ngữ trên?
Trả lời
a) Các câu ca dao, tục ngữ trên thể hiện tình yêu thương, sự che chở, đùm bọc của anh chị em trong gia đình và nói về tầm quan trọng trong việc anh chị em trong gia đình hòa thuận, đoàn kết.
b) Anh chị em có quyền và nghĩa vụ yêu thương, chăm sóc, giúp đỡ nhau; có quyền, nghĩa vụ nuôi dưỡng nhau trong trường hợp không còn cha mẹ hoặc cha mẹ không đủ điều kiện trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con.
3. Thực hiện quyền và nghĩa vụ của công dân trong gia đình
Câu hỏi trang 66 SGK GDCD 7 Cánh Diều
a) Theo em, trong các trường hợp trên, những ai đã thực hiện đúng, ai thực hiện chưa đúng quyền và nghĩa vụ của công dân trong gia đình? Vì sao?
b) Là thành viên trong gia đình, em đã thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình như thế nào?
Trả lời
a)
- Thực hiện đúng: bạn M, bố mẹ của Y, ông bà K, vì những chủ thể này đã thực hiện đúng những nghĩa vụ của thành viên trong gia đình mà pháp luật quy định.
- Thực hiện chưa đúng: anh P, bạn Q, vì những chủ thể này chưa thực hiện đúng những nghĩa vụ của thành viên trong gia đình mà pháp luật quy định.
b) Là thành viên trong gia đình, em đã thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình như:
- Giúp đỡ bố mẹ công việc nhà.
- Giúp bố mẹ chăm em.
- Chăm ngoan, học giỏi.
Câu hỏi trang 67 SGK GDCD 7 Cánh Diều
Theo em, nhân vật “Ta” trong bài đồng dao đã thực hiện bổn phận của mình trong gia đình như thế nào? Điều em học được qua bài đồng dao trên là gì?
Trả lời
* Nhân vật “Ta” trong bài đồng dao đã thực hiện bổn phận của mình trong gia đình:
- Nấu cơm.
- Làm việc nhà.
- Yêu thương, chăm sóc các thành viên trong gia đình.
* Bài học: Mỗi người phải tự giác, chủ động, bình đẳng thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình trong gia đình, đồng thời tôn trọng quyền của người khác.
Luyện tập
Câu hỏi 1 trang 67 SGK GDCD 7 Cánh Diều
Em hãy chia sẻ với các bạn về gia đình của mình (các thành viên, tình cảm, sự quan tâm, cảm thông)
Trả lời
Gia đình của em gồm 4 người: bố, mẹ, anh trai và em
- Bố, mẹ: luôn quan tâm, chăm sóc các con chu đáo, bên cạnh động viên mỗi khi các thành viên trong gia đình gặp khó khăn.
- Anh trai: luôn chăm ngoan, học giỏi, thường xuyên giúp đỡ bố mẹ làm việc nhà và chăm sóc em mỗi khi bố mẹ vắng nhà.
Câu hỏi 2 trang 67 SGK GDCD 7 Cánh Diều
Em hãy nêu ý nghĩa của câu ca dao sau:
"Thuận vợ, thuận chồng, tát biển Đông cũng cạn."
Trả lời
Thuận vợ, thuận chồng, tát biển Đông cũng cạn” được hiểu là chỉ cần vợ chồng hòa hợp, đồng lòng, có cùng chí hướng, cùng động viên nhau vượt qua khó khăn thì cho dù là việc khó nhất như tát cạn biển đông cũng có thể thực hiện được.
Câu hỏi 3 trang 67 SGK GDCD 7 Cánh Diều
Vào kì nghỉ hè này, M dự định sẽ về ở chơi với ông bà nhưng bố mẹ của M lại muốn M học thêm một số môn.
a) Em hãy nhận xét việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của bố mẹ M.
b) Nếu là M, em sẽ nói với bố mẹ như thế nào?
Trả lời
a) Qua việc làm của bố mẹ M em thấy bố mẹ của M quan tâm tới M không đúng cách vì kì nghỉ hè là thời gian nghỉ ngơi, thư giãn nhưng lại bắt M học và không tôn trọng quyết định của M là về quê ở với ông bà Nội.
b) Nếu là M, em sẽ thuyết phục bố mẹ rằng khi về quê ở với ông bà nội có thể ở bên chăm sóc ông bà, có thể ở bên bầu bạn với ông bà. Và sẽ hứa vào năm học mới sẽ cố gắng học thật giỏi.
Câu hỏi 4 trang 67 SGK GDCD 7 Cánh Diều
G là cháu duy nhất trong gia đình nên được ông bà chiều chuộng. Ông bà nói với G: Cháu chỉ cần học giỏi, những việc khác đã có ông bà và bố mẹ cháu lo.
a) Em nhận xét như thế nào về sự quan tâm, chăm sóc của ông bà đối với G?
b) Nếu là G, em sẽ ứng xử như thế nào với ông bà?
Trả lời
a) Ông bà đối với G rất yêu thương, chiều chuộng, tuy nhiên vô tình sự quan tâm quá mức sẽ khiến G không có cơ hội thực hiện nghĩa vụ của bản thân với gia đình.
b) Nếu là G, em sẽ nói với ông bà: “Con sẽ cố gắng học tập tốt, nhưng con cũng muốn dành thời gian rảnh rỗi để giúp đỡ bố mẹ công việc nhà.”
Vận dụng
Câu hỏi 1 trang 67 SGK GDCD 7 Cánh Diều
Em hãy cùng bạn lập kế hoạch tổ chức một buổi tọa đàm về chủ đề “Quyền và nghĩa vụ của các thành viên trong gia đình” theo các gợi ý sau (Mục đích, nội dung, thời gian, địa điểm tổ chức, thành phần tham gia,...)
Trả lời
Kế hoạch tổ chức một buổi tọa đàm về chủ đề “Quyền và nghĩa vụ của các thành viên trong gia đình”:
- Mục đích: Giúp mọi người thấy và hiểu rõ hơn về quyền và nghĩa vụ của mỗi thành viên trong gia đình.
- Nội dung: Tư vấn, tuyên truyền về vấn đề: Quyền và nghĩa vụ của các thành viên trong gia đình.
- Thời gian: Sáng 8 giờ ngày… tháng… năm …
- Địa điểm: Tại sân trường
- Thành phần tham gia: Thầy cô, bạn bè, bố mẹ
Câu hỏi 2 trang 67 SGK GDCD 7 Cánh Diều
Em hãy cùng bạn thiết kế tập san hoặc báo tường về chủ đề gia đình.
Trả lời
Học sinh tham khảo hình ảnh dưới đây và tự thiết kế tập san.
Chúc các em học tốt với tài liệu tài liệu giải GDCD 7 Cánh Diều Bài 12: Quyền và nghĩa vụ của công dân trong gia đình!