"Dòng sông và những thế hệ của nước" của tác giả Nguyễn Quang Thiều. Dòng sông là cộng đồng xã hội, môi trường rộng lớn, nơi có nhiều thế hệ cùng sinh tồn và phát triển. Cuộc sống không ngừng vận động, các thế hệ luôn nối tiếp nhau. Bằng sự kết nối,các thế hệ đã chuyển giao kiến thức, kĩ năng, kinh nghiệm, tư tưởng… để duy trì và phát triển xã hội.. Dưới đây là hướng dẫn giải đáp các câu hỏi đọc hiểu nhằm giúp các em hiểu rõ hơn nội dung chính của tác phẩm.
Xem chi tiết: Đáp án đề thi văn THPT quốc gia 2024 và barem điểm môn văn
I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)
Đọc đoạn trích:
Tôi từng đứng trước dòng sông và nhìn nước chảy. Chảy trong ban mai, chảy trong hoàng hôn và chảy trong bóng tối. Và tôi nghĩ về lịch sử của sự sáng tạo. Lịch sử của sáng tạo nghệ thuật trên thế gian này giống như sự chảy của dòng sông. Không bao giờ ngưng nghỉ. Thế hệ nước này tiếp thế hệ nước trước đó để tạo ra vẻ đẹp huy hoàng của những dòng sông. Cũng như thế hệ nghệ sỹ này tiếp thế hệ nghệ sỹ khác tạo nên lịch sử nghệ thuật của nhân loại. Các thế hệ nghệ sỹ luôn mang lại một sức sống mới cho nghệ thuật. Họ tiếp nhận sự truyền cảm của thế hệ trước. Nếu không có những thế hệ nghệ sỹ trước đó thì các nghệ sỹ của thế hệ tiếp theo sẽ không có nguồn lực để sáng tạo và khai phá. Nhưng nếu không có những nghệ sỹ của thế hệ tiếp theo thì nghệ thuật bắt đầu rơi vào bất động và đi tới hủy diệt. Tất cả giống như nước chuyển động trong một dòng sông. Sự mới mẻ trong nhịp chảy của nước chính là sự sống của dòng sông. Việc các nghệ sỹ thế hệ tiếp theo chỉ sao chép nghệ thuật của các nghệ sỹ đi trước chính là sự “ngưng chảy" của con sông nghệ thuật. Và đấy là cái chết.
Đừng bao giờ tách rời con nước hôm qua với con nước hôm nay. Đừng tách rời các thế hệ nước ra khỏi con sông, cũng như đừng tách rời các thế hệ nghệ sỹ ra khỏi dòng chảy của nghệ thuật. Đại dương mênh mông không phải là một khối bất động. Nó chứa đựng những giọt nước trong sự thống nhất thẳm sâu và cao cả của nó. Nếu tách rời từng giọt nước ra khỏi sự thống nhất của đại dương thì chúng ta chỉ nhìn thấy những giọt nước nhỏ bé, đơn độc và dần dần biển mấy Khi tôi chạm tay vào con sông, tôi thấy sự tinh khiết và sức chảy của nước. Trong sự tinh khiết và sức chảy của nước hôm nay chứa đựng sự tinh khiết và sức chảy của nước từ ngắn năm trước.
(Trích Dòng sông và những thế hệ của nước, Nguyễn Quang Thiều, Viết & đọc - Chuyên đề mùa thu 2023, Nhiều tác giả, NXB Hội Nhà văn, 2023, tr. 8)
Trả lời các câu hỏi sau:
Câu 1. Theo đoạn trích, điều gì tạo nên lịch sử nghệ thuật của nhân loại?
Câu 2. Trong đoạn trích, nếu không có những thế hệ nghệ sỹ trước đó thì các nghệ sỹ của thế hệ tiếp theo sẽ như thế nào?
Câu 3. Việc liên tưởng dòng chảy của con sông với lịch sử sáng tạo nghệ thuật trong đoạn trích có tác dụng gì?
Câu 4. Từ suy ngẫm của tác giả "Nếu tách rời từng giọt nước ra khỏi sự thống nhất của đại dương thì chúng ta chỉ nhìn thấy những giọt nước nhỏ bé, đơn độc và dần dần biến mất", anh/chị rút ra bài học gì về lối sống cho bản thân?
Đáp án tham khảo
I. ĐỌC HIỂU
Câu 1.
Điều tạo nên lịch sử nghệ thuật của nhân loại: thế hệ nghệ sỹ này tiếp nối thế hệ nghệ sỹ khác.
Câu 2.
Nếu không có những thế hệ nghệ sỹ trước đó thì các nghệ sỹ của các thế hệ tiếp theo sẽ: không có nguồn lực lực để sáng tạo và khai phá.
Câu 3.
Việc liên tưởng dòng chảy của con sông với lịch sử sáng tạo nghệ thuật có tác dụng:
- Giúp câu văn thêm sinh động, hấp dẫn, người đọc dễ hình dung.
- Tạo sự liên tưởng độc đáo, nhấn mạnh tính liên tục trong sáng tạo nghệ thuật.
- Qua đó tác giả khẳng định, sáng tạo nghệ thuật là một quá trình diễn ra liên tục, có sự kế thừa, tiếp nối từ thế này sang thế hệ khác. Thế hệ sau không chỉ phát huy những giá trị hế hệ trước để lại mà còn phải khai phá, sáng tạo để dòng chảy nghệ thuật luôn luôn phát triển
Câu 4.
HS dựa vào câu nói được trích dẫn đưa ra suy nghĩ phù hợp.
Gợi ý:
- Rút ra bài học về lối sống cho bản thân:
+ Giải thích suy ngẫm của tác giả: tác rời khỏi đại dương |(tập thể) => giọt nước (cá nhân) sẽ nhỏ bé, đơn độc, dần |biến mất => con người tách rời khỏi tập thể thì cuộc sống sẽ vô nghĩa.
+ Bài học: cần phải hoà mình với tập thể, sống đoàn kết, gắn bó
-/-
Trên đây là một số câu hỏi có thể xuất hiện trong nội dung đề đọc hiểu Tôi từng đứng trước dòng sông và nhìn nước chảycó đáp án. Hi vọng dựa vào đây, các em sẽ đánh giá sợ bộ được kết quả bài làm của mình. Chúc các em có một kết quả thật tốt!