Mời bạn đọc tham khảo đề thi Văn vào lớp 10 năm 2024 tỉnh Thái Bình. Cập nhật nhanh nhất đề chính thức của Sở Giáo dục và Đào tạo kèm đáp án chi tiết bên dưới.
Đề thi tuyển sinh lớp 10 môn Văn Thái Bình 2024
I. ĐỌC HIỂU
Câu 1.
Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận
Câu 2.
Theo tác giả, khi muốn tốt cho một người, thay vì bảo họ phải làm điều này điều kia, chọn cái này tốt cái kia không tốt, chúng ta cần chân thành hỏi họ xem, họ nghĩ thế nào, họ thích điều gì, họ muốn chọn cái nào
Câu 3.
Tác giả cho rằng: Thay vì em biến mình thành kẻ ích kỉ chỉ biết áp đặt mọi thứ lên ai đó, thì hãy để mình trở thành người biết lắng nghe khát vọng, ước mơ và suy nghĩ của họ vì:
+ Mỗi người đều có một cuộc sống riêng, hoàn cảnh riêng cũng như khát vọng và ước mơ riêng. Chính vì thế mà không thể áp đặt suy nghĩ của mình lên người khác.
+ Biết lắng nghe khát vọng, ước mơ của người khác tức là ta đã và đang đặt mình vào vị trí của họ mà suy nghĩ, từ đó dần hình thành sự đồng cảm, biết yêu thương và sẻ chia
Câu 4.
Bài học em rút ra được từ đoạn trích: “Cuộc đời này, mỗi người đều có bức tranh cần phải hoàn thiện, và em cũng vậy, người em thương cũng vậy”. Thông điệp này giúp em nhận ra rằng mỗi con người sinh ra đều có cuộc sống riêng như một bức tranh cần hoàn thiện, chúng ra không thể đưa những hình ảnh, những màu sắc mình cho là đẹp, là yêu thích vẽ lên bức tranh của người khác. Thương một người không phải là áp đặt mọi thứ lên người ấy, mà nên giúp đỡ, đồng hành với nhau để mỗi người cùng hoàn thành bức tranh cuộc đời của riêng mình.
II. LÀM VĂN
Câu 1
1. Mở đoạn
Giới thiệu và dẫn dắt vào vai trò của gia đình đối với mỗi người trong xã hội.
2. Thân đoạn
a. Giải thích
Gia đình: là nơi những người có quan hệ gần gũi hoặc có cùng huyết thống chung sống dưới một mái nhà, cùng nhau làm ăn, phát triển dựa trên nền tảng yêu thương và đùm bọc nhau.
→ Gia đình có vai trò vô cùng quan trọng đối với cuộc sống con người, là nơi con người khôn lớn, phát triển cả về thể xác và tâm hồn.
b. Phân tích
Gia đình là cái nôi đầu tiên nâng đỡ con người, là nơi cha mẹ sinh ra ta, là nơi uôi dưỡng ta lớn lên thành người và cũng là nơi chúng ta quay về tìm lại bình yên sau những khó khăn, giông bão ngoài xã hội.
Gia đình, nơi có cha mẹ, người thân yêu, những người dạy ta nhiều điều hay lẽ phải, dạy ta cách làm người, là nền tảng để ta vững bước trên con đường đời.
Gia đình là nơi mọi người yêu thương nhau vô điều kiện, giữa một xã hội xô bồ thì gia đình là nơi yên bình nhất, là mái ấm, nơi hạnh phúc nhất của chúng ta. Dù trong bất cứ thời gian nào, giai đoạn nào thì gia đình đều có vai trò quan trọng.
c. Phản đề
Bên cạnh đó vẫn còn có nhiều người chưa nhận thức được tầm quan trọng của gia đình, sống vô tâm, hời hợt thờ ơ với mọi người.
Cũng có những người thiếu đi sự may mắn, không có gia đình hoặc có một gia đình chưa trọn vẹn.
3. Kết đoạn
Khái quát lại vấn đề nghị luận: vai trò của gia đình đối với mỗi người trong xã hội; đồng thời rút ra bài học và liên hệ bản thân.
Câu 2.
I. Mở bài
*Giới thiệu chung
Tác giả:
– Là một nhà thơ cách mạng, sự nghiệp thơ văn của ông gắn với hai cuộc kháng chiến của dân tộc.
– Thanh Hải để lại số lượng tác phẩm không nhiều nhưng vẫn tạo được dấu ấn riêng nhờ vẻ đẹp bình dị, trong sáng, ngôn ngữ thơ giàu nhạc điệu, cảm xúc chân thành, đằm thắm.
Tác phẩm:
– Bài thơ được viết vào tháng 11 năm 1980 – thời điểm Thanh Hải ốm nặng và chỉ mấy tuần lễ sau ông qua đời.
– Được sáng tác trong hoàn cảnh đặc biệt nhưng bao trùm bài thơ lại là tình yêu, là sự gắn bó thiết tha với quê hương, đất nước, là cả một khát vọng sống đẹp của tác giả.
– Mùa xuân đất nước đã khơi dậy trong lòng nhà thơ những khát vọng sống cao quý.
II. Thân bài
a. Niềm nguyện ước chân thành của tác giả:
– Niềm khát khao dâng hiến cuộc đời được khơi gợi từ những cảm nhận về một mùa xuân mới, mùa xuân của thiên nhiên đất trời, mùa xuân của cuộc sống lao động và chiến đấu của dân tộc.
– Niềm khát khao dâng hiến cuộc đời được thể hiện một cách khiêm nhường nhưng rất đỗi chân thành:
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến
+ Điệp từ “ta làm”, lặp cấu trúc, liệt kê, giúp tác giả bày tỏ ước nguyện được hiến dâng cuộc đời mình cho quê hương, xứ sở.
+ Các hình ảnh “con chim hót” “một cành hoa” “nốt nhạc trầm”: giản dị, tự nhiên mà đẹp đẽ, thể hiện ước nguyện khiêm nhường mà đáng quý.
+ Có sự ứng đối với các hình ảnh ở đầu bài thơ cho thấy lí tưởng cống hiến cho đời là một lẽ tự nhiên, tất yếu; gợi liên tưởng đến mối quan hệ giữa cá nhân và cộng đồng, giữa con người – đất nước.
=> Tấm lòng thiết tha được hòa nhập, được cống hiến cho cuộc đời, cho đất nước.
– Khát vọng sống đẹp được nâng lên thành lí tưởng sống cao cả”:
Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mười
Dù là khi tóc bạc.
+ “Mùa xuân nho nhỏ”: ẩn dụ cho những gì đẹp nhất, tinh túy nhất của cuộc đời con người để góp phần làm nên mùa xuân của đất nước. Là cách nói khiêm nhường, giản dị, gợi một tâm hồn đẹp, một lối sống đẹp, một nhân cách đẹp “lặng lẽ dâng cho đời”.
+ Điệp từ “dù là” + hỉnh ảnh tương phản “tuổi hai mươi” – “khi tóc bạc” khẳng định sự tồn tại bền vững của những khát vọng và lí tưởng sống ấy. Cả cuộc đời mình ông vẫn muốn chắt chiu những gì tốt đẹp nhất để hiến dâng cho đời.
=> Khổ thơ là lời tổng kết của nhà thơ về cuộc đời mình. Cho đến tận cuối đời ông vẫn khát khao cống hiến cho đất nước.
=> Tình yêu đất nước, yêu cuộc đời đã giúp tâm hồn Thanh Hải bay lên với những khát vọng sống cao đẹp.
– Liên hệ với các nhà thơ khác: Biết lặng lẽ dâng đời, biết sống vì mọi người cũng là cách sống mà nhà thơ Tố Hữu đã viết:
“Nếu là con chim chiếc lá
Thì con chim phải hót, chiếc là phải xanh,
Lẽ nào vay mà không trả
Sống là cho, đâu chỉ nhận riêng mình”.
Nguyễn Trãi đã từng tâm niệm:
“Bui một tấc lòng trung lẫn hiếu
Mài chăng khuyết,nhuộm chăng đen”.
– Bài thơ khép lại trong giai điệu của khúc ca xuân xứ Huế:
Mùa xuân ta xin hát
Câu Nam ai, Nam bình
Nước non ngàn dặm mình
Nước non ngàn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế.
+ Khúc Nam ai buồn thương da diết, khúc Nam bình êm ái, dịu ngọt: gợi con đường nhiều gian khổ, hi sinh mà đất nước đã đi qua; gợi mùa xuân hiện tại với cuộc sống thanh bình, no ấm.
+ Nhịp phách tiền rộn ràng trải khắp nước non ngàn dặm là giai điệu của một cuộc sống mới, sức sống mới.
=> Tình yêu đất nước, yêu cuộc đời đã giúp tâm hồn Thanh Hải bay lên với những khát vọng sống cao đẹp.
b. Đặc sắc nghệ thuật
– Thể thơ 5 chữ, cách gieo vần liền giữa các khổ thơ tạo sự liền mạch của cảm xúc.
– Ngôn ngữ, hình ảnh giản dị, trong sáng.
– Cảm xúc chân thành, tha thiết.
III. Kết luận
– Niềm khát khao dâng hiến cuộc đời được thể hiện một cách khiêm nhường nhưng rất đỗi chân thành, đó là ước nguyện được hòa nhập, được là một con chim hót, một nhành hoa tỏa ngát hương, một nốt trầm xao xuyến, một mùa xuân nho nhỏ… bất chấp thời gian, bất chấp tuổi tác.
– Niềm khát khao ấy càng có ý nghĩa và xúc động khi là ước nguyện của một người đang nằm trên giường bệnh.
Xem thêm thông tin:
- Tra cứu điểm thi tuyển sinh lớp 10 năm 2024 Thái Bình
- Điểm chuẩn lớp 10 năm 2024 tỉnh Thái Bình
- Đáp án đề thi tuyển sinh lớp 10 môn Toán Thái Bình 2024
- Đáp án đề thi vào 10 môn Anh Thái Bình 2024
Tham khảo đề thi và đáp án môn Văn Thái Bình các năm trước bên dưới:
Đề thi tuyển sinh lớp 10 môn Văn Thái Bình 2023
Đề thi và đáp án môn Văn kỳ thi vào lớp 10 năm 2023 tại tỉnh Thái Bình sẽ được Đọc Tài Liệu cập nhật ngay khi môn thi kết thúc.
ĐỀ THI.
L ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)
Đọc đoạn văn và thực hiện các yêu cầu
Chỉ giùm cho cháu đi ông
Thời gian đang trốn ở không gian nào
Sân ngoài hay tận vườn sau
Giữa trời, cuối đất hay đầu nguồn kia?
Thời gian sớm đó rồi khuya
Từ tao nôi đến mộ bia đời người
Thời gian: chiếc lá đấy thôi
Từ xanh thắm đến vàng phơi lối về
Thời gian là một ngọn tre
Từ măng non đến ngày khoe… chạm trời
Thời gian là một nụ cười
Nở ra từ tiếng khóc hồi… bi bô
Từng giây từng phút từng giờ
Trôi qua có nghĩa… đừng mơ ngược về
Hiểu rồi, cháu thấy… dễ ghê:
Thời gian trốn giữa bốn bề không gian.
Đêm qua
(Thời gian trốn ở đâu, Nguyễn Thái Dương, NXB Kim Đồng, 2015, tr.21))
Câu 1. (0,5 điểm) Xác định thể thơ của văn bản trên.
Câu 2 (2,0 điểm) Theo văn bản, cuối cùng người cháu hiểu ra thời gian trốn ở đâu?
Câu 3 (1,0 điểm) Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ liệt kê trong hai câu thơ sau:
Từng giây từng phút từng giờ
Trôi qua có nghĩa… đừng mơ ngược về
IL LÀM VĂN (7,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm)
Hãy viết một đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) bày tỏ suy nghĩ của em về ý nghĩa của sự đồng cảm, sẻ chia trong cuộc sống.
Câu 2 (5,0 điểm)
Cảm nhận của em về nhân vật ông Hai trong đoạn trích sau:
Ông lão ôm thằng con út lên lòng, vỗ nhè nhẹ vào lưng nó, khẽ hỏi:
- Húc kia! Thầy hỏi con nhé, con là con ai?
- Là con thầy mấy lị con u.
- Thế nhà con ở đâu?
- Nhà ta ở làng chợ Dầu.
- Thế con có thích về làng chợ Dầu không?
Thằng bé nép đầu vào ngực bố trả lời khe khẽ:
- Có.
Ông lão ôm khít thằng bé vào lòng, một lúc lâu lại hỏi:
- À thầy hỏi con nhé. Thế con ủng hộ ai? Thằng bé giơ tay lên, mạnh bạo và rành rọt:
- Ủng hộ Cụ Hồ Chí Minh muôn năm! Nước mắt ông lão giàn ra, chảy ròng ròng trên hai má. Ông nói thủ thỉ:
- Ừ đúng rồi, ủng hộ Cụ Hồ con nhỉ.
Mấy hôm nay ru rú ở xó nhà, những lúc buồn khổ quá chẳng biết nói cùng ai, ông lão lại thủ thỉ với con như vậy. Ông nói như để ngỏ lòng mình, như để mình lại minh oan cho mình nữa. Anh em đồng chí biết cho bố con ông. Cụ Hồ trên đầu trên cổ xét soi cho bố con ông. Cái lòng bố con ông là như thế đấy, có bao giờ dám đơn sai. Chết thì chết có bao giờ dám đơn sai. Mỗi lần nói ra được vài câu như vậy nỗi khổ trong lòng ông cũng vơi đi được đôi phần.
(Trích Làng, Kim Lân, Ngữ văn 9 tập 1, NXB Giáo dục, năm 2021, tra169-170)
-HẾT-
PHẦN I. ĐỌC HIỂU
Câu 1. Thể thơ Lục
Câu 2. Theo văn bản, cuối cùng người cháu hiểu ra thời gian trốn giữa bốn bề không gian.
Câu 3.
Liệt kê: từng giây,từng phút, từng giờ
Tác dụng của biện pháp tu từ liệt kê:
- Tăng khả năng biểu đạt cho tác phẩm
- Nhấn mạnh dòngchảy của thời gian, gợi nên sự hữu hạn qua đó thể hiện sự trân trọng đối với thời gian.
Câu 4
Gợi ý
Bài học: Cần biết trân trọng thời gian.
Vì: Thời gian là hữu hạn. Dòng thời gian không ngừng trôi bởi vậy con người hãy biết trân tọng thời gian, trân trọng cuộc sống hiện tại, sống thật có ích để không phải hối tiếc vì những điều đã qua.
II. LÀM VĂN
Câu 1.
Gợi ý làm bài
*Giới thiệu vấn đề nghị luận: Ý nghĩa sự đồng cảm và sẻ chia triong cuộc sống
*Bàn luận vế đề
1. Giải thích đồng cảm và sẻ chia:
a. Đồng cảm là gì?
- Là chung một cảm nghĩ, một tấm lòng
- Là sự đồng cảm, luôn thấu hiểu và quan tâm đến người khác
b. Sẻ chia là gì?
- Là san sẻ những gì mình có với người khác
- Cùng vui cùng buồn với người khác, khi họ gặp khó khăn, gian khổ
- Giúp đỡ họ khi họ không có khả năng thực hiện
2. Bàn luận
a) Sự đồng cảm và sẻ chia được thể hiện qua các mối quan hệ:
- Giữa con người với con người
- Giữa các thành viên trong gia đình với nhau
- Giữa học đường, tập thể, xã hội, toàn cầu…
b) Những biểu hiện của đồng cảm và sẻ chia:
- Về vật chất: chúng ta có thể quyên góp, ủng hộ bằng nhiều cách để giúp đỡ những người gặp hoạn nạn, khó khăn.
- Về tinh thần: chúng ta biết lắng nghe, mở lòng để thấu hiểu họ, thể hiện tình cảm, sự thấu hiếu đối với những người gặp khó khăn
- Về công sức: có thể góp sức xây dựng nên nơi cư trú hay xây dựng trường học cho những nơi khó khăn,….
c) Ý nghĩa của sự đồng cảm và sẻ chia:
- Đối với người nhận: những người gặp khó khăn sẽ rất vui, họ cảm thấy được an ủi, được quan tâm và sẻ chia
- Đối với người ủng hộ: những người ủng hộ sẽ được an lòng, cảm thấy nhẹ nhàng, thanh thản và sống tốt hơn.
- Đồng cảm và sẻ chia đều mang lại lợi ích cho cả hai bên, giúp cho tinh thần của học trở nên thư thái và được yêu thương hơn.
*Kết thúc vấn đề: Nêu cảm nghĩ của em về đồng cảm và sẻ chia
- Đồng cảm và sẻ chia là một hành động tốt trong xã hội bây giờ
- Chúng ta hãy đồng cảm và sẻ chia để giúp những người xung quanh.
Câu 2.
Dàn ý tham khảo
a. Mở bài
- Giới thiệu tác giả: Kim Lân là một trong những cây bút hiện thực tiêu biểu trong nền văn học Việt Nam, có sở trường về truyện ngắn, ông am hiểu về đời sống sinh hoạt của người nông dân và được mệnh danh là “người một lòng đi về với đất, với người, với thuần hậu nguyên thủy nông thôn”.
- Giới thiệu tác phẩm: Truyện “Làng” được viết trong thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp, đăng lần đầu trên tạp chí Vàn nghệ năm 1948; là một trong những truyện ngắn thành công nhất của Kim Lân.
- Giới thiệu vấn đề cân nghị luận: Truyện kể về nhân vật ông Hai, một nông dân cắn cù, chất phác, có tình yêu làng, yêu nước, yêu cách mạng thủy chung, son sắt. Đoạn trích cuộc đối thoại giữa ông Hai và đứa con út sau khi ông nghe tin làng Chợ Dầu theo giặc đã thể hiện cảm động những phẩm chất tốt đẹp của ông.
b. Thân bài
* Tóm tắt tác phẩm và nêu tình huống truyện:
- Truyện kể về ông Hai – người nông dân yêu làng tha thiết nhưng phải đi tản cư. Ngày ngày ông đều chăm chỉ nghe đọc báo trên đài phát thanh để nắm bắt thông tin về cái làng của mình. Nhưng thật không may, ông phải đối diện với thông tin làng mình theo giặc nên vô cùng đau khổ, tủi nhục, giằng xé, sợ hãi. Ông lo lắng không biết rồi sẽ phải đi đâu về đâu? ông nghĩ đến việc về làng rồi lập tức loại bỏ suy nghĩ đó: “Làng thì yêu thật nhưng làng theo Tây mất rồi thì phải thù”…
- Đoạn trích là cuộc đối thoại giữa hai cha con ông lão sau khi đưa ra quyết định đó.
* Phân tích nhân vật ông Hai trong đoạn trích:
- Nỗi đau đớn của ông Hai khi nghe tin làng Chợ Dầu theo giặc:
+ Ông lão ôm đứa con trai út vào lòng, trò chuyện với nó như để giải tỏa nỗi lòng: “Những lúc buổn khổ quá chẳng biết nói cùng ai, ông lão lại thủ thỉ với con như vậy. Ổng nói như để ngỏ lòng mình, như để mình lại minh oan cho mình nữa”.
+ Chuyện về làng Chợ Dầu như một nỗi ám ảnh, xoắn chặt lấy tâm can ông. Dù đau đớn và tủi nhục, ông vẫn không khỏi hướng về làng nên đã hỏi con: “Thế nhà con ở đâu?… Thế con có thích về làng Chợ Dầu không?”, ông hỏi nó nhưng là hỏi chính lòng mình và câu trả lời của đứa trẻ chính là nỗi lòng của ông.
+ Ông lão khóc, nước mất giàn giụa “chảy ròng ròng hai bên má”. Đó là giọt nước mắt của biết bao cay đắng, tủi nhục ê chề mà chỉ những người giàu lòng tự trọng như ông mới có được.
+ Tình yêu cách mạng, lòng tin yêu cụ Hồ của ông lão đã truyền sang cho cả đứa con. Cả hai bố con ông đều một lòng “ủng hộ Cụ Hồ Chí Minh muôn năm!”.
+ Tình cảm đó còn thể hiện rõ qua những câu văn nửa trực tiếp – lời văn như lời độc thoại nội tâm của nhân vật: “Anh em đồng chí biết cho bố con ông. Cụ Hồ trên đâu trên cổ xét soi cho bố con ông. Cái lòng bố con ông là như thế đây, có bao giờ dám đơn sai. Chết thì chết, có bao giờ dám đơn sai”. Lời văn rất mộc mạc, giản dị nhưng thấm đẫm tình cảm chân thành và dường như thấm cả những giọt nước mắt của ông lão. ông lão nói với con chính là để giãi bày tiếng lòng và minh oan cho mình vậy. Mỗi lời của ông như một lời thể sắt đá, cả cái chết cũng không làm ông thay đổi!
=> Tình yêu làng, yêu nước, yêu cách mạng nơi ông thật sâu sắc, mãnh liệt!
- Nhà văn Kim Lân đã tạo dựng một tình huống thử thách tâm lí nhân vật rất đặc sắc, qua đó, tính cách, phẩm chất của nhân vật nổi lên thật rõ ràng. Lối kể, chuyện giản dị, tự nhiên, gẩn gũi; ngòi bút phân tích tâm lí sắc sảo; sự kết hợp hài hòa giữa ngôn ngữ đối thoại và độc thoại nội tâm cũng góp phần tạo nên một hình tượng chân thực và đẹp đẽ về người nông dân Việt Nam.
- Đoạn trích đã cho ta thấy sự phát triển trong nhận thức của người nông dân Việt Nam: tình yêu làng là cơ sở của tình yêu nước, yêu cách mạng song tình yêu nước vẫn bao trùm lên tất cả và là định hướng hành động cho họ.
c. Kết bài
- Khẳng định lại vẻ đẹp của người nông dân Việt Nam và tấm lòng của nhà văn đối với họ.
Đề thi tuyển sinh lớp 10 môn Văn Thái Bình 2022
ĐỀ THI
PHẦN I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)
Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu nêu dưới:
“Tôi chỉ muốn nhắn nhủ những bạn trẻ đang bơ vơ trên con đường cuộc sống rằng, nếu bạn đang phải trải qua những ngày khốn khó, phải đương đầu với nghịch cảnh cuộc đời, thì đó thực sự là một món quà vô giá. Có thể lúc đang khổ sở với những vấn đề của mình, ta chỉ mãi vật vã đau buồn. Nhưng sau này nhìn lại, ta sẽ thấy rằng những khó khăn đã đương đầu giúp tạo nên câu chuyện của riêng ta.
Hãy lấy bộ truyện nổi tiếng thế giới Harry Potter ra làm ví dụ. Tôi cực kỳ thích Harry Potter. Nhớ những đêm tôi thức đến ba bốn giờ sáng ôm quyển truyện trong tay, vừa đọc vừa quẹt nước mắt. Harry và những người bạn của cậu chỉ là tưởng tượng. Thế giới của phù thủy, đũa thần và chổi bay có thể không có thật. Nhưng nỗi buồn và sự tuyệt vọng là thật. Cảm giác đau đớn và cô độc là thật. Sợ hãi và mất mát là thật. [...]Nhưng nỗi đau trong câu chuyện đã kết nối người đọc và tác giả, kết nối người đọc với nhau, và góp phần làm nên thành công của bộ truyện. Và những mất mát đau thương ấy chân thật, bởi vì được viết bởi một con người đã nếm trải bao điều khốn khó của cuộc đời. J.K.Rowling phải chứng kiến cái chết của người mẹ khi vừa hai mươi mấy tuổi, rồi hôn nhân tan vỡ, nghèo hết mức có thể nghèo, và trở thành một bà mẹ đơn thân. Nếu không trải qua từng ấy đau khổ, chắc gì Rowling đã viết nên câu chuyện sâu sắc dường vậy, chắc gì Harry Potter đã lay động lòng người và thành công đến thế?
(Trích Tuổi trẻ đáng giá bao nhiêu?, Rosie Nguyễn, NXB Hội nhà văn 2019, tr. 68 - 69)
Câu 1. (0,5 điểm) Xác định phương thức biểu đạt chính trong đoạn trích trên.
Câu 2. (0,5 điểm) Tác giả đã lấy bộ truyện nổi tiếng nào của thế giới để làm ví dụ?
Câu 3. (1,0 điểm) Chỉ ra và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ liệt kê trong câu văn sau: JK Rowling phải chứng kiến cái chết của người mẹ khi vừa hai mươi mấy tuổi, rồi hôn nhân tan vỡ, nghèo hết mức có thể nghèo, và trở thành một bà mẹ đơn thân.
Câu 4. (1,0 điểm) Một bài học sâu sắc em rút ra được từ đoạn trích trên? Lí giải khoảng 3 - 5 dòng.
PHẦN II. LÀM VĂN (7,0 điểm)
Câu 1. (2,0 điểm) Hãy viết một đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về vai trò của tính trung thực trong cuộc sống con người.
Câu 2. (5,0 điểm) Cảm nhận của em về đoạn thơ sau:
Thuyền ta lái gió với buồm trăng
Lướt giữa mây cao với biển bằng,
Ra đậu dặm xa dò bụng biển,
Dàn đan thế trận lưới vây giăng.
Cá nhụ cá chim cùng cá đẻ,
Cá song lấp lánh đuốc đen hồng,
Cái đuôi em quẫy trăng vàng chóe.
Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long.
Ta hát bài ca gọi cá vào,
Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao.
Biển cho ta cả như lòng mẹ
Nuôi lớn đời ta tự buổi nào.
(Trích Đoàn thuyền đánh cá, Huy Cận, SGK Ngữ văn 9, tập một, NXBGDVN, tr.140)
-HẾT-
ĐÁP ÁN THAM KHẢO
I. ĐỌC- HIỂU
Câu 1. Phương thức biểu đạt: nghị luận
Câu 2. Tác giả đã lấy bộ truyện nổi tiếng thế giới Harry Potter làm ví dụ.
Câu 3. Liệt kê: cái chết của người mẹ khi vừa hai mươi mấy tuổi, rồi hôn nhân tan vỡ, nghèo hết mức có thể nghèo, và trở thành một bà mẹ đơn thân.
Tác dụng:
- Nhấn mạnh những gì mà J.K.Rowling phải chứng kiến. Đó là nỗi bất hạnh và khó khăn trong cuộc đời của bà mà từ đó làm động lực giúp bà viết ra tác phẩm tuyệt vời cho đời.
- Hiệu quả diễn đạt dễ hiểu, ngắn gọn.
Câu 4.
Trình bày những bài học rút ra theo suy nghĩ cá nhân, lưu ý nội dung phải phù hợp với chuẩn mực đạo lí truyền thống, mang ý nghĩa tích cực.
Gợi ý: Những gì chúng ta đã vượt qua được chính là bài học đáng quý được đúng kết trong cuộc đời của chính bản thân mình.
PHẦN II. LÀM VĂN
Câu 1.
Giới thiệu vấn đề nghị luận: đức tính trung thực
Bàn luận
*Giải thích thế nào là trung thực?
Trung thực là thật thà, thành thật với bản thân mình, không nói dối, không che giấu những thói xấu.
*Những biểu hiện của tính trung thực
- Trong cuộc sống: Thẳng thắn nhận lỗi khi mắc lỗI; Không báo cáo sai sự thật, không tham lam lấy của người khác làm của mình
- Trong học hành, thi cử: Không quay cóp, chép bài của bạN, Không mở tài liệu khi làm bài thi, bài kiểm tra, Không chạy điểm, không dùng bằng giả.
* Vai trò, ý nghĩa của trung thực
- Giúp con người hoàn thiện nhân cách
- Trung thực giúp ta giành được tình cảm của mọi người và dần có chỗ đứng trong xã hội.
- Là đức tính mà mỗi học sinh cần có để có hiệu quả học tập tốt nhất, những thành công bằng chính lực học của mình, góp phần hình thành nhân cách sau này.
- Giúp bạn có ý thức tốt trong học tập, được bạn bè và thầy cô yêu mến.
Mở rộng, phản đề: Phê phán những biểu hiện sai trái, không trung thực: Nạn học giả, bằng thật do quay cóp chép bài của bạn, gian lận trong thi cử vẫn còn phổ biến, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến kết quả thực chất của dạy và học, gây dư luận xấu trong xã hội.
Kết thúc vấn đề: Khẳng định trung thực là một đức tính cần trong xã hội
Câu 2
Dàn ý:
1. Mở bài
- Giới thiệu đôi nét về tác giả Huy Cận và bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá”:
- Huy Cận nổi tiếng trong phong trào thơ mới với thơ “Lửa thiêng”, ông hay viết về thiên nhiên và vũ trụ, trước cách mạng thơ ông phảng phất buồn nhưng sau cách mạng hồn thơ Huy Cận trở nên ấm nóng, tươi vui
- Giới thiệu 3 khổ thơ: Khúc hát đánh cá trên biển.
2. Thân bài:
* Khổ 1: Người dân ra khơi với tư thế tầm vóc lớn lao
- Nghệ thuật phóng đại “Lướt giữa mây cao với biển bằng”- con thuyền đánh cá vốn nhỏ bé giờ đây qua cái nhìn của tác giả đã sánh ngang tầm vũ trụ
- Nghệ thuật ẩn dụ: “lái gió buồm trăng”: thiên nhiên hòa hợp, cùng con người lao động
⇒ Các biện pháp nghệ thuật trên làm nổi bật tầm vóc của con người và đoàn thuyền
- Không khí lao động đang trở nên hứng khởi “ Ra đậu dặm xa dò bụng biển”- mặc đêm tối, mặc gió khơi người dân chài vẫn ra khơi dò lồng cá trong lòng biển
- Ẩn dụ: “Dàn đan thế trận”- cuộc sống đánh cá của người dân chài như một trận chiến đấu ác liệt
⇒ sự kết hợp giữa hiện thực (đoàn thuyền) với chất lãng mạn (thuyền lái gió, trăng treo trên cánh buồm) tạo nên những vần thơ đẹp và sâu sắc
* Khổ 2:Cảnh biển đẹp trong đêm
- Nhà thơ đã liệt kê những loài cá quý của biển: cá nhụ, cá chim, cá đé cho thấy sự phong phú và quý giá của biển
- Nhân hóa “Cái đuôi e quẫy” kết hợp với các tính từ chỉ màu sắc: làm cho lời thơ thêm sinh động
- Phép so sánh “đuôi cá” với “ngọn đuốc”: hình ảnh so sánh thú vị giàu liên tưởng
- Nhà thơ gọi cá bằng một cách gọi rất dịu dàng-“em” ẩn chứa sự yêu mến với cá và biển cả quê hương
- “Đêm thở sao lùa nước Hạ Long”: Màn đêm trước biển như một sinh mệnh
⇒ Thiên nhiên trên biển đêm thực sự rực rỡ sắc màu như một bức tranh sơn mài
* Khổ 3:Tinh thần lao động hăng say và lòng biết ơn biển
- “Ta hát bài ca gọi cá vào”: Người dân chài đã biến công việc nặng nhọc thành bài ca vui tươi ⇒ Tiếng hát của người dân chài có khả năng kì diệu là gọi cá vào lưới
⇒ bút pháp lãng mạn khi miêu tả giúp cho công việc đánh cá đêm trở nên thơ mộng
+ Những người dân chài vô cùng biết ơn biển cả “biển cho ta cá như lòng mẹ”
+ So sánh biển với lòng mẹ cho thấy biển nuôi sống nhân dân từ bao đời nay
⇒ Nói lên lòng tự hào và biết ơn biển
3. Kết bài
- Khẳng định những giá trị nghệ thuật làm nên thành công của bài thơ: hình ảnh thơ đẹp, xây dựng bằng sự liên tưởng phong phú, âm hưởng mạnh mẽ, bút pháp lãng mạn xen hiện thực
- Bài thơ là khúc hát ngợi ca con người lao động trên biển đồng thời là niềm say mê tự hào của con người làm chủ quê hương
-HẾT-
Đề thi Văn vào lớp 10 2021 tỉnh Thái Bình
Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 của tỉnh Thái Bình sẽ diễn ra trong 2 ngày 19/06/2021-20/06/2021 tới. Đề thi chính thức vào lớp 10 môn Ngữ Văn tỉnh Thái Bình 2021 sẽ được cập nhật ngay khi kỳ thi diễn ra.
Đáp án đề thi Văn vào lớp 10 2021 tỉnh Thái Bình
I.ĐỌC HIỂU
Câu 1:
Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm
Câu 2:
Biện pháp tu từ nói giảm nói tránh trong câu: “Sen đã tàn sau mùa hạ Mẹ đã lìa xa cõi đời” là cụm từ “lia xa cõi đời” ý nói đến cái chết.
Câu 3:
Học sinh trình bày theo ý hiểu của mình, lý giải
- Đóa hoa thơm ý chỉ những thành quả, sự thành công trong cuộc sống.
- Chiếc bóng: Sự vô hình không tồn tại, âm thầm lặng lẽ.
-> Sự hi sinh của người mẹ là vô tận, người mẹ hi sinh suốt cả cuộc đời cho con mình không một lời than vãn. Đến khi con thành công thì cũng là lúc người mẹ bước sang độ tuổi xế chiều, trở về với cát bụi. Câu thơ gửi gắm thông điệp: Hãy yêu thương mẹ khi còn có thể.
Câu 4:
Học sinh trình bày theo cảm nhận của mình
Gợi ý:
- Cuộc sống của người mẹ được hiện lên đầy rẫy những khó khăn vất vả.
- Phẩm chất của người mẹ: Sự yêu thương che chở, hi sinh, sự vị tha, chắt chiu những gì tốt đẹp nhất dành cho con
II. LÀM VĂN
Câu 1:
I. Mở đoạn:
- Giới thiệu về sự cần thiết của lối sống có trách nhiệm trong cuộc sống của mỗi người.
II. Thân đoạn:
1. Giải thích:
Sống có trách nhiệm là ý thức thực hiện tốt nghĩa vụ, công việc của bản thân, không ỷ lại, dựa dẫm hay đùn đầy trách nhiệm cho người khác.
2. Biểu hiện của tinh thần trách nhiệm:
- Đối với học sinh: trách nhiệm của chúng ta là học tập thực tốt, nghiêm chỉnh thực hiện các quy định của nhà trường, có tinh thần yêu nước, chăm lo học tập,....
- Có trách nhiệm với bản thân, với gia đình, những người xung quanh
- Đối với một người công chức: thực hiện đúng nhiệm vụ của Đảng và nhà nước gia cho, hoàn thành nhiệm vụ cấp trên giao cho
- Đối với công dân: thực hiện tốt quy định của nhà nước, của pháp luật, có trách nhiệm với gia đình và mọi người xung quanh
3. Sự cần thiết của của lối sống có trách nhiệm:
- Sống có trách nhiệm là một chuẩn mực để đánh giá nhân cách, sự trưởng thành của một người
- Là một nét sống đẹp, là phẩm chất cần có của những người trẻ hiện đại.
- Là hành động khẳng định giá trị bản thân, dấu hiệu cơ bản, quan trọng của việc hòa nhập với cộng đồng, giúp cho cuộc sống chung trở nên tốt đẹp hơn.
4. Ý nghĩa của lối sống có trách nhiệm:
- Hoàn thành tốt công việc và nhiệm vụ - Được mọi người xung quanh quý mến và yêu quý
- Được lòng tin của mọi người
- Thành công trong công việc và cuộc sống
5. Phản đề
- Những người có lối sống ích kỉ, không có tinh thần trách nhiệm,...
III. Kết đoạn: Nêu cảm nghĩ của em về tinh thần trách nhiệm trong cuộc sống
- Tinh thần trách nhiệm là một đức tính tốt đẹp
- Em sẽ học tập tốt để trở thành người có trách nhiệm
Câu 2:
1. Mở bài:
- Giới thiệu vài nét về tác giả Lê Minh Khuê và truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi.
- Giới thiệu khái quát về đoạn trích và tâm lý của nhân vật Phương Định trong một lần phá bom.
2. Thân bài:
Giới thiệu nội dung đoạn trích và nêu cảm nhận chung về tâm lý của nhân vật Phương Định trong một lần phá bom.
- Tâm lý của nhân vật Phương Định trong một lần phá bom:
+ Không gian xung quanh: Vắng lặng đến phát sợ khói đen vật vờ từng cụm máy bay ẩm ẩm ở xa...Câu ngắn gợi hoàn cảnh khốc liệt của chiến trường.
+ Mặc Phương Định đã "quen rồi". Mỗi ngày phá bom 5 lần ngày nào ít thì 3 lần, nhưng khi đến gần quả bom vẫn thấy sợ
-> Lòng tự trọng khiến cố vượt lên trên nỗi sợ hãi” cảm thấy ánh mắt chiến sĩ đang dõi theo minh tôi không sợ nữa. Tôi sẽ không đi khom. Các anh ấy không thích cái kiểu đi khom. Khi có thể cứ đàng hoàng mà bước tới”.
-> Cảm giác rất chân thực Phương Định sẵn sàng đối mặt với công việc một cách tự tin đầy kiêu hãnh.
- Khi thực hiện các thao tác phá bom.
+ Mọi công việc cô làm được miêu tả hết sức tỉ mỉ chân thực cụ thể mọi cảm giác của Phương Định trở lên sắc nhọn: “Thỉnh thoảng lưỡi xẻng chạm vào quả bom một tiếng động sắc đến gai người cứa vào da thịt tôi. Tôi rùng mình và bỗng thấy tại sao mình làm quá chậm. Nhanh lên một tí! Vỏ quả bom nóng một dấu hiệu chẳng lành”.
+ Kề bên cái chết im lìm bất ngờ hiểm nguy có thể đến ngay tức khắc cô đã cảm nhận chính xác trong từng thao tác chạy đua với thời gian vượt qua thần chết: Đào đất đặt gói thuốc minh bên cạnh quả bom dòng dây cháy chậm châm ngòi trở về chỗ ẩn nấp.
- Lúc chờ quả bom nổ: Cảm giác căng thẳng chờ đợi đến nghẹt thở cô nghe thấy các tiếng tích tắc của đồng hồ đẻ nên những con số vĩnh cửu, cô có nghĩ đến một cái chết nhưng mờ nhạt điều quan trọng với cô là liệu mìn có nổ không, bom có nổ không, không thì làm thế nào để châm mìn lần hai.
-> Đó là lòng dũng cảm và ý thức trách nhiệm cao, luôn hoàn thành trách nhiệm tốt dù có phải hi sinh suy nghĩ ấy đã truyền cho người đọc cảm xúc yêu quý khâm phục, trân trọng Phương Định nói riêng và các cô gái Thanh niên xung phong nói chung, khao khát chữa lành những vết thương chiến tranh để thông đường cho ô tô vượt Trường Sơn tiến thẳng vào Miền Nam đánh Mĩ.
-> Có thể nói, xây dựng nhân vật Phương Định, Lê Minh Khuê đã chọn được những phương thức trần thuật hợp lí khi nhà văn đặt điểm nhìn vào nhân vật chính của mình để nhân vật tự kể chuyện. Nhờ vậy, nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật – tâm lí Phương Định đạt đến độ tinh tế nhất. Ngôn ngữ trần thuật qua nhân vật chính làm cho tác phẩm có giọng điệu, ngôn ngữ tự nhiên gần với khẩu ngữ, trẻ trung, nữ tính...
3. Kết bài:
- Nêu đánh giá, cảm nhận của em về tâm lý của nhân vật Phương Định trong một lần phá bom.
- Liên hệ vai trò của tuổi trẻ hiện nay trong việc bảo vệ đất nước.
-/-
Cùng ôn tập chuẩn bị thật tốt cho kỳ thi sắp tới với đề thi tuyển sinh lớp 10 các năm trước nhé:
Đề thi tuyển sinh môn Văn lớp 10 Thái Bình năm 2020
Xem chi tiết đề thi và đáp án tại link: Đề thi Văn vào lớp 10 năm 2020 Thái Bình
Đề thi tuyển sinh môn Văn lớp 10 Thái Bình năm 2019
PHẦN I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Đọc đoạn thơ sau và trả lời các câu hỏi:
" ...Người đồng mình thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm phong tục
Con ơi tuy thô sơ da thịt
Lên đường
Không bao giờ nhỏ bé được Nghe con."(SGK Ngữ văn 9 – Tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, 2017).
Câu 1. (0,5 điểm) Đoạn thơ trên trích từ tác phẩm nào, của ai?
Câu 2. (0,5 điểm) Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn thơ trên.
Xem chi tiết đề thi và đáp án tại link: Đề thi tuyển sinh lớp 10 môn Văn 2019 Thái Bình có đáp án
Đề thi tuyển sinh môn Văn lớp 10 Thái Bình năm 2018
Phần 1. ĐỌC HIỂU ( 3,0 điểm )
Mỉm cười là một trạng thái tinh thần đặc biệt.
Khác với bản thân cái cười. Cái cười cần và phải có đối tượng rõ ràng. Không có người ta bảo mình “có vấn đề rồi”.
Mỉm cười đến từ xa xôi, xa xôi đến mức có vẻ như mỉm cười là tự thân. Mỉm cười là trạng thái trong lành, thân thiện dang tay vui đón vũ trụ, hoà vui cuộc đời. Như tia nắng xuân mềm mại, mỏng manh, rụt rè, vô tư lự hé chào khu vườn cuối đông.
[...]Thật là vui khi nhìn thấy cái mỉm cười ở trong cái cười của ai đó, của những người bạn của mình.
Chúc mỗi bạn bè ta, mỗi sáng trước khi ra cửa, mỉm cười.
(Theo Hoàng Hồng Minh, Lòng người mênh mang NXB Văn hóa thông tin, 2014)
Câu 1 (1 điểm). Kể trên 02 phương thức biểu đạt được sử dụng trong đoạn trích.
Câu 2 (0,5 điểm). Chỉ ra phép liên kết giữa hai câu văn sau: "xa xôi đến mức có vẻ như mỉm cười là tự thân. Mỉm cười là trạng thái trong lành, thân thiện dang tay vui đón vũ trụ, hoà vui cuộc đời".
Xem chi tiết đề thi và đáp án tại link: Đề thi Văn vào lớp 10 năm 2018 tỉnh Thái Bình
Trên đây là toàn bộ nội dung của đề thi tuyển sinh lớp 10 môn Văn 2023 và các năm trước được chúng tôi chia sẻ nhằm giúp các em nắm được các thông tin về kỳ thi này.
Mong rằng những tài liệu của chúng tôi sẽ là người đồng hành giúp các bạn hoàn thành tốt bài thi của mình.