I. ĐỀ THI MÔN VĂN LỚP 10 2017 NAM ĐỊNH
Độc giả lưu ý đáp án khoang tròn trong đề do thí sinh trả lời.
II. ĐÁP ÁN MÔN VĂN LỚP 10 NAM ĐỊNH 2017
Phần 1:
Câu 1: B Câu 2: C Câu 3: C Câu 4: D
Câu 5: D Câu 6: B Câu 7: A Câu 8: A
Phần 2:
Câu 1:
- Đoạn văn trên trích từ văn bản “Tiếng nói của văn nghệ”, tác giả Nguyễn Đình Thi.
- Đoạn văn sử dụng phương thức biểu đạt chính: Nghị luận
Câu 2: Nội dung của đoạn văn: Vai trò, ý nghĩa của văn nghệ đối với đời sống con người
Câu 3: Cách viết của tác giả:
- Lập luận chặt chẽ, hợp lí, cách dẫn dắt vấn đề một cách tự nhiên.
- Cách viết giàu hình ảnh, có nhiều dẫn chứng sinh động được lấytừ thơ văn, từ đời sống thực tế để khẳng định thuyết phục. Các ý kiến, nhận định đưa ra, đồng thời cũng làm tăng thêm sức hấp dẫn cho tác phẩm.
- Giọng văn chân thành, thể hiện được niềm say mê, bộc lộ cảm xúc mạnh mẽ của người viết.
=> Lối viết chặt chẽ, khoa học, giàu hình ảnh, cảm xúc
Câu 4:
- Yêu cầu về hình thức: Đảm bảo đúng hình thức của một đoạn văn: Có câu mở đoạn, thân đoạn, kết đoạn.
- Yêu cầu về nội dung: Bài viết tập trung đúng chủ đề: Ảnh hưởng tích cực của ca dao, những điều tốt đẹp ca dao mang lại cho thế hệ trẻ ngày nay.
- Học sinh có thể tự do trình bày theo ý hiểu của bản thân, dưới đây là một vài gợi ý của doctailieu.com
- Giúp học sinh cảm nhận được vẻ đẹp của quê hương, đất nước,con người (Qua các bài ca dao ngợi ca vẻ đẹp thiên nhiên, đất nước…) từ đó thêm yêu quê hương đất nước, tăng thêm tinh thần cống hiến, xây dựng quê hương đất nước.
Ví dụ:
Đường vô xứ Huế quanh quanh
Non xanh nước biếc như tranh họa đồ
Ai vô xứ Huế thì vô…
- Giúp cho học sinh hình thành nhân cách, có lối sống lành mạnh, tư tưởng đạo đức đúng đắn (Qua các bài ca dao về tình cảm gia đình, ca dao than thân, châm biếm)
Ví dụ:
Anh em nào phải người xa,
Cùng chung bác mẹ một nhà cùng thân.
Yêu nhau như thể tay chân,
Anh em hòa thuận, hai thân vui vầy.
Phần 3:
A. Giới thiệu chung:
- Nguyễn Quang Sáng là một trong những nhà văn tiêu biểu của nền văn học cách mạng Việt Nam.
- “Chiếc lược ngà” là tác phẩm gắn liền với tên tuổi của ông. Truyện viết về tình cảm gia đình, tình cảm cha con trong chiến tranh thật cảm động mà sâu sắc.
- Nhân vật chính của đoạn trích “Chiếc lược ngà’’ một cô bé hồn nhiên ngây thơ, có cá tính bướng bỉnh nhưng yêu thương ba sâu sắc. Điều đó, được thể hiện qua diễn biến tâm lý và hành động của bé Thu trong lần cuối cùng được gặp cha – khi ông Sáu về phép.
B. Phân tích, chứng minh:
1.Cảnh ngộ của gia đình bé Thu:
- Đất nước có chiến tranh, cha đi công tác khi Thu chưa đầy một tuổi, lớn lên em chưa một lần gặp ba được ba chăm sóc yêu thương, tình yêu Thu dành cho ba chỉ gửi trong tấm ảnh ba chụp chung cùng má.
2. Diễn biến tâm lý và hành động của bé Thu trước khi nhận anh Sáu là cha:
- Yêu thương ba nhưng khi gặp anh Sáu, trước những hành động vội vã thái độ xúc động, nôn nóng của cha…Thu ngạc nhiên lạ lùng, sợ hãi và bỏ chạy… Những hành động chứa đựng sự lảng tránh đó lại hoàn toàn phù hợp với tâm lí trẻ thơ bởi trong suy nghĩ của Thu anh Sáu là người đàn ông lạ lại có vết thẹo trên mặt giần giật dễ sợ.
- Trong hai ngày sau đó:
+ Thu hoàn toàn lạnh lùng trước những cử chỉ đầy yêu thương của cha, nó cự tuyệt tiếng ba một cách quyết liệt trong những cảnh huống mời ba vào ăn cơm, xử lí nồi cơm sôi, và thái độ hất tung cái trứng cá trong bữa cơm…
+ Từ cự tuyệt nó đã phản ứng mạnh mẽ….nó căm ghét cao độ người đàn ông mặt thẹo kia, nó tức giận, và khi bị đánh nó đã bỏ đi một cách bất cần…
=> Đó là phản ứng tâm lí hoàn toàn tự nhiên của một đứa trẻ có cá tính mạnh mẽ. Hành động tưởng như vô lễ đáng trách của Thu lại hoàn toàn không đáng trách mà còn đáng thương, bởi em còn quá nhỏ chưahiểu được những tình thế khắc nghiệt éo le của đời sống. Đằng sau những hành động ấy ẩn chứa cả tình yêu thương ba, sự kiêu hãnh củatrẻ thơ về một tình yêu nguyên vẹn trong sáng mà Thu dành cho ba.
3. Diễn biến tâm lý và hành động của Thu khi nhận ra ba:
- Sự thay đổi thái độ đến khó hiểu của Thu, không ương bướng mà buồn rầu nghĩ ngợi sâu xa, ánh mắt cử chỉ hành động của bé Thu như thể hiện sự ân hận, sự nuối tiếc, muốn nhận ba nhưng e ngại vì đã làm
ba giận.
- Tình yêu thương ba được bộc lộ hối hả ào ạt mãnh liệt khi anh Sáu nói “Thôi ba đi nghe con”.
- Tiếng thét của bé Thu "Ba...a...a...ba!" chứa đựng tất cả tình yêu thương, nỗi nhớ và sự ân hận. Cô bé nhất định "không cho ba đi nữa", "hôn tóc, hôn cổ, hôn vai và hôn cả vết thẹo dài bên má của ba nó nữa"...
- Tình yêu ấy kết đọng trong âm vang tiếng Ba trong những hành động vội vã: Chạy nhanh như con sóc, nhảy thót lên, hôn ba nó cùng khắp, trong lời ước nguyện mua cây lược, tiếng khóc nức nở…
=> Đó là cuộc hội ngộ chia tay đầy xúc động, thiêng liêng đã tác động sâu sắc đến bác Ba, mọi người.
C. Đánh giá chung:
- Xây dựng tình huống truyện éo le, đặc sắc, cùng với sự am hiểu tâm lí con người, ngòi bút tinh tế, giản dị, tập trung khắc họa ngôn ngữ, hành động,... tác giả đã xây dựng thành công hình ảnh bé Thu hồn nhiên ngây thơ, mạnh mẽ cứng cỏi yêu ghét rạch ròi. Trong sự đối lập của hành động thái độ trước và sau khi nhận ba lại là sự nhất quán về tính cách về tình yêu thương ba sâu sắc.
- Truyện để lại nhiều cảm nghĩ cho người đọc về tình cha con, nhất là trong chiến tranh.