Đề thi học kì 1 môn Ngữ văn 9 quận Hoàn Kiếm năm 2019

Đề thi học kì 1 Ngữ văn 9 năm 2019 của quận Hoàn Kiếm là một trong những tài liệu giúp các em ôn luyện các dạng câu hỏi sẽ ra trong đề thi cuối học kì tốt nhất. Cùng Đọc tài liệu thử sức nhé:

Đề thi học kì 1 Ngữ văn 9 quận Hoàn Kiếm

Phần I (6,5 điểm): 

Bài thơ “Bếp lửa" của Bằng Việt đã gợi lại những kỉ niệm xúc động về người bà và tình bà cháu.

Trong bài thơ có đoạn:

“Mẹ cùng cha công các bạn không về

Cháu ở cùng bà, bà bảo cháu nghe

Bà dạy cháu làm, bà chăm cháu học.

Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà khó nhọc,

Tu hú ơi! Chẳng đến ở cùng bà

Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa?"

(Trích Ngữ văn 9, tập một, NXB Giáo dục Việt Nam. 2017)

1. Em hãy trình bày hoàn cảnh sáng tác của bài thơ "Bếp lửa".

2. Đoạn thơ trên có sự kết hợp giữa những phương thức biểu đạt nào? Nêu tác dụng của sự kết hợp ấy.

3. Nghĩa của từ “nhóm" trong đoạn trích trên và từ “nhôm” trong câu thơ “Nhóm dậy cả những tâm tình tuổi nhỏ” có gì khác nhau.

4. Bằng một đoạn văn khoảng 12 câu theo pháp lập luận tổng hợp - phân tích - tổng hợp, em hãy làm rõ hình ảnh người bạn và tình cảm của cháu với bà qua đoạn thơ trẽn, trong đó. có sử dụng câu cảm thán và câu phủ định ( gạch đới Tột câu cảm thán và một câu phủ định),

5. “Bếp lửa” của bà trong thơ Bằng Việt khiến cho chúng ta nhớ đến hình ảnh “bếp Hoàng Cầm" trong một bài thơ khác thuộc chương trình Ngữ văn lớp 9, bởi “bếp Hoàng Cầm” đã gợi lên tình cảm ấm áp về những người cùng trải qua những tháng năm gian khổ, gắn bó với nhau như một gia đình. Em hãy cho biết tên bài thơ về tác giả của bài thơ đó?

Phần II (3,5 điểm): Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

Bất cứ ai từng theo dõi Neil Armstrong đặt chân lên Mặt Trăng năm 1969 cũng có thể nói với bạn rằng tại khoảnh khắc đó, Trái Đất như ngừng quay. Sự kì diệu và đáng kính phục của thành tựu đó khó tin đến mức một số người vẫn nghĩ rằng nó đã được dàn dựng trên phim trường của Hollywood. Khi các phi hành gia đặt chân lên Mặt Trăng, người ta bắt đầu nói: "Nếu chúng ta có thể đến được Mặt Trăng, chúng ta có thể làm bất cứ điều gì"..

(Trích "Cà phê" trên Sao Hỏa, Stephen Petranek, NXB Lao động 2017) 

1. Tìm một lời dẫn trực tiếp và một lời dẫn gián tiếp có trong đoạn trích trên.

2. Ý nghĩ về việc con người đặt chân lên Mặt Trăng như được dàn dựng trên phim trường của Hollywood được nhắc đến trong đoạn trích đã khẳng định điều gì?

3. Rất nhiều thành tựu của nhân loại đã cho thấy khả năng của con người là vô hạn. Từ những hiểu biết xã hội của mình, em hãy trình bày suy nghĩ bằng một đoạn văn nghị luận (khoảng 2/3 trang giấy thi) về ý nghĩa của việc nỗ lực biến cái không thể thành có thể trong cuộc sống.

Đáp án đề kiểm tra học kì 1 Ngữ văn 9 quận Hoàn Kiếm

Phần I.

1. Hoàn cảnh sáng tác của bài thơ Bếp lửa: Năm 1963, khi tác giả đang là sinh viên học ngành Luật ở nước ngoài

2. Phương thức biểu đạp của đoạn thơ trên: biểu cảm và tự sự.

Tác dụng: khiến đoạn thơ như một câu chuyện kể về kỉ niệm bên bà. Khi những kỉ niệm, hồi tưởng đó được hiện ra cũng là lúc cảm xúc người cháu ùa về, đó là nỗi xúc động, nhớ bà da diết. Qua đó thấy được tình yêu thương của bà dành cho cháu cũng như tình cảm của cháu với bà.

3. Từ "nhóm" trong đoạn trích được dùng theo nghĩa gốc còn "nhóm" trong câu thơ được dùng theo nghĩa chuyển: bà không chỉ nhóm bếp lửa, làm lửa nhen lên từ nguyên liệu củi rơm mà còn nhóm lên cả những tâm tình, ước mơ, khao khát của tuổi nhỏ, từ đó nâng đỡ tâm hồn cháu trên bước đường đời.

4.

* Hình thức: Đoạn văn khoảng 12 câu theo đúng phép lập luận tổng - phân - hợp, sử dụng và chú thích đúng câu cảm thán, câu phủ định.

* Nội dung:

Gợi ý

- Hình ảnh người bà:

+ Bà vừa là cha, vừa là mẹ lại vừa là người thầy. Bà đã thay thế và lấp đầy tất cả.

+ Bà nhiều vất vả nhưng giàu tình yêu thương, nhẫn nại, giàu đức hy sinh.

- Tình cảm của người cháu dành cho bà:

+ Cháu còn nhỏ nhưng đã biết thương, biết ơn bà, hiểu những gian khổ, nhọc nhằn đời bà

+ Hai câu thơ cuối như lời trách móc vô cớ chim tu hú, tất cả xuất phát từ tình yêu thương và nỗi nhớ bà.

* Nghệ thuật: Sử dụng liệt kê, điệp ngữ, câu hỏi tu từ, giọng thơ tâm tình, thủ thỉ, thiết tha, yếu tố tự sự kết hợp nhuần nhuyễn với biểu cảm.

5. "Bài thơ về tiểu đội xe không kính" - Phạm Tiến Duật

Phần II.

1. Lời dẫn trực tiếp: “Nếu chúng ta có thể đến được Mặt Trăng, chúng ta có thể làm bất cứ điều gì”

- Lời dẫn gián tiếp: “tại khoảnh khắc đó, Trái Đất như ngừng quay” hoặc “nó đã được dàn dựng trên phim trường của Hollywood”

2. Muốn khẳng định ý nghĩ về việc con người đặt chân lên Mặt Trăng là rất khó tin, nhấn mạnh đây là một thành tựu kì diệu và đáng kính. Qua đó tác giả bộc lộ sự cảm phục, tự hào, ngỡ ngàng trước thành tựu này.

3.

Gợi ý:

- Giải thích:

+ Cái không thể: Là điều ta tin rằng không làm được, là điều vô lí, xa vời.

+ Cái có thể: điều mà ta có thể làm, hoàn thành được.

=> Việc nỗ lực biến cái không thể thành cái "có thể" chính là cố gắng đến cùng để làm được những điều tưởng như rất khó, không thể thực hiện.

- Ý nghĩa của việc nỗ lực biến cái không thể thành cái "có thể":

+ Con người có thể chinh phục được những thử thách lớn lao, từ đó tạo ra những thành công mới mẻ, tạo sự hiện đại và làm nên điều kì diệu trong cuộc sống trong mọi lĩnh vực

+ Con người bứt phá được giới hạn của bản thân, khám phá được ở chính bản thân mình những sức mạnh tiềm ẩn, những khả năng tuyệt vời mà trước đó ta chưa từng nghĩ tới.

+ Cuộc sống có ý nghĩa hơn bởi con người có thêm sức mạnh để vượt qua được những thất bại, biết ước mơ, sáng tạo và cống hiến không ngừng

+ Việc làm đó còn là nguồn động viên tinh thần vô cùng lớn với những người xung quanh và thế hệ mai sau.

+ Dẫn chứng thực tế: Câu chuyện anh Lê Văn Tuấn (xã Tào Sơn, Anh Sơn) bị cụt hai tay sau một lần bị điện giật. Đã có lúc anh xin gia đình đi hiến tạng vì “không hiến cũng chẳng để làm gì nữa”. Thế nhưng anh đã biết điều không thể thành có thể khi nỗ lực luyện tập sau 3 năm, để bây giờ anh đã là chủ một cửa hàng sửa chữa điện thoại. Giờ đây, anh còn là người thầy đào tạo nghề cho một số thanh niên và hỗ trợ họ làm việc ngay tại cửa hàng của mình.

- Nếu không nỗ lực biến cái không thể thành cái "có thể" thì sao?

+ Cuộc sống sẽ mãi lạc hậu, con người không tạo ra được sự tân tiến, không thể tiến xa, cũng không thể đi đến sự hiện đại như hôm nay

+ Con người dễ gặp thất bại vì tin rằng "mình không làm được", không có sự nỗ lực để đạt tới mục tiêu cao hơn

- Mở rộng: Nỗ lực này không có nghĩa là mù quáng dốc hết mọi sức lực biến những điều quá đỗi vô lý và thiếu nhân văn thành những điều thực tế.

- Bài học, liên hệ: rút ra bài học và liên hệ về bản thân.

-/-

Trên đây là đáp án đề thi học kì 1 môn Ngữ văn 9 quận Hoàn Kiếm năm học 2019/2020 do Đọc tài liệu thực hiện, mong rằng với nội dung này sẽ giúp các em ôn tập kiến thức thi cuối kì 1 tốt hơn.