Cùng Đọc Tài Liệu tham khảo bài văn mẫu phân tích chất liệu dân gian trong bài thơ Con cò của Chế Lan Viên, hy vọng sẽ giúp các em có thêm nguồn tài liệu tham khảo hữu ích trong quá trình tìm hiểu, phân tích tác phẩm cũng như ôn luyện kĩ năng làm văn.
Bài văn hay phân tích chất liệu dân gian trong bài thơ Con cò
Dưới đây là một số bài văn phân tích chất liệu dân gian trong bài thơ Con cò của Chế Lan Viên do Đọc Tài Liệu tổng hợp được hi vọng sẽ giúp các em có thêm vốn từ ngữ và rút kinh nghiệm về cách trình bày.
Nói về nhà thơ đa dạng về phong cách nghệ thuật không thể không nhắc đến Chế Lan Viên. Ông bị ám ảnh bởi những Tháp Chàm và Đầu Lâu, tạo ấn tượng mạnh trong phong trào thơ mới cùng với những “ma hời sờ soạng dắt nhau đi”. Chế Lan Viên có mong muốn được sống gần gũi với nhân dân và cống hiến cho đất nước. Song cũng có một Chế Lan Viên với tấm lòng hồn hậu thông qua những lời ru, tinh thần hi sinh cao cả của những bậc tiền bối sinh thành luôn là niềm cảm hứng bất tận cho ông. Sự đa dạng, linh hoạt trong phong cách của Chế Lan Viên được thể hiện rõ ràng trong bài thơ Con cò.
Bài thơ Con cò là một điển hình cho thơ ca về tình mẫu tử, được trích từ tập Hoa ngày thường - Chim báo bão của Chế Lan Viên. Nhà thơ đã khái quát sâu sắc hình ảnh người mẹ trong cuộc đời mỗi con người thông qua hình tượng con cò. Con cò cũng là biểu tượng của người nông dân, cần cù, vất vả, người phụ nữ chịu thương, chịu khó, giàu đức hi sinh. Toàn bộ bài thơ phản ánh tiếng lòng của một người mẹ với những cống hiến, hi sinh dành cho những đứa con yêu dấu của mình.
Bài thơ thể hiện sự đối nghịch trong tâm tình luôn biến động của một người mẹ lúc nào cũng phải lo lắng không yên với sự ngây thơ, hồn nhiên của con mình. Từ đó, tấm lòng cao cả của người mẹ được nêu bật lên:
Con chưa biết con cò con vạc
Con chưa biết những cành mềm mẹ hát
Sữa mẹ nhiều, con ngủ chẳng phân vân
Xuyên suốt bài thơ là hình ảnh người mẹ gắn liền với từng giai đoạn trưởng thành của con mình. Tình mẫu tử là một đề tài được sử dụng rất phổ biến trong nhiều tác phẩm dân gian ngày xưa, nhất là trong ca dao dân ca phổ biến hơn cả.
Ta đi trọn kiếp con người
Cũng không đi hết những lời mẹ ru
Hay:
Mẹ già ở tấm lều tranh,
Sớm thăm tối viếng mới đành dạ con
Trong các câu chuyện cổ tích, hình ảnh mẹ xuất hiện rất nhiều và đều thể hiện tấm lòng biết ơn cao cả của tác giả dành cho những người mẹ vĩ đại. Bởi vậy, có thể nói rằng chất dân gian của bài thơ cũng thể hiện ở cả nội dung của đề tài.
Hình ảnh con cò là biểu tượng xuyên suốt trong bài thơ của Chế Lan Viên. Cánh cò đã xuất hiện trong nhiều ca dao dân ca và được tác giả vận dụng sáng tạo lại để tạo nên một hình ảnh đặc biệt trong bài thơ. Cánh cò mang đến cảm giác ấm áp, yên bình cho thôn xóm và đồng thời là biểu tượng của sự tần tảo, vất vả, chịu thương chịu khó của những người nông dân.
Trời mưa
Quả dưa vẹo vọ
Con ốc nằm co
Con tôm đánh đáo
Con cò kiếm ăn.
Hay:
Nước non lận đận một mình
Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay.
Cánh cò không chỉ là hình ảnh tượng trưng cho sự chịu đựng, hi sinh mà còn thể hiện phẩm chất cao đẹp của con người. Tác giả đã xây dựng toàn bộ bài thơ xoay quanh hình ảnh con cò, từ cánh cò trong vòng tay mẹ, cánh cò cắp sách đến trường đến cánh cò khôn lớn mai sau. Nhờ có sự xuyên suốt này mà toàn bài thơ mang một hương vị ngọt ngào, đằm thắm trẻ trung và liền mạch.
Chỉ với hình ảnh con cò đã giúp tác giả gợi mở về thân phận yếu đuối của người nông dân, người phụ nữ và cuộc mưu sinh đầy vất vả, gian truân để nuôi con âm thầm trong khi cuộc sống quá nhiều cạm bẫy. Hình ảnh này đã được xây dựng bằng nghệ thuật nhân hóa, vừa làm cho câu thơ trở nên sinh động đồng thời gợi sự liên tưởng. Hình ảnh con cò trong bài thơ gợi nhớ đến tình mẹ, người mẹ với sự dìu dắt, nâng đỡ dịu dàng và bền bỉ.
Bằng việc chọn hình ảnh con cò - một biểu tượng tượng trưng cho sự bền bỉ và phẩm chất tốt đẹp của dân tộc Việt Nam, bài thơ Con cò đã thực sự đậm chất truyền thống như đang được tưới mạch nguồn của dân gian. Việc sử dụng hình ảnh này một cách linh hoạt và sáng tạo đã giúp bài thơ trở nên gần gũi hơn với độc giả.
Nhắc đến chất liệu dân gian, ta liên tưởng ngay tới những bài ca dao dân ca, một trong những nguồn cảm hứng bất tận của văn chương. Có thể nói rằng viên ngọc sáng nhất trong văn học dân gian Việt Nam chính là ca dao, nó chứa đựng cả nước mắt và niềm hạnh phúc. Mọi giá trị của văn học đều bắt nguồn từ ca dao và trở về với ca dao, những truyền thống và linh hồn của cả một thời đại đều được kết tinh từ ca dao. Chúng ta có thể thấy rõ ràng rằng Chế Lan Viên đã sử dụng rất nhiều thi liệu là ca dao dân ca để làm nguyên liệu cho sáng tác của mình.
Đoạn thơ:
Con cò ăn đêm
Con cò xa tổ
Cò gặp cành mềm
Cò sợ xáo măng...
Nhà thơ đã mượn ý từ bài ca dao:
Con cò mà đi ăn đêm
Gặp phải cành mềm lộn cổ xuống ao
Ông ơi, ông vớt tôi nao
Tôi có lòng nào, ông hãy xáo măng...
Nhờ tính sáng tạo và linh hoạt trong việc sử dụng hình ảnh con cò, nhà thơ đã thành công miêu tả những khó khăn và gian truân mà người mẹ phải đối mặt. Mặc dù biết rằng đứa con của mình còn quá nhỏ trước những gian nan của cuộc đời, nhưng người mẹ vẫn muốn hát cho con nghe để giúp con hiểu về tình yêu thương đối với quê hương, đất nước, hiểu được tình thương mẹ dành cho con bao la đến như thế nào. Hình ảnh con cò đã tràn ngập vào tâm hồn trẻ thơ một cách vô thức thông qua lời ru của mẹ.
Ca đao được nhà thơ sử dụng như một thi liệu chính – tâm hồn của tác phẩm:
Con cò bay la
Con cò bay lả
Con cò Cổng Phủ
Con cò Đồng Đăng
Đoạn thơ này mượn ý từ câu ca dao:
Con cò bay lả bay la
Bay từ cửa phủ bay ra cánh đồng
Những bài ca dao được sử dụng nhiều trong bài thơ đã khiến cho nó trở nên rất mềm mại và gần gũi. Người đọc cảm thấy như đang nghe một lời tâm sự, một giai điệu nhẹ nhàng cất lên tình mẹ hiền vĩnh cửu bao la. Càng hợp hơn khi dùng ca dao để viết về tình mẹ bởi sự giản dị trong từ ngữ kết hợp với chiều sâu của nội dung. Tình mẹ luôn là nguồn cảm hứng bất tận, nhưng không phải ai cũng có thể viết về nó một cách sâu sắc như Chế Lan Viên.
Bài thơ Con cò được viết theo hình thức của một bài hát ru, kết hợp giữa lời ca và nét họa, mang đậm tinh thần nhạc sĩ. Những lời ru từ xa xưa đã in sâu vào tâm hồn những đứa trẻ, là kỷ niệm ngọt ngào của tuổi thơ, cũng như hy vọng tươi sáng cho tương lai:
Ru con, con ngủ cho say
Để u dệt vải cho thầy nhuộm nâu
Cắt quần cắt áo u khâu
Để thầy con mặc dãi dầu mùa chiêm.
Một bài hát ru có âm hưởng rất đặc biệt, nhẹ nhàng êm ái nhưng rất sâu lắng, nó phản ánh rõ tình cảm của một người mẹ dành cho con mình. Đó chính là tình yêu thương rộng lớn, là thế giới mà người mẹ đã dành cả trái tim mình để xây dựng, để cho đứa con của mình có thể lớn lên trong một môi trường vô tư, hồn nhiên nhất.
À ơi!
Một con cò thôi
Con cò mẹ hát
Cũng là cuộc đời
Vỗ cánh qua nôi
Ngủ đi, ngủ đi!
Việc sử dụng âm hưởng của lời ru đã tạo nên bầu không khí đầy tính nhạc dễ dàng tạo ấn tượng và đi vào lòng độc giả. Thi liệu văn hóa dân gian đóng vai trò quan trọng trong thành công của bài thơ. Vì thế, "Con cò" được coi là một trong những tác phẩm văn học nổi bật nhất về tình mẹ, để lại dư âm trong lòng người đọc.
-/-
Vừa rồi là nội dung chi tiết một số mẫu bài văn phân tích chất liệu dân gian trong bài thơ Con cò của Chế Lan Viên - Văn mẫu lớp 7 do Doctailieu tổng hợp và biên soạn chi tiết hi vọng sẽ giúp các em có thêm nguồn tài liệu tham khảo hữu ích để có một bài văn phân tích hay và sâu sắc. Chúc các em học tốt!