Lời tiễn dặn người yêu trong bài thơ "Tiễn dặn người yêu" không chỉ là những lời yêu thương, mà còn khắc họa rõ nét tính cách và tâm hồn của chàng trai. Qua những lời dặn dò đầy cảm xúc, ta thấy được một chàng trai vừa yêu thương, vừa mạnh mẽ, quyết liệt, vừa có tấm lòng thủy chung, son sắt. Bài viết này sẽ hướng dẫn các em phân tích, cảm nhận về nhân vật chàng trai qua lời căn dặn người yêu để hiểu rõ hơn về nhân vật đồng thời viết được một bài văn cảm nhận sâu sắc.
Cảm nhận về nhân vật chàng trai qua lời căn dặn người yêu
- Qua lời chàng trai căn dặn người yêu, ta thấy nhân vật này là người trọng tình nghĩa, khát khao hạnh phúc, thủy chung trong tình yêu dành cho cô gái, sẵn sàng bảo vệ che chở cho người mình yêu.
+ Thấu hiểu nỗi đau khổ của người yêu.
+ Quan tâm chu đáo đối với người mình yêu thể hiện qua lời nói và hành động của chàng trai khi cô gái bị nhà chồng đánh đập, hành hạ
+ Lòng anh vô cùng đau xót khi tiễn người yêu về nhà chồng: Anh yêu em… sóng xô bè vỡ/ Bè chìm trôi ba suối mất rồi => ngậm ngùi, đau xót, trong lòng dằn vặt nhưng không thể làm được gì, điều này thể hiện tấm lòng thủy chung đối với cô gái.
+ Ý chí quyết tâm đoàn tụ về bên nhau: “Đôi ta yêu nhau đợi đến tháng năm lau nở… Không lấy được nhau thời trẻ, ta sẽ lấy nhau khi góa bụa về già”.
+ Thủy chung kiếp này và thuỷ chung mãi mãi đến tận kiếp sau nếu chẳng may chết đi.
+ Trong đau khổ vẫn không tuyệt vọng, vẫn an ủi, động viên người yêu với mong ước và cũng là niềm hi vọng vào tương lai hai người sẽ kết duyên đôi lứa.
- Ngoài ra, chàng trai còn là một người có cách đối xử hết sức ân cần, dịu dàng trước hoàn cảnh của người yêu mình.
+ Khi chứng kiến cảnh cô gái bị chồng đánh đập, trong lòng chàng trai trỗi dậy ý chí đưa người yêu về đoàn tụ với mình.
Dàn ý đoạn văn cảm nhận về nhân vật chàng trai qua lời căn dặn người yêu
1. Mở bài
- Giới thiệu về bài thơ "Tiễn dặn người yêu".
- Khái quát về nội dung lời căn dặn của chàng trai dành cho người yêu và vai trò của nó trong việc thể hiện tính cách và tình cảm của chàng trai.
2. Thân bài
a) Phân tích lời tiễn dặn của chàng trai
- Lời hẹn ước của chàng trai:
+ Thời gian chờ đợi được tính bằng mùa vụ: đợi tới tháng năm lau nở, đợi mùa nước đổ cá về, đợi chim tăng ló gọi hè, ...
+ Thời gian chờ đợi được tính bằng ca đời người: không lấy nhau mùa hạ, đợi lấy nhau mùa đông, không lấy nhau thời trẻ đợi lấy nhau khi góa bụa về già.
+ Chàng trai đã ước hẹn chờ đợi cô gái trong mọi thời gian, mọi tình huống. Bước đi của thời gian được diễn tả bằng những hình ảnh quen thuộc, bình thường, thuần phác của cuộc sống người dân tộc: tháng lau nở, nước đổ cá về, chim tăng ló gọi hè... Tất cả đã phần nào phác họa tình cảm chân thực, bền chặt của chàng trai dân tộc Thái.
+ Tuy nhiên, đợi có nghĩa la chấp nhận thực tại không thể gần gũi, gắn bó, nghĩa là chỉ còn hi vọng ở tương lai. Lời dặn đó thể hiện tình nghĩa thủy chung, tình yêu sâu sắc, vĩnh cửu của chàng trai, đồng thời cũng thể hiện thái độ bất lực, đành chấp nhận cuộc hôn nhân do cha mẹ hai bên định đoạt.
- Mong muốn thoát khỏi tập tục để gắn bó nhau: đôi ta cùng gỡ, ta vuốt lại quay guồng ta trôi nổi ao chùng, chung một mái, song song, ta thương nhau, ta yêu nhau...
- Sự khác nhau của hai thái độ đó bắt nguồn từ khi chàng trai chứng kiến cảnh người yêu bị hành hạ.
+ Anh cảm thông, săn sóc cô bằng lời lẽ và hành động chia sẻ hết mực yêu thương: dậy di em, đầu bù anh chải, tóc rối anh búi, làm ống thuốc em uống khỏi đau...
+ Trong lời nói đó còn ẩn chứa nỗi xót xa, đau đớn dường như hơn cả nỗi đau mà cô gái phải chịu.
+ Cùng với tình cảm xót thương, anh muốn phá tung sợi dây trói buộc của tập tục Thái, là cùng người yêu sống chết bên nhau.
=> Hai lời tiễn dặn ở hai hoàn cảnh khác nhau nhưng cả hai đều thể hiện tình yêu sâu sắt thủy chung và quyết tâm vượt mọi trở ngại để gắn bó của chàng trai.
b) Cảm nhận về tính cách và tình cảm của chàng trai qua lời tiễn dặn
- Là người trọng tình nghĩa, khát khao hạnh phúc, tình yêu thương sâu sắc, chân thành dành cho người yêu
+ Hành động chăm sóc ân cần, thiết tha, an ủi người yêu một cách tận tình và cảm thông, thương xót cho cô.
+ Tiễn người yêu nhưng trong lòng vẫn luôn luôn suy nghĩ: anh mới đành lòng quay lại mới chịu quay đi.
+ Tâm trạng rối bời, đầy mâu thuẫn khi phải từ biệt người yêu, tiễn cô về nhà chồng.
- Sự mạnh mẽ, quyết liệt, không ngại khó khăn, gian khổ.
+ Suy nghĩ, cảm xúc mãnh liệt: Muốn tiễn người yêu đến tận nhà chồng, tiếc nuối tình yêu quá ngắn ngủi.
- Lòng thủy chung, son sắt, không thay lòng đổi dạ: Mặc dù nhận thức được hoàn cảnh, chàng vẫn gắn bó với tình yêu của mình, muốn gần “kề vóc mảnh”, muốn được có "hương" người yêu trong phút chia tay bịn rịn để nếu có chết hồn cũng không bị cô đơn.
- Tấm lòng nhân hậu, bao dung, luôn nghĩ cho người khác: Mặc dù cô gái đã có con với người chồng mà cô không yêu nhưng điều đó không làm giảm tình yêu, sự trân trọng của chàng trai dành cho cô. Anh vẫn nựng con của người yêu âu yếm như nựng con của chính mình
- Niềm tin vào tình yêu và hy vọng vào tương lai đoàn tụ với người yêu, khẳng định sự vĩnh cửu của tình yêu chân chính, dù chết không thay đổi.
3. Kết bài
- Khẳng định lại giá trị của lời tiễn dặn trong việc thể hiện tính cách và tình cảm của chàng trai.
- Nêu cảm nhận chung về nhân vật chàng trai.
Mẫu bài văn cảm nhận về nhân vật chàng trai qua lời căn dặn người yêu
"Lời tiễn dặn" là một trong những đoạn trích tiêu biểu nhất của truyện thơ "Tiễn dặn người yêu" - một tác phẩm văn học dân gian của dân tộc Thái. Đoạn trích đã khắc họa thành công hình ảnh chàng trai với những phẩm chất tốt đẹp thông qua lời căn dặn ân cần, tha thiết dành cho người yêu trước khi nàng về nhà chồng.
Lời căn dặn của chàng trai thể hiện sự quan tâm sâu sắc đến cuộc sống của người yêu, tinh tế, hiểu biết và yêu thương người yêu hết mực.
Anh tới nơi, em bẻ lá xanh em ngồi;
Được nhủ đôi câu, anh mới đành lòng quay lại,
Được dặn đôi lời, anh yêu em mới chịu quay đi.
Lúc tiễn đưa này, anh - người đàn ông dân tộc Thái ấy, cử chỉ thân mật, tình cảm tuyệt vời, trước người con gái mình yêu, hoàn cảnh éo le hiện tại, anh cũng như chị, cũng muốn níu kéo thời gian giây phút ngắn ngủi được ở bên chị. Anh đòi hỏi với mong muốn tha thiết phải được dặn chị đôi lời mới chịu quay gót, phải dặn dù chẳng được nói chuyện nhiều như lúc xưa kia nhưng vì anh luôn cảm thấy chi hiểu mình, tin tưởng nhau tuyệt đối như ngày nào nên dù có dặn đôi câu cũng đã yên lòng quay gót đi. Dù nhận thức hoàn cảnh hiện tại không hề chấp nhận, cho phép được hành động thân mật táo bạo của anh với chị, nhưng anh vẫn bất chấp, nhất mực, luôn muốn “kề vóc mảnh” gợi ra được sự mảnh mai, nhưng đầy kiêu sa, đẹp tuyệt của người con gái Thái muốn tìm về cái sự thủy chung đâu có gì là sai, anh suy nghĩ không lấy được nhau, có nghĩa không có ai thân yêu suốt cả cuộc đời nhưng vì có hơi hương da thịt người yêu ngay lúc này, mà khi chết xác sẽ cháy đượm, vong hồn được siêu thoát, không còn là kẻ cô đơn.
Xin hãy cho anh kề vóc mảnh,
Quấn quanh vai ủ lấy hương người,
Cho mai sau lửa xác đượm hơi,
Một lát bên em thay lời tiễn dặn!
Mặc dù cô gái đã có con với người chồng mà cô không yêu nhưng điều đó khống làm giảm tình yêu, sự trân trọng của chàng trai dành cho cô. Anh vẫn nựng con của người yêu âu yếm như nựng con của chính mình:
Con nhỏ hãy đưa anh ẵm,
Bé xinh hãy đưa anh bồng,
Cho anh bế con dòng, đừng ngượng,
Nựng con rồng, con phượng, đừng buồn.
Qua lời căn dặn người yêu, chàng trai là một người rất chung thủy, tình nghĩa, luôn là chỗ dựa vững chắc cho người yêu, một lòng hướng về nàng, sẵn sàng bảo vệ che chở cho nàng.
Tơ rối đôi ta cùng gỡ
Tơ vò ta vuốt lại quay vòng
Quay lại guồng gỗ tốt cán thuôn,
Về với người ta thương thuở cũ.
Những hình ảnh "tơ rối ta cùng gỡ, tơ vò vuốt lại" là minh chứng cho câu hứa chàng sẽ cùng người yêu đối mặt mọi sóng gió, luôn là chỗ dựa vững chắc cho cô mỗi khi gặp trắc trở. Anh vực nàng dậy không chỉ về thể xác, còn về cả tinh thần, giúp nàng có ý chí, nghị lực để sống tiếp quãng đường khó khăn này, còn cho nàng hiểu và nhớ rằng dù có chuyện gì xảy ra chàng vẫn luôn bên cạnh ủng hộ, cùng nàng vượt qua mọi chuyện.
Sức chịu đựng của con người là có giới hạn, tức nước thì vỡ bờ. Thực tế quá cay đắng, chàng trai quyết tâm muốn phá vỡ mọi quy tắc, giành lại người yêu được thể hiện qua những hình ảnh về cái chết:
"Chết ba năm hình còn treo đó;
Chết thành sông, vục nước uống mát lòng,
Chết thành đất, mọc dây trầu xanh thắm,
Chết thành bèo, ta trôi nổi ao chung,
Chết thành muôi, ta múc xuống cùng bát".
Chết là khi con người ta đã tới bước đường cùng, không thể làm gì được nữa, quá bức xúc với hiện thực cuộc sống. Nhưng cặp đôi này lại không lựa chọn phương án đó mà trái ngược là thái độ quyết tâm sống hạnh phúc, sống mạnh mẽ, cùng nhau phá vỡ rào cản xã hội phong kiến khắt khe để đi đến con đường tình yêu của hai người. Sử dụng hình ảnh cái chết, chỉ để càng khẳng định sức sống mãnh liệt, muốn đoàn tụ bên nhau của hai người.
"Có công mài sắt, có ngày nên kim". Kiên trì mài giũa tình yêu cùng với niềm tin tưởng tuyệt đối sẽ đem đến niềm tin về cái kết có hậu như một câu chuyện cổ tích ngọt ngào:
Đôi ta yêu nhau, tình Lú - Ủa mặn nồng,
Lời đã trao thương không lạc mất;
Như bán trâu ngoài chợ,
Như thu lúa muôn bông.
Lòng ta thương nhau trăm lớp nghìn trùng,
Bền chắc như vàng, như đá.
Yêu nhau, yêu trọn đời gỗ cứng,
Yêu nhau, yêu trọn kiếp đến già,
Ta yêu nhau tàn đời gió, không rung không chuyển,
Người xiểm xui, không ngoảnh không nghe".
Bằng biện pháp tu từ so sánh, tác giả đã khiến cho ta thêm biết được các phong tục, tập quán vô cùng đặc sắc của người Thái, và những câu chuyện tình yêu ngọt ngào của các cặp đôi dân tộc Thái. Sau bao sóng gió, nỗ lực giành lấy hạnh phúc, cuối cùng hai người đã đoàn tụ, được sống bên nhau trọn vẹn. Sức mạnh tình yêu chân chính sẽ khiến cho họ có một kết thúc vô cùng có hậu.
Cuối cùng, đoạn trích "Lời tiễn dặn" đã kết thúc bằng lời thề nguyện của anh chàng, đặc biệt là lời hứa rằng họ sẽ vượt qua mọi khó khăn và giữ trọn tình yêu của họ, dù có khi họ sẽ già đi. Tình yêu của họ được miêu tả như một điều kì diệu và đoạn trích kết thúc bằng một hình ảnh trong sáng và trong trẻo, thể hiện niềm tin vào tình yêu vĩnh cửu.
Qua lời căn dặn của chàng trai, ta thấy được một tình yêu chân thành, sâu sắc và cao thượng. Tình yêu ấy không chỉ là sự đam mê, khao khát mà còn là sự hy sinh, chia sẻ và trách nhiệm. Chàng trai đã đặt hạnh phúc của người yêu lên trên hết, sẵn sàng vượt qua mọi khó khăn, thử thách để bảo vệ và che chở cho người mình yêu.
Tóm lại, lời căn dặn của chàng trai trong đoạn trích "Lời tiễn dặn người yêu" đã khắc họa thành công hình ảnh một người con trai giàu tình cảm, có phẩm chất tốt đẹp và đáng trân trọng. Tình yêu và tấm lòng của chàng trai đã vượt lên trên những khó khăn, trở ngại của cuộc sống, để lại trong lòng người đọc những ấn tượng sâu sắc và những bài học quý giá về tình yêu và cuộc sống.
-/-
Các em vừa tham khảo những gợi ý của Đọc tài liệu cho bài văn cảm nhận về nhân vật chàng trai qua lời căn dặn người yêu kèm theo bài văn mẫu dành cho các em tham khảo. Ngoài ra, để cải thiện và nâng cao kĩ năng viết văn các em có thể tìm đọc thêm các bài Văn mẫu lớp 11 khác do Đọc tài liệu biên soạn.