Vẻ đẹp khuất lấp của người đàn bà hàng chài do Đọc tài liệu biên soạn gồm hướng dẫn lập dàn ý và một số bài văn tham khảo cảm nhận về vẻ đẹp khuất lấp của nhân vật người đàn bà hàng chài trong tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu.
Dàn ý cảm nhận vẻ đẹp khuất lấp của người đàn bà hàng chài
1. Mở bài
- Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm và nhân vật người đàn bà hàng chài
+ Nguyễn Minh Châu là nhà văn tiêu biểu thời chống Mỹ, cũng là cây bút tiên phong thời đổi mới.
+ Chiếc thuyền ngoài xa là truyện ngắn xuất sắc ở thời kì sau, viết về lần giáp mặt của một nghệ sĩ với cuộc sống đầy nghịch lí của một gia đình hàng chài, qua đó thể hiện lòng xót thương, nỗi lo âu đối với con người và những trăn trở về trách nhiệm của người nghệ sĩ.
+ Người đàn bà hàng chài hiện lên với vẻ ngoài xấu xí, thê thảm, là nạn nhân của xã hội đói nghèo, cơ cực bị cuộc sống mưu sinh vắt kiệt sự sống.
2. Thân bài
- Giới thiệu chung: Người đàn bà hàng chài là nhân vật chính, có vai trò quan trọng với việc thể hiện tư tưởng của tác phẩm, được khắc họa sắc nét theo lối tương phản giữa bên ngoài và bên trong, giữa thân phận và phẩm chất.
- Một số vẻ đẹp khuất lấp tiêu biểu:
+ Bên trong ngoại hình xấu xí, thô kệch là một tấm lòng nhân hậu, vị tha, độ lượng, giàu đức hi sinh.
- Bị người chồng đánh đập mà bà vẫn không hề căm giận, oán trách hay muốn trả mối hận.
- Không những thế bà còn biết ơn người đã cùng bà chèo chống con thuyền trách nhiệm để nuôi con.
- Bà nhận mọi lỗi lầm về mình, bà nghĩ sự hung bạo của chồng cũng vì bà mà ra.
+ Phía sau vẻ cam chịu, nhẫn nhục vẫn là một người có khát vọng hạnh phúc, can đảm, cứng cỏi.
- Không chịu bỏ chồng vì muốn các con có một mái ấm với cả bố và mẹ, được ăn no.
- Hiểu được cái khắc nghiệt của cuộc sống mưu sinh trên biển không thể thiếu bàn tay chèo lái của người đàn ông.
- Hiểu bản chất của người chồng không xấu, hắn ta bạo tàn, vô tình như thực tại cũng vì quá nghèo khổ.
+ Phía sau vẻ quê mùa, thất học lại là một người phụ nữ thấu hiểu, sâu sắc lẽ đời, giàu tình thương
- Bà ý thức được thiên chức của người phụ nữ và quy luật ngàn đời của tạo hóa: “Ông trời sinh ra người đàn bà là để đẻ con và nuôi con cho đến khi khôn lớn”.
-> Vẻ đẹp được khắc sâu ở nhân vật người đàn bà hàng chài là những phẩm chất của một người mẹ nặng gánh mưu sinh, hiện lên qua các chi tiết đầy kịch tính, trong tình trạng bạo lực gia đình… Vẻ đẹp khuất lấp của người đàn bà hàng chài tĩnh tại, bất biến như một hiện thực nhức nhối đang tồn tại (cảm hứng thế sự – đời tư trong khuynh hướng nhận thức lại)
=> Cảm nhận về người đàn bà hàng chài trong Chiếc thuyền ngoài xa: Người đàn bà hàng chài là một trong những thân phận bé nhỏ, nạn nhân của hoàn cảnh, những vẻ đẹp đáng trân trọng của chị đều bị đời sống cơ cực lam lũ làm khuất lấp. Người đàn bà là biểu tượng nghệ thuật đầy ám ảnh mà Nguyễn Minh Châu muốn truyền tải tư tưởng nhân đạo qua tác phẩm.
3. Kết bài
- Khái quát cảm nghĩ của bản thân về những vẻ đẹp khuất lấp của người đàn bà hàng chài.
TOP 3 bài văn tham khảo cảm nhận vẻ đẹp khuất lấp của người đàn bà hàng chài
Cảm nhận vẻ đẹp khuất lấp của người đàn bà hàng chài mẫu số 1:
Trong sự nghiệp văn chương của mình, Nguyễn Minh Châu đã từng có tâm niệm "Văn học và đời sống là những đường tròn đồng tâm và tâm điểm chính là con người". Điều đó quả thực là hoàn toàn đúng. Ban đầu bước vào thế giới văn học với tư tưởng lãng mạn, nhưng sau đó Nguyễn Minh Châu đã nhận ra vai trò, sứ mệnh quan trọng của người cầm bút trong việc viết và tìm hiểu khám phá về cuộc đời. "Chiếc thuyền ngoài xa" là một trong những truyện ngắn thể hiện một cách rõ nét tư duy "nghệ thuật vị nhân sinh" - văn chương sinh ra vì con người, vì cuộc sống của ông. Khi đọc "Chiếc thuyền ngoài xa", mỗi nhân vật trong câu chuyện xuất hiện và tỏa sáng với những nét đẹp riêng của mình. Tuy nhiên, hình ảnh người đàn bà làng chài - biểu tượng đại diện cho những người phụ nữ có số phận bất hạnh nhưng luôn tràn đầy tình yêu thương - chính là điểm để lại ấn tượng sâu sắc và gợi mở nhiều suy nghĩ trong lòng người đọc.
Nguyễn Minh Châu viết truyện ngắn "Chiếc thuyền ngoài xa" vào khoảng tháng 8 năm 1983, tác phẩm là đứa con tinh thần tiêu biểu cho cảm hứng đời tư thế sự gắn với vấn đề đạo đức và triết lý nhân sinh của ông. Ban đầu, tác phẩm được in trong tập truyện "Bến quê", nhưng sau đó được đưa vào tập truyện ngắn cùng tên năm 1987. Năm 1983 là một thời điểm đặc biệt khi chiến tranh chống Mỹ và tay sai kết thúc thắng lợi, chúng ta trở lại cuộc sống đời thường. Dân tộc ta cũng đang bước vào giai đoạn đổi mới, cuộc sống do đó tạo ra nhiều điều thú vị, bất ngờ và hấp dẫn các nhà văn và nghệ sĩ, bao gồm cả Nguyễn Minh Châu. "Chiếc thuyền ngoài xa" kể về chuyến đi công tác của nhiếp ảnh gia Phùng đến vùng biển miền Trung. Từ chuyến đi này, anh đã nhận ra nhiều khía cạnh của cuộc sống, nhiều góc khuất mà con người thường bỏ qua. Hình ảnh người đàn bà trong truyện gây cho anh sự khó hiểu, đau lòng và suy ngẫm. Có thể nói rằng người đàn bà hàng chài là biểu tượng cho cuộc sống khó khăn, chịu nhiều thiệt thòi của phụ nữ.
Trong câu chuyện của nhiếp ảnh gia Phùng, hình ảnh người đàn bà hiện lên như một tác phẩm đẽo gọt sơ sài của tạo hóa nhưng lại đầy sức gợi. Một người phụ nữ trên bốn mươi tuổi, cao lớn với các đường nét thô kệch, "khuôn mặt mệt mỏi sau một đêm thức trắng kéo lưới, tái ngắt và dường như đang buồn ngủ". Dáng vẻ của bà đã lột tả toàn bộ cuộc đời cơ cực và bất hạnh. Tuy nhiên, không chỉ dừng lại ở đó, người đàn bà đáng thương này còn được nhìn nhận từ góc độ của một người chồng, với ánh mắt cay độc, đổ lỗi vào "tấm lưng áo bạc phếch và rách rưới, nửa thân dưới ướt sũng." Đó là hình ảnh của một con người quen thuộc với nỗi khốn khó, chịu đựng và nỗ lực vất vả khắc sâu vào cơ thể cùng với cuộc sống khắc nghiệt.
Mang trong lòng mình một nỗi bất hạnh, lại thêm ngoại hình xấu xí, bị bệnh đậu mùa khiến cho rỗ mặt nên người đàn bà hàng chài ít có cơ hội hạnh phúc hơn những người khác. Mặc dù gia đình khá giả, có căn nhà trên phố nhưng do tự ti với ngoại hình xấu xí, bà không nên duyên được với ai. Mặc dù vậy, bà vẫn khao khát hạnh phúc cho thân phận hẩm hiu của mình: có mang mới một người con trai làm ngư dân và sống những chuỗi ngày lênh đênh, khó khăn cơ cực trên biển cùng một gia đình đông đúc trên chiếc thuyền chật hẹp, nghèo khó quanh năm và đôi khi phải ăn xương rồng luộc chấm muối vì không thể ra khơi. Không chỉ dừng lại ở đó, người phụ nữ ấy còn trở thành nạn nhân của bạo lực gia đình: "bị đánh đập" ba ngày một trận nhẹ, năm ngày một trận nặng và thậm chí còn phải chịu đựng việc "bất kể lúc nào thấy khổ quá là hắn xách tôi ra đánh". Lời than thở của người phụ nữ bất hạnh ấy chứa đựng một sự đau lòng sâu sắc. Đôi mắt của bà như xuyên thấu vào tâm trí người đọc, để lại ấn tượng đậm sâu cho đến khi trang sách được gập lại. Ánh mắt của bà đầy lòng trắc ẩn, đầy oán trách và cũng tràn đầy tình yêu thương dành cho những đứa con của mình. Ít người biết rằng, sau bề ngoài xấu xí và khốn khổ kia của người đàn bà hàng chài ẩn chứa những vẻ đẹp tâm hồn, vẻ đẹp của sự hiểu biết về cuộc sống và tình yêu thương sâu sắc.
Đó là một trái tim tràn đầy lòng vị tha cao cả đối với chồng, dù bị chồng đánh đập, hành hạ một cách tàn nhẫn nhưng người phụ nữ này không trách móc mà lại rất thông cảm, thấu hiểu, sẵn lòng chấp nhận những nghịch cảnh éo le đó. Không muốn để con nhìn thấy cảnh chồng đánh đập mình, bà xin chồng đưa lên bờ mà đánh: "Sau này con cái lớn lên, tôi mới xin được lão... đưa tôi lên bờ mà đánh...". Lời nói ngắt quãng, ngập tràn nỗi đau trong lòng. Người phụ nữ đáng thương đó không ngừng nỗ lực bảo vệ gia đình nhỏ của mình. Bà coi việc bị chồng đánh là một phần quen thuộc trong cuộc sống của mình, bà chấp nhận, không kêu van, không trốn tránh, khi được đề nghị giúp đỡ, bà chỉ biết van xin: "Xin các chú lượng tình cho cái sự lạc hậu", "Quý tòa bắt tội con cũng được, phạt tù con cũng được nhưng đừng bắt con bỏ nó". Người phụ nữ ấy tự nhận phần lỗi, tự chịu thiệt về mình: "Cũng tại đàn bà ở thuyền chúng tôi nhiều quá", và không ngừng bênh vực chồng trước mặt Phùng và Đẩu: "trước kia là một anh con trai hiền lành nhưng cục tính, do cuộc sống vất vả quá nên lão chồng chỉ còn cách đánh vợ để giải tỏa những bức bí của cuộc đời". Chắc hẳn phải là một người có lòng yêu thương và vị tha cao cả, người đàn bà hàng chài mới có thể có được những phẩm chất hy sinh cao quý như vậy.
Hơn thế nữa, người phụ nữ ấy còn là một người mẹ yêu thương con hết mực. Bên cạnh việc hy sinh vì con, xin chồng không đánh mình trước mặt con, người đàn bà hàng chài còn chịu đựng đau thương và nhục nhã vì con. Khi phát hiện thằng Phác con trai mình chứng kiến cảnh ba nó đánh đập mẹ, người đàn bà hàng chài đau đớn và cảm thấy nhục nhã vô cùng. Nhìn thấy con trai đánh ba để bảo vệ mẹ, người phụ nữ ấy mếu máo gọi: "Phác, con ơi!", sau đó ngồi xuống trước mặt thằng bé, ôm lấy nó sau đó lại buông ra, chắp tay và vái lấy vái để, rồi lại ôm chặt lấy nó. Hành động đó thể hiện nỗi bất an, lo lắng, bấn loạn trong đau đớn đến tột cùng. Cái vái lạy ấy giống như lời van xin, nhận lỗi về phía mình. Chắc chắn phải là một con người có lòng yêu thương con sâu sắc mới có thể chịu đựng và hy sinh vì con đến như vậy.
Ẩn đằng sau lớp vỏ bọc tưởng như vô cảm, thất học kia lại là một người đàn bà vô cùng thấu hiểu lẽ đời. Người đàn bà hàng chài xuất hiện ở tòa án với những nét diễn biến thật ấn tượng. Từ hình ảnh một người dân nghèo, lam lũ, sợ sệt, "lúng túng tìm một góc tường để ngồi" bỗng chốc thay đổi hẳn. Nếu như lúc đầu người đàn bà xưng con, gọi là ông, quý tòa thì đến khi đối thoại với Đẩu, người đàn bà ấy lại xưng là chị, gọi là mấy chú, các chú. Để bảo vệ chồng, bảo vệ gia đình mình, người phụ nữ ấy trở nên khéo léo, thấu suốt, từ chối bỏ chồng bằng những lý lẽ thuyết phục. Chị biết rõ nỗi vất vả, cơ cực trên một chiếc thuyền không có đàn ông, chỉ biết dựa vào quá khứ tốt đẹp của chồng để thuyết phục. Hơn thế, người đàn bà ấy còn biết chắt chiu những hạnh phúc nhỏ nhoi, đời thường. "Lần đầu tiên trên khuôn mặt xấu xí của mụ chợt bừng sáng lên như một nụ cười", vả lại, ở trên thuyền cũng có lúc vợ chồng con cái chúng tôi sống hòa thuận, vui vẻ. Và người phụ nữ ấy thật cao cả: "Vui nhất là lúc ngồi nhìn đàn con chúng tôi được ăn nó".
Một người đàn bà ít học nhưng lại thấu suốt lẽ đời, giàu đức hi sinh, thật đáng ca ngợi và khâm phục! Người đàn bà hàng chài với cuộc đời đầy sự bất ngờ không thể lý giải được, cứ tưởng chị yếu hèn, nhu nhược nhưng hóa ra lại vô cùng cao cả, lớn lao; cứ tưởng chị dốt nát, kém hiểu biết nhưng hóa ra lại vô cùng trải nghiệm, sâu sắc và thấu tỏ lẽ đời dù cho chị tự nhận những suy nghĩ của mình là cái sự lạc hậu. Chị hiểu việc mình làm và chấp nhận cuộc sống ấy chứ hoàn toàn không phải do dốt nát, lạc hậu như chị tự nhận, vì trong một lẽ nào đó, con người có khi phải sống trong bi kịch, buộc phải chấp nhận bi kịch. Với người đàn bà này, cội rễ của sự cam chịu chính là tình mẫu tử, vì chị sống cho những đứa con, vì chị là một người mẹ - một người mẹ không chỉ biết đủ miếng ăn cho con mà còn muốn con lớn lên đúng nghĩa một con người, một người mẹ âm thầm không muốn làm tổn thương những tâm hồn trẻ thơ non nớt nên chỉ biết cầu xin chồng lên bờ đánh. Chị biết cách dạy còn hơn nhiều người mẹ khác khi cho con lên bờ ở với ông ngoại, chị không giống những người mẹ muốn lôi kéo con làm đồng minh nên sẵn sàng kể tội, nói xấu bố chúng. Người phụ nữ ấy thật vị tha và vô cùng cao thượng. Trước mắt Phùng, chị không còn là nạn nhân để cho công lý và lòng tốt dang tay cứu vớt, lòng thương hại ở Phụng đã nhường chỗ cho sự kính trọng và niềm khâm phục.
Với cách xây dựng tình huống truyện độc đáo, hấp dẫn, mang ý nghĩa phát hiện về đời sống, nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật chân thực và sâu sắc cùng cách kể chuyện sinh động, ngôn ngữ nhân vật phù hợp với đặc điểm tính cách, bộc lộ vẻ đẹp tâm hồn sâu trong nhân vật, Nguyễn Minh Châu đã thành công trong việc khắc họa vẻ đẹp khuất lấp của người đàn bà hàng chài - đại diện cho những người phụ nữ Việt Nam trong thời kỳ đổi mới, cuộc sống khó khăn, nghèo đói, tủi cực, bị ngược đãi về cả thể xác lẫn tinh thần nhưng trái tim lúc nào cũng ấm nóng tình yêu thương và giàu lòng vị tha, nhân hậu để rồi qua đó thể hiện nỗi quan hoài thường trực của Nguyễn Minh Châu đối với con người trong cuộc sống, niềm khao khát tìm kiếm, tôn vinh vẻ đẹp con người cùng những khắc khoải, lo âu trước cái xấu, cái ác.
Hình ảnh người đàn bà hàng chài đã trở thành "nỗi ám ảnh" với chính nhân vật người nghệ sĩ Phùng, cũng là hình ảnh đem đến những ấn tượng đặc biệt trong lòng đọc giả. Một chút ồn ào, một chút đau đớn, một chút tủi hờn, một chút xót thương, một chút đồng cảm,.. tôi vẫn nghĩ rằng những cảm xúc bản thân còn lưu lại sau khi đọc xong câu chuyện này còn nhiều hơn như thế. Và hình ảnh người đàn bà hàng chài vẫn đẹp đẽ, thánh thiện, bao dung. Người đàn bà ấy là biểu trưng cho biết bao nhiêu những người phụ nữ hàng chài khác mang trong mình một vẻ đẹp khuất lấp, chỉ cần gạt nhẹ một chút đã thấy sáng lấp lánh, long lanh.
Cảm nhận vẻ đẹp khuất lấp của người đàn bà hàng chài mẫu số 2:
Nguyễn Minh Châu là một trong những tác giả tiêu biểu nhất của nền văn học Việt Nam hiện đại, là người đã mở đường tiên phong cho văn học nước ta thời kỳ đổi mới bằng một loạt các sáng tác ấn tượng giai đoạn những năm 80-90. Bước ra từ cuộc kháng chiến chống Mỹ vĩ đại của dân tộc, Nguyễn Minh Châu không viết nhiều về cuộc chiến hay lấy sự khốc liệt của chiến trường làm chủ đề chính trong tác phẩm của mình, thay vào đó ông bắt đầu chú ý đến những con sau cuộc chiến, số phận của những con người thời hậu chiến. Nhà văn tập trung vào các đề tài đạo đức, đi tìm những cái đẹp đang lẩn khuất trong tâm hồn của những phận đời nhỏ bé nhất và cả những nỗi đau mà họ đang phải gánh chịu, từ đó đem đến cho người đọc những góc nhìn, những triết lý mới mẻ sâu sắc về cuộc đời. Chiếc thuyền ngoài xa là một trong những tác phẩm thành công và gây được tiếng vang lớn trong văn đàn Việt Nam của Nguyễn Minh Châu, trong đó nổi bật lên hình ảnh người đàn bà làng chài lam lũ khổ cực, xấu xí nhưng lại mang trong mình những vẻ đẹp tiềm ẩn đáng quý.
Nguyễn Minh Châu đã xây dựng lên hai tình huống truyện độc đáo, vừa đủ làm nổi bật và khai thác được hết các góc khuất số phận của nhân vật người đàn bà làng chài. Cảnh đầu tiên trên bãi biển, đường lúc nghệ sĩ Phùng sung sướng, hạnh phúc vì chụp được một cảnh đắt trời cho, thì vợ chồng người đàn bà làng chài bước xuống dường như đã xé toang đi cái cảnh như mộng ấy của Phùng. Người nghệ sĩ không thể tin nổi dưới cái cảnh đẹp ngần ấy lại xuất hiện một cảnh bạo lực khiến anh chết sững, sau là bất bình trước kẻ vũ phu nỡ đánh đập người vợ yếu đuối và cam chịu. Lòng nhân hậu và tâm hồn chuộng công lý lẽ phải đã khiến Phùng cùng Đẩu – chánh án huyện sắp xếp cho người phụ nữ khốn khổ một cuộc ly hôn giải thoát. Thế nhưng người đàn bà ấy sống chết không chịu ly hôn, đồng thời cái cách giãi bày tâm sự của người đàn bà làng chài dường như đã làm vỡ ra trong lòng của Phùng và Đẩu những chân trời mới, những cái nhìn mới toàn vẹn và sâu sắc hơn.
Người đàn bà làng chài không có tên mà trong truyện ngắn tác giả gọi chị bằng những đại từ nhân xưng rất phổ biến như “chị”, “mụ”, điều ấy đã gợi ra rằng cuộc đời của nhân vật này nhỏ bé, đồng thời cũng là số phận chung của nhiều những người phụ nữ khác trong xã hội lúc bấy giờ. Về ngoại hình, nhân vật này là một người phụ nữ không được trời thương xót mà cho chị một cái ngoại hình thô kệch, xấu xí, mặt rỗ chi chít, đã thế cái tuổi 40 và những lam lũ vất vả ngoài biển khơi lại càng đem đến cho chị cái vẻ thảm hại, tàn tạ, thô cứng. Và số phận của chị nó cũng khốn khổ y như cái ngoại hình của chị vậy, thuở nhỏ từng là con gái nhà giàu có, nhưng chẳng may bị đậu mùa rồi rỗ mặt thành ra ế chồng, sau khi được anh chồng hiện tại cứu vớt bằng một cuộc hôn nhân, thì chị cũng chẳng được sung sướng gì. Cái đói cái nghèo bắt đầu bủa vây tra tấn và hành hạ chị, đi qua những năm tháng chiến tranh tàn phá, gia đình chị vẫn đùm bọc, dựa dẫm vào nhau mà sống, thế nhưng cuộc sống thật ngày càng bấp bênh, đói kém đến độ không còn gì ăn phải cố nuốt cả xương rồng luộc chấm muối. Nhưng dẫu khổ cực mà giá như được người chồng hiền lành, thương vợ thì có lẽ đời chị bớt khổ, nhưng không, cái gánh nặng của ngôi nhà hơn chục miệng ăn, lênh đênh trên cái thuyền nhỏ, hứng nhiều bão tố, cái nghèo đói đã làm anh chồng đổi tính trở thành kẻ cục cằn vũ phu và tàn ác. Hắn liên tục trút hết những tức giận, những khó nhọc lên tấm lưng người đàn bà ăn ở với hắn gần hai chục năm trời, có với nhau cả chục mặt con bằng những trận đòn như mưa và những tiếng chửi rủa, đay nghiến tựa như thú dữ. Còn người đàn bà làng chài trước cảnh ấy chỉ biết nghiến răng chịu đựng, nhẫn nhục cho qua chuyện, đôi lúc khiến người ta cảm thấy chị thật cam chịu đầy vô lí.
Thế nhưng ai biết được rằng cái người đàn bà có vẻ “gàn dở” vì không chịu ly hôn gã chồng vũ phu ấy lại có những nỗi khổ riêng trong lòng. Giữa biết bao cái đắng cay, tủi nhục đang bao trùm cuộc đời chị là một tâm hồn thật đẹp và thật đáng quý. Chị không muốn ly hôn chồng là vì một nỗi sợ, nhưng không phải chị sợ chồng, mà chị sợ rằng nếu bỏ chồng thì đàn con gồm hơn chục đứa của chị sẽ chết đói mất. Một mình thân đàn bà như chị biết chèo chống thế nào để nuôi con trong những ngày mưa bão biển động, hơn ai hết chị cần một người đàn ông có sức vóc để chống đỡ những ngày mưa gió, cần “một người đàn ông chèo chống lúc phong ba”, sức của hai người trong gia đình sẽ đủ để nuôi từng ấy cái miệng đang há ra đòi ăn. Thế nên đối với chị chị có bị chồng đánh đập hành hạ, chì chiết đay nghiến cũng được, hắn đánh chán cho thỏa giận rồi sẽ lại quay về thuyền tiếp tục lao động kiếm cơm, hắn cũng chẳng bỏ hẳn cái gia đình này được. Lòng người mẹ thương con bao đời nay vẫn luôn ấm áp và rộng rãi như thế, họ sẵn sàng hy sinh tất cả chỉ để những đứa con mình nuôi lớn được ăn ngon, ngủ yên. Không chỉ vậy tấm lòng người mẹ còn thể hiện ở việc chị không muốn bỏ chồng bởi vì chị muốn cho những đứa con của mình được một gia đình hoàn chỉnh, có cả cha lẫn mẹ, không muốn chúng bị mặc cảm, khuyết thiếu tâm lý. Điều đó còn bộc lộ ở việc chị bảo chồng có đánh mình thì xuống thuyền tìm một chỗ xa xa để đánh, chị không muốn những đứa con trông thấy cái cảnh đổ vỡ, sứt sẹo trong gia đình, không muốn chúng nó buồn khổ, u uất. Chính vì thế khi chị phát hiện ra thằng Phác con chị có ý định thù ghét cha và định làm ra những chuyện trái luân thường, chị đã phải gửi vội nó về nhà ngoại, chị không muốn cái gia đình này còn tồn tại một mối căm hận nào ngoài việc chồng chị hay giở thói vũ phu. Cuối cùng sau tất cả người ta thấy rằng vẻ đẹp hiện rõ nhất trong tâm hồn của người đàn bà làng chài ấy là tình mẫu tử thiêng liêng, sâu nặng, sự hy sinh, nhẫn nhục mọi giá vì con cái. Lòng chị luôn quan niệm rằng “ông trời sinh ra người đàn bà là để đẻ con, rồi nuôi con cho đến khi khôn lớn cho nên phải gánh lấy cái khổ” cho nên họ “phải sống cho con chứ không thể sống cho mình”, thế nên với người khác hạnh phúc là cuộc sống thảnh thơi, kim tiền, nhưng với chị hạnh phúc là những khi các con của chị được ăn no và gia đình cũng có những lúc được hòa thuận vui vẻ bên nhau.
Người đàn bà làng chài không chỉ hiện lên với vẻ đẹp của tình mẫu tử thiêng liêng, mà còn hiện lên với một tâm hồn biết bao dung, thấu hiểu và cảm thông. Trong cuộc nói chuyện với Phùng và Đẩu, để giải thích cho cái căn nguyên vũ phu của chồng, chị đã tỏ ý rằng chồng mình cũng là một người đáng thương, cần được thông cảm. Chị nhớ về ký ức xa xăm khi còn trẻ chồng chị tuy “cục tính nhưng hiền lành không bao giờ đánh đập tôi”, rồi chỉ lại chỉ ra những nguyên cớ khiến chồng mình đổi tính nết, ấy là việc trốn đi lính, rồi cảnh gia đình nghèo khó, những đứa con liên tục ra đời khiến gánh nặng trên vai người chồng càng thêm nhiều, điều ấy khiến hắn cảm thấy thống khổ, mệt mỏi, bất lực và cần chỗ trút gánh nặng ấy là chị. Rồi người đàn bà làng chài lại đem hết tội lỗi đổ về mình “giá mà tôi đẻ ít đi”, lòng chị thật bao dung và rộng rãi với kẻ khác quá, nhưng duy chỉ riêng mình thì lại không, chị chấp nhận tất cả những đắng cay tủi nhục trong cuộc đời để đổi lấy những phút thư thả của đứa con, của người chồng. Ấy rồi, chị không những không căm ghét người chồng mà bản thân chị lại vẫn luôn ghi nhớ cái ơn nghĩa tuổi trẻ chồng chị đã cứu chị ra khỏi cảnh quá lứa lỡ thì vì xấu xí. Có được cái sự hy sinh và nhân hậu ấy, chị thực đã gần là bậc thánh nhân của cuộc đời. Thế rồi từ cách chỉ kể, chị phân tích bằng những lý lẽ mộc mạc nhưng rất chân thực và thuyết phục, người ta bỗng nhận ra đây không phải là một người đàn bà chỉ biết nhẫn nhục, hy sinh mà còn là một con người thấu tình đạt lý, thâm trầm và có cái nhìn sâu sắc về cuộc đời. Có phải chị không biết đến chuyện ly hôn để được tự do thoát khỏi những trận đòn vũ phu hay cái lối sống tân tiến, bình đẳng mà Phúng với Đẩu đề cập đâu, chỉ là trên vai chị còn ràng buộc và gánh nặng quá nhiều thứ, khiến chị không thể làm khác được. Một người đàn bà mà vứt bỏ hay để con mình đói thì còn xứng đáng làm mẹ gì nữa? Chính cái góc nhìn và sự thấu hiểu của chị đã mang đến cho Phùng và Đẩu những chân trời mới, phát hiện ra được một điều rằng đôi lúc cái có lý vẫn thường tồn tại trong những cái nghịch lý nhất, mà con người phải có một cái nhìn đa diện nhiều chiều để có thể nhìn ra được nó.
Người đàn bà làng chài trong Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu là một nhân vật được xây dựng rất hay và đặc sắc, cuộc đời của chị không phải là một cuộc đời riêng rẽ mà là cuộc đời chung của rất nhiều con người Việt Nam ta thời bấy giờ, là cuộc đời của rất rất nhiều người phụ nữ miền biển từ bao đời nay, đắng cay khổ cực, nhẫn nhục và hy sinh nhiều điều vì gia đình. Thế nhưng ẩn khuất sâu bên trong cái vẻ lam lũ, xấu xí và thô kệch ấy là một tâm hồn rất đáng trân trọng và đáng quý, họ có tấm lòng yêu thương gia đình, con cái sâu sắc, biết thấu hiểu, hy sinh và sẻ chia, suy cho cùng cuộc đời họ là chuỗi những hy sinh cho những con người bên cạnh mình, họ luôn rộng lượng vì người khác còn để bản thân mình bị thiệt thòi mà vẫn luôn cảm thấy hạnh phúc. Mở ra cho người đọc những góc nhìn mới, những tư duy mới mẻ về cuộc đời và số phận của con người trong xã hội.
Cảm nhận vẻ đẹp khuất lấp của người đàn bà hàng chài mẫu số 3:
Ai đó đã từng nói “ Tác phẩm nghệ thuật chân chính bao giờ cũng là sự tôn vinh con người qua những hình thức nghệ thuật độc đáo”. Phải chăng vì vậy mà ta có thể bắt gặp nhiều nghệ sĩ có phong cách hoàn toàn khác nhau trên cùng một giao lộ của hành trình kiếm tìm và khám phá vẻ đẹp tâm hồn con người. Kim Lân với truyện ngắn “Vợ nhặt” và Nguyễn Minh Châu với tác phẩm “Chiếc thuyền ngoài xa” là một trường hợp như vậy. Nếu như với khả năng viết rất hay về nông thôn và cuộc sống của người dân quê, Kim Lân xây dựng thành công nhân vật người vợ nhặt qua tình huống truyện độc đáo thì với phong cách truyện đậm chất tự sự-triết lí, Nguyễn Minh Châu đã khám phá ra những nghịch lí trong cuộc sống của người đàn bà hang chài. Qua cả hai tác phẩm, các tác giả đều cho ta thấy được vẻ đẹp khuất lấp của người phụ nữ Việt Nam trong những hoàn cảnh khó khăn.
Có thể nói, trong truyện ngắn "Vợ nhặt", nhân vật người vợ nhặt tuy không phải là nhân vật chính nhưng vẫn là một trong ba nhân vật quan trọng của tác phẩm.Tuy là một con người vô danh nhưng nhà văn đã xây dựng cho nhân vật của mình một cá tính đậm nét. Được khắc họa sống động theo lối đối lập giữa bên trong và bên ngoài, ban đầu và về sau, người vợ nhặt hiện lên với đầy đủ những phẩm chất của con người bình dị trong nạn đói thê thảm Từ một cô con gái “ngồi vêu ra ở cửa nhà kho” chao chát, chỏn lỏn đến một nàng dâu hiền hậu, đảm đang, đúng mực là một hành trình đầy bất ngờ với bao biến động trong cuộc đời nhân vật. Nhà văn đã chọn được tình huống truyện thật độc đáo để nhân vật tự bộc lộ giá trị của mình.
Ở đầu tác phẩm, những vẻ đẹp của người vợ nhặt bị che khuất bởi những con số không tròn trĩnh: không quê quán, không nghề nghiệp, không cả một cái tên, không nhan sắc, không lòng tự trọng. Cuộc sống đói khổ càng tô đậm sự xấu xí của thị: “áo quần tả tơi như tổ đỉa”, người “gầy sọp”, “trên cái khuôn mặt xám xịt chỉ còn thấy hai con mắt”. Khi nghe tiếng hò của Tràng, thị “lon ton chạy theo” đẩy xe thóc cùng, hôm sau lại “sầm sập chạy đến”, “cong cớn” đứng trước mặt anh ta để đòi “nợ” rồi “cắm đầu ăn liền một chặp bốn bát bánh đúc”. Giữa sự lựa chọn nghiệt ngã: hoặc chết đói để giữ sĩ diện hoặc bỏ lòng tự trọng sang một bên để bám víu lấy sự sống, thị đã chọn cách thứ hai.
Song, qua tiến trình của câu chuyện, con người thực sự của nhân vật người vợ nhặt dần hiện ra dưới ngòi bút truyện tài hoa của Kim Lân. Thị “rón rén, e thẹn, đầu cúi xuống, chân bước díu vào nhau” khi đi qua xóm ngụ cư, trên đường về nhà Tràng. Ở đây, ta chỉ thấy một cô gái hiền hậu, biết ý tứ và ngượng ngùng một cách thật dễ thương chứ không còn cái “cong cớn” vô duyên lúc trước. Buổi sang sau khi về làm vợ Tràng, thị dậy sớm, quét tước, dọn dẹp, nấu cơm và cư xử, nói năng đúng mực khiến ngay cả Tràng cũng ngạc nhiên vì sự thay đổi ấy. Thị đã trở thành người vợ đảm, người con dâu đảm đang biết lo toan việc nhà. Phải chăng đây mới chính là bản chất tốt đẹp của con người vợ nhặt? Ngay cả trong chi tiết theo không Tràng về làm vợ của thị, nếu xét kĩ, ta sẽ thấy hành động ấy thực chất xuất phát từ khao khát tình yêu, hạnh phúc và tổ ấm gia đình cháy bỏng của những người nông dân bình dị. Tóm lại, với nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế, Kim Lân đã xây dựng thành công nhân vật người vợ nhặt với những vẻ đẹp tâm hồn đáng được trân trọng và ngợi ca.
Bên cạnh người “vợ nhặt”, nhân vật người đàn bà hàng chài trong “Chiếc thuyền ngoài xa” cũng để lại ấn tượng sâu sắc. Là nhân vật chính, nhân vật này có vai trò vô cùng quan trọng đối với việc thể hiện giá trị tư tưởng của tác phẩm. Nguyễn Minh Châu đã khắc họa nhân vật khá sắc nét bằng bút pháp hiện thực theo lối tương phản giữa bên ngoài và bên trong, giữa than phận và phẩm chất. Xuất hiện trong tình huống đầy nghịch lí dưới khám khá của nhân vật Phùng, nhân vât người đàn bà hang chài hiện lên với những vẻ đẹp khuất lấp khiến ta xót xa, lo âu và không khỏi trăn trở.
Xuất hiện trước mắt độc giả , người đàn bà hang chài hiện lên với ngoại hình xấu xí, thô kệch: than hình cao lơn, “khuôn mặt mệt mỏi”, “tái ngắt”, “tấm lưng áo bạc phếch, rách rưới”. Cuộc sống của chị là một chuỗi những tháng ngày vừa lao động vất vả, vừa phải chịu đòn roi của chồng: “ ba ngày một trận nhẹ, năm ngày một trận nặng”. Độc giả có thể thông cảm với hoàn cảnh bất hạnh nhưng rất dễ bất bình với sự nhẫn nhục, cam chịu quá đáng của nhân vật khi im lặng chấp nhận trở thành nạn nhân của bạo lực gia đình.
Nhưng phía sau ngoại hình xấu xí và sự nhẫn nhục ấy là cả một tấm lòng vị tha, độ lượng, đức hi sinh cao cả và sự cứng cỏi, can đảm hiếm có của người phụ nữ. Chị chấp nhận cuộc sống ấy bởi lẽ chị yêu thương các con, sẵn sàng hi sinh tất cả để bảo vệ tổ ấm gia đình. Đối với chị thì “đàn bà ở thuyền phải sống cho con chứ không thể sống cho mình”. Và dù bị đánh đập, hành hạ bao nhiêu thì người đàn bà ấy vẫn cảm thông với những khó khăn của chồng, vẫn cứ chắt chiu từng giây phút hạnh phúc trong cuộc sống. Phía sau sự thất học, quê mùa, người đàn bà hang chài vẫn là người phụ nữ sâu sắc và thấu hiểu lẽ đời. Lí lẽ của chị là lí lẽ của con người từng trải bao song gió, khó khăn, không chỉ khiến chánh án Đẩu, nhiếp ảnh gia Phùng mà còn khiến tất cả chúng ta phải ngạc nhiên, cảm phục.
Có thể thấy, cả hai nhân vật đều là những thân phận nhỏ bé, là nạn nhân của hoàn cảnh nhưng vẫn giữ được những phẩm chất tốt đẹp, lương thiện. Vẻ đẹp ấy, trong những lam lũ của đời thường, trong những khoảnh khắc khó khăn của cuộc sống có thể bị che lấp đi nhưng không bao giờ biến mất. Cả Kim Lân và Nguyễn Minh Châu đều thành công ở điểm này, khi miêu tả nhân vật bằng những chi tiết chân thực vô cùng, vừa làm toát lên số phận đau khổ, cảnh sống khốn cùng của họ, vừa khám phá ra vẻ đẹp khuất lấp bên trong những con người ấy.
Tuy nhiên, giữa hai nhân vật cũng có nhiều điểm khác biệt. Vẻ đẹp của người vợ nhặt được khắc họa qua những phẩm chất của một nàng dâu mới, hiện lên qua các chi tiết đầy dư vị hóm hỉnh trong nạn đói thê thảm. Thị như một luồng gió mới "lạ lùng và tươi mát thổi vào cuộc sống đói khát, tăm tối" của những người dân xóm ngụ cư cũng như gia đình Tràng. Trong khi đó, vẻ đẹp của người đàn bà hàng chài dưới ngòi bút của Nguyễn Minh Châu lại là phẩm chất của người mẹ nặng gánh mưu sinh, hiện lên qua các chi tiết đầy kịch tính trong tình trạng bạo lực gia đình. Nhân vật này không khỏi khiến ta băn khoăn, trăn trở về cách nhìn nhận con người cũng như mối quan hệ giữa nghệ thuật và hiện thực cuộc sống. Sở dĩ có sự khác biệt ấy là do phong cách nghệ thuật và thời điểm sáng tác của hai nhà văn. Vẻ đẹp khuất lấp của người vợ nhặt được đặt trong quá trình phát triển biến đổi từ thấp đến cao, mang cảm hứng lãng mạn, tiêu biểu cho văn học thời kì kháng chiến. Trong khi đó nhân vật người đàn bà hàng chài lại tĩnh tại, bất biến như một hiện thực nhức nhối đang tồn tại. Nhân vật này thể hiện rõ cảm hứng thế sự-đời tư trong ngòi bút truyện của Nguyễn Minh Châu sau 1975.
Tóm lại, người vợ nhặt và người đàn bà hàng chài là hai nhân vật được xây dựng rất thành công của Kim Lân và Nguyễn Minh Châu. Tuy có nhiều điểm khác nhau trong phong cách nhưng với tinh thần nhân đạo cao cả, hai nhà văn đều khám phá và nâng niu trân trọng những vẻ đẹp truyền thống của người phụ nữ Việt Nam. Qua hai tác phẩm, các tác giả còn cho chúng ta thêm tin tưởng vào sự bất diệt của những phẩm chất tốt đẹp trong con người dù ở bất cứ hoàn cảnh nào. Với tất cả giá trị về nội dung và nghệ thuật ấy, chắc chắn cả hai nhân vật cũng như tên tuổi của Kim Lân và Nguyễn Minh châu sẽ có sức sống lâu dài trong kho tàng văn học dân tộc.
-/-
Các bạn vừa tham khảo dàn ý chi tiết và một số bài văn mẫu cảm nhận vẻ đẹp khuất lấp của người đàn bà hàng chài trong tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa (chương trình Ngữ Văn 12). Truy cập kho tài liệu Văn mẫu lớp 12 để cập nhật thêm nhiều bài văn hay khác giúp bạn rèn luyện kỹ năng làm văn, chuẩn bị tốt cho các bài thi và kiểm tra môn Văn. Chúc các bạn học tốt !