Đọc Tài Liệu hướng dẫn trả lời câu hỏi bài 3 trang 21 sách giáo khoa Ngữ văn 12 tập Hai phần soạn bài Nhân vật giao tiếp chi tiết nhất.
Đề bài: Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi nêu bên dưới.
Bà lão láng giềng lại lật đật chạy sang:
- Bác trai đã khá rồi chứ?
- Cảm ơn cụ, nhà cháu đã tỉnh táo như thường. Nhưng xem ý hãy còn lề bề, lệt bệt chừng như vẫn mỏi mệt lắm.
- Này, bảo bác ấy có trốn đi đâu thì trốn. Chứ cứ nằm đấy, chốc nữa họ vào thúc sưu, không có, họ lại đánh trói thì khổ. Người ốm rề rề như thế, nếu lại phải một trận đòn, nuôi mấy tháng cho hoàn hồn?
- Vâng, cháu cũng đã nghĩ như cụ. Nhưng để cháo nguội, cháu cho nhà cháu ăn lấy vài húp cái đã. Nhịn suông từ sáng hôm qua đến giờ còn gì.
- Thế thì phải giục anh ấy ăn mau mau đi, kẻo nữa người ta sắp sửa kéo vào rồi đấy!
Rồi bà lão lại lật đật trở về với vẻ mặt băn khoăn.
(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)
Câu hỏi:
a) Bà lão hàng xóm và chị Dậu có vị thế và có quan hệ với nhau như thế nào ? Điều đó chi phối lời nói và cách nói của hai người đối với nhau ra sao ? (Chú ý các từ xưng hô, từ gọi đáp và nội dung lời nói của hai nhân vật,...)
b) Phân tích sự tương tác về hành động nói giữa lượt lời của hai nhân vật giao tiếp trong đoạn trích.
Mẫu: hỏi thăm - cảm ơn.
c) Lời nói và cách nói của các nhân vật cho thấy tính cách và cách ứng xử của hai người có những nét văn hóa đáng trân trọng như thế nào ?
Trả lời bài 3 trang 21 SGK văn 12 tập 2
Cách trả lời 1:
a) Quan hệ bà lão hàng xóm với chị Dậu là quan hệ hàng xóm thân tình. Thể hiện qua cách xưng hô:
- Bà lão: bác trai, anh ấy
- Chị Dậu: cám ơn, nhà cháu, cụ…
b) Sự tương tác về hành động lời nói của hai nhân vật giao tiếp: hai nhân vật đổi vai luân phiên.
+ Bà lão hỏi thăm – chị Dậu cảm ơn
+ Bà lão hỏi tình hình anh Dậu – chị Dậu trả lời thân tình
+ Bà khuyên bỏ trốn - chị Dậu tán thành, nghe theo
c) Cách nói thân tình, gần gũi, thể hiện sự thấu hiểu, đồng cảm giữa những người hàng xóm tối lửa tắt đèn có nhau.
Cách trả lời 2:
a) Bà lão hàng xóm và chị Dậu có vị thế xã hội ngang nhau: đều là người nông dân nghèo khổ và có quan hệ tình cảm xóm giềng, “tối lửa tắt đèn có nhau”. Điều đó đã chi phối đến lời thoại của các nhân vật qua cách dùng từ xưng hô: bác trai, cụ; từ gọi đáp: vâng và nội dung lời nói thể hiện sự quan tâm chia sẻ, góp ý… thái độ lo lắng, vâng lời.
b) Sự tương tác về hành động ngôn ngữ giữa các lượt lời:
- Hỏi thăm - cảm ơn
- Đề nghị - lĩnh hội
- Đề nghị - (đồng ý)
c) Đoạn hội thoại cho thấy cách ứng xử của hai nhân vật thân mật nhưng không suồng sã vì tình chất quan trọng của nội dung đề tài. Văn hóa ứng xử ấy rất đẹp, đáng trân trọng. Họ là những người nông dân giàu tình cảm và trách nhiệm.
Xem trước bài soạn: Soạn bài Nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi
Trên đây là 2 cách trả lời câu hỏi bài 3 trang 21 SGK ngữ văn 12 tập 2 do Đọc Tài Liệu tổng hợp và biên soạn, hi vọng sẽ giúp em hiểu và soạn bài Nhân vật giao tiếp tốt hơn trước khi đến lớp.
Chúc các em học tốt !